૩૦૮ કિસીકી દુકાન પર માલ રખના હો તો વહ દુકાન કૈસી હૈ, ઐસા પહલે તૂ નક્કી કર. ફિર તૂ પૂરી દુકાનકી ખાતાવહી દેખને જા તો ઐેસે કોઈ દિખાતા નહીં. વહ ઐસા કહતા હૈ કિ તૂ અમુક લક્ષણોં-સે નક્કી કર. ગુરુદેવ કહતે થે કિ યહ યથાર્થ હૈ. ઐસે ગુરુદેવ એક સત્પુરુષ હૈ, ઐસા નક્કી કરનેકે લિયે ઉનકી વાણી, ઉનકી મુદ્રા અમુક પ્રકાર-સે નક્કી કર. ફિર ઉનકી દશા ક્યા હૈ, વહ ગ્રહણ કરનેકી તેરી પૂરી શક્તિ ન હો તો અર્પણતા કરના.
મુમુક્ષુઃ- અંતિમ પ્રશ્ન હૈ. સામાન્ય પર દૃષ્ટિ ઔર ભેદજ્ઞાનમેં ક્યા અંતર હૈ, યહ કૃપા કરકે સમઝાઈયે.
સમાધાનઃ- જિસકી સામાન્ય પર દૃષ્ટિ ગયી કિ મૈં સામાન્ય એક વસ્તુ હૂઁ. ઉસમેં ભેદ પર દૃષ્ટિ નહીં હૈ. દૃષ્ટિ તો અખણ્ડ એક દ્રવ્ય પર હૈ. અપના અસ્તિત્વ જ્ઞાયક પર દૃષ્ટિ હૈ, પરન્તુ દૃષ્ટિકે સાથ ભેદજ્ઞાન દોનોં સાથમેં રહતે હૈં. દૃષ્ટિ ઔર જ્ઞાન દોનોં સાથ હોતે હૈૈં.
એક સામાન્ય પર દૃષ્ટિ ઔર વિભાવ-સે ભિન્ન પડે. અપને પર જહાઁ દૃષ્ટિ ગયી તો વિભાવ-સે ભિન્ન પડતા હૈ. દોનોં સાથ હી રહતે હૈં. સ્વયં સામાન્યકો ગ્રહણ કરે, અસ્તિત્વકો ગ્રહણ કરે ઉસમેં અન્ય-સે નાસ્તિ ઉસમેં સાથ આ જાતી હૈ. સ્વયંકો ગ્રહણ કિયા ઇસલિયે મૈં વિભાવ-સે ભિન્ન હૂઁ, ઐસા સાથમેં આ જાતા હૈ. દૃષ્ટિ કહીં ભેદ નહીં કરતી, પરન્તુ જ્ઞાન સબ જાનતા હૈ. જ્ઞાનમેં સબ આ જાતા હૈ કિ મૈં યે વિભાવ-સે ભિન્ન ઔર યે મેરા ચૈતન્યકા અસ્તિત્વ ભિન્ન હૈ. ઐસે દૃષ્ટિ ઔર જ્ઞાન સાથમેં હી રહતે હૈં. દૃષ્ટિ એક સામાન્યકો ગ્રહણ કરતી હૈ, જ્ઞાન દોનોંકો ગ્રહણ કર લેતા હૈ. દોનોં સાથ-સાથ હી હોતે હૈં. જિસકી દૃષ્ટિ સમ્યક હો, ઉસકા જ્ઞાન સમ્યક હોતા હૈ. દોનોં સાથ રહતે હૈં.
મુમુક્ષુઃ- પહલે દૃષ્ટિ સમ્યક હો, બાદમેં જ્ઞાન? સમાધાનઃ- દૃષ્ટિ ઔર જ્ઞાન દોનોં સાથમેં હી સમ્યક હોતે હૈં. ઉસમેં ક્રમ નહીં પડતા. પરન્તુ દૃષ્ટિ મુખ્ય હૈ ઇસલિયે દૃષ્ટિકો મુખ્ય કહનેમેં આતા હૈ. બાકી દૃષ્ટિ ઔર જ્ઞાન દોનોં સાથમેં હોતે હૈં. ઉસમેં ક્રમ નહીં હોતા, દોનોં સાથમેં હોતે હૈં.