to guru jo mārga batāye vah koī apūrva rīt-se svayaṁ grahaṇ kare to āge baḍh sakatā hai.
mumukṣuḥ- ātmā-se bhī, darśan karane-se bhī āpake śabda hameṁ jo asar karate haiṁ, aisī asar paḍhanemeṁ nahīṁ ātī. isaliye ham log nikale. dūsare log nahīṁ āye haiṁ. paḍhate haiṁ, samajhate haiṁ ki ātmā hai. lekin pahacān hotī nahīṁ, jīvatattva... darśan kiyā, satsamāgamake sivā samajhameṁ nahīṁ ātā.
samādhānaḥ- ātmākā svabhāv ananta guṇ-se bharā, vah karanekā hai. parantu use samajhaneke liye kitanā satsaṁgakā paricay cāhiye. ātmāke dravya-guṇ-paryāy, pudagalake dravya-guṇ-paryāy, ye donoṁ bhinna haiṁ. do tattva bhinna hai. anādiananta hai, vah kaise hai? ye vibhāv kyā? svabhāv kyā? sab jānaneke liye thoḍā paricay cāhiye. satsaṁg ho na to (samajhameṁ āye).
ātmākā bhedajñān karanā. ye vibhāv bhinna, ātmā bhinna. śubhabhāv puṇyabandhakā kāraṇ hai, bīcameṁ ātā hai. parantu vah apanā svarūp nahīṁ hai. usase ātmā bhinna hai. lekin vah samajhaneke liye use viśeṣ, yah pūchā na? tap kise kahate haiṁ? sāmāyik kise kahate haiṁ? usakā rahasya samajhaneke liye satsaṁg ho to samajhameṁ āye aisā hai.
(samyagdarśan) prāpta nahīṁ kiyā hai, vahī karanā hai. samyagdarśan anādi kāl-se apūrva hai vah nahīṁ kiyā hai. vah karanā hai. kaise ho? tadartha satsaṁg ādi, viśeṣ samajhanekī āvaśyakatā hai.
samādhānaḥ- ... ātmāmeṁ to jñān, darśan, cāritra ādi ananta guṇ hai. anādiananta hai. guṇoṁkā nāś nahīṁ huā hai. vibhāv huā to bhī un guṇoṁkā nāś nahīṁ huā hai. nigodameṁ gayā to bhī usakī sab śaktiyān̐ jyoṁkī tyoṁ hai. kevalajñān śaktirūp hai, usakā prayās kare to pragaṭ ho aisā hai. vartamānameṁ paryāy vibhāv ho rahī hai. jo palaṭatī hai vah paryāy hai. aur yadi svayaṁ svabhāv-or palaṭe to svabhāvaparyāy ho. vibhāv- or palaṭe to vibhāvakī paryāy hotī hai. parantu vibhāv (svabhāv nahīṁ hai).
vicār, vāṁcan sab karanā hai. jinendra bhagavān, dev-guru-śāstra sacce kaun hai? use pahacānanā. aur aṁtar ātmā hai use pahacānanā. jinendra dev, jinhoṁne vītarāg daśā prāpta kī hai. jinhoṁne kevalajñān (pragaṭ huā hai), jo svarūpameṁ līn ho gaye haiṁ. pūrṇa vītarāgatā (pragaṭ huyī hai), jinheṁ vikalpa rāgakā aṁś utpanna nahīṁ hotā. kevalajñānī bhagavān pūrṇa vītarāg haiṁ. bhagavānako pahacāne vah svayaṁko pahacānatā hai aur jo svayaṁko pahacānatā hai vah bhagavānako pahacānatā hai. bhagavānako pahacānā saccā kab kahā jāy? jab svayaṁko pahacāne tab bhagavānako pahacānā kahanemeṁ āye. bhagavānakā dravya kyā? bhagavānake ananta guṇ, bhagavān kevalajñān ādi ananta guṇoṁmeṁ virājate haiṁ. svayaṁkā bhī vaisā hī