280
guṇ-paryāyako pahachānatā hai. apane dravya-guṇ-paryāyako pahachāne to bhagavānako pahichānatā hai.
mumukṣhuḥ- bhedagnān kisase karanā?
samādhānaḥ- antaramen gnān-se bhedagnān karanā. shāstramen ātā hai, pragnā-se grahaṇ karanā, pragnā-se bhinna karanā, sab pragnā-se karanā. parantu vah pragnā kām kab kare? antaramen svayaṅko utanī lage to ho. mātra bolanerūp yā nakkī karanerūp yā vikalparūp ho to vah pragnā andar kām nahīn karatī hai. parantu antaramen svayaṅko lagī ho ki bhinna hī paḍ jānā hai. ekatvabuddhi merā svabhāv nahīn hai, ye ekatvabuddhi jūṭhī hai. main chaitanya bhinna- nyārā hī hū̃n. us nyāreko nyārārūp grahaṇ karanā hai. utanī antar-se laganī lage to usakī pragnā kām kare. mātra buddhi-se jāne to vah gnān gnānarūp pariṇamatā nahī̃n.
gnān gnānarūp kārya kab kare? ki svayaṅko antaramen utanī apanī or ānekī tīkṣhṇatā jāge ki ye chaitanya hī mahimārūp hai aur ye ekatvabuddhi aur ye vibhāv ākulatārūp hai, utanā yadi use antaramen ho to vah antaramen-se vāpas muḍe. parantu usakā sādhan gnān (hai). gnān-se grahaṇ hotā hai, gnān-se bhinna paḍatā hai. sab gnān-se hotā hai. parantu pariṇati palaṭe kab? antaramen svayaṅko utanī thakān lagī ho, andar-se svayaṅko svabhāv grahaṇ karanekī utanī tamanna lagī ho to ho. nahīn to buddhi-se grahaṇ kar le ki main bhinna, yah bhinna. parantu usakā tīvra abhyās kab ho? yadi svayaṅko lage to ho.