14 AtmA yadi lage, usame.n Ananda lage to apanI taraph jAya. usakI mahimA lage. jagatame.n sarvasva hove to mai.n AtmA hI hU.N. aisA anupam tattva, jisame.n kisIk upamA lAgU nahI.n hotI. aisA anupam tattva mai.n hU.N. bAharakI koI vastu anupam nahI.n hai. mahimA nahI.n Ave to bhItarame.n jAye kaise? bhale yathArtha mahimA to jisakI pariNati yathArtha ho, use yathArtha mahimA hotI hai. parantu pahale usakA abhyAs to ho sakatA hai. abhyAs kare ki mai.n chaitanya mahimAva.nt hU.N. ye koI mahimAva.nt nahI.n hai. aisA pahale bhI ho sakatA hai. aisA kAraN taiyAr hotA hai, bAdame.n kArya AtA hai.
bhedaj~nAnakA abhyAs kare, yathArtha bhedaj~nAn to bAdame.n hotA hai, parantu pahale usakA prayAs hotA hai. usakI mahimA, lagan, usakA bhedaj~nAnakA abhyAs hotA hai. kShaN-kShaName.n mai.n chaitanya j~nAyak hU.N, ye sab merA nahI.n hai, mai.n chaitanya hU.N, mere chaitanyame.n sarvasva bharA hai, aisA bhedaj~nAnakA abhyAs pahale hotA hai. bhedaj~nAn bAdame.n hotA hai, parantu pahale abhyAs hotA hai. pahale mahimA, abhyAs sab ho sakatA hai.
mumukShuH- mAtAjI! vichAr karane-se abhyAs hotA hai?
samAdhAnaH- vichAr kare, vichArake sAth a.ntarame.n lagan honI chAhiye. mAtra vichAr- vichAr nahI.n, parantu chaitanyakI lagan aur chaitanyakI mahimA lage, mahimApUrvak vichAr kare to Age baDhe. use jarUrat lage ki karane yogya to bas, ek AtmA hI hai. jagatame.n to karane yogya ho to ek AtmAkA svarUp hI prApta karane yogya hai. aisI jarUrat laganI chAhiye. to jarUrat pUrvak yadi vichAr kare, yathArtha samajhan kare, usakI jarUrat lage to vah vichAr kare. tattva vichAr sAdhan hai, parantu ruchipUrvak honA chAhiye.
pratham bhUmikA vikaT lagatI hai, parantu apanA svabhAv hai, vah to sahaj hai. to sahajapane pragaT ho to j~nAyakakI dhArA sahaj (ho jAtI hai). phir pariNati usake svabhAv taraph hI, sAdhakakI pariNati svabhAv taraph dauDatI rahatI hai. usakA puruShArtha us or jAtA hai. apanA svabhAv (hai).
pratham bhUmikAme.n abhyAs kare to use kaThin lagatA hai. bAkI to apanA svabhAv hai isaliye sahaj hai aur sugam hai. jise svabhAv pragaT ho, use sahaj dhArA pragaT ho jAtI hai. j~nAyakakI dhArA, svAnubhUti, usakI puruShArthakI dhArA sahajapane, sugamapane prApta hotI hai. svabhAv hai isaliye vah durlabh nahI.n hai. durlabh anAdi kAlame.n svaya.n par taraph gayA hai isaliye use durlabh ho gayA hai. parantu svabhAv taraph dR^iShTi kare aur svabhAv taraph prayAs kare to vah sugam aur saral hai. AchAryadev kahate hai.n na, tU ugratA- se ChaH mahine puruShArtha kara. phir yadi prApta na ho (aisA nahI.n hai), use prApta hue binA rahatA hI nahI.n. parantu svaya.n prayAs nahI.n karatA hai. prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho!