੨੮੬ ਹੂਁ, ਪਰ੍ਯਾਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ, ਮਾਤ੍ਰ ਐਸਾ ਕਰਤਾ ਰਹੇ ਤੋ ਵਹ ਤੋ ਮਾਤ੍ਰ ਉਸੇ ਵਿਚਾਰਕਾ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਹੁਆ. ਵਿਚਾਰਮੇਂ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕਾ ਐਸਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤਾ ਰਹੇ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੂਁ, ਪਰ੍ਯਾਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੂਁ. ਐਸਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤਾ ਰਹੇ ਤੋ ਵਿਚਾਰ ਮਾਤ੍ਰ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਰਹਤਾ ਹੈ.
ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਸਮ੍ਯਕ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਕਬ ਹੋਤਾ ਹੈ? ਕਿ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸਮ੍ਯਕ ਹੋ ਤੋ ਹੀ ਸਮ੍ਯਕ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ (ਹੋਤਾ ਹੈ). ਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਤਬ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸਮ੍ਯਕ ਹੋ ਤੋ ਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਨਹੀਂ ਤੋ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚਾਰਰੂਪ, ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤਾ ਰਹੇ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਐਸਾ, ਪਰ੍ਯਾਯਸੇ ਐਸਾ, ਵਹ ਵਿਚਾਰਮੇਂ ਆਯਾ, ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਿਯਾ ਲੇਕਿਨ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ ਸ੍ਥਾਪਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਹੈ ਤੋ ਉਸਕਾ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਵਿਚਾਰਮਾਤ੍ਰ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਭੀ ਸਚ੍ਚਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਹਾਁ, ਮਾਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਖ੍ਯਾਲ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਐਸੀ ਜਹਾਁ ਪਰਿਣਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਤੋ ਉਸਕੇ ਸਾਥ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਔਰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਪਰਿਣਮੇ ਤੋ ਉਸਕਾ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ ਜ੍ਞਾਨ (ਬਰਾਬਰ ਹੈ), ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕੇ ਸਾਥ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸਮ੍ਯਕ ਏਕਾਨ੍ਤ (ਹੋਤੀ ਹੈ), ਵਹ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਆ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਏਕਾਨ੍ਤ (ਔਰ) ਅਨੇਕਾਨ੍ਤ. ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕਾ ਮਾਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤਾ ਰਹੇ ਵਹ ਤੋ ਮਾਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰ ਹੈ. ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਰਨੇਰੂਪ ਹੈ, ਅਭ੍ਯਾਸਰੂਪ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਵਹ ਨਹੀਂ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਵਹ ਨਹੀਂ. ਪਰਿਣਤਿ ਹੋ ਜਾਨੀ ਚਾਹਿਯੇ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਜਾਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਖ੍ਯਾਲ ਰਹੇ, ਅਨ੍ਦਰ ਸ੍ਵਯਂਕੀ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਡੋਰ ਚਾਲੂ ਹੋ ਜਾਯ ਤੋ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਨੇ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਰੂਪ ਕਾਰ੍ਯ ਕਿਯਾ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਤੋ ਅਨਾਦਿਕੀ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੈ, ਉਸਮੇਂ-ਸੇ ਸ੍ਵਯਂ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨ ਕਰਕੇ ਸ੍ਵਭਾਵ- ਓਰ ਜਾਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਖ੍ਯਾਲ ਰਖੇ ਤੋ ਉਸੇ ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਯੀ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ... ਜਨ੍ਮ-ਮਰਣ, ਜਨ੍ਮ-ਮਰਣ ਸਂਸਾਰਮੇਂ ਚਲਤੇ ਰਹਤੇ ਹੈਂ. ਆਤ੍ਮਾ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਬਹੁਤ ਸੁਨਾਯਾ ਹੈ. ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨੇ ਜੈਸਾ ਵਹ ਏਕ ਹੀ ਹੈ. ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਸ਼ਰਣ, ਵਹੀ ਸਚ੍ਚਾ ਸ਼ਰਣ ਹੈ. ਜਨ੍ਮ-ਮਰਣਮੇਂ ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂਨੇ ਬਹੁਤੋਂਕੋ ਛੋਡਾ ਔਰ ਸ੍ਵਯਂਕੋ ਛੋਡਕਰ ਬਹੁਤ ਚਲੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਏਕ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਹੈ ਔਰ ਵਹੀ ਸੁਖਰੂਪ ਹੈ. ਉਸੀਕਾ ਸ਼ਰਣ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨੇ ਜੈਸਾ ਹੈ. ਬਾਕੀ ਤੋ ਸਂਸਾਰਮੇਂ ਐਸਾ ਸਬ ਚਲਤਾ ਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ.
ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲਮੇਂ ਜੀਵਕੋ ਸਬ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋ ਚੂਕਾ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਜੋ ਮਾਰ੍ਗ ਬਤਾਯਾ-ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ- ਸ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿਕਾ ਮਾਰ੍ਗ-ਜੋ ਹੈ ਵਹ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੁਆ ਹੈ. ਬਾਕੀ ਕੁਛ ਜੀਵਕੋ ਅਪੂਰ੍ਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਸਬ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋ ਚੂਕਾ ਹੈ. ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਨ, ਏਕ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਔਰ ਜਿਨਵਰ ਸ੍ਵਾਮੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹੈਂ. ਬਾਕੀ ਸਬ ਜੀਵਕੋ ਮਿਲਾ ਹੈ. ਜਿਨਵਰ ਸ੍ਵਾਮੀ ਮਿਲੇ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂਨੇ ਪਹਚਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋ ਔਰ ਭਵਕਾ ਅਭਾਵ ਕੈਸੇ ਹੋ, ਵਹ ਕਰਨੇ ਜੈਸਾ ਹੈ.
ਭਵਕਾ ਅਭਾਵ ਕਰਨੇ (ਹੇਤੁ) ਅਂਤਰਮੇਂ ਆਤ੍ਮਾ ਕ੍ਯਾ ਹੈ? ਜ੍ਞਾਯਕ ਆਤ੍ਮਾ ਭਿਨ੍ਨ ਕੈਸੇ