੨੪੦
ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀਰੂਪ ਪਰਿਣਮਨ ਜੋ ਹੋਨਾ ਚਾਹਿਯੇ, ਵਹ ਪਰਿਣਮਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਔਰ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ਕੇ ਸਾਥ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੈ. ਮੈਂ ਰਾਗਰੂਪ ਹੋ ਗਯਾ, ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਹੋ ਗਯਾ. ਐਸੀ ਪਰਿਣਤਿ ਔਰ ਐਸੀ ਮਾਨ੍ਯਤਾ, ਐਸੀ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ. ਪਰਿਣਤਿ ਪਲਟਕਰ ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਹੂਁ. ਐਸੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਔਰ ਐਸੀ ਪਰਿਣਤਿ ਅਂਤਰਮੇਂ ਹੋਨੀ ਚਾਹਿਯੇ ਕਿ ਮੈਂ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਹੀ ਹੂਁ, ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੀ ਹੂਁ. ਜ੍ਞਾਤਾਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੇ ਔਰ ਵਹ ਪਰਿਣਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨੇਕਾ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰੇ, ਵਹ ਜਬਤਕ ਸਹਜ ਨ ਹੋ ਜਾਯ ਤਬਤਕ. ਸਹਜ ਹੋ, ਤਬ ਉਸਕਾ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀਪਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਸਹਜ ਦਸ਼ਾ ਹੋ ਤੋ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਹੋ. ਪਹਲੇ ਉਸਕਾ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨ ਕਰੇ ਕਿ ਮੈਂ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੂਁ. ਕਿਸੀਕੇ ਸਾਥ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ, ਏਕਮੇਕ ਹੋਨਾ ਉਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਮਾਨ੍ਯਤਾਮੇਂ ਭ੍ਰਮ ਹੋ ਗਯਾ ਹੈ. ਪਰਿਣਤਿ ਏਕਤ੍ਵ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਕਰਕੇ, ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੀ ਹੂਁ, ਪਹਲੇ ਉਸਕੀ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਦ੍ਰੁਢ ਕਰੇ ਕਿ ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੀ ਹੂਁ. ਅਂਤਰ-ਸੇ ਸਮਝਕਰ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਕਰੇ. ਜ੍ਞਾਯਕਕੀ ਧਾਰਾ ਯਦਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਤੋ ਉਸੇ ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਜ੍ਞਾਯਕਕੀ ਧਾਰਾ ਸਹਜ ਰਹੇ ਤੋ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀਭਾਵ ਰਹੇ. ਲੇਕਿਨ ਵਹ ਜ੍ਞਾਯਕਧਾਰਾ ਰਹਤੀ ਨਹੀਂ, ਸਾਕ੍ਸ਼ੀਭਾਵ ਰਹਤਾ ਨਹੀਂ ਔਰ ਰਾਗ- ਦ੍ਵੇਸ਼ਕੇ ਸਾਥ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਰਹਤਾ. ਮਾਤ੍ਰ ਕਲ੍ਪਨਾ-ਸੇ ਰਟਨ ਕਰਕੇ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਮਾਨੇ ਤੋ ਵਹ ਰਹਤਾ ਨਹੀਂ. ਸਹਜ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀਪਨਾ ਹੋ ਤੋ ਰਹੇ. ਸਹਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਰਹਤਾ ਨਹੀਂ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਅਂਤਰ-ਸੇ ਸਮਝਕਰ ਕਰੇ ਤੋ. ਅਂਤਰ-ਸੇ ਸਮਝਕਰ ਕਰੇ ਉਸਕਾ ਅਰ੍ਥ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਂਤਰ-ਸੇ ਸਮਝਕਰ ਕਰੇ (ਅਰ੍ਥਾਤ) ਵਹ ਪਰਿਣਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੇ ਤੋ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਸ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿ ਹੋਨੇਕੇ ਬਾਦ ਜੋ ਸਹਜ ਪਰਿਣਤਿਕੀ ਦਸ਼ਾ ਹੋ, ਜੋ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਜ੍ਞਾਯਕਧਾਰਾਕੀ, ਵਹ ਸਹਜ ਹੈ. ਉਸਕੇ ਪਹਲੇ ਉਸੇ ਅਭ੍ਯਾਸਰੂਪ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੂਁ, ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੂਁ. ਅਭ੍ਯਾਸਰੂਪ ਕਰੇ. ਰਟਨਮਾਤ੍ਰ ਕਰੇ ਤੋ ਵਹ (ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਨਹੀਂ ਹੈ). ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਜਬ ਰਾਗ- ਦ੍ਵੇਸ਼ ਹੋ, ਉਸ ਕ੍ਸ਼ਣ ਜ੍ਞਾਯਕ ਯਦਿ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ ਤੋ ਏਕਤ੍ਵ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ. ਉਸੀ ਕ੍ਸ਼ਣ ਜ੍ਞਾਯਕ ਰਹਤਾ ਨਹੀਂ ਔਰ ਦੂਸਰੀ ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਯਾਦ ਕਰੇ ਤੋ ਉਸ ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਤੋ ਉਸੇ ਏਕਤ੍ਵ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਉਸਕੀ ਪਰਿਣਤਿਕੋ ਭਿਨ੍ਨ ਕਰਨੇਕਾ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰੇ. ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੀ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਹੀ ਹੂਁ, ਐਸਾ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰੇ ਤੋ ਭੀ ਅਭੀ ਅਭ੍ਯਾਸਰੂਪ ਹੈ. ਸਹਜ ਤੋ ਬਾਦਮੇਂ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਪਹਲੇ ਤੋ ਆਪਨੇ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਮੇਂ ਏਕ ਭੂਲ ਨਿਕਾਲੀ ਕਿ ਬਾਤ-ਬਾਤਮੇਂ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਤੋ ਸ੍ਵਭਾਵ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਹੋਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਏਕਤ੍ਵਤਾ ਕਰਤਾ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਏਕਤ੍ਵਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸਕੀ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ. ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੇਂ ਤੋ, ਮੈਂ ਰਾਗਰੂਪ ਹੋ ਗਯਾ, ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਹੋ ਗਯਾ, ਐਸੇ ਉਸਕੀ ਪਰਿਣਤਿ, ਐਸੀ ਮਾਨ੍ਯਤਾ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ.