੧੯੬ ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਹੋਤੀ ਰਹਤੀ ਹੈ, ਅਨ੍ਦਰ ਜੋ ਏਕਕੇ ਬਾਦ ਏਕ ਵਿਕਲ੍ਪਕੀ ਜਾਲ ਚਲਤੀ ਹੈ, ਉਸਸੇ ਕ੍ਸ਼ਣ-ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਭਿਨ੍ਨ, ਧਾਰਾਵਾਹੀ ਰੂਪ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਰਹਤਾ ਹੈ ਤੋ ਉਸਮੇਂ ਸ਼ਰੀਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਤੋ ਆ ਹੀ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਸ਼ਰੀਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨਤਾ ਵਹ ਤੋ ਏਕ ਸ੍ਥੂਲ ਹੈ. ਉਸਸੇ ਭੀ ਜ੍ਯਾਦਾ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਵਿਕਲ੍ਪ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਮਾਨੋਂ ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਵਿਕਲ੍ਪ ਕਰ ਰਹਾ ਹੋ, ਉਤਨਾ ਭਿਨ੍ਨ ਲਗਤਾ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਵਿਕਲ੍ਪ-ਸੇ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਮਨ੍ਦਤਾ-ਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਯਹ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਉਸਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨ, ਜ੍ਞਾਤਾਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਵਰ੍ਤਤੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਏਕਤ੍ਵ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ..
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਏਕਤ੍ਵ ਹੈ, ਵਿਭਾਵ-ਸੇ ਵਿਭਕ੍ਤ ਹੈ. ਜੋ ਵਿਭਾਵ-ਸੇ ਵਿਭਕ੍ਤ ਹੁਆ, ਵਹ ਸ਼ਰੀਰ-ਸੇ ਵਿਭਕ੍ਤ ਹੋ ਹੀ ਗਯਾ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ, ਭਾਵਕਰ੍ਮ, ਨੋਕਰ੍ਮ. ਭਾਵਕਰ੍ਮ- ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ, ਨੋਕਰ੍ਮ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਹੀ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ. ਸ੍ਥੂਲਤਾ-ਸੇ ਸ਼ਰੀਰ- ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ, ਭਿਨ੍ਨ ਐਸਾ ਕਰੇ, ਔਰ ਅਨ੍ਦਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਪਡਾ ਤੋ ਵਹ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਭਿਨ੍ਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁਆ. ਕੋਈ ਸ੍ਥੂਲਤਾ-ਸੇ ਐਸਾ ਕਹੇ ਕਿ ਮੈਂ ਸ਼ਰੀਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ-ਭਿਨ੍ਨ (ਹੂਁ). ਪਰਨ੍ਤੁ ਯਦਿ ਵਿਕਲ੍ਪ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਪਰਿਣਮਤਾ ਹੈ ਤੋ ਸ਼ਰੀਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ, ਵਹ ਮਾਤ੍ਰ ਅਭ੍ਯਾਸਰੂਪ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਤੋ ਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਦੋਸ਼ਕੋ ਅਨ੍ਦਰ ਥੋਡਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਗਿਨਨਾ? ਸਮਕਿਤ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਮੇਂ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਕਾ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਮੇਂ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕਾ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ. ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਦੋਸ਼ ਤੋ ਉਸਕੇ ਸਾਥ-ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ ਸ੍ਵਰੂਪਾਚਰਣ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ ਵਹ ਆ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸੇ ਚਾਰਿਤ੍ਰਮੇਂ ਗਿਨਨੇਮੇਂ ਨਹੀਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਮੇਂ ਹੀ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਦੋਸ਼ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕੋ ਨਹੀਂ ਰੋਕਤਾ. ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕੋ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕਾ ਦੋਸ਼ ਹੀ ਰੋਕਤਾ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਜੋ ਕਸ਼ਾਯ ਹੈ, ਉਸ ਕਸ਼ਾਯਕੋ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਵਹ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਜਿਸਕੀ ਬਦਲੇ, ਉਸੇ ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਕਸ਼ਾਯ ਟਲ ਹੀ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਉਸੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲ-ਸੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਤੋ ਸਂਯਮ ਔਰ ਨੀਤਿਕੋ ਬਿਲਕੂਲ ਬੀਚਮੇਂ ਲਾਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਜਿਸੇ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਰੁਚਿ ਲਗੇ, ਜਿਸੇ ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ ਚਾਹਿਯੇ ਦੂਸਰਾ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਯੇ, ਉਸੇ ਨੀਤਿ ਆਦਿ ਸਬ ਹੋਤਾ ਹੀ ਹੈ. ਅਮੁਕ ਪਾਤ੍ਰਤਾ ਤੋ ਉਸੇ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਜਿਸੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਪਲਟ ਜਾਤੀ ਹੈ ਉਸੇ ਅਮੁਕ ਜਾਤਕਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਕੇ ਸਾਥ ਜਿਸੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ, ਐਸੀ ਪਾਤ੍ਰਤਾ ਤੋ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਪਾਤ੍ਰਤਾਕੇ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਅਵਿਨਾਭਾਵੀ ਕਹੇਂ ਤੋ ਉਸਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਦਿਕ੍ਕਤ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਵਿਨਾਭਾਵੀ ਤੋ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਉਸੇ ਅਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੀ ਔਰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੀਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਅਮੁਕ ਜਾਤਕੀ ਉਸੇ ਪਾਤ੍ਰਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਉਸਕੀ ਰੁਚਿ ਜਹਾਁ ਪਲਟਤੀ