ஹோ ஜாதா ஹோ தோ வாஂசந கரநா, விசார கரநா. அநேக ப்ரகார-ஸே உபயோககோ பதலதே ரஹநா.
முமுக்ஷுஃ- ஆபகீ வாணீ பஹுத மீடீ ஔர ஸரல லகதீ ஹை. இதநீ ஸரல லகதீ ஹை கி அந்தரமேஂ ஸப ஸமஜமேஂ ஆதா ஹை.
ஸமாதாநஃ- கோஈ பார உக்ர ஹோ, கோஈ பார தீரே ஹோ, ஜிஜ்ஞாஸுகோ ஐஸா ஹோதா ரஹதா ஹை. ... பீசமேஂ ஹோதா ஹை. நிமித்த-உபாதாநகா ஐஸா ஸம்பந்த ஹை. இஸலியே ஜிதநா ஸத்ஸமாகம ஹோ உஸ ப்ரகாரகா ப்ரயத்ந கரநா. ஔர அபநீ தையாரீ கரநீ. கரநேகா ஸ்வயஂகோ ஹீ ஹை. உஸகா ஸ்வபாவ ஹை வஹ ஸஹஜ ஹை. பரந்து பரிணதிகோ பலடநா வஹ புருஷார்த ஹை. புருஷார்த ஔர ஸஹஜ, ஐஸா ஹை.
முமுக்ஷுஃ- அபீ தக குருதேவஶ்ரீகோ ஸுநதே தே, ஸப கரதே தே, பரந்து உஸமேஂ அபேக்ஷா ஜ்ஞாந, குருதேவகா ஹ்ருதய காஂபீர்ய க்யா ஹை, வஹ ஹமேஂ பராபர ஸமஜமேஂ நஹீஂ ஆதா தா. இஸலியே குருதேவ பஹுத அபேக்ஷாஏ லேதேே தே. பரந்து ஹம ஶப்தோஂமேஂ ஹீ லே ஜாதே தே ஔர ஸமஜமேஂ நஹீஂ ஆதா தா. ஆபகே ப்ரதாப-ஸே ஹமேஂ தோடா ஸமஜமேஂ ஆநே லகா. மஹிமா பீ ஆதீ ஹை, லகதா ஹை கி அஹோ! யஹீ ஸத்ய ஹை. ஐஸா மார்க ஹை, பஹலே ... ஜைஸே ஆபநே கஹா, ஜிஸே லகீ ஹை உஸீகோ லகீ ஹை, பிஹூ பிஹூ புகாரதா ஹை. உஸகே லியே வைஸீ உத்கஂடா ஜாக்ருத நஹீஂ ஹோதீ ஹை, தோ உஸமேஂ ஹமாரீ க்யா பூல ஹோதீ ஹோகீ? அதவா ஹமேஂ கிஸ ப்ரகார-ஸே வைஸா லகே, ஆப தர்ஶாஈயே.
ஸமாதாநஃ- அஂதரமேஂ உதநீ புருஷார்தகீ மந்ததா ரஹதீ ஹை, பாஹரமேஂ அடக ஜாதா ஹை இஸலியே. அஂதரமேஂ பஸ, யஹீ கரநேகா ஹை, ஸத்ய யஹீ ஹை. ஸ்வபாவமேஂ ஹீ ஸுக ஹை, ஸப ஸ்வபாவமேஂ பரா ஹை. பாஹர கஹீஂ நஹீஂ ஹை. உதநீ அஂதரமேஂ ருசிகீ தீவ்ரதா நஹீஂ ஹை. இஸலியே புருஷார்தகீ மந்ததா ஹை. ருசி ஹை, பரந்து ருசிகீ மந்ததாகே காரண, புருஷார்தகீ மந்ததாகே காரண வஹ தீவ்ரதா நஹீஂ ஹோ ரஹீ ஹை. தீவ்ரதா ஹோ தோ புருஷார்த உத்பந்ந ஹுஏ பிநா ரஹே நஹீஂ. மந்ததா ரஹதீ ஹை, அபநீ ஹீ மந்ததா ரஹதீ ஹை. உஸகா காரண அபநா ஹை, அந்ய கிஸீகா காரண நஹீஂ ஹை. அபநீ ருசி மந்த ஹை ஔர அபநே புருஷார்தகீ மந்ததா ஹை. இஸலியே உஸமேஂ ருக கயா ஹை.
முமுக்ஷுஃ- வசநாம்ருதமேஂ ஆதா ஹை கி ஸூக்ஷ்ம உபயோக கரகே ஜ்ஞாயககோ பகடநா. ஸூக்ஷ்ம உபயோகமேஂ க்யா கூடார்த ஹை? ப்ரயோகாத்மக பத்ததி-ஸே ஸூக்ஷ்ம உபயோக (கரநா)?
ஸமாதாநஃ- உபயோக பாஹரமேஂ ஸ்தூலரூப-ஸே பாஹர வர்ததா ரஹதா ஹை. ஸ்வயஂ ஸ்தூலதா- ஸே பாஹ்ய பதாதாகோ ஜாநநேகா ப்ரயத்ந கரே, விகல்பகோ பகடே வஹ ஸப ஸ்தூல ஹை. பரந்து அந்தர ஆத்மாகோ பகடநா வஹ ஸூக்ஷ்ம ஹை.
ஆத்மாகா ஜோ ஜ்ஞாநஸ்வபாவ, ஜ்ஞாயகஸ்வபாவகோ பகடநா வஹ ஸூக்ஷ்ம உபயோக ஹோ தோ பகடமேஂ ஆதா ஹை. க்யோஂகி வஹ ஸ்வயஂ அரூபீ ஹை. வஹ கஹீஂ வர்ண, கந்த, ரஸ, ஸ்பர்ஶவாலா நஹீஂ