முமுக்ஷுஃ- த்ரவ்ய பர்யாயமேஂ ஆதா நஹீஂ, வஹ கைஸே?
ஸமாதாநஃ- த்ரவ்ய பர்யாயமேஂ நஹீஂ ஆதா அர்தாத த்ரவ்ய ஹை வஹ த்ரவ்யஸ்வரூப ஹீ ஹை. த்ரவ்யகா ஸ்வரூப ஶாஶ்வத அநாதிஅநந்த ஹை ஔர பர்யாய ஹை வஹ க்ஷணிக ஹை. வஹ பர்யாய பலட ஜாதீ ஹை. த்ரவ்ய, பர்யாயகீ பாதி க்ஷண-க்ஷணமேஂ பலடே ஐஸா த்ரவ்ய நஹீஂ ஹை. த்ரவ்ய பர்யாயமேஂ ஆதா நஹீஂ அர்தாத த்ரவ்ய கஹீஂ க்ஷண-க்ஷணமேஂ பலடதா நஹீஂ ஹை. த்ரவ்ய தோ ஏக ஸரீகா ரஹதா ஹை ஔர பர்யாய தோ பலடதீ ஹை. இஸலியே த்ரவ்ய பர்யாயமேஂ இஸ தரஹ நஹீஂ ஆதா.
பாகீ பர்யாய ஹை வஹ த்ரவ்யகா ஸ்வரூப ஹை. த்ரவ்ய, குண ஔர பர்யாய தீநோஂ மிலகர த்ரவ்யகா ஸ்வரூப ஹை. லேகிந வஹ பர்யாய ப்ரதிக்ஷண பலடதீ ஹை. பரந்து த்ரவ்ய பலடதா நஹீஂ ஹை. இஸலியே த்ரவ்ய பர்யாயமேஂ நஹீஂ ஆதா. த்ரவ்ய அநாதிஅநந்த ஹை ஔர பர்யாய பலடதீ ரஹதீ ஹை. பரந்து வஹ பர்யாய த்ரவ்யகே ஆஶ்ரய-ஸே ஹோதீ ஹை. பர்யாய கஹீஂ நிராதார நஹீஂ ஹோதீ ஹை. பர்யாய த்ரவ்யகே ஆஶ்ரய-ஸே ஹீ ஹோதீ ஹை, பர்யாய த்ரவ்யமேஂ ஹீ ஹோதீ ஹை.
ஸ்வபாவபர்யாய ஜோ த்ரவ்யகே ஆலம்பந-ஸே ஹோதீ ஹை, ஜோ அநந்த குணோஂகீ ஜ்ஞாநகீ பர்யாய ஹோ, ஆநந்தகீ பர்யாய ஹோ வஹ ஸப ஶுத்தாத்மாகே-த்ரவ்யகே ஆஶ்ரயஸே ஹோதீ ஹை. ஔர விபாவ ஜோ ஹோதா ஹை வஹ அபநே புருஷார்தகீ மந்ததா-ஸே ஹோதீ ஹை, விபாவிக பர்யாய. பரந்து வஹ விபாவகீ பர்யாய அபநா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை. உஸகா ஔர ஸ்வயஂகா பாவபேத ஹை. அபநா ஸ்வபாவ அலக ஔர விபாவபர்யாயகா ஸ்வபாவ பிந்ந ஹை. இஸலியே உஸகா பாவபேத ஹை. இஸலியே உஸஸே பேதஜ்ஞாந கரதா ஹை கி யே ஜோ விபாவகா ஆகுலதாயுக்த பாவ ஹை, வஹ மேரா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை. ஸ்வபாவ பிந்ந ஹை. புருஷார்தகீ மந்ததா-ஸே உஸகீ பர்யாய ஹோதீ ஹை, பரந்து வஹ பர்யாய விபாவ ஹை, வஹ பாவ பிந்ந ஹை. உஸகா பாவ பிந்ந ஹை ஔர மேரா பாவ பிந்ந ஹை. உஸஸே பேதஜ்ஞாந கரதா ஹை. புருஷார்த தீவ்ர ஹோ தோ வஹ விபாவபர்யாய சூட ஜாதீ ஹை ஔர ஸ்வபாவ பர்யாய ப்ரகட ஹோதீ ஹை.
முமுக்ஷுஃ- புருஷார்த அர்தாத ஜைஸா ஹூ வைஸா அஹஂபாவ ஹோநா சாஹியே?
ஸமாதாநஃ- ஸ்வபாவ ஜைஸா ஹை, வைஸா உஸே க்ரஹண கரநா சாஹியே கி யஹ மைஂ ஹூ. உஸகா அஸ்தித்வ க்ரஹண கரநா சாஹியே. விகல்பரூப-ஸே கி யஹ மைஂ ஹூ, ஐஸா நஹீஂ, பரந்து ஜோ ஜ்ஞாநகீ தாரா சல ரஹீ ஹை, வஹ ஜ்ஞாந சல ரஹா ஹை, உஸ ஜ்ஞாநகோ தரநேவாலா ஏக