౧౫౦
స్వయం అనాదిఅనన్త శాశ్వ ద్రవ్య హై. ఉసమేం క్షయోపశమ భావ, సబ అధూరీ-పూర్ణ పర్యాయేం, వహ సబ పర్యాయ అపనేమేం (హోతీ హై). అనాదిఅనన్త అపనా స్వభావ నహీం హై ఇసలియే ఉసే కోఈ అపేక్షా-సే భిన్న కహనేమేం ఆతా హై. పరన్తు వహ సర్వథా భిన్న ఐసే నహీం హై.
ముముక్షుః- ద్రవ్యమేం తో రాగ ఔర విభావ, అశుద్ధి-సే భిన్న, ...?
సమాధానః- హాఁ, అశుద్ధి-సే భిన్న. ద్రవ్యదృష్టి కరే, అపనే స్వభావకో గ్రహణ కరే, వహాఁ శాశ్వత ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతా హై. ఇసలియే ఉసమేం గుణభేద, పర్యాయభేద సబ ఉసమేం-సే నికల జాతా హై. పరన్తు జ్ఞానమేం వహ సమఝతా హై కి యే గుణకా భేద, లక్షణభేద (హై). పర్యాయ జో ప్రగట హో వహ మేరే స్వభావకీ పర్యాయ హై. ఐసే జ్ఞానమేం గ్రహణ కరతా హై.ృదృష్టిమేం ఉసకే గుణభేద పర వహ అటకతా నహీం. దృష్టి ఏక శాశ్వత ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతా హై. గ్రహణ కరే తో ఉసమేం-సే ప్రగట హో. జో ఉసమేం స్వభావ హై, వహ స్వభావ పర్యాయ ప్రగట హోతీ హై.
ముముక్షుః- ..
సమాధానః- హాఁ. మైం అశుద్ధి-సే భిన్న శుద్ధాత్మా హూఁ. శాశ్వత ద్రవ్య హూఁ.
ముముక్షుః- శ్లోక ఆతా హై, "తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన, వార్తాపి హి శ్రుతా'. వహ భీ సంస్కారకీ హీ బాత హై? రుచిపూర్వక "తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన, వార్తాపి హి శ్రుతా'. భగవాన ఆత్మాకీ బాత ప్రీతిపూర్వక, రుచిపూర్వక సునే తో భావి నిర్వాణ భాజన. బాత సునీ హో వహ సంస్కారకీ బాత హై?
సమాధానః- భావి నిర్వాణ భాజన. సంస్కార నహీం, అంతరమేం ఐసీ రుచి యది ప్రగట కీ హో, అంతరమేం ఐసీ రుచి హో తో భావి (నిర్వాణ భాజన హై). తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన. అంతరకీ ప్రీతి, అంతరకీ రూచిపూర్వక యది వహ గ్రహణ కీ హో, ఉసమేం సంస్కార సమా జాతే హైం.
సంస్కారకా మతలబ వహ హై కి స్వయంకో జిస ప్రకారకీ రుచి హై, ఉస రుచికీ అన్దర దృఢతా హోనీ, ఉస తరఫ అపనా ఝుకావ హోనా, జో రుచి హై ఉస జాతకా, వహ రుచికా సంస్కార హై. వహ సంస్కార అపేక్షా-సే. రుచి, గహరీ రుచి హై ఉస రుచికే అన్దర ఏకదమ జమావట హో జానా, వహ సంస్కార హీ హై.
ముముక్షుః- వహాఁ తో ఐసా కహా న, నిశ్చితమ భావి నిర్వాణ భాజన. నియమ-సే వహ భవిష్యమేం ముక్తికా భాజన హోతా హై.
సమాధానః- ముక్తికా భాజన హోతా హై.
ముముక్షుః- సంస్కారమేం భీ ఉతనా బల హో తో..
సమాధానః- సంస్కారమేం రుచి సాథమేం ఆ జాతీ హై. సంస్కార అర్థాత రుచి. అంతరకీ గహరీ రుచిపూర్వకకే జో సంస్కార హైం, సంస్కార ఉసీకా నామ హై కి జో సంస్కార అంతరమేం ఐసీ గహరీ రుచిపూర్వకకే హో కి జో సంస్కార ఫిర జాయే హీ నహీం. సంస్కార నిరర్థక న జాయ, ఐసే సంస్కార. ఐసే రుచిపూర్వకకా హో తో భావి నిర్వాణ భాజన హై. యథార్థ కారణరూప హోతా హై.