౨౬౫
సే దేఖ. అంతర దృష్టి-సే దేఖనా తో కిస ప్రకార-సే దేఖనేకా ప్రయత్న కరనా?
సమాధానః- అముక జాతకీ యుక్తి, దలీల-సే నక్కీ కర సకే. బాకీ తో కర నహీం సకతా. బాకీ ఉనకే పరిచయ-సే, ఉనకీ బాత-సే ఐసే నక్కీ కరే. యుక్తి, దలీల, న్యాయ- సే, సిద్ధాన్త-సే నక్కీ కరే. బాకీ ఉసే ఉస జాతకా ఖ్యాల నహీం హై ఇసలియే ఉసే నక్కీ కరనా ముశ్కిల పడతా హై.
పరన్తు విచార కరే తో ఉసే ఖ్యాల ఆయే కి భేదజ్ఞానకీ పరిణతి హో సకతీ హై. భేదజ్ఞానమేం ప్రతిక్షణ అపనా అస్తిత్వ గ్రహణ కరే తో భేదజ్ఞానకీ పరిణతి ప్రగట హో సకే ఐసా హై. యది న హో తో వహ భిన్న హీ నహీం పడ సకతా. వహ భిన్న పడతా హై, స్వానుభూతి హోతీ హై. జో సిద్ధ హోతే హైం, వే భేదవిజ్ఞాన-సే హీ హోతే హైం. అతః భేదవిజ్ఞాన అంతరమేం హో సకతా హై. ఉసకీ భావనా ఐసీ హోతీ హై కి దూసరేకో శంకా పడే కి యే సబ భావనా ఐసీ దిఖే కి మానోం కర్తాబుద్ధి జైసీ దిఖతీ హై.
ముముక్షుః- ఇసీలియే ఆజ విచార ఆయా కి ఆపకో హీ పూఛ లూఁ.
సమాధానః- హాఁ, దిఖే వైసా. పూజామేం ఐసా దిఖే, దేవ-గురు-శాస్త్రకే ప్రసంగమేం ఐసా దిఖే తో భీ ప్రతిక్షణ వహ క్షణ-క్షణమేం న్యారా హీ హోతా హై. జైసే మక్ఖన భిన్న పడ జాతా హై, ఫిర-సే వహ పహలేకీ భాఁతి ఏకమేక నహీం హో జాతా. ఛాఛకే సాథ రహే తో భీ వహ మక్ఖన భిన్న హీ తైరతా హై.
ముముక్షుః- ఏక బార భిన్న పడనేకే బాద ఏకమేక నహీం హోతా.
సమాధానః- ఏకమేక నహీం హోతా. .. జ్ఞాన జో హై, ఉస జ్ఞానకో-జ్ఞాయకకో భిన్న కియా. అనాది-సే జ్ఞాన తరఫ దేఖతా నహీం హై ఔర విభావ తరఫ దేఖతా రహతా హై. జ్ఞాన- జ్ఞాయక తరఫ దృష్టి ఔర పరిణతి హై. ఇసలియే వహ ఉసీ తరఫ దేఖతా హై. విభావ తరఫ ఉసకా అల్ప హో గయా హై. ఉసకీ పరిణతి జ్ఞాయక తరఫ, పూరా చక్ర జ్ఞాయక తరఫ హో గయా హై. అల్ప విభావ తరఫ థోడా రహా హై.
ముముక్షుః- అజ్ఞానీకో స్థూల జ్ఞాన హై ఇసలియే ఉసే రాగ హీ దిఖతా హై, జ్ఞాన దిఖాఈ నహీం దేతా.
సమాధానః- రాగ దిఖతా హై, జ్ఞాన నహీం దిఖాఈ దేతా.
ముముక్షుః- హమేం దుఃఖ హో ఐసీ బాత హై. పరన్తు గురుదేవకా ఇతనా సునా హై కి ఉసీసే సమాధాన కరతే హైం. ఫిర భీ ఆపకే శబ్ద సుననే హైం.
సమాధానః- అచానక హో జాయ ఔర ఛోటీ ఉమ్ర హో ఇసలియే ఐసా లగే. గురుదేవనే కహా హై, శాన్తి రఖనే అలావా ఉపాయ నహీం హై. సంసారకా స్వరూప (ఐసా హీ హై). జహాఁ కోఈ ఉపాయ నహీం హై, వహాఁ శాన్తి రఖనీ హీ శ్రేయరూప హై.
అనన్త జన్మ-మరణ, జన్మ-మరణ కరతే-కరతే భవకా అభావ హో ఐసా మార్గ గురుదేవనే