ముముక్షుః- అత్యంత ఆశ్చర్య హో ఐసీ బాత హై. హమనే తో ఆపసే సవికల్ప దశాకా వర్ణన సునా తో ఐసా హోతా హై కి అభీ తక తో బాహరకే రాగ-ద్వేషకే పరిణామ-సే హీ మాప నికాలనేకా ప్రయత్న కరతే థే. జబకి జ్ఞానీకా పరిణమన తో పూరా భిన్న హై.
సమాధానః- జగత-సే భిన్న పరిణమన హై. కోఈ వ్యక్తికే ప్రశ్న పూఛనేకే బజాయ సముచ్చయ ప్రశ్న పూఛనా. ఛఠవేం-సాతవేం గుణస్థానమేం మునిరాజ అంతర్ముహూర్త-అంతర్ముహూర్తమేం ఝులతే హైం. బాహర ఆయే తో మునిరాజకో సబ సన్ధి హోతీ హై. శాస్త్ర లిఖతే హోం తో భీ సన్ధి తో ఐసే హీ చలతీ హై. అంతర్ముహూర్త-అంతర్ముహూర్తమేం భీ బహుత ఫేరఫార హోతే హైం. కౌన-సా అంతర్ముహూర్త, కైసా అంతర్ముహూర్త... జ్ఞానీకీ దశా క్షణ-క్షణమేం భేదజ్ఞానకీ వర్తతీ హై. జ్ఞాయకదశాకీ పరిణతి పూరీ భిన్న హోతీ హై.
ముముక్షుః- ముని మహారాజకో ఐసా వికల్ప నహీం హోతా హై కి మైం శ్రేణి లగాఊఁ. ఉనకీ తీవ్రతా ఇతనీ బఢ గయీ హై కి సహజ హీ శ్రేణి లగాతే హైం.
సమాధానః- వికల్ప నహీం హోతా హై, మైం శ్రేణి లగాఊఁ ఐసా వికల్ప నహీం హోతా. ఉనకీ పరిణతికీ గతి హీ ఐసా హో జాతీ హై కి బార-బార స్వరూపమేం లీనతా (హో జాతీ హై). అంతరమేం లీనతాకే అలావా బాహర టిక నహీం సకతే హైం. ఐసీ తో దశా హై కి అంతర్ముహూర్తసే జ్యాదా తో బాహర నహీం సకతే హైం. అంతర్ముహూర్త బాహర జాయ ఉతనేమేం అంతరమేం పరిణతి పలట హీ జాతీ హై. ఉససే జ్యాదా దేర వే బాహర టిక నహీం పాతే. పరిణతి ఉతనీ అపనే స్వరూపకీ ఓర చలీ గయీ హై కి అపనేమేం ఇతనీ లీన పరిణతి హై కి బాహర టిక నహీం సకతే.
ఐసా కరతే-కరతే ఉనకీ పరిణతి ఇతనీ జోరదార స్వరూప ఓర జాతీ హై కి ఉసమేం- సే ఉనకో శ్రేణి లగతీ హై. ఐసా వికల్ప నహీం కరతే హైం కి మైం శ్రేణి లగాఊఁ. స్వరూపమేం ఇతనీ లీనతా బఢ జాతీ హై, నిర్వికల్ప దశామేం ఇతనీ లీనతా హో జాతీ హై కి ఉసమేం- సే ఉన్హేం శ్రేణి లగ జాతీ హై. వహ అంతర్ముహూర్తకీ దశా హై. ఐసీ దశా హో జాయ కి వికల్ప తో నిర్వికల్ప దశామేం బుద్ధిపూర్వక హో జాయ, పరన్తు ఉన్హేం స్వరూప లీనతాకీ ఐసీ జోరదార పరిణతి హో జాతీ హై కి ఉసమేంసే శ్రేణి లగాకర ఔర వహ లీనతా ఐసీ హోతీ హై కి ఫిర బాహర హీ నహీం ఆతే. ఐసీ క్షపక శ్రేణి లగా దే తో అన్దర లీనతా హుఈ సో హుఈ, సర్వ విభావకా క్షయ హో జాతా హై. విభావ పరిణతికా క్షయ హో జాతా హై ఇసలియే కర్మకా భీ క్షయ హో జాతా హై. ఔర అంతరమేం పరిణతి గఈ సో గఈ, ఫిర బాహర హీ నహీం ఆతే. ఐసీ లీనతా హో జాతీ హై కి అంతర్ముహూర్త భీ బాహర ఆ జాతే థే, వే ఉతనా భీ బాహర టిక నహీం సకతే. అన్దర ఐసీ లీనతా హో గయీ. సాదిఅనన్త (కాల) ఉసమేం-హీ టిక గయే. ఉసమేం టిక గయే, పరిణతి టిక గయీ తో సాదిఅనన్త ఆనన్ద దశా ప్రగట హుఈ. ఔర జ్ఞానకీ నిర్మలతా హో గయీ. జ్ఞానకీ పరిణతిమేం ఏక అంతర్ముహూర్తమేం జానా జాతా థా, వహ జ్ఞాన ఏక సమయమేం సబ జాన సకే ఐసీ పరిణతి, వీతరాగ దశా హుఈ ఇసలియే జ్ఞాన భీ వైసా నిర్మల హో గయా.