౨౭౩
పరన్తు ఉసే అన్దర-సే వేదన హీ ఐసా హోతా హై కి పరిణతి బాహర టికనేకే బజాయ, ఏకత్వబుద్ధి టూటకర అంతరమేం జ్ఞాయక పరిణతి హో, ఐసీ ఉగ్రతా హోనీ చాహియే. ఫిర విశేష లీనతాకీ బాత బాదమేం రహతీ హై. పరన్తు యే జ్ఞాయకకీ పరిణతి ఉసే భిన్న హోకర ఏకదమ పరిణమనరూప హో, ఐసా ఉగ్ర వేదన ఉసే అన్దర-సే ఆనా చాహియే.
ముముక్షుః- ఉతనా హో తో భీ బహుత హై. ఉతనా హో. ఫిర ఆగే చారిత్రకీ ఏకాగ్రతా అలగ బాత హై.
సమాధానః- ఉసకా అంతరమేం బార-బార అభ్యాస కరతా రహే. వహ ఉగ్ర కైసే హో, ఐసీ భావనా కరతే-కరతే ఉగ్ర హో తో కామ ఆయే. పరన్తు అభ్యాస కరనేమేం థకనా నహీం. అభ్యాస తో కరతే హీ రహనా. ఉసే ఛోడనా నహీం. ఉసకీ సన్ముఖతా తరఫకా ప్రయత్న ఛోడనా నహీం.
ముముక్షుః- సన్ముఖతామేం థోడా ఖ్యాల ఆయే, మాతాజీ! ఫిర తో ఛూటే నహీం. పరన్తు మూలమేం జో భావభానసరూప-సే జ్ఞాయక లక్ష్యమేం ఆనా చాహియే, వహ కోఈ బార ఆయే, ఫిర తో కితనే హీ సమయ తక ఐసా లగే కి యే తో జో ఖ్యాల ఆతా థా వహ భీ నహీం ఆతా హై, ఐసా భీ హో జాతా హై. వహ గ్రహణ హోకర టికా రహే తో-తో ఉల్లాస బఢే, సబ హో ఔర ఆగే బఢనా హో. పరన్తు ఐసీ పరిస్థితి కభీ-కభీ హో జాతీ హై కి కభీ దో-చార- ఛః మహినేమేం థోడా ఖ్యాల ఆయా...
సమాధానః- ఫిర-సే స్థూల హో జాతా హై న, ఇసలియే బాహర స్థూలతామేం చలా జాతా హై. ఇసలియే ఉసే సూక్ష్మతా హోనేమేం దేర లగతీ హై. ఐసా హో జాయ. వైసా ఉసే అంతరమేం-సే ఫిర-సే లగనీ లగే తో హో సకతా హై.
ముముక్షుః- సత్పురుషోంకో ధన్య హై కి ఉన్హోంనే ఐసీ పరిణతికో ధారావాహీ టికాకర అపనా కార్య కర లియా.
సమాధానః- .. వహ అంతరమేం-సే ఆగే జాతా హై. ధారావాహీ పరిణతి తో బాదమేం హోతీ హై, పరన్తు యే ఉసకా అభ్యాస.
ముుముక్షుః- అభ్యాసమేం ధారావాహీ. సమాధానః- ధారావాహీ. ఖణ్డ పడ జాయ ఔర స్థూల హో జాయ, ఇసలియే ఫిర-సే సూక్ష్మ హోనేమేం ఔర జ్ఞాయకకో గ్రహణ కరనేమేం దేర లగతీ హై. ఐసే బార-బార చలతా హై. పరన్తు ఐసే హీ బారంబార ఐసా ఉగ్ర అభ్యాస కరే తో ఉసే హో.
ముముక్షుః- పరిణతి సంయోగాధీన హో జాతీ హై. ముముక్షుః- .. శ్రద్ధాగుణ ఔర జ్ఞానగుణ దోనోంకా సాథమేం హోనా వహ శ్రద్ధా హై? వహ పక్కా నిర్ణయ?
సమాధానః- ప్రతీతకీ శ్రద్ధా భీ కహతే హైం ఔర జ్ఞానమేం దృఢతా, దోనోం కహతే హైం. విచార కరకే నిర్ణయ కరే. జ్ఞానకీ దృఢతా ఔర శ్రద్ధాకీ దృఢతా, దోనోం. దోనోం కహనేమేం ఆతా హై.