౨౭౩
హై. ఇసలియే ఆగే జాతే హైం.
ముముక్షుః- జ్ఞాన సో ఆత్మా. భేద పడా ఇసలియే ౧౧వీం గాథా అనుసార సదభుత వ్యవహారనయ హుఆ, అభూతార్థ యానీ పరద్రవ్య జైసా హుఆ, తో జ్ఞానకీ పర్యాయ పూరా ఆత్మా స్వద్రవ్య జ్ఞాత హోతా హై? అనుభూతి హోతీ హై?
సమాధానః- గుణ-గుణీకా భేద పడతా హై ఇసలియే సదభుత వ్యవహార హై. అభూతార్థ యానీ ఉసమేం ఆప జైసే కహతే హో వహ నయకా స్వరూప హై, ఐసా నహీం హై. ద్రవ్యదృష్టి-సే పర కహనేమేం ఆతా హై. వహ పర్యాయ అపనీ హీ హై. ఉసే ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా-సే భేద ఆత్మామేం నహీం హై, ఆత్మా తో అఖణ్డ హై. అఖణ్డ వస్తు హై. ఉసమేం భేద కరనా, పూర్ణ ఔర అపూర్ణకా భేద పడే ఉస అపేక్షా-సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై. వాస్తవిక రూప-సే వహ జడ హై ఐసా ఉసకా అర్థ నహీం హై. వహ జడ నహీం హై, చైతన్యకీ పర్యాయ హై.
ముముక్షుః- అపనీ?
సమాధానః- హై అపనీ పర్యాయ, పరన్తు ఉసమేం భేద పడతా హై ఇసలియే ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా- సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై. వహ ఆపనే క్యా కహా అభూతార్థ? ... బాకీ ఉస అశుద్ధ పర్యాయకో కోఈ అపేక్షా-సే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై. ఇసలియే ఉసే అసదభుత వ్యవహార కహనేమేం ఆతా హై. వ్యవహారకే బహుత భంగ హై.
... కోఈ అపేక్షా-సే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై. ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా-సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై ఔర భేద పడే, అపనీ పర్యాయ హై ఇసలియే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై.
ముముక్షుః- ఔర జిస సమయ అనుభూతి హో, ఉస వక్త తో పర్యాయ రహిత ద్రవ్య జ్ఞాయక, ఏకరూప జ్ఞాయక హీ...
సమాధానః- పర్యాయ రహిత ద్రవ్య నహీం హో జాతా. ముముక్షుః- నహీం, వర్తమాన పర్యాయ తో బాహర రహ జాతీ హై న? సమాధానః- పలట జాతీ హై. అశుద్ధ పర్యాయ పలటకర శుద్ధ పర్యాయ హోతీ హై. ద్రవ్య పర దృష్టి దేనే-సే శుద్ధ పరిణతి ప్రగట హోతీ హై. పర్యాయ రహిత ద్రవ్య నహీం హో జాతా, పర్యాయకీ శుద్ధ పరిణతి హోతీ హై. ... పరన్తు జ్ఞానమేం సబ ధ్యాన రఖనా. పర్యాయ రహిత కోఈ ద్రవ్య హోతా నహీం. పరన్తు ఉసకా అస్తిత్వ గ్రహణ కరకే ఉసకా భేద పడతా హై, ఉసే లక్ష్యమేం లేనే- సే వికల్ప ఆతా హై. ఇసలియే ఉసే లక్ష్యమేం నహీం లియా జాతా. పరన్తు ఉసకీ పరిణతి తో హోతీ హై. ఉసకీ స్వానుభూతి ప్రగట హోతీ హై, వహీ పర్యాయ హై. పరిణతి తో హోతీ హై. ద్రవ్య స్వయం పర్యాయరూప పరిణమతా హై, పరన్తు ఉస పర లక్ష్య నహీం రఖనా హై. పర్యాయ ఉసమేం- సే నికల నహీం జాతీ, పర్యాయ పరిణమతీ హై. ద్రవ్యకీ దృష్టి ప్రగట కరనీ హై. బాకీ జ్ఞానమేం తో పర్యాయ హై, ఐసా రఖనా హై ఔర వహ పరిణతి ద్రవ్యకీ హీ హోతీ హై, స్వానుభూతిమేం.