౨౬౬ నహీం హై, యహ హిత నహీం హై, యహ ధర్మ నహీం హై, ఐసా కరకే కషాయ ఫికే కియే.
జిసే ఆత్మాకీ రుచి హో ఉసకే కషాయ సహజ హీ ఫికే పడ జాతే హైం. జిసే ఆత్మా హీ రుచతా హై, దూసరా కుఛ రుచతా నహీం, ఆత్మా హీ జిసే ఇష్ట హై, ఉసే బాహ్య కషాయ సుఖరూప నహీం లగతే. వహ తో ఉసే ఫిక పడ హీ జాతే హైం. జో ఆత్మార్థీ హుఆ, జిసే ఆత్మాకా ప్రయోజన హై ఉసే కషాయోంమేంం తీవ్రతా నహీం రహతీ, మన్దతా హో జాతీ హై. వహ ఉససే పీఛే హట జాతా హై.
ముముక్షుః- అర్థాత పహలే-సే హీ జ్ఞాయకకే లక్ష్యకీ శురూఆత...?
సమాధానః- హాఁ, జ్ఞాయకకే లక్ష్య-సే శురూఆత హోతీ హై. వహీ శురూఆత హై. ఉసమేం సబ సమా జాతా హై. రుచి, కషాయకీ మన్దతా, సబ ఉసమేం సమా జాతా హై. జ్ఞాయకకే లక్ష్య- సే శురూఆత కరనీ హై. మైం కౌన హూఁ? మైం తత్త్వ కౌన హూఁ? ఉస తత్త్వకా నిర్ణయ కరనా. విచార కరకే ఉసకా నిర్ణయ కరే. జ్ఞాయకకే లక్ష్య బినా అనన్త కాలమేం బహుత కుఛ కియా, పరన్తు మూల తత్త్వ గ్రహణ కియే బినా బినా అంకకే శూన్య జైసా హుఆ. కిసకే లియే కరతా హూఁ? చైతన్యతత్త్వకా అస్తిత్వ గ్రహణ నహీం కియా, మాత్ర శుభభావ హుఏ హైం.
.. లక్ష్య కరే తో అంతరమేం ఆనన్ద భరా హై. అనన్త జ్ఞాన అంతరమేం హై. స్వానుభూతి సబ అంతరమేం రహీ హై. భేదజ్ఞాన కరే. వికల్ప టూటకర ఆత్మా నిర్వికల్ప తత్త్వ హై, ఉసకీ స్వానుభూతి అంతర దృష్టి కరనే-సే హోతీ హై, బాహర-సే నహీం హోతా. బాహర-సే సబ కియా. సబ రట లియా, పఢ లియా, సమఝే బినా ధ్యాన కియా, సబ కియా. పరన్తు ఆత్మాకా అస్తిత్వ గ్రహణ కియే బినాకా వహ సబ మాత్ర శుభభావరూప హుఆ.
ముముక్షుః- భేదజ్ఞాన కైసే కరనా?
సమాధానః- భేదజ్ఞాన చైతన్యకో పహచాననే-సే హోతా హై. మైం యహ చైతన్య (హూఁ). అపనా అస్తిత్వ గ్రహణ కరే కి మైం యహ జ్ఞాయక జ్ఞానస్వరూప ఆత్మా హూఁ. యహ సబ ముఝ-సే భిన్న హై. యే శరీర ఔర విభావభావ జో అంతరమేం భావ హోతే హైం, వహ స్వభావ భీ మేరా నహీం హై, మైం ఉససే భిన్న హూఁ. ఐసే జ్ఞాయక, మైం చైతన్య జ్ఞాయక హీ హూఁ, ఐసా నిర్ణయ కరకే ఉసకా అస్తిత్వ గ్రహణ కరే. ఫిర ఉసకా అభ్యాస కరే. పహలే తో అభ్యాసరూప హోతా హై. సహజ దశా తో బాదమేం హోతీ హై.
అభ్యాస కరే కి మైం జ్ఞాయక హూఁ. జ్ఞాయకకీ హీ ఉసే మహిమా ఆయే, బాకీ సబ మహిమా ఛూట జాయ. జ్ఞాయకమేం సబ భరా హై. ఉసే అనుభూతికే పహలే వహ వేదనమేం నహీం ఆతా, పరన్తు వహ నిర్ణయ కరతా హై కి జ్ఞాయకమేం హీ సబ హై. జ్ఞాన-జ్ఞాయక పదార్థ పూరా మహిమావంత హై. జ్ఞాయకకా అభ్యాస కరే కి మైం సర్వసే భిన్న, భిన్న, భిన్న ఐసా క్షణ-క్షణమేం ఉసీకా అభ్యాస కరే. తో ఉసమేం ఉసే భేదజ్ఞాన హోతా హై. ఉసకా అభ్యాస కరే. ఔర శుభభావమేం సచ్చే దేవ- గురు ఔర శాస్త్ర ఉసే శుభభావనామేం హోతే హైం. అంతరమేం జ్ఞాయకకా భేదజ్ఞాన కైసే హో? బారంబార