पुनः पञ्चपरमेष्ठिन एव । तत्राप्यर्हत्सिद्धद्वयमेव । तत्रापि निश्चयेन सिद्ध एव । परमनिश्चयेन
तु भोगाकांक्षादिरूपसमस्तविकल्पजालरहितपरमसमाधिकाले सिद्धसदृशः स्वशुद्धात्मैवोपादेयः,
शेषद्रव्याणि हेयानीति तात्पर्यम् । शुद्धबुद्धैकस्वभाव इति कोऽर्थः ? मिथ्यात्वरागादि-
समस्तविभावरहितत्वेन शुद्ध इत्युच्यते, केवलज्ञानाद्यनन्तगुणसहितत्वाद् बुद्धः । इति
शुद्धबुद्धैकलक्षणम् सर्वत्र ज्ञातव्यम् ।
चूलिकाशब्दार्थः कथ्यते — चूलिका विशेषव्याख्यानम्, अथवा उक्तानुक्तव्याख्यानम्,
उक्तानुक्तसंकीर्णव्याख्यानम् चेति ।
।। इति षड्द्रव्यचूलिका समाप्ता ।।
व्यक्तिरूपे पंच परमेष्ठी ज उपादेय छे. तेमां पण (पंचपरमेष्ठीमां पण) अर्हंत अने सिद्ध
– ए बे ज उपादेय छे. ए बेमां पण निश्चयथी सिद्ध ज उपादेय छे अने परम निश्चयनयथी
तो भोगाकांक्षादिरूप समस्त विकल्पजाळरहित परमसमाधिकाळे सिद्धसमान स्वशुद्धात्मा ज
उपादेय छे, अन्य सर्व द्रव्यो हेय छे — आम तात्पर्य छे.
‘शुद्ध - बुद्ध - एकस्वभाव’ ए पदनो शो अर्थ छे? मिथ्यात्व – रागादि समस्त
विभावरहित होवाथी आत्मा ‘शुद्ध’ कहेवाय छे अने केवळज्ञानादि अनंतगुणोथी सहित
होवाथी आत्मा ‘बुद्ध’ कहेवाय छे. ‘शुद्ध-बुद्ध’नुं लक्षण सर्वत्र आ रीते जाणवुं.
हवे, ‘चूलिका’ शब्दनो अर्थ कहेवामां आवे छे — कोई पदार्थना विशेष व्याख्यानने,
कथन करेला विषयमां अकथित विषयना व्याख्यानने अने कहेला तथा नहि कहेला विषयना
मिश्र व्याख्यानने ‘चूलिका’ कहे छे.
ए रीते छ द्रव्योनी चूलिका समाप्त थई.
षड्द्रव्य-पंचास्तिकाय अधिकार [ ८९
12