Bruhad Dravya Sangrah-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 132 of 272
PDF/HTML Page 144 of 284

 

background image
tyAn anek bhUmikAvALA mahel jevA nIche nIche sarva pRithvIomAn potapotAnI
pahoLAI pramANe nIche ane upar ek ek hajAr yojan chhoDIne madhyabhAgamAn bhUminA
kram pramANe paTal hoy chhe. bhUminA kram pramANe te paTal pahelI narak pRithvImAn ter,
bIjImAn agiyAr, trIjImAn nav, chothImAn sAt, pAnchamImAn pAnch, chhaThThImAn traN ane
sAtamImAn ek; evI rIte kul ogaNapachAs paTal chhe. ‘paTal’ eTale shun? ‘paTal’ no
artha prastAr, indrak athavA antarbhUmi chhe. tyAn ratnaprabhA nAmanI pratham pRithvInA sImanta
nAmanA pratham paTalamAn manuShya lok jevun sankhyAt bhojan (pIstALIs lAkh yojan)
vistAravALun madhya bil chhe, tenun nAm indrak chhe. tenI (indrakanI) chAre dishAomAn pratyek
dishAmAn asankhyAt yojan vistAravALAn hArabandh ogaNapachAs bil chhe; tevI ja rIte chAre
vidishAomAnnI pratyek dishAmAn hArabandh je aDatALIs aDatALIs bil chhe te paN
asankhyAt yojan vistAravALAn chhe. temanI ‘shreNIbaddha’ sangnA chhe. chAr dishA ane chAr
vidishAonI vachche panktirahit vikharAyel phUlonI peThe keTalAnk sankhyAt yojan ane
keTalAnk asankhyAt yojan vistAravALAn je bil chhe temanI ‘prakIrNak’ sangnA chhe. e pramANe
indrak, shreNIbaddha ane prakIrNakarUp traN prakAranA narak chhe. A rIte pratham paTalanun vyAkhyAn
jANavun. tevI ja rIte pUrvokta ogaNapachAs paTalomAn bilonA vyAkhyAnano evo ja kram
chhe, paN pratyek paTalamAn AThe dishAonAn shreNIbaddha bilomAn ekek bil ghaTatun jAy chhe.
तत्र बहुभूमिकाप्रासादवदधोऽधः सर्वपृथिवीषु स्वकीयस्वकीयबाहुल्यात् सकाशादध
उपरि चैकैकयोजनसहस्रं विहाय मध्यभागे भूमिक्रमेण पटलानि भवन्ति
त्रयोदशैकादशनवसप्तपञ्चत्र्येकसंख्यानि, तान्येव सर्वसमुदायेन पुनरेकोनपञ्चाशत्प्रमितानि
पटलानि । पटलानि कोऽर्थः ? प्रस्तारा इन्द्रका अंतर्भूमयः इति । तत्र रत्नप्रभायां सीमंतसंज्ञे
प्रथमपटलविस्तारे नृलोकवत् यत्संख्येययोजनविस्तारवत् मध्यबिलं तस्येन्द्रकसंज्ञा । तस्यैव
चतुर्दिग्विभागे प्रतिदिशं पंक्तिरूपेणासंख्येययोजनविस्ताराण्येकोनपञ्चाशद्बिलानि । तथैव
विदिक्चतुष्टये प्रतिदिशं पंक्तिरूपेण यान्यष्टचत्वारिंशद्बिलानि तान्यप्यसंख्यात-
योजनविस्ताराणि । तेषामपि श्रेणीबद्धसंज्ञा । दिग्विदिगष्टकान्तरेषु पंक्तिरहितत्वेन
पुष्पप्रकरवत्कानिचित्संख्येययोजनविस्ताराणि कानिचिदसंख्येययोजनविस्ताराणि यानि तिष्ठन्ति
तेषां प्रकीर्णक संज्ञा । इतीन्द्रकश्रेणीबद्धप्रकीर्णकरूपेण त्रिधा नरका भवन्ति । इत्यनेन
क्रमेण प्रथमपटलव्याख्यानं विज्ञेयम् । तथैव पूर्वोक्तैकोनपञ्चाशत्पटलेष्वयमेव
व्याख्यानक्रमः किन्त्वष्टकश्रेणिष्वेकैकपटलं प्रत्येकैकं हीयते यावत् सप्तमपृथिव्यां
132 ]
bRuhad – dravyasangrah