anuttar paTalamAn tetrIs sAgaranA utkRuShTa AyuShyanun pramAN jANavun.
saudharma Adi svargamAn je utkRuShTa AyuShya chhe te AyuShya sarvArthasiddhi sivAy upar
uparanA svargamAn jaghanya AyuShya chhe. bAkInun visheSh vyAkhyAn trilokasAr AdimAnthI
jANavun.
visheSh — Adi – madhya – antarahit, shuddha – buddha ek – svabhAv paramAtmAmAn sakal
nirmal kevaLagnAnarUp netra vaDe arIsAmAn pratibimbonI peThe, shuddhAtmA Adi padArtho
Alokit thAy chhe – dekhAy chhe – jaNAy chhe – parichchhinna thAy chhe; tethI te kAraNe te ja
(shuddhAtmA ja) nishchayalok chhe athavA te nishchayalok nAmanA potAnA shuddha paramAtmAmAn
avalokan te nishchayalok chhe. ‘‘सण्णाओ य तिलेस्सा इंदियवसदाय अत्तरुद्दाणि । णाणं च दुप्पउत्तं
मोहो पावप्पदा होंति ।। (shrI panchAstikAy gAthA 140.)
[artha — sangnA, traN leshyA, indriyone vash thavun, Arta ane raudra dhyAn, duShprayukta
(khoTA kAmamAn joDAyelun ) gnAn ane moh – e badhAn pAp ApanAr chhe.]’’ — A gAthAmAn
kahelA vibhAvapariNAmathI sharU karIne samasta shubhAshubh sankalpa – vikalpa tyAgIne, nij
shuddhAtmabhAvanAthI utpanna param – AhlAdarUp ek sukhAmRutanA rasAsvAdanA anubhavathI je
bhAvanA hoy, te ja nishchayalokAnuprekShA chhe. bAkInI vyavahArathI chhe.
e rIte, sankShepathI lok - anuprekShAnun vyAkhyAn samApta thayun. 10.
सौधर्मादिषु स्वर्गेषु यदुत्कृष्टं तत्परस्मिन् परस्मिन् स्वर्गे सर्वार्थसिद्धिं विहाय जघन्यं चेति ।
शेषं विशेषव्याख्यानं त्रिलोकसारादौ बोद्धव्यम् ।
किञ्च — आदिमध्यान्तमुक्ते शुद्धबुद्धैकस्वभावे परमात्मनि सकलविमलकेवल-
ज्ञानलोचनेनादर्शे विम्बानीव शुद्धात्मादिपदार्था लोक्यन्ते दृश्यन्ते ज्ञायन्ते परिच्छिद्यन्ते ।
यतस्तेन कारणेन स एव निश्चयलोकस्तस्मिन्निश्चयलोकाख्ये स्वकीयशुद्धपरमात्मनि अवलोकनं
वा स निश्चयलोकः । ‘‘सण्णाओ य तिलेस्सा इंदियवसदाय अत्तरुद्दाणि । णाणं च दुप्पउत्तं
मोहो पावप्पदा होंति ।१।’’ इति गाथोदितविभावपरिणाममादिं कृत्वा समस्त-
शुभाशुभसंकल्पविकल्पत्यागेन निजशुद्धात्मभावनोत्पन्नपरमाह्लादैकसुखामृतरसास्वादानुभवनेन च
या भावना सैव निश्चयलोकानुप्रेक्षा । शेषा पुनर्व्यवहारेणेत्येवं संक्षेपेण लोकानुप्रेक्षाव्याख्यानं
समाप्तम् ।।१०।।
saptatattva-navapadArtha adhikAr [ 159