अथ निर्विचिकित्सागुणं कथयति । भेदाभेदरत्नत्रयाराधकभव्यजीवानां
दुर्गन्धबीभत्सादिकं दृष्ट्वा धर्मबुद्ध्या कारुण्यभावेन वा यथायोग्यं विचिकित्सापरिहरणं
द्रव्यनिर्विचिकित्सागुणो भण्यते । यत्पुनर्जैनसमये सर्वं समीचीनं परं किन्तु वस्त्राप्रावरणं
जलस्नानादिकं च न कुर्वन्ति तदेव दूषणमित्यादिकुत्सितभावस्य विशिष्टविवेकबलेन परिहरणं
सा भाव निर्विचिकित्सा भण्यते । अस्य व्यवहारनिर्विचिकित्सागुणस्य विषय उद्दायन-
महाराजकथा रुक्मिणीमहादेवीकथा चागमप्रसिद्धा ज्ञातव्येति । निश्चयेन पुनस्तस्यैव व्यवहार-
निर्विचिकित्सागुणस्य बलेन समस्तद्वेषादिविकल्परूपकल्लोलमालात्यागेन निर्मलात्मानुभूति-
लक्षणे निजशुद्धात्मनि व्यवस्थानं निर्विचिकित्सागुण इति ।।३।।
इतः परं अमूढदृष्टिगुणं कथयति । वीतरागसर्वज्ञप्रणीतागमार्थाद्बहिर्भूतैः
कुदृष्टिभिर्यत्प्रणीतं धातुवादखन्यवादहरमेखलक्षुद्रविद्याव्यन्तरविकुर्वणादिकमज्ञानिजन-
चिच्चमत्कारोत्पादकं दृष्ट्वा श्रुत्वा च योऽसौ मूढभावेन धर्मबुद्ध्या तत्र रुचिं भक्तिं न कुरुते
स एव व्यवहारोऽमूढदृष्टिरुच्यते । तत्र चोत्तरमथुरायां उदुरुलिभट्टारकरेवतीश्राविकाचन्द्रप्रभनाम
have nirvichikitsAguN kahe chhe — bhedAbhed ratnatrayanA ArAdhak bhavya jIvonI
durgandh, kharAb AkRuti vagere dekhIne dharmabuddhithI athavA karuNAbhAvathI yogyatA pramANe
glAni tajavI tene dravya – nirvichikitsA guN kahe chhe. ‘‘jainamatamAn badhI bAbato sArI chhe
paN munine vastrarahitapaNun tathA teo jaLasnAnAdi nathI karatA te ja doSh chhe’’ — evo
kutsit bhAv, vishiShTa vivekabaL vaDe tajavo te bhAv – nirvichikitsA kahevAy chhe. A
vyavahAr – nirvichikitsAguNanA viShayamAn uddAyan mahArAjAnI ane rukmiNI mahAdevInI
kathA Agamaprasiddha jANavI. nishchayathI to, te ja vyavahAr – nirvichikitsA guNanA baLathI1
samasta dveShAdi vikalparUp tarangono tyAg karIne nirmaL AtmAnubhUti jenun lakShaN chhe, evI
nij shuddhAtmAmAn sthiti te ja nirvichikitsAguN chhe. 3.
have AgaL, amUDhadraShTiguNanun kathan kare chhe — vItarAg – sarvagnapraNIt AgamanA
arthathI viparIt kudraShTioe rachelAn je rasAyaNashAstra, khanijavidyA, haramekhal, kShudravidyA,
vyantar – vikurvaN vagere agnAnIonA chittamAn vismay utpanna karanAr shAstro joIne ane
sAmbhaLIne je koI jIv mUDhatAthI temAn dharmabuddhi vaDe ruchi ke bhakti karato nathI, te ja
vyavahAr – amUDhadraShTi kahevAy chhe. te viShayamAn uttar mathurAmAn uduruli bhaTTArak, revatI
1. vyavahAr baL arthAt nimittakAraN.
mokShamArga adhikAr [ 193