TIkA — ‘‘साहू स मुणी’’ te muni – sAdhu chhe; je shun kare chhe? ‘‘जो हु साधयदि’’
je pragaTarUpe sAdhe chhe; shun sAdhe chhe? ‘‘दंसणणाणसमग्गं’’ vItarAg samyagdarshan ane
samyaggnAnathI paripUrNa chAritrane sAdhe chhe; vaLI te chAritra kevun chhe? ‘‘मग्गं मोक्खस्स’’ je
chAritra mArgarUp chhe; konA mArgarUp chhe? mokShanA mArgarUp chhe; vaLI te chAritra kevun chhe?
‘‘णिच्चसुद्धं’’ nitya sarvakALe shuddha arthAt rAgAdi rahit chhe. ‘‘णमो तस्स’’ AvA guNavALA
je chhe te sAdhuparameShThIne namaskAr ho. visheSha — ‘‘उद्योतनमुद्योगो निर्वहणं साधनं च
निस्तरणम् । दृगवगमचरणतपसामाख्याताराधना सद्भिः ।।१ [artha — darshan, gnAn, chAritra ane
tapanun udyotan, udyog, nirvahaN, sAdhan ane nistaraN je chhe tene satpuruShoe ArAdhanA
kahI chhe]’’ — A AryA chhandamAn kahel 2bahirang chaturvidh (darshan, gnAn, chAritra ane tap)
ArAdhanAnA 3baLathI temaj ‘‘समत्तं सण्णाणं सच्चारित्तं हि सत्तवो चेव । चउरो चिट्ठहि आदे तह्मा
आदा हु मे सरणं ।। [artha — samyagdarshan, samyaggnAn, samyakchAritra ane samyaktap —
e chAre AtmAmAn nivAs kare chhe te kAraNe AtmA ja mane sharaNabhUt chhe.]’’ — e gAthAmAn
kahel abhyantar evI nishchay chaturvidh ArAdhanAnA baLathI — bAhya - abhyantar mokShamArga jenun
(je bAhya - abhyantar ArAdhanAnun ) bIjun nAm chhe tenA vaDe — je vItarAgachAritranA
व्याख्या — ‘‘साहू स मुणी’’ स मुनिः साधुर्भवति । यः किं करोति ? ‘‘जो हु
साधयदि’’ यः कर्त्ता हु स्फु टं साधयति । किं ? ‘‘चारित्तं’’ चारित्रं । कथंभूतं ?
‘‘दंसणणाणसमग्गं’’ वीतरागसम्यग्दर्शनज्ञानाभ्यां समग्रम् परिपूर्णम् । पुनरपि कथम्भूतं ?
‘‘मग्गं मोक्खस्स’’ मार्गभूतं; कस्य ? मोक्षस्य । पुनश्च किम् रूपं ? ‘‘णिच्चसुद्धं’’ नित्यं
सर्वकालं शुद्धं रागादिरहितम् । ‘‘णमो तस्स’’ एवं गुणविशिष्टो यस्तस्मै साधवे नमो
नमस्कारोस्त्विति । तथाहि — ‘‘उद्योतनमुद्योगो निर्वहणं साधनं च निस्तरणम् ।
दृगवगमचरणतपसामाख्याताराधना सद्भिः ।१।’’ इत्यार्याकथितबहिरङ्गचतुर्विधाराधनाबलेन,
तथैव ‘‘समत्तं सण्णाणं सच्चारित्तं हि सत्तवो चेव । चउरो चिट्ठहि आदे तह्मा आदा हु मे
सरणं ।१।’’ इति गाथाकथिताभ्यन्तरनिश्चयचतुर्विधाराधनाबलेन च बाह्याभ्यन्तरमोक्षमार्ग-
द्वितीयनामाभिधेयेन कृत्वा यः कर्त्ता वीतरागचारित्राविनाभूतं स्वशुद्धात्मानं साधयति भावयति
1. shrI bhagavatI ArAdhanA gAthA – 2 chhAyA.
2. bahirang = bahAranI.
3. svAtmAne Ashraye nishchayabaL pragaTe tyAre uchit vyavahAr hato, em batAvavA vyavahAr ArAdhanAnun
baL kahevAmAn Ave chhe.
244 ]
bRuhad – dravyasangrah