ज्ञातव्याः । कतिसंख्योपेतैः ? ‘‘चउदसहि’’ प्रत्येकं चतुर्दशभिः । कस्मात् ? ‘असुद्धणया’’
अशुद्धनयात् सकाशात् । इत्थंभूताः के भवन्ति ? ‘‘संसारी’’ संसारिजीवाः । ‘‘सव्वे सुद्धा
हु सुद्धणया’’ त एव सर्वे संसारिणः शुद्धाः सहजशुद्धज्ञायकैकस्वभावाः । कस्मात् ?
शुद्धनयात् शुद्धनिश्चयनयादिति । अथागमप्रसिद्धगाथाद्वयेन गुणस्थाननामानि कथयति ।
‘‘मिच्छो सासण मिस्सो अविरदसम्मो य देसविरदो य । विरया पमत्त इयरो अपुव्व अणियठ्ठि
सुहमो य । १ । उवसंत खीणमोहो सजोगिकेवलिजिणो अजोगी य । चउदस गुणठाणाणि य
कमेण सिद्धा य णायव्वा ।२।’’ इदानीं तेषामेव गुणस्थानानां प्रत्येकं संक्षेपलक्षणं कथ्यते ।
तथाहि — सहजशुद्धकेवलज्ञानदर्शनरूपाखण्डैकप्रत्यक्षप्रतिभासमयनिजपरमात्मप्रभृतिषड्द्रव्य-
पञ्चास्तिकायसप्ततत्त्वनवपदार्थेषु मूढत्रयादिपञ्चविंशतिमलरहितं वीतरागसर्वज्ञप्रणीत-
नयविभागेन यस्य श्रद्धानं नास्ति स मिथ्यादृष्टिर्भवति । पाषाणरेखासदृशानन्तानुबन्धिक्रोध-
chhe em samajavun. (mArgaNA ane guNasthAnathI) keTalI sankhyAvALA thAy chhe? ‘‘चउदसहि’’
pratyek chaud – chaud sankhyAvALA thAy chhe. kaI apekShAe? ‘‘असुद्धणया’’ ashuddhanayanI
apekShAe. A prakAnA koN thAy chhe? ‘‘संसारी’’ sansArI jIvo thAy chhe. ‘‘सव्वे सुद्धा हु
सुद्धणया’’ te ja badhA sansArI jIvo shuddha chhe arthAt jeno sahajashuddhagnAyak ekasvabhAv chhe
evA chhe. kaI apekShAe? shuddhanayanI apekShAe – shuddha nishchayanayanI apekShAe.
have Agamaprasiddha be gAthAo dvArA guNasthAnonAn nAm kahe chhe mithyAtva,
sAsAdan, mishra, avirat samyaktva, deshavirat, pramattavirat, apramattavirat, apUrvakaraN,
anivRuttikaraN, sUkShmasAmparAy, upashAntamoh, kShINamoh, sayogIkevaLI ane ayogIkevaLI.
A rIte kramapUrvak chaud guNasthAn jANavA1.
have, te guNasthAnomAnthI pratyekanun sankShepathI lakShaN kahe chhe. te A rIte — sahajashuddha
kevaLagnAnadarshanarUp akhanD - ek - pratyakSha - pratibhAsamay nijaparamAtmA vagere chha dravya, pAnch
astikAy, sAt tattva ane nav padArthomAn, traN mUDhatA vagere pachchIs doSharahit, vItarAg
- sarvagnapraNIt nayavibhAg anusAr2 je jIvane shraddhAn nathI te jIv ‘mithyAdraShTi’ chhe. 1.
paththaramAn korelI rekhA samAn anantAnubandhI krodh, mAn, mAyA ane lobhamAnthI koI ekanA
1. gommaTasAr jIvakAnD gAthA 9 – 10
2. sarvagnapraNIt nayavibhAgamAn shuddha-buddha ekasvabhAv paramAtmadravya upAdey chhe, anya sarva hey chhe. juo
gAthA 15 bhUmikA tathA chUlikA.
38 ]
bRuhad – dravyasangrah