मानमायालोभमान्यतरोदयेन प्रथमौपशमिकसम्यक्त्वात्पतितो मिथ्यात्वं नाद्यापि
गच्छतीत्यन्तरालवर्त्ती सासादनः । निजशुद्धात्मादितत्त्वं वीतरागसर्वज्ञप्रणीतं परप्रणीतं च मन्यते
यः स दर्शनमोहनीयभेदमिश्रकर्मोदयेन दधिगुडमिश्रभाववत् मिश्रगुणस्थानवर्त्ती भवति । अथ
मतं — येन केनाप्येकेन मम देवेन प्रयोजनं तथा सर्वे देवा वन्दनीया न च निन्दनीया इत्यादि-
वैनयिकमिथ्यादृष्टिः संशयमिथ्यादृष्टिर्वा तथा मन्यते तेन सह सम्यग्मिथ्यादृष्टेः को विशेष
इति ? अत्र परिहारः — ‘‘स सर्वदेवेषु सर्वसमयेषु च भक्तिपरिणामेन येन केनाप्येकेन मम
udayavaDe pratham - upashamasamyaktvathI paDIne jyAn sudhI mithyAtvane prApta na thAy tyAn sudhI
samyaktva ane mithyAtva e bannenI vachchenA pariNAmavALo jIv ‘sAsAdan’ chhe. 2.
nijashuddhAtmAdi vItarAgasarvagnapraNIt tattvone ane parapraNIt tattvone paN je mAne chhe te
mishradarshanamohanIyakarmanA udayathI dahIn ane goLanA mishraNavALA padArthonI jem
‘mishraguNasthAn’vALo jIv chhe. 3.
ahIn shankA — ‘je koI paN ( – game te ho) ek devathI mAre to prayojan chhe’ tathA
‘badhA ja dev vandanIy chhe, nindA koI paN devanI na karavI joIe’ ityAdi vainayik
mithyAdraShTi athavA sanshay mithyAdraShTi mAne chhe, to tenAmAn ane samyagmithyAdraShTimAn sho
taphAvat chhe? teno uttar — te to sarva devo pratye ane sarva shAstro pratye bhaktinA pariNAm
karavAne lIdhe koI paN ekathI mane puNya thashe – em mAnIne sanshayarUpe bhakti kare chhe, tene
koI ek devamAn nishchay nathI ane mishraguNasthAnavartI jIvane to bannemAn nishchay chhe; —
e taphAvat chhe.
‘‘svAbhAvik anantagnAnAdi anant guNanA AdhArabhUt nijaparamAtmadravya upAdey chhe
ane indriyasukhAdi paradravya hey chhe’’ em arhatsarvagnapraNIt nishchay1 – vyavahAranayarUp
1. avirat samyagdraShTi jIv ‘nij paramAtmadravya upAdey chhe ane indriyasukhAdi paradravya hey chhe’ em
antarangamAn Anshik shuddha pariNatie pariNamIne nirantar mAne chhe (eTale ke nishchayarUp sAdhyabhAve – shuddha
samyagdarshanabhAve – pariNamIne nirantar mAne chhe); vaLI te bahAramAn – vikalpamAn navatattvashraddhAnAdibhAve
pariNamIne paN em mAne chhe (eTale ke vyavahArarUp sAdhakabhAvathI – navatattva – shraddhAnAdirUp
vikalpabhAvathI – paN em mAne chhe). nishchay – vyavahArano Avo sumeL hoy chhe. AthI Am tAtparya
grahavun — koI jIv em kahe ke ‘hun antarang shuddhapariNatithI to nijadravyanI upAdeyatA ne paradravyanI
heyatA mAnun chhun, paN mane vikalpamAn navatattvashraddhAnAdithI viruddhabhAvo chhe,’ to te vAt barAbar nathI
ane te jIv samyagdraShTi nathI ja. vaLI koI jIv em kahe ke ‘hun navatattvashraddhAnAdirUp vikalpabhAvamAn
to nijadravyanI upAdeyatA ne paradravyanI heyatA barAbar mAnun chhun, paN mane antarang shuddha pariNaman
nathI,’ to te jIv paN samyagdraShTi nathI.
ShaDdravya-panchAstikAy adhikAr [ 39