kṣhetramān sthit chhe. ityādi paramāgam kathit prakāre anek āshcharyo samajavān. te ja
merugajamānthī dakṣhiṇ dishāmān je ‘be – gajadant’ chhe, tenī vachamān devakuru nāmanī uttam
bhogabhūminun kṣhetra uttarakurunī jem jāṇavun.
te ja meruparvatanī pūrva dishāmān pūrva – pashchim bāvīs hajār yojananā
vistāravāḷun vedīsahit bhadrashāl van chhe. tenāthī pūrva dishāmān karma – bhūmi nāmanun pūrva
videh chhe. tyān nīl nāmanā kulāchalanī dakṣhiṇ dishāmān ane shītā nadīnī uttare
meru pharatān je kṣhetro chhe, temanā vibhāgonun kathan karavāmān āve chhe. te ā rīte
chhe — merunī pūrva dishāmān je pūrva bhadrashāl vananī vedikā chhe, tenī pūrva dishāmān pratham
kṣhetra chhe, tyār pachhī dakṣhiṇ – uttar lambāyelo vakṣhār nāmano parvat chhe, tyār pachhī
kṣhetra chhe, tyār pachhī vibhaṅgā nadī chhe, tenī āgaḷ kṣhetra chhe, tenī āgaḷ vakṣhār
parvat chhe, tyār pachhī kṣhetra chhe, tyār pachhī paṇ vibhaṅgā nadī chhe, tyār pachhī kṣhetra
chhe, tyār pachhī vakṣhār parvat chhe, tyār pachhī kṣhetra chhe, pachhī vibhaṅgā nadī chhe, pachhī
kṣhetra chhe, pachhī vakṣhār parvat chhe, pachhī kṣhetra chhe, tyār pachhī pūrva samudranī pāse je
devāraṇya nāmanun van chhe, tenī vedikā chhe. evī rīte nav bhīnto vaḍe āṭh kṣhetro
jāṇavān. temanān kramapūrvak nām kahevāmān āve chhe — kachchhā, sukachchhā, mahākachchhā,
दशप्रकारकल्पवृक्षाः भोगभूमिक्षेत्रं व्याप्य तिष्ठन्तीत्यादिपरमागमोक्तप्रकारेणानेकाश्चर्याणि
ज्ञातव्यानि । तस्मादेव मेरुगजाद्दक्षिणदिग्विभागेन गजदन्तद्वयमध्ये देवकुरुसंज्ञमुत्तमभोग-
भूमिक्षेत्रमुत्तरकुरुवद्विज्ञेयम् ।
तस्मादेव मेरुपर्वतात्पूर्वस्यां दिशि पूर्वापरेण द्वाविंशतिसहस्रयोजनविष्कम्भं सवेदिकं
भद्रशालवनमस्ति । तस्मात्पूर्वदिग्भागे कर्मभूमिसंज्ञः पूर्वविदेहोऽस्ति । तत्र
नीलकुलपर्वताद्दक्षिणभागे शीतानद्या उत्तरभागे मेरोः प्रदक्षिणेन यानि क्षेत्राणि तिष्ठन्ति तेषां
विभागः कथ्यते । तथाहि — मेरोः पूर्वदिशाभागे या पूर्वभद्रशालवनवेदिका तिष्ठति तस्याः
पूर्वदिग्भागे प्रथमं क्षेत्रं भवति, तदनन्तरं दक्षिणोत्तरायतो वक्षारनामा पर्वतो भवति, तदनन्तरं
क्षेत्रं तिष्ठति, ततोऽप्यनन्तरं विभङ्गा नदी भवति, ततोऽपि क्षेत्रं, तस्मादपि
वक्षारपर्वतस्तिष्ठति, ततश्च क्षेत्रं, ततोऽपि विभङ्गा नदी, तदनन्तरं क्षेत्रं, ततः परं
वक्षारपर्वतोऽस्ति, तदनन्तरं क्षेत्रं, ततो विभङ्गा नदी, ततश्च क्षेत्रं, ततो वक्षारपर्वतस्ततः क्षेत्रं,
तदनन्तं पूर्वसमुद्रसमीपे यद्देवारण्यं तस्य वेदिका चेति नवभित्तिभिरष्टक्षेत्राणि ज्ञातव्यानि
।
तेषां क्रमेण नामानि कथ्यन्ते — कच्छा १, सुकच्छा २, महाकच्छा ३, कच्छावती ४,
saptatattva-navapadārtha adhikār [ 143