ज्ञातव्याः । कतिसंख्योपेतैः ? ‘‘चउदसहि’’ प्रत्येकं चतुर्दशभिः । कस्मात् ? ‘असुद्धणया’’
अशुद्धनयात् सकाशात् । इत्थंभूताः के भवन्ति ? ‘‘संसारी’’ संसारिजीवाः । ‘‘सव्वे सुद्धा
हु सुद्धणया’’ त एव सर्वे संसारिणः शुद्धाः सहजशुद्धज्ञायकैकस्वभावाः । कस्मात् ?
शुद्धनयात् शुद्धनिश्चयनयादिति । अथागमप्रसिद्धगाथाद्वयेन गुणस्थाननामानि कथयति ।
‘‘मिच्छो सासण मिस्सो अविरदसम्मो य देसविरदो य । विरया पमत्त इयरो अपुव्व अणियठ्ठि
सुहमो य । १ । उवसंत खीणमोहो सजोगिकेवलिजिणो अजोगी य । चउदस गुणठाणाणि य
कमेण सिद्धा य णायव्वा ।२।’’ इदानीं तेषामेव गुणस्थानानां प्रत्येकं संक्षेपलक्षणं कथ्यते ।
तथाहि — सहजशुद्धकेवलज्ञानदर्शनरूपाखण्डैकप्रत्यक्षप्रतिभासमयनिजपरमात्मप्रभृतिषड्द्रव्य-
पञ्चास्तिकायसप्ततत्त्वनवपदार्थेषु मूढत्रयादिपञ्चविंशतिमलरहितं वीतरागसर्वज्ञप्रणीत-
नयविभागेन यस्य श्रद्धानं नास्ति स मिथ्यादृष्टिर्भवति । पाषाणरेखासदृशानन्तानुबन्धिक्रोध-
chhe em samajavun. (mārgaṇā ane guṇasthānathī) keṭalī saṅkhyāvāḷā thāy chhe? ‘‘चउदसहि’’
pratyek chaud – chaud saṅkhyāvāḷā thāy chhe. kaī apekṣhāe? ‘‘असुद्धणया’’ ashuddhanayanī
apekṣhāe. ā prakānā koṇ thāy chhe? ‘‘संसारी’’ sansārī jīvo thāy chhe. ‘‘सव्वे सुद्धा हु
सुद्धणया’’ te ja badhā sansārī jīvo shuddha chhe arthāt jeno sahajashuddhagnāyak ekasvabhāv chhe
evā chhe. kaī apekṣhāe? shuddhanayanī apekṣhāe – shuddha nishchayanayanī apekṣhāe.
have āgamaprasiddha be gāthāo dvārā guṇasthānonān nām kahe chheḥ mithyātva,
sāsādan, mishra, avirat samyaktva, deshavirat, pramattavirat, apramattavirat, apūrvakaraṇ,
anivr̥uttikaraṇ, sūkṣhmasāmparāy, upashāntamoh, kṣhīṇamoh, sayogīkevaḷī ane ayogīkevaḷī.
ā rīte kramapūrvak chaud guṇasthān jāṇavā1.
have, te guṇasthānomānthī pratyekanun saṅkṣhepathī lakṣhaṇ kahe chhe. te ā rīte — sahajashuddha
kevaḷagnānadarshanarūp akhaṇḍ - ek - pratyakṣha - pratibhāsamay nijaparamātmā vagere chha dravya, pāñch
astikāy, sāt tattva ane nav padārthomān, traṇ mūḍhatā vagere pachchīs doṣharahit, vītarāg
- sarvagnapraṇīt nayavibhāg anusār2 je jīvane shraddhān nathī te jīv ‘mithyādraṣhṭi’ chhe. 1.
paththaramān korelī rekhā samān anantānubandhī krodh, mān, māyā ane lobhamānthī koī ekanā
1. gommaṭasār jīvakāṇḍ gāthā 9 – 10
2. sarvagnapraṇīt nayavibhāgamān shuddha-buddha ekasvabhāv paramātmadravya upādey chhe, anya sarva hey chhe. juo
gāthā 15 bhūmikā tathā chūlikā.
38 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah