દિગ્વ્રત કહે છે. તેમાં દિશાઓની મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવતી
હોવાથી તેને ‘દિગ્વ્રત’ કહેવાય છે. ૧૧.
દેશવ્રત (દેશાવગાશિક) નામના ગુણવ્રતનું લક્ષણ
તાહૂમેં ફિર ગ્રામ ગલી ગૃહ બાગ બજારા,
ગમનાગમન પ્રમાણ ઠાન, અન સકલ નિવારા. ૧૨. (પૂર્વાર્ધ)
અન્વયાર્થઃ — (ફિર) પછી (તાહૂમેં) તેમાં [કોઈ પ્રસિદ્ધ-
પ્રસિદ્ધ] (ગ્રામ) ગામ (ગલી) શેરી (ગૃહ) મકાન (બાગ) બગીચા
અને (બજારા) બજાર સુધી (ગમનાગમન) જવા-આવવાનું
(પ્રમાણ) માપ (ઠાન) રાખીને (અન) અન્ય-બીજા (સકલ)
બધાનો (નિવારા) ત્યાગ કરવો [તેને દેશવ્રત અથવા
દેશાવગાશિકવ્રત કહે છે.]
ભાવાર્થઃ — દિગ્વ્રતમાં જિંદગી સુધી કરવામાં આવેલી જવા-
આવવાના ક્ષેત્રની મર્યાદામાં પણ (ઘડી, કલાક, દિવસ, મહિના
વગેરે કાળના નિયમથી) કોઈ પ્રસિદ્ધ ગામ, રસ્તો, મકાન અને
બજાર સુધી જવા-આવવાની મર્યાદા કરીને તેનાથી અધિક હદમાં
ન જવું તે દેશવ્રત કહેવાય છે. (૧૨ પૂર્વાર્ધ.)
અનર્થદંMવ્રતના ભેદ અને તેનું લક્ષણ
કાહૂકી ધનહાનિ, કિસી જય હાર ન ચિન્તૈ,
દેય ન સો ઉપદેશ, હોય અઘ વનજ-કૃષીતૈં. ૧૨. (ઉત્તરાર્ધ)
(૨) નિશ્ચય સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાનપૂર્વક પ્રથમના બે કષાયનો અભાવ થયો
હોય તે જીવને સાચા અણુવ્રત હોય છે, નિશ્ચય સમ્યગ્દર્શન ન હોય
તેના વ્રતને સર્વજ્ઞે બાળવ્રત (અજ્ઞાનવ્રત) કહેલ છે.
ચોથી ઢાળ ][ ૧૧૯