Chha Dhala (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 56 of 205
PDF/HTML Page 78 of 227

 

background image
અન્વયાર્થ(આતમકો) આત્માનું (હિત) કલ્યાણ (હૈ) છે
(સુખ) સુખની પ્રાપ્તિ, (સો સુખ) તે સુખ (આકુલતા બિન)
આકુળતા વગરનું (કહિયે) કહેવાય છે. (આકુલતા) આકુળતા
(શિવમાં) મોક્ષમાં (ન) નથી (તાતૈં) તેથી (શિવમગ) મોક્ષમાર્ગમાં
(લાગ્યો) લાગવું (ચહિયે) જોઈએ. (સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચરન)
સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ ત્રણેની એકતા તે (શિવમગ) મોક્ષનો
માર્ગ છે, (સો) તે મોક્ષમાર્ગનો (દ્વિવિધ) બે પ્રકારથી (વિચારો)
વિચાર કરવો કે, (જો) જે (સત્યારથરૂપ) વાસ્તવિક સ્વરૂપ છે
(સો) તે (નિશ્ચય) નિશ્ચય મોક્ષમાર્ગ છે અને (કારણ) જે નિશ્ચય
મોક્ષમાર્ગનું નિમિત્ત કારણ છે (સો) તેને (વ્યવહારો) વ્યવહાર
મોક્ષમાર્ગ કહે છે.
ભાવાર્થ૧. સમ્યક્ચારિત્ર, નિશ્ચય સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-
પૂર્વક જ હોય છે. જીવને નિશ્ચય સમ્યગ્દર્શન સાથે જ સમ્યગ્-
ભાવશ્રુતજ્ઞાન થાય છે. અને નિશ્ચયનય તથા વ્યવહારનય એ
બન્ને સમ્યક્ શ્રુતજ્ઞાનના અવયવો (અંશો) છે, તેથી મિથ્યાદ્રષ્ટિને
નિશ્ચય કે વ્યવહારનય હોઈ શકે જ નહીં, માટે ‘વ્યવહારનય
પ્રથમ હોય અને નિશ્ચયનય પછી પ્રગટે’ એમ માનનારને નયોના
સ્વરૂપનું યથાર્થ જ્ઞાન નથી.
૨. વળી નય નિરપેક્ષ હોતા નથી, નિશ્ચય સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ
થયા પહેલાં જો વ્યવહારનય હોય તો નિશ્ચયનયની અપેક્ષા
વિનાનો નિરપેક્ષનય થયો; વળી પ્રથમ એકલો વ્યવહારનય હોય
તો અજ્ઞાનદશામાં સમ્યગ્નય માનવો પડે, પણ
‘‘निरपेक्षा नयाः
मिथ्या सापेक्षा वस्तु तेऽर्थकृत्’’ (આપ્તમીમાંસા શ્લોક ૧૦૮) એવું
૫૬ ][ છ ઢાળા