Chha Dhala-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 13: mokShadashaka varan,14: ratnatrayak phal aur Atmahitme pravruttika upadesh,15: antim shikh,16: granth rachanAkA kAl aur usame AdhAr (Dhal 6); Chhathavee dhalka saransh; Chhathavee dhalka bhed-sangrah; Chhathavee dhalka lakshan sangrah; Antar pradarshan; Chhathavee dhalki prashnavalee; Adhyatma Atishaykshetra Songadh (District : Bhavnagar) Pincode : 364250.

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 11 of 11

 

Page 177 of 192
PDF/HTML Page 201 of 216
single page version

background image
(sheSh) sheSh chAr (aghAti vidhi) aghAtiyA karmo.nkA (ghAti) nAsh
karake (ChinamA.nhi) kuCh hI samayame.n (aShTam bhU) AThavI.n
pR^ithvI–IShat prAgbhAr–mokShakShetrame.n (vasai.n) nivAs karate hai.n; unako
(vasu karma) ATh karmo.nkA (vinasai.n) nAsh ho jAnese (samyaktva
Adik) samyaktvAdi (sab) samasta (vasu suguN) ATh mukhya
guN (lasai.n) shobhAyamAn hote hai.n . [aise siddha honevAle
muktAtmA ] (sa.nsAr khAr apAr pArAvAr) sa.nsArarUpI khAre tathA
agAdh samudrako (tari) pAr karake (tIrahi.n) kinAre par (gaye)
pahu.Nch jAte hai.n aur (avikAr) vikArarahit, (akal)
sharIrarahit, (arUp) rUparahit, (shuchi) shuddha-nirdoSh (chidrUp)
darshan-j~nAn-chetanAsvarUp tathA (avinAshI) nitya-sthAyI (bhaye)
hote hai.n .
bhAvArtha :arihanta dashA athavA kevalaj~nAn prApta
karaneke pashchAt us jIvako bhI jin guNo.nkI paryAyo.nme.n ashuddhatA
hotI hai, unakA kramashaH abhAv hokar vah jIv pUrNa shuddhadashAko
pragaT karatA hai aur us samay asiddhatva nAmak apane
udayabhAvakA nAsh hotA hai tathA chAr aghAti karmo.nkA bhI svaya.n
sarvathA abhAv ho jAtA hai . siddhadashAme.n samyaktvAdi ATh guN
(guNo.nkI nirmal paryAye.n) pragaT hote hai.n . mukhya ATh guN
vyavahArase kahe hai.n; nishchayase to ananta guN (sarva guNo.nkI paryAye.n)
shuddha hote hai.n aur svAbhAvik Urdhvagamanake kAraN ek
samayamAtrame.n lokAgrame.n pahu.Nchakar vahA.N sthir rah jAte hai.n . aise
jIv sa.nsArarUpI duHkhadAyI tathA agAdh samudrase pAr ho gaye hai.n
aur vahI jIv nirvikArI, asharIrI, amUrtik, shuddha chaitanyarUp
tathA avinAshI hokar siddhadashAko prApta hue hai.n
..12..

Page 178 of 192
PDF/HTML Page 202 of 216
single page version

background image
mokShadashAkA varNan
nijamA.nhi.n lok-alok guN - parajAy pratibimbit thaye .
rahi hai.n anantAnanta kAl, yathA tathA shiv pariNaye ..
dhani dhanya hai.n je jIv, narabhav pAy yah kAraj kiyA .
tinahI anAdi bhramaN pa.nchaprakAr taji, var sukh liyA ..13..
anvayArtha :(nijamA.nhi) un siddhabhagavAnake AtmAme.n
(lok-alok) lok tathA alokake (guN, parajAy) guN aur
paryAye.n (pratibimbit thaye) jhalakane lagate hai.n arthAt j~nAt hone lagate
hai.n; ve (yathA) jisaprakAr (shiv) mokSharUpase (pariNaye) pariNamit
hue hai.n (tathA) usIprakAr (anantAnanta kAl) ananta-ananta kAl
tak (rahihai.n) rahe.nge .
(je) jin (jIv) jIvo.nne (narabhav pAy) puruSh paryAy prApta
karake (yah) yah munipad AdikI prAptirUp (kAraj) kArya
(kiyA) kiyA hai, ve jIv (dhani dhanya hai.n) mahAn dhanyavAdake pAtra
hai.n aur (tinahI) unhI.n jIvo.nne (anAdi) anAdikAlase chale A
rahe (pa.nch prakAr) pA.Nch prakArake parivartanarUp (bhramaN)
sa.nsAraparibhramaNako (taji) Cho.Dkar (var) uttam (sukh) sukh
(liyA) prApta kiyA hai .

Page 179 of 192
PDF/HTML Page 203 of 216
single page version

background image
bhAvArtha :siddha bhagavAnake AtmAme.n kevalaj~nAn dvArA lok
aur alok (samasta padArtha) apane-apane guN aur tIno.nkAlakI
paryAyo.n sahit ek sAth, svachCha darpaNake dR^iShTAntarUpase-sarva prakArase
spaShTa j~nAt hote hai.n; (kintu j~nAname.n darpaNakI bhA.Nti ChAyA aur
AkR^iti nahI.n pa.DtI) ve pUrNa pavitratArUp mokShadashAko prApta hue hai.n
tathA vah dashA vahA.N vidyamAn anya siddha-mukta jIvo.nkI bhA.Nti
anantAnanta kAl tak rahegI arthAt aparimit kAl vyatIt ho
jAye; tathApi unakI akhaNDa j~nAyakatA-shAnti Adime.n ki.nchit
bAdhA nahI.n AtI . yah manuShyaparyAy prApta karake jin jIvo.nne yah
shuddha chaitanyakI prAptirUp kArya kiyA hai, ve jIv mahAn dhanyavAd
(prasha.nsA)ke pAtra hai.n aur unho.nne anAdikAlase chale A rahe pa.nch
parAvartanarUp sa.nsArake paribhramaNakA tyAg karake uttam sukh-
mokShasukh prApta kiyA hai
..13..
ratnatrayakA phal aur Atmahitame.n pravR^ittikA upadesh
mukhyopachAr du bhed yo.n ba.DbhAgi ratnatray dharai.n .
aru dhare.nge te shiv lahai.n, tin suyash-jal jag-mal harai.n ..
jisaprakAr bIjako yadi jalA diyA jAye to vah ugatA nahI.n hai;
usIprakAr jinho.nne sa.nsArake kAraNo.nkA sarvathA nAsh kar diyA, ve punaH
avatAr-janma dhAraN nahI.n karate athavA jisaprakAr makkhanase ghI ho
jAneke pashchAt punaH makkhan nahI.n banatA; usIprakAr AtmAkI sampUrNa
pavitratArUp asharIrI mokShadashA [paramAtmapad] pragaT karaneke pashchAt
usame.n kabhI ashuddhatA nahI.n AtI arthAt sa.nsArame.n punaH Agaman nahI.n
hotA .

Page 180 of 192
PDF/HTML Page 204 of 216
single page version

background image
imi jAni, Alas hAni, sAhas ThAni, yah sikh Adarau .
jabalau.n na rog jarA gahai, tabalau.n jhaTiti nij hit karau ..14..
anvayArtha :(ba.DhbhAgi) jo mahA puruShArthI jIv (yo.n)
isaprakAr (mukhyopachAr) nishchay aur vyavahAr (dubhed) aise do
prakArake (ratnatray) ratnatrayako (dharai.n aru dhare.nge) dhAraN karate hai.n
aur kare.nge (te) ve (shiv) mokSha (lahai.n) prApta karate hai.n aur (tin)
un jIvo.nkA (suyash-jal) sukIrtirUpI jal (jag-mal)
sa.nsArarUpI mailako (harai.n) nAsh karatA hai .
(imi) aisA (jAni)
jAnakar (Alas) pramAd [svarUpame.n asAvadhAnI ] (hAni) Cho.Dkar
(sAhas) puruShArtha (ThAni) karake (yah) yah (sikh) shikShA-upadesh
(Adarau) grahaN karo ki (jabalau.n) jab tak (rog jarA) rog yA
vR^iddhAvasthA (na gahai) na Aye (tabalau.n) tab tak (jhaTiti) shIghra
(nij hit) AtmAkA hit (karau) kar lenA chAhiye .
bhAvArtha :jo satpuruShArthI jIv sarvaj~na-vItarAgI kathit
nishchay aur vyavahAraratnatrayakA svarUp jAnakar, upAdey tathA hey
tattvo.nkA svarUp samajhakar apane shuddha upAdAn-Ashrit
nishchayaratnatrayako ( shuddhAtmAshrit vItarAgabhAvasvarUp mokShamArgako)
dhAraN karate hai.n tathA kare.nge ve jIv pUrNa pavitratArUp mokShamArgako
prApta hote hai.n aur ho.nge . [guNasthAnake pramAName.n shubharAg AtA hai,
vah vyavahAr-ratnatrayakA svarUp jAnanA tathA use nishchayase upAdey
na mAnanA, usakA nAm vyavahAr-ratnatrayakA dhAraN karanA hai . ] jo
jIv mokShako prApta hue hai.n aur ho.nge unakA sukIrti rUpI jal kaisA
hai?–ki jo siddha paramAtmAkA yathArtha svarUp samajhakar svonmukh
honevAle bhavya jIv hai.n, unake sa.nsAr (
malinabhAv) rUpI malako

Page 181 of 192
PDF/HTML Page 205 of 216
single page version

background image
haranekA nimitta hai . aisA jAnakar pramAdako Cho.Dkar sAhas arthAt
sachchA puruShArtha karake yah upadesh a.ngIkAr karo . jab tak rog
yA vR^iddhAvasthAne sharIrako nahI.n gherA hai, tab tak shIghra vartamAname.n
hI AtmAkA hit kar lo
..14..
antim sIkh
yah rAg-Ag dahai sadA, tAtai.n samAmR^it seiye .
chir bhaje viShay-kaShAy ab to, tyAg nijapad beiye ..
kahA rachyo par padame.n, na tero pad yahai, kyo.n dukh sahai .
ab ‘‘daul’’ ! hou sukhI svapad-rachi, dAv mat chUkau yahai ..15..
anvayArtha :(yah) yah (rAg-Ag) rAgarUpI agni
(sadA) anAdikAlase nirantar jIvako (dahai) jalA rahI hai, (tAtai.n)
isaliye (samAmR^it) samatArUp amR^itakA (seiye) sevan karanA
chAhiye . (viShay-kaShAy) viShay-kaShAyakA (chir bhaje) anAdikAlase
sevan kiyA hai, (ab to) ab to (tyAg) usakA tyAg karake
(nijapad) AtmasvarUpako (beiye) jAnanA chAhiye–prApta karanA
chAhiye . (par padame.n) parapadArtho.nme.n–parabhAvo.nme.n (kahA) kyo.n (rachyo)

Page 182 of 192
PDF/HTML Page 206 of 216
single page version

background image
Asakta-santuShTa ho rahA hai? (yahai) yah (pad) pad (tero) terA (na)
nahI.n hai . tU (dukh) duHkh (kyo.n) kisaliye (sahai) sahan karatA hai?
(daul !) he daulatarAm ! (ab) ab (svapad) apane
Atmapad–siddhapadame.n (rachi) lagakar (sukhI) sukhI (hou) hoo !
(yah) yah (dAv) avasar (mat chUkau) na ga.NvAo !
bhAvArtha :yah rAg (moh, aj~nAn) rUpI agni
anAdikAlase nirantar sa.nsArI jIvo.nko jalA rahI hai-duHkhI kar
rahI hai; isaliye jIvo.nko nishchayaratnatrayamay samatArUpI amR^itakA
pAn karanA chAhiye, jisase rAg-dveSh-moh (aj~nAn)kA nAsh ho .
viShay-kaShAyo.nkA sevan viparIt puruShArtha dvArA anAdikAlase kar
rahA hai; ab usakA tyAg karake Atmapad (mokSha) prApta karanA
chAhiye . tU duHkh kisaliye sahan karatA hai ? terA vAstavik
svarUp anantadarshan-j~nAn-sukh aur anantavIrya hai, usame.n lIn
honA chAhiye . aisA karanese hI sachchA-sukh mokSha prApta ho sakatA
hai; isaliye he daulatarAm ! he jIv ! ab AtmasvarUpakI prApti
kar ! AtmasvarUpako pahichAn ! yah uttam avasar bArambAr prApta
nahI.n hotA; isaliye ise na ga.NvA . sA.nsArik mohakA tyAg karake
mokShaprAptikA upAy kar !
yahA.N visheSh yah samajhanA ki–jIv anAdikAlase
mithyAtvarUpI agni tathA rAg-dveSharUp apane aparAdhase hI duHkhI
ho rahA hai; isaliye apane yathArtha puruShArthase hI sukhI ho sakatA
hai . aisA niyam honese ja.Dkarmake udayase yA kisI parake kAraN
duHkhI ho rahA hai athavA parake dvArA jIvako lAbh-hAni hote hai.n
–aisA mAnanA uchit nahI.n hai
..15..

Page 183 of 192
PDF/HTML Page 207 of 216
single page version

background image
grantha-rachanAkA kAl aur usame.n AdhAr
ik nav vasu ik varShakI, tIj shukla vaishAkh .
karayo tattva-upadesh yah, lakhi budhajanakI bhAkh ..
laghu-dhI tathA pramAdatai.n, shabda arthakI bhUl .
sudhI sudhAr pa.Dho sadA, jo pAvo bhav-kUl ..16..
bhAvArtha :paNDit budhajanakR^it ChahaDhAlAke kathanakA
AdhAr lekar mai.nne (daulatarAmane) vikram sa.nvat 1891 vaishAkh shukla
3 (akShay tR^itIyA)ke din is ChahaDhAlA granthakI rachanA kI hai .
merI alpabuddhi tathA pramAdavash usame.n kahI.n shabdakI yA arthakI bhUl
rah gaI ho to buddhimAn use sudhArakar pa.Dhe.n, tAki jIv sa.nsAr-
samudrako pAr karaneme.n shaktimAn ho .
ChaThavI.n DhAlakA sArA.nsh
jis chAritrake honese samasta parapadArtho.nse vR^itti haT jAtI
hai, varNAdi tathA rAgAdise chaitanyabhAvako pR^ithak kar liyA jAtA
hai, apane AtmAme.n, AtmAke liye, AtmA dvArA, apane AtmAkA
hI anubhav hone lagatA hai, vahA.N nay, pramAN, nikShep, guN-guNI,
j~nAn-j~nAtA-j~ney, dhyAn-dhyAtA-dhyey, kartA-karma aur kriyA Adi
is granthame.n Chah prakArake Chanda aur Chah prakaraN hai.n, isaliye tathA
jis prakAr tIkShNa shastro.nke prahArako rokanevAlI DhAl hotI hai,
usIprakAr jIvako ahitakArI shatru–mithyAtva, rAgAdi, Asravo.n-
kA tathA aj~nAnA.ndhakArako rokaneke liye DhAlake samAn yah Chah
prakaraN hai; isaliye is granthakA nAm ChahaDhAlA rakhA gayA hai
.

Page 184 of 192
PDF/HTML Page 208 of 216
single page version

background image
bhedo.nkA ki.nchit vikalpa nahI.n rahatA; shuddha upayogarUp abhed
ratnatray dvArA shuddha chaitanyakA hI anubhav hone lagatA hai, use
svarUpAcharaNachAritra kahate hai.n . yah svarUpAcharaNachAritra chauthe
guNasthAnase prArambha hokar munidashAme.n adhik uchcha hotA hai .
tatpashchAt shukladhyAn dvArA chAr ghAtikarmo.nkA nAsh hone par vah
jIv kevalaj~nAn prApta karake 18 doSh rahit shrI arihantapad prApta
karatA hai; phi ra sheSh chAr aghAtikarmo.nkA bhI nAsh karake kShaNamAtrame.n
mokSha prApta kar letA hai; us AtmAme.n anantakAl tak ananta
chatuShTayakA (anantaj~nAn-darshan-sukh-vIryakA) ek-sA anubhav hotA
rahatA hai; phi ra use pa.nchaparAvartanarUp sa.nsArame.n nahI.n bhaTakanA pa.DtA;
vah kabhI avatAr dhAraN nahI.n karatA; sadaiv akShay-ananta sukhakA
anubhav karatA hai; akhaNDit j~nAn-AnandarUp anantaguNo.nme.n nishchal
rahatA hai; use mokShasvarUp kahate hai.n .
jo jIv mokShakI prAptike liye is ratnatrayako dhAraN karate
hai.n aur kare.nge, unhe.n avashya hI mokShakI prApti hogI . pratyek sa.nsArI
jIv mithyAtva, kaShAy aur viShayo.nkA sevan to anAdikAlase
karatA AyA hai; kintu usase use ki.nchit shAnti prApta nahI.n huI .
shAntikA ekamAtra kAraN to mokShamArga hai; usame.n us jIvane kabhI
tatparatApUrvak pravR^itti nahI.n kI; isaliye ab bhI yadi shAntikI
(AtmahitakI) ichChA ho to Alasyako Cho.Dkar, (AtmAkA)
kartavya samajhakar; rog aur vR^iddhAvasthAdi Anese pUrva hI mokShamArgame.n
pravR^itta ho jAnA chAhiye; kyo.nki yah puruShaparyAy, satsamAgam Adi
suyog bArambAr prApta nahI.n hote; isaliye unhe.n vyartha na ga.NvAkar
avashya hI Atmahit sAdh lenA chAhiye .

Page 185 of 192
PDF/HTML Page 209 of 216
single page version

background image
ChaThavI.n DhAlakA bhed-sa.ngrah
a.ntara.ng tapake nAm :–prAyashchit, vinay, vaiyAvR^itya, svAdhyAy,
vyutsarga aur dhyAn .
upayog–shuddha upayog, shubh upayog aur ashubh upayog–aise tIn
upayog hai.n . yah chAritraguNakI avasthAe.N hai.n . (jAnanA-
dekhanA vah j~nAn-darshanaguNakA upayog hai– yah bAt yahA.N
nahI.n hai .)
ChiyAlIs doSh–dAtAke Ashrit 16 udgam doSh, pAtrake Ashrit
16 utpAdan doSh tathA AhAr sambandhI 10 aur bhojan
kriyA sambandhI 4–aise kul 46 doSh hai.n .
tIn ratna–samyagdarshan, samyagj~nAn aur samyakchAritra .
terah prakArakA chAritra–pA.Nch mahAvrat, pA.Nch samiti aur tIn gupti .
dharma–uttam kShamA, mArdav, Arjav, satya, shauch, sa.nyam, tap, tyAg,
Aki.nchanya aur brahmacharya–aise das prakAr hai.n . [daso.n dharmo.nko
uttam sa.nj~nA hai; isaliye nishchayasamyakdarshanapUrvak
vItarAgabhAvanAke hI ve das prakAr hai.n . ]
munikI kriyA– (munike guN) –mUlaguN 28 hai.n .
ratnatray–nishchay aur vyavahAr athavA mukhya aur upachAr–aise do
prakAr hai.n .
siddha paramAtmAke guN–sarva guNo.nme.n sampUrNa shuddhatA pragaT hone par
sarva prakArase ashuddha paryAyo.nkA nAsh honese, j~nAnAvaraNAdi
ATho.n karmo.nkA svaya.n sarvathA nAsh ho jAtA hai aur guN

Page 186 of 192
PDF/HTML Page 210 of 216
single page version

background image
pragaT nahI.n hote; kintu guNo.nkI nirmal paryAye.n pragaT hotI
hai.n; jaise ki–anantadarshan-j~nAn-samyaktva-sukh, anantavIrya,
aTal avagAhanA, amUrtik (sUkShmatva) aur agurulaghutva .
–yah ATh mukhya guN vyavahArase kahe hai.n, nishchayase to
pratyek siddhake ananta guN samajhanA chAhiye .
shIl–achetan strI–tIn [kaThor sparsha, komal sparsha, chitrapaT ]
prakArakI, usake sAth tIn karaN [karanA, karAnA aur
anumodanA karanA ] se do [man, vachan ] yog dvArA pA.Nch
indriyA.N [karNa, chakShu, ghrAN, rasanA aur sparsha ] se chAr
sa.nj~nA [AhAr, bhay, maithun, parigrah ] sahit dravyase sevan
aur bhAvase sevan 3×3×2×5×4×2=720–aise bhed
hue .
chetan strI–[devI, manuShya, tirya.nch ] tIn prakArakI, unake sAth tIn
karaN [karanA, karAnA aur anumodanA karanA ] se tIn
[man, vachan, kAyArUp ] yog dvArA, pA.Nch [karNa, chakShu, ghrAN,
rasanA, sparsharUp ] indriyo.nse, chAr [AhAr, bhay, maithun,
parigrah ] sa.nj~nA sahit dravyase aur bhAvase, solah
[anantAnubandhI, apratyAkhyAnAvaraNIy, pratyAkhyAnAvaraNIy ]
aur sa.njvalan–in chAr prakArase krodh, mAn, mAyA,
lobh–aise pratyek ] prakArase sevan 3×3×3×5×4
×2×16=17280 bhed hue .
pratham 720 aur dUsare 17280 bhed milakar=18000
bhed maithun-karmake doSharUp bhed hai.n; unakA abhAv so shIl
hai; use nirmal svabhAv athavA shIl kahate hai.n .

Page 187 of 192
PDF/HTML Page 211 of 216
single page version

background image
nay–nishchay aur vyavahAr .
nikShep–nAm, sthApanA, dravya aur bhAv–ye chAr hai.n .
pramAN–pratyakSha aur parokSha .
ChaThavI.n DhAlakA lakShaN-sa.ngrah
a.ntara.ng tap–shubhAshubh ichChAo.nke nirodhapUrvak AtmAme.n nirmal
j~nAn-Ana.ndake anubhavase akhaNDit pratApavanta rahanA;
nistara.ng chaitanyarUpase shobhit honA .
anubhav–svonmukh hue j~nAn aur sukhakA rasAsvAdan .
vastu vichArat dhyAvatai.n, man pAve vishrAm .
ras svAdat sukh Upajai, anubhav yAko nAm ..
Avashyak–muniyo.nko avashya karane yogya svavash shuddha AcharaN .
kAyagupti–kAyAkI or upayog na jAkar AtmAme.n hI lInatA .
gupti–man, vachan, kAyAkI or upayogakI pravR^ittiko bhalI-bhA.Nti
AtmabhAnapUrvak rokanA arthAt AtmAme.n hI lInatA honA so
gupti hai .
tap–svarUpavishrAnta, nistara.ngarUpase nij shuddhatAme.n pratApavanta
honA–shobhAyamAn honA so tap hai . usame.n jitanI shubhAshubh
ichChAo.nkA nirodh hokar shuddhatA ba.DhtI hai, vah tap hai,
anya bArah bhed to vyavahAr (upachAr) tapake hai.n .
dhyAn–sarva vikalpo.nko Cho.Dkar apane j~nAnako lakShame.n sthir karanA
so dhyAn hai .

Page 188 of 192
PDF/HTML Page 212 of 216
single page version

background image
nay–vastuke ek a.nshako mukhya karake jAne vah nay hai aur vah
upayogAtmak hai . samyak shrutaj~nAnapramANakA a.nsh vah nay hai .
nikShep–nAyaj~nAn dvArA bAdhArahitarUpase prasa.ngavashAt padArthame.n
nAmAdikI sthApanA karanA so nikShep hai .
parigrah–paravastume.n mamatAbhAv (moh athavA mamatva) .
pariShahajay–duHkhake kAraN milanese duHkhI na ho tathA sukhake
kAraN milanese sukhI na ho; kintu j~nAtArUpase us j~neyakA
jAnanevAlA hI rahe–vahI sachchA pariShahajay hai .
pratikramaN–mithyAdarshan, mithyAj~nAn eva.n mithyAchAritrako niravasheSh-
rUpase Cho.Dkar samyagdarshan, samyagj~nAn, samyakchAritrako
(jIv) bhAtA hai, vah (jIv) pratikramaN hai .
(niyamasAr gAthA-91)
pramAN–sva-par vastukA nishchay karanevAlA samyagj~nAn .
bahira.ng tap–dUsare dekh sake.n aise par-padArtho.nse sambandhit
ichChAnirodh .
manogupti–manakI or upayog na jAkar AtmAme.n hI lInatA .
mahAvrat–nishchayaratnatrayapUrvak tIno.n yog (man, vachan, kAy) tathA
karane-karAne-anumodanake bhed sahit hi.nsAdi pA.Nch pApo.nkA
sarvathA tyAg .
jain sAdhu (muni)ko hi.nsA, jhUTh, chorI, abrahma aur
parigrah–in pA.Ncho.n pApo.nkA sarvathA tyAg hotA hai .
ratnatray–nishchayasamyagdarshan-j~nAn-chAritra .

Page 189 of 192
PDF/HTML Page 213 of 216
single page version

background image
vachanagupti–bolanekI ichChAko rokanA arthAt AtmAme.n lInatA .
shukladhyAn–atyanta nirmal, vItarAgatA pUrNa dhyAn .
shuddha upayog–shubh-ashubh rAg-dveShAdise rahit AtmAkI chAritra-
pariNati .
samiti–pramAdarahit yatnAchArasahit samyak pravR^itti .
svarUpAcharaNachAritra–Atma–svarUpame.n ekAgratApUrvak ramaNatA
lInatA .
antar-pradarshan
1. ‘‘nay’’ to j~nAtA arthAt jAnanevAlA hai aur ‘‘nikShep’’ j~ney
arthAt j~nAname.n j~nAt hone yogya hai .
2. pramAN to vastuke sAmAnya-visheSh samasta bhAgo.nko jAnatA hai;
kintu nay vastuke ek bhAgako mukhya rakhakar jAnatA hai .
3. shubh upayog to bandhakA athavA sa.nsArakA kAraN hai; kintu
shuddha upayog nirjarA aur mokShakA kAraN hai .
prashnAvalI
1. a.ntara.ng tap, anubhav, Avashyak, gupti, guptiyA.N, tap,
dravyahi.nsA, ahi.nsA, dhyAnastha muni, nay, nishchay, AtmachAritra,
parigrah, pramAN, pramAd, pratikramaN, bahira.ng tap, bhAvahi.nsA,
ahi.nsA, mahAvrat, pa.nch mahAvrat, ratnatray, shuddhAtma anubhav,
shuddha upayog, shukladhyAn, samiti aur samitiyo.nke lakShaN
batalAo .

Page 190 of 192
PDF/HTML Page 214 of 216
single page version

background image
2. aghAtiyA, Avashyak, upayog, kAyagupti, ChiyAlIs doSh,
tap, dharma, parigrah, pramAd, pramAN, munikriyA, mahAvrat,
ratnatray, shIl, sheSh guN, samiti, sAdhuguN aur siddhaguNake
bhed kaho .
3. nay aur nikShepame.n, pramAN aur nayame.n, j~nAn aur AtmAme.n, shubh
upayog aur shuddha upayogame.n antar batalAo .
4. AThavI.n pR^ithvI, grantha, granthakAr, grantha-Chanda, grantha-prakaraN,
sarvottam tap, sarvottam dharma, sa.nyamakA upakaraN, shuchikA
upakaraN aur j~nAnakA upakaraN–Adike nAm batalAo .
5. dhyAnastha muni, samyagj~nAn aur siddhakA sukh Adike dR^iShTAnta
batAlAo .
6. Chah DhAlo.nke nAm, munike pI.nChI AdikA aparigrahapanA,
ratnatrayake nAm, shrAvak ko nagnatAkA abhAv Adike siph r
kAraN batalAo .
7. arihanta dashAkA samay, antim upadesh, AtmasthiratAke
samayakA sukh, keshalo.nchakA samay, karmanAshase utpanna
honevAle guNo.nkA vibhAg, grantha-rachanAkA kAl, jIvakI
nityatA tathA amUrtikapanA, pariShah-jayakA phal, rAgarUpI
agnikI shAntikA upAy, shuddha AtmA, shuddha upayogakA
vichAr aur dashA, sakalachAritra, siddho.nkI Ayu, nivAsasthAn
aur samay tathA svarUpAcharaNachAritrAdikA varNan karo .
8. samyagdarshan, samyagj~nAn, samyakchAritra, deshachAritra,
sakalachAritra, chAr gati, svarUpAcharaNachAritra, bArah vrat,

Page 191 of 192
PDF/HTML Page 215 of 216
single page version

background image
bArah bhAvanA, mithyAtva aur mokShAdi viShayo.n par lekh likho .
9. digambar jain munikA bhojan, samatA, vihAr, nagnatAse hAni-
lAbh; digambar jain muniko rAtrigamanakA vidhi yA niShedh,
digambar jain muniko gha.DI, chaTAI (Asan) yA chashmA Adi
rakhanekA vidhi yA niShedh–Adi bAto.nkA spaShTIkaraN karo .
10. amuk shabda, charaN aur ChandakA artha yA bhAvArtha kaho .
ChaThavI.n DhAlakA sArA.nsh batalAo .
iti kavivar paNDit daulatarAm virachit
ChahaDhAlAke gujarAtI–anuvAdakA hindI-anuvAd
samApta