സമ്യഗ്ദര്ശന ശ്രദ്ധാഗുണകീ ശുദ്ധപര്യായ ഹൈ ഔര സമ്യഗ്ജ്ഞാന ജ്ഞാനഗുണകീ
ശുദ്ധപര്യായ ഹൈ . പുനശ്ച, സമ്യഗ്ദര്ശനകാ ലക്ഷണ വിപരീത അഭിപ്രായ-
രഹിത തത്ത്വാര്ഥശ്രദ്ധാ ഹൈ ഔര സമ്യഗ്ജ്ഞാനകാ ലക്ഷണ സംശയ൧ ആദി ദോഷ
രഹിത സ്വ-പരകാ യഥാര്ഥതയാ നിര്ണയ ഹൈ –ഇസ പ്രകാര ദോനോംകേ ലക്ഷണ
ഭിന്ന-ഭിന്ന ഹൈം .
തഥാ സമ്യഗ്ദര്ശന നിമിത്തകാരണ ഹൈ ഔര സമ്യഗ്ജ്ഞാന നൈമിത്തിക
കാര്യ ഹൈ–ഇസപ്രകാര ഉന ദോനോംമേം കാരണ-കാര്യഭാവസേ ഭീ അന്തര ഹൈ .
പ്രശ്ന :–ജ്ഞാന-ശ്രദ്ധാന തോ യുഗപത് (ഏകസാഥ) ഹോതേ ഹൈം, തോ
ഉനമേം കാരണ-കാര്യപനാ ക്യോം കഹതേ ഹോ ?
ഉത്തര :–‘‘വഹ ഹോ തോ വഹ ഹോതാ ഹൈ’’–ഇസ അപേക്ഷാസേ കാരണ-
കാര്യപനാ കഹാ ഹൈ . ജിസപ്രകാര ദീപക ഔര പ്രകാശ ദോനോം യുഗപത്
ഹോതേ ഹൈം; തഥാപി ദീപക ഹോ തോ പ്രകാശ ഹോതാ ഹൈ; ഇസലിയേ ദീപക
കാരണ ഹൈ ഔര പ്രകാശ കാര്യ ഹൈ; ഉസീപ്രകാര ജ്ഞാന-ശ്രദ്ധാന ഭീ ഹൈം .
(മോക്ഷമാര്ഗപ്രകാശക (ദേഹലീ) പൃഷ്ഠ ൧൨൬)
ജബ തക സമ്യഗ്ദര്ശന നഹീം ഹോതാ തബ തക കാ ജ്ഞാന സമ്യഗ്ജ്ഞാന
നഹീം കഹലാതാ . –ഐസാ ഹോനേസേ സമ്യഗ്ദര്ശന വഹ സമ്യഗ്ജ്ഞാനകാ കാരണ
ഹൈ .൨
൧. സംശയ, വിമോഹ, (വിഭ്രമ-വിപര്യയ) അനിര്ധാര .
൨. പൃഥഗാരാധനമിഷ്ടം ദര്ശനസഹഭാവിനോപി ബോധസ്യ .
ലക്ഷണഭേദേന യതോ, നാനാത്വം സംഭവത്യനയോഃ ..൩൨..
സമ്യഗ്ജ്ഞാനം കാര്യം സമ്യക്ത്വം കാരണം വദന്തി ജിനാഃ .
ജ്ഞാനാരാധനമിഷ്ടം സമ്യക്ത്വാനന്തരം തസ്മാത് ..൩൩..
കാരണകാര്യവിധാനം, സമകാലം ജായമാനയോരപി ഹി .
ദീപപ്രകാശയോരിവ, സമ്യക്ത്വജ്ഞാനയോഃ സുഘടമ് ..൩൪..
(–ശ്രീ അമൃതചന്ദ്രാചാര്യദേവരചിത പുരുഷാര്ഥസിദ്ധി-ഉപായ)
൯൬ ][ ഛഹഢാലാ