ਉਚਾਰੈ) ਨ ਬੋਲਨਾ [ਵਹ ਸਤ੍ਯ-ਅਣੁਵ੍ਰਤ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ . ]
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : – ਸਮ੍ਯਗ੍ਜ੍ਞਾਨ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ ਸਮ੍ਯਕ੍ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਪ੍ਰਗਟ
ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਯੇ . ਉਸ ਸਮ੍ਯਕ੍ਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਦੋ ਭੇਦ ਹੈਂ– (੧) ਏਕਦੇਸ਼
(ਅਣੁ, ਦੇਸ਼, ਸ੍ਥੂਲ) ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਔਰ (੨) ਸਰ੍ਵਦੇਸ਼ (ਸਕਲ, ਮਹਾ, ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ)
ਚਾਰਿਤ੍ਰ . ਉਨਮੇਂ ਸਕਲਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਪਾਲਨ ਮੁਨਿਰਾਜ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ
ਦੇਸ਼ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਪਾਲਨ ਸ਼੍ਰਾਵਕ ਕਰਤੇ ਹੈਂ . ਇਸ ਚੌਥੀ ਢਾਲਮੇਂ
ਦੇਸ਼ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਵਰ੍ਣਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਸਕਲਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਵਰ੍ਣਨ ਛਠਵੀਂ
ਢਾਲਮੇਂ ਕਿਯਾ ਜਾਯੇਗਾ . ਤ੍ਰਸ ਜੀਵੋਂਕੀ ਸਂਕਲ੍ਪੀ ਹਿਂਸਾਕਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਤ੍ਯਾਗ
ਕਰਕੇ ਨਿਸ਼੍ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਸ੍ਥਾਵਰ ਜੀਵੋਂਕਾ ਘਾਤ ਨ ਕਰਨਾ ਸੋ
੧ਅਹਿਂਸਾ
ਅਣੁਵ੍ਰਤ ਹੈ . ਦੂਸਰੇਕੇ ਪ੍ਰਾਣੋਂਕੋ ਘਾਤਕ, ਕਠੋਰ ਤਥਾ ਨਿਂਦ੍ਯਨੀਯ ਵਚਨ
ਨ ਬੋਲਨਾ [ਤਥਾ ਦੂਸਰੋਂਸੇ ਨ ਬੁਲਵਾਨਾ, ਨ ਅਨੁਮੋਦਨਾ ਸੋ ਸਤ੍ਯ-
ਅਣੁਵ੍ਰਤ ਹੈ ] .
ਅਚੌਰ੍ਯਾਣੁਵ੍ਰਤ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਾਣੁਵ੍ਰਤ, ਪਰਿਗ੍ਰਹਪਰਿਮਾਣਾਣੁਵ੍ਰਤ ਤਥਾ
ਦਿਗ੍ਵ੍ਰਤਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ
ਜਲ-ਮ੍ਰੁਤਿਕਾ ਵਿਨ ਔਰ ਨਾਹਿਂ ਕਛੁ ਗਹੈ ਅਦਤ੍ਤਾ .
ਨਿਜ ਵਨਿਤਾ ਵਿਨ ਸਕਲ ਨਾਰਿਸੋਂ ਰਹੈ ਵਿਰਤ੍ਤਾ ..
ਅਪਨੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰ, ਪਰਿਗ੍ਰਹ ਥੋਰੋ ਰਾਖੈ .
ਦਸ਼ ਦਿਸ਼ ਗਮਨ ਪ੍ਰਮਾਣ ਠਾਨ, ਤਸੁ ਸੀਮ ਨ ਨਾਖੈ ..੧੧..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : – (ਜਲ-ਮ੍ਰੁਤਿਕਾ ਵਿਨ) ਪਾਨੀ ਔਰ ਮਿਟ੍ਟੀਕੇ
ਟਿਪ੍ਪਣੀ–(੧) ਅਹਿਂਸਾਣੁਵ੍ਰਤਕਾ ਧਾਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਜੀਵ ‘‘ਯਹ ਜੀਵ ਘਾਤ
ਕਰਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ, ਮੈਂ ਇਸੇ ਮਾਰੂਁ’’–ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸਂਕਲ੍ਪਸਹਿਤ ਕਿਸੀ ਤ੍ਰਸ
ਜੀਵਕੀ ਸਂਕਲ੍ਪੀ ਹਿਂਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ; ਕਿਨ੍ਤੁ ਇਸ ਵ੍ਰਤਕਾ ਧਾਰੀ
ਆਰਮ੍ਭੀ, ਉਦ੍ਯੋਗਿਨੀ ਤਥਾ ਵਿਰੋਧਿਨੀ ਹਿਂਸਾਕਾ ਤ੍ਯਾਗੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ .
੧੧੦ ][ ਛਹਢਾਲਾ