Page 7 of 113
PDF/HTML Page 21 of 127
single page version
‘guṇasattā’mān anant bhed chhe te guṇanā anant bhed chhe. ek
guṇo sūkṣhma jāṇavā; sūkṣhma (guṇ)nā paryāyo chhe.
gnānamān chhe; anant guṇanā ghāṭamān ekek guṇ anantarūpe thaīne potānā
ja lakṣhaṇane dhāre chhe, te kaḷā chhe; ekek kaḷā guṇarūp hovāthī anantarūpane
dhāre chhe; ekek rūp je rūpe thayun tenī anant sattā chhe; ekek sattā anant
bhāvane dhare chhe; ekek bhāvamān anant ras chhe; ekek rasamān anant
prabhāv chhe.
saptabhaṅgī ūtare chhe). tenun kathanaḥ
tethī saptabhaṅg sādhīe chhīe. te ā pramāṇeḥ
Page 8 of 113
PDF/HTML Page 22 of 127
single page version
ekasāthe kahī shakātā nathī māṭe syāt avaktavya chhe.] (syāt
avaktavya).
avaktavya chhe. (syāt asti avaktavya)
avaktavya chhe. (syāt nāsti avaktavya)
e ja pramāṇe vīrya sāthe, prameyatva sāthe, temaj anant guṇo sāthe
(sādhavā) chetanānī jem badhā guṇo sāthe (sattānā sāt bhaṅg) sādhīe
tyāre (sattāmān) anant sāt bhaṅg sadhāy chhe. vaḷī sattānī jagyāe
vastutva mūkīne, tenī sāthe sattānī jem sādhīe tyāre anant vār sāt
bhaṅg thāy chhe. e ja rīte vastutva sāthe. evī ja rīte ekek guṇ sāthe
anantavār judā judā sādhavā. e rīte anant guṇ siddha thāy chhe.
Page 9 of 113
PDF/HTML Page 23 of 127
single page version
vivakṣhāvaḍe sādhīe tyāre badhā guṇo paryant anantānant (sāt bhaṅg) ek
ek guṇ sāthe sadhāy chhe.
Page 10 of 113
PDF/HTML Page 24 of 127
single page version
(je gnān) svagneyabhedane judā jāṇe chhe ne paragneyabhedane judā
(je) svagneyane āchare chhe ne paragneyanā tyāgane āchare chhe tene
chār darshananān; (temān) samyaktva to na lāvyā? jo samyaktva upayog
nathī to pradhān kaī rīte sambhave chhe?
anant prakāre kahyun chhe, em samajavun.
Page 11 of 113
PDF/HTML Page 25 of 127
single page version
sarva guṇono nishchay yathāavasthitabhāv (ānāthī) chhe. nishchayanun nām
samyaktva chhe ke jyān vyavahār, bhed, vikalpa nathī, ashuddhatā nathī, nij
anubhav svarūp samyak chhe.
vyavahārathī [chhe] em kahīe. asadbhūt upacharitanayathī [darshan] parane
dekhe chhe. te nirvikalparūp gnān ane darshan samyak thayān te samyak (tva)
guṇathī samyak thayān e rīte anant [guṇo] samyak thayā te samyak
guṇanī pradhānatāthī thayā.
[te guṇo] ashuddha rahyā. [sva paryāyanā puruṣhārtharūp] kāḷalabdhi *pāmīne
tethī pratham samyaktva guṇ thayo, pachhī bījā guṇo thayā; siddha
bhagavānanā guṇomān paṇ pratham samyaktva ja kahyun; tethī samyaktva pradhān
chhe. upayog to darshan ane gnān chhe, jyān ‘samyagdarshan’ kahyun hoy tyān
‘samyaktva’ samajavun ane jyān ‘darshan’ kahyun hoy tyān ‘dekhavārūp darshan’
samajavun. vastunā nishchayarūp, anubhavarūp samyaktva chhe te pradhān chhe.
Page 12 of 113
PDF/HTML Page 26 of 127
single page version
nishchayathī jāṇe to gnān jaḍ thāy
jo upachāramātra to jūṭho chhe to sarvagna[paṇun] jūṭhun thāy, te na bane.
dekhe chhe te to jūṭhun nathī; parantu āṭalun visheṣh chhe ke upayog gnānamān
sva
ekamek thatun nathī], tethī upachār sañgnā thaī. vastushakti upachār nathī
Page 13 of 113
PDF/HTML Page 27 of 127
single page version
jenun lakṣhaṇ chhe evī svachchhatva shakti chhe
sakaḷ gney bhāse to nirmaḷ chhe, na bhāse to nirmaḷ nathī. gnān potānā
dravya
jāy.
[1] ek to prashna e ke gnān gneyanā avalambane chhe ke potānā
[3] trījo prashna evo chhe ke gnān astirūp chhe ke nāstirūp
2. samayasār kalash. 255
Page 14 of 113
PDF/HTML Page 28 of 127
single page version
gnānano paryāy chhe, tethī gnānano paryāy kahetān gnān gneyanā avalambane
chhe em kahevāmān āve chhe.] ane vastumātra [kahetān] potānā avalambane
chhe.
svabhāvapaṇe asti [chhe], [te] paradravyapaṇe nāsti, parakṣhetrapaṇe nāsti,
parakāḷapaṇe nāsti ne parabhāvapaṇe nāsti [chhe]. gnānanān dravya-kṣhetra-kāḷ-
bhāv gneyamān nathī. gneyanān [ dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāv] gnānamān nathī. gnānanā
potānā nij lakṣhaṇanī apekṣhāvaḍe [ane] anya guṇ lakṣhaṇ nirapekṣhatā
vaḍe gnānanī sañgnā
Page 15 of 113
PDF/HTML Page 29 of 127
single page version
jīv jāṇe chhe, tethī [tenun] ‘gnān’ nām chhe.
svasamvedaj [arthāt mātra potāne ja jāṇanār] chhe, te sva
sthāpanānī apekṣhā dūr karavāmān āve to svanun sthāpan paṇ siddha thatun
nathī. māṭe sva
gnān chhe? [1] [mātra darshanane jāṇanārā gnānane] jo sarvadesh kaho to
te sarvadesh sambhavatun nathī [kāraṇ ke] te mātra darshanane ja jāṇanārun na
rahyun paṇ badhāne jāṇanārun ṭharyun. [2] [ane jo te gnānane] ekadesh
anshakalpanā chhe, [em kaho to] te kevaḷagnānamān sambhavatī nathī.
ja nirāvaraṇ jāṇavāthī sarva guṇo nirāvaraṇ jāṇyā. jem ek
ātmānā asaṅkhya pradesh, pradesh
Page 16 of 113
PDF/HTML Page 30 of 127
single page version
nirāvaraṇ thayā; ekane jāṇe te sarvane jāṇe, sarvane jāṇe te ekane
jāṇe,
(gnān) jāṇe chhe. (tethī darshanane jāṇanārun gnān nirākār nathī)
sarvane jāṇatān darshan paṇ āvyun; badhā guṇonun jāṇapaṇun mukhya thayun temān
darshan paṇ āvī gayun, paṇ te gnān te rūp (thayun)
jatun nathī) gnānanī shakti yugapat
evo ras koīe chākhyo, tyān em kahevānun banatun nathī ke ā puruṣhe
madhur ras chākhyo. tem darshan anant guṇomān āvī gayun, ek (judā
darshan-guṇ)nī kalpanā karavānun banatun nathī
agurulaghutvathī agurulaghurūp chhe
Page 17 of 113
PDF/HTML Page 31 of 127
single page version
kaī rīte rahyun?
thayā tethī sukh chhe; pariṇām ek samay ja rahe chhe tethī samayamātra
pariṇāmanun sukh chhe, gnānanun sukh yugapat chhe. pariṇāmanun (sukh) samay
mātranun chhe (tethī) samay samayanā pariṇām jyāre āve tyāre vyakta
sukh thāy. bhaviṣhyakāḷanā pariṇām gnānamān āvyā, paṇ thayā nathī,
tethī pariṇāmanun sukh kramavartī chhe, te to samaye samaye navun navun thāy
chhe. gnānano upayog yugapat chhe, te upayog pot potānā lakṣhaṇane
dhāraṇ kare chhe tethī pariṇāmanun sukh navun kahīe (ane) gnānanun sukh
yugapat chhe. gnānanī anvay ane yugapatrūp shakti chhe, tenā paryāyanī
vyatirekarūp shakti (chhe, te) vyāpakarūp thaīne anvayarūp thāy chhe*.
pariṇamelun gnan kahe chhe, athavā gnānarūpe gnān pariṇame chhe tyāre vyatirek
shaktirūp gnān thāy chhe. anvay-vyatirek paraspar ek-bījārūp thāy
chhe (arthāt te banne avinābhāvīrūp chhe,) tethī (gnānanun) param lakṣhaṇ
je vedakatā, temān (te banne) chhe. vedakatā (jāṇavāpaṇun) pariṇāmathī (chhe);
pariṇām, dravyatvaguṇanā prabhāvathī dravyaguṇanā ākāre thāy chhe (ane)
dravya-guṇo paryāyanā ākāre thāy chhe. ā pramāṇe gnānanā ghaṇā bhedo
sadhāy chhe. (ahīn) gnānanun lakṣhaṇ jāṇapaṇun chhe te nishchit thayun. teno
bījo vistār chhe.
chhe.)
Page 18 of 113
PDF/HTML Page 32 of 127
single page version
apekṣhāe gnānano kāḷ ek samay chhe.)
‘darshananun gnān’ (evun) nām pāme, sattāne jāṇe te ‘sattānun gnān’ (evun)
nām pāme; tethī kalpanā karatān bhed saṅkhyā chhe. nirvikalpa avasthāmān
ek chhe. ā saṅkhyā jo pradeshamān gaṇīe to gnānanā asaṅkhyāt pradesho
chhe.
kahīe. (je gnān,) darshanane jāṇe te darshanane jāṇavānun sthānasvarūp
darshananun gnān chhe
guṇ hoy nahi, māṭe (gnānanun) nirvikalpa nijalakṣhaṇ phaḷ chhe. jem pote
potāne sampradān kare tem (gnānanun) potānun phaḷ svabhāvaprakāsh chhe. bījun,
gnānanun phaḷ
Page 19 of 113
PDF/HTML Page 33 of 127
single page version
tethī gnānanī sāthe ānand chhe te gnānanun phaḷ chhe.
te sāte bhed jāṇo.
Page 20 of 113
PDF/HTML Page 34 of 127
single page version
chhe ane gnānano viṣhay sākār chhe.) jo darshan guṇ na hoy to vastu
adrashya thatān sarva vastuonun gnān ja na thāy ane em thatān gneyono
abhāv ṭhare, māṭe darshan pradhān guṇ chhe.
chhe teṇe tathā bījāe paṇ em kahyun chhe ke sāmānya shabdano artha ātmā
kahyo chhe, [tethī] ātmānun avalokan te darshan chhe ane sva
je darshan ātma-avalokanamān hatun te ja paraavalokanamān āvyun;
āvaraṇ be na hoy. parantu ā kathan to niḥsandeh chhe ke gnānāvaraṇ
ane darshanāvaraṇ e be jatān siddha bhagavānane (kevaḷagnān ane
kevaḷadarshan) evā be guṇo pragaṭe chhe.
Page 21 of 113
PDF/HTML Page 35 of 127
single page version
siddhāntanun evun vachan chhe ke
evā ātmadarshanamayī sarvadarshitvashakti] ām samayasāranā upanyās
[
पश्यति दृश्यते अनेन दर्शनमात्र वा दर्शनं’’
kathanamān, banne siddha thayā. nirākār to vikalparahit svarūpamātranā
grahaṇamān siddha thayun. sarvadarshī(tva) sarva padārthanā grahaṇamān siddha thayun;
tethī ā kathan pramāṇ chhe.
kahetān nirvikalpa svarūpathī bījo bhed te ja visheṣh thayun āvun sāmānya
Page 22 of 113
PDF/HTML Page 36 of 127
single page version
visheṣhātmak) vastunā nirvikalpa svarūp mātranun avabhāsan (tene) darshan
kahīe.
pramāṇ chhe.
Page 23 of 113
PDF/HTML Page 37 of 127
single page version
ācharīe te chāritra (chhe). charaṇ mātra chāritra chhe, ā nirvikalpa chhe;
nijācharaṇ ja chhe, parano tyāg chhe e paṇ chāritrano bhed chhe. dravya
viṣhe sthiratā-vishrām-ācharaṇane dravyācharaṇ kahīe; guṇ viṣhe sthiratā-
vishrām-ācharaṇane guṇācharaṇ kahīe tenun visheṣh kathan kahīe chhīeḥ
(sthirapaṇun) kaī rīte bane?
thatān gnān-darshananī sthiti svarūpamān thāy chhe. pariṇām vastune vedīne
svarūpamān ūṭhe chhe tyān svarūpano lābh thāy chhe, pachhī te ja (pariṇām)
vastumān līn thāy chhe, uttar
sthitino nivās vastu thaī. te paṇ pariṇāmanī līnatāmān jaṇāī gayun.
Page 24 of 113
PDF/HTML Page 38 of 127
single page version
bhavyanā pariṇām shuddha thāy chhe tethī tenā darshan-gnān paṇ shuddha thāy
chhe. ā nyāye pariṇāmanī nijavr̥utti thatān svabhāvaguṇarūp vastumān
upayoganī sthiratā te chāritra chhe.
tyāre guṇadvārā pariṇati thaī (ane) te vakhate guṇ potānā lakṣhaṇathī
prakāsharūp thayo. (pariṇām dravyamān dravīne vyāpe tyāre) dravyarūp pariṇati
thaī (ane) te vakhate dravyanun lakṣhaṇ pragaṭ thayun; māṭe pariṇām vinā
dravatā (
paryāyanī) anyonya siddhi thāy nahi, māṭe anyonya siddhinun nimitta
pariṇām sarvasva chhe.
sthiratābhāv chāritre karyā.
Page 25 of 113
PDF/HTML Page 39 of 127
single page version
sthiratāmān āvī, tethī sarvachāritra āvyun. e ja pramāṇe darshananun chāritra
tem ja sarva guṇanā chāritranā bhed jāṇo.
Page 26 of 113
PDF/HTML Page 40 of 127
single page version
paryāy chhe. paryāy vinā guṇ hoy nahi ane guṇ vinā paryāy hoy
nahi, paryāyavaḍe guṇ chhe, avinābhāvī chhe.
samādhān
(guṇomān) jāṇo. agurulaghuguṇano vikār (pariṇaman) te ṣhaṭguṇī
vr̥uddhi
gnānasūkṣhma, darshanasūkṣhma te sūkṣhma(guṇ)nā paryāy chhe. tethī paryāy sādhak
chhe, guṇ siddhi (sādhya) chhe.
āgamagamya chhe, vachan agochar chhe. juo, ālāpapaddhati pr̥u. 89