Hoon Parmatma-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Pravachan: 3-5.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 2 of 13

 

Page 10 of 238
PDF/HTML Page 21 of 249
single page version

background image
10] [ hun
mithyādarshanathī mohelo 84 lākh yonimān rakhaḍe chhe, ‘munivrat dhār anant bār
graivayek upajāyo, paṇ ātamagnān bin na lesh sukh pāyo.’ digambar sādhu thāy, 28
mūḷ guṇ pāḷe, paṇ e to rāg chhe, temān hit māne e mithyāshraddhāthī mohelo prāṇī chhe.
tene ātmānā gnān ne ānandanī khabar nathī tethī te marīne chār gatimān rakhaḍavānā
chhe. mithyāshraddhāvāḷāne jarīye sukh nathī em kahyun. mithyāshraddhā eṭale shun? āpaṇe kudev-
kushāstra-kugurune mānatā nathī, āpaṇe pañchamahāvrat pāḷīe chhīe, māṭe āpaṇane
mithyāshraddhā nathī; paṇ e pañchamahāvrat rāg chhe, ene pāḷun ne e mārā chhe e mānyatā
pote ja mithyāshraddhā chhe, tethī te jīv agnānī mithyādraṣhṭi chhe, bhale te jīv digambar sādhu
thaīne pañchamahāvrat pāḷato hoy paṇ e bhāv mane hitakar chhe em māne chhe tene
mithyādarshananun jher chaḍhelun chhe, tene ātmānā amr̥utano jarīye svād hoto nathī. 4.
जई वीहउ चउ–गई गमणा पर–भाव चएहि ।
अप्पा झायहि णिम्मलउ जिम सिव–सुक्ख लहेहि।। ५।।
chār gati duḥkhathī ḍare, to taj sau parabhāv;
shuddhātam chintan karī, le shivasukhano lābh. pa.
shubh ne ashubh rāg e svarūpamān nathī, ene hitakar mānavo e ja
mithyādarshanamān mohelo jīv chhe, tethī ātmānā dharmanun kāraṇ koṇ te kahe chhe.
* chār gatino bhay lāgyo hoy to parabhāvane chhoḍ *
chār gatino bhay lāge, svargamān avataravun e paṇ duḥkh māne. keṭalāk kahe chhe
ke āpaṇe atyāre vratādi pāḷo, svargamān jaīshun ne tyānthī bhagavān pāse jaīshun. paṇ
atyāre to ātmāno anādar kare chhe, bhagavāne kahyun ke dayā-dān-vratādi ātmānā
hitanun kāraṇ nathī ene to tun mānato nathī. bhagavānano to tun anādar kare chhe to
svargamānthī bhagavān āgaḷ sāmbhaḷavā jaīshun e khoṭī bhramaṇā chhe.
ek baḷad hato te khovāī gayo. teno mālik baḷad shodhavā māṭe luhārane tyān
āvyo ke tamārī pāse baḷadane khassī karavā ekavār lāvel tethī kadāch ahīn āvyo
hoy! luhār kahe ke bhāī! e baḷad ahīn te pāchho āvato hashe? khassī karāvavāmān
to bahu trās thāy ne te ahīn pāchho ḍokāto hashe?-em vāt āve chhe. tem ahīn kahe
chhe ke jene 84 lākh yoninā trās lāgyā chhe ne pharī have māre ā gatimān nathī
āvavun-tene māṭe ā vāt chhe.
ṭūṅko siddhānt kahe chhe ke jo tane bhavabhramaṇano trās lāgyo hoy to, bhagavān
sachchidānand prabhu sivāy puṇya-pāpano rāg parabhāv chhe, e parabhāvane tun chhoḍī de. bahu
ṭūṅkī ne ṭach vāt karī chhe ke bhavabhramaṇano trās lāgyo hoy to parabhāvane chhoḍī de. teno

Page 11 of 238
PDF/HTML Page 22 of 249
single page version

background image
paramātmā] [11
artha ke vyavahār chhe te parabhāv chhe, te parabhāvane chhoḍ! to nishchay pamāshe. vyavahār
karatān karatān nishchay thashe e vāt rahetī nathī. pahelān vyavahār pāḷo! vyavahār pāḷo!
dayā-dān-vrat-sanyam pahelān pāḷo! vyavahār pāḷo! eṭale ke vibhāvane pāḷo em
ne! ahīn to kahe chhe ke e parabhāvane chhoḍī de! rāganī mandatā hoy, kaṣhāyanī mandatā
hoy to temānthī shuddhatā thashe-e mithyātva chhe. shubhamānthī shuddhatā nahīn thāy, shubhane chhoḍ
to shuddhatā thashe.
bhagavān ātmā gnātāno bhaṇḍār, tenāthī bhinna jeṭalo bhāv-je bhāve tīrthaṅkar
gotra bāndhe te bhāv paṇ-parabhāv parabhāv parabhāv chhe. jo tane chāragatinā duḥkhano
bhay lāgyo hoy to ī parabhāv chhoḍ. rāg mane lābhadāyak chhe em je māne chhe te
sharīrane jīv māne chhe. bhagavān ātmā sachchiādānand prabhu chhe ne sharīr, karma rāg
shubhāshubhabhāv te badhun sharīr chhe. rāganā kaṇane potānā māne chhe te bahirātmā sharīrane
ja ātmā māne chhe.
bāpu! bhāī! jo tane chār gatino ḍar lāgyo hoy to parabhāvane chhoḍ. sheno
tyāg karavo? shubhāshubh bhāvano tyāg kar; gharabār ke dī enāmān hatān te eno
tyāg kare! enī paryāyamān paryāyapaṇe pakaḍelo parabhāv tene dravyadraṣhṭie tun chhoḍ,
vyavahāraratnatrayano vikalpa paṇ parabhāv chhe, dayā-dān-vrat-bhaktinā bhāv paṇ
parabhāv chhe, tene chhoḍ! te gatinun kāraṇ chhe, mokṣhanun kāraṇ nathī.
* mokṣhano upāyaḥ shuddhātmānun dhyān *
ā to nāstithī vāt karī. tyāre have shun?-ke nirmaḷ bhagavān ātmānun dhyān
kar. kevo ātmā?-ke anādi anant sachchidānand svasattāe birājamān pūrṇānandano nāth
kevaḷagnān sattāthī bharelun tattva ātmā chhe tenun dhyān kar. jemān anantā nirmaḷ guṇo
bharyā chhe tenun dhyān paryāyamān kar. ātmā vastu chhe ne dhyān e paryāy chhe. mokṣhanā
sukhano upāy shun? mokṣhano mārga shun?-ke ātmā akhaṇḍānand gnānanī mūrti chhe tenun dhyān
karavun te mokṣhano mārga chhe, te mokṣhano upāy chhe. dhyānamān darshan-gnān ne chāritra traṇey
āvī jāy chhe. potānī shuddha sattāno ādar karavo te dhyān ne mokṣhano mārga chhe. ātmā
taraphanun dhyān te ek ja samvar-nirjarāno mārga chhe.
ātmāne oḷakh. bahun ṭūṅkī vāt karī dīdhī chhe. ātmā eṭale ek samayanī
paryāy-puṇya-pāp jevaḍo nahīn paṇ bhagavān pūrṇānand prabhu ke jenā antarmukhanā
avalokane sansāranī gandh paṇ rahetī nathī. evā nirmaḷ ātmānun-trikāḷīnun dhyān
kar-e mokṣhanun kāraṇ chhe. ātmā akhaṇḍānand prabhunī sāmun joīne ekāgra thavun enun
nām samāyik chhe.
tattvārthasūtranun sūtra chhe ke samyagdarshan-gnān-chāritrāṇi mokṣhamārgaḥ- e traṇe ahīn
ātmānā dhyānamān samāḍī dīdhā chhe. aṭhayāvīs mūḷaguṇ e ātmadhyān nahīn, e
parabhāv hatān, paradhyān hatun, ātmadhyān na hatun. ahīn yogīndradev pharamāve chhe ke
ātmā koṇ chhe

Page 12 of 238
PDF/HTML Page 23 of 249
single page version

background image
12] [hun
ene pahelān jāṇaje ne pachhī tenun dhyān karaje. eṭale ke je draṣhṭi bahār taraph chhe. par
taraph chhe teno palaṭo mārīne andar sva taraph karaje; tenāthī shānti ne shivasukh pāmīsh,
e sivāy mokṣhanā sukhanī prāptino bījo upāy vītarāg parameshvaranā mārgamān nathī
ane bīje to chhe ja nahīn. have chhaṭhṭhī gāthā kahe chheḥ-
ātmānā traṇ prakār chhe. ātmā ātmā kare chhe ne! tene ātmānī paryāyanā
traṇ prakār kahe chhe. ekalo nirmaḷ ātmā anādithī chhe em kahe chhe te khoṭun, ekalo
malin ja ātmā kahe chhe te paṇ khoṭun; traṇ prakāre ātmā chhe, te kahe chheḥ-
ति–पयारो अप्पा मुणहि परु अंतरु बहिरप्पु ।
पर झायहि अंतर सहिउ बाहिरु चयहि णिभंतु ।। ६।।
trividh ātmānī jāṇīne, taj bahirātam rūp;
thaī tun antar ātamā, dhyā paramātmasvarūp. 6.
ātmāne paryāy avasthāthī traṇ prakāre jāṇo; dravya apekṣhāe to trikāḷī
ekarūp ātmā chhe. paryāyamān bhūl, bhūlanun ṭaḷavun ne nirbhūlanī pūraṇ prāpti-e badhun
paryāyamān chhe. bahirātmāpaṇun eṭale ke puṇya-pāpanā rāgane potānā mānavo e enī
paryāyamān chhe, antarātmāpaṇun eṭale ke ātmā shuddha chhe em mānavun te enī paryāyamān chhe
ane pūraṇ paramātmapaṇe pariṇamavrun e paṇ enī paryāyamān chhe.
shaktirūpe to darek ātmā paramātmā chhe. paramātmānī badhī avasthā je sādi-
anant pragaṭ thavānī chhe te badhī shakti to vartamānamān ātmāmān paḍī chhe, parantu ahīn
to pragaṭ pūraṇ paryāyanī apekṣhāe paramātmānī vāt kare chhe.
nirvikalpa shuddha paramātmānun svarūp haju paryāyamān pragaṭ thayun nathī paṇ vastue
āvo chhun em jeṇe shraddhā-gnānathī-dhyānathī nakkī karyun chhe tene vartamān dashānī
nirmaḷatānī -apūrṇa nirmaḷ dashānī apekṣhāe antarātmā kahevāmān āve chhe.
bhagavān pūraṇ shuddha nirmaḷānand chhe ane e sivāyanā dayā-dān-vrat-bhaktinā
pariṇām ne dehanī kriyā tene potānī mānanāro, tenāthī hit mānanāro, tene bhinna
nahīn mānī shakanāro ātmā bahirātmā chhe. rāgādinā pariṇām je āsravatattva chhe, te
barhitattva chhe, tene ātmānā hitarūp mānanāro bahirātmā chhe. karmajanya upādhinā
sansargamān āvīne kyāy paṇ ullasit vīryathī honsh karavī e bahirātmā chhe. bhagavān
ātmāno ullasit vīryathī ādar chhoḍīne bahāranā koī paṇ upādhibhāv ke karmajanya
sanyoganā sansargamān āvatān temān vīrya ullasit thaī jāy ke “āhāhā! āhāhā!”-
em paramān vismayatā thaī jāy tene bahirātmā kahe chhe. antaranā ānandathī rājī na
thayo ne bahāranā shubhāshubhabhāv ne enā phaḷ ke je ātmānā svabhāvathī bāhya varte chhe
temān khushī thayo, temān ātmāpaṇun mānyun ene bahirātmā mithyādraṣhṭi kahe chhe.

Page 13 of 238
PDF/HTML Page 24 of 249
single page version

background image
paramātmā] [13
samakitī chakravartī chha khaṇḍano rājā chhannu hajār rāṇīonā vr̥undamān paḍelo hoy
tene bāhyatyāg na dekhāvā chhatān antaraṅgamān rāgano vivek ane rāgano tyāg varte chhe
eṭale ke rāganī bhinnatā ane ātmānī ekatāmān rāgano tyāg varte chhe. bahirātmā
nagna digambar thaīne aṭhṭhāvīs mūḷaguṇ pāḷe, chāmaḍā utaraḍīne khār chhāṇṭe toy krodh na
kare paṇ antaramān rāgano atyāg ne rāganī sāthe ekatvabuddhi paḍī chhe te bahirātmā
bāhyabuddhimān rājī thanār mithyādraṣhṭi chhe. sharīramān nīrogatā mārā ātmāne sādhan thashe,
rog vakhate sharīramān pratikūḷatā hatī have sharīramān nīrogatā thaī, paisādinī sagavaḍatā
thaī, have hun nīrānte dharmadhyān karī shakīsh-em ātmā sivāy rajakaṇathī māṇḍī
bāhyar̥uddhimān kyāy anukūḷatā kalpī javāy ne pratikūḷatānā gañjamān enā kāraṇe
kyāy aṇagamo thāy enī buddhi bāhyamān rokāyelī hovāthī te bahirātmā chhe.
e bhrānti ne shaṅkā rahit thaīne bahirātmapaṇun chhoḍī de. shubhāshubhabhāvathī māṇḍīne
jagatanī samasta sāmagrīmān anukūḷatā ne pratikūḷatāmān ullāsīt vīryane chhoḍī de.
harakhanā saḍake chaḍhelo tāro bhāv e bahirātmā chhe, tathā pratikūḷatāmān khede chaḍhelo tāro
bhāv e paṇ bahirātmā chhe. e bhrānti-shaṅkā rahit thaīne bahirātmapaṇun chhoḍī de.
shraddhā-gnānamān bahirātmabuddhino tyāg karīne antarātmāne grahaṇ karī paramātmānun
dhyān kar. antarātmānun dhyān karavānun nathī paṇ paramātmānun dhyān kar-enun nām
mokṣhano mārga kahevāmān āve chhe.

Page 14 of 238
PDF/HTML Page 25 of 249
single page version

background image
14] [hun
[pravachan nan. 3]
shrī guruno kolakarāraḥ
paramātmasvarūpanī draṣhṭi kar, jarūr paramātmā thaī jaīsh.
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 8-6-66]
ā yogasār chāle chhe, temān chhaṭhṭhī gāthā chālī. traṇ prakāranā ātmānun varṇan
chālyun; paramātmā, antarātmā ne bahirātmā. joke paramātmāmān andar shaktimān
bhūtanaigamanayathī antarātmā ne bahirātmā to chhe paṇ ā to pragaṭ paryāyanī vāt chhe.
paramātmānun svarūp jāṇīne antarātmā thaīne bahirātmapaṇun chhoḍīne paramātmānun dhyān
karavun e gāthāno sār chhe. traṇ prakāranī paryāy batāvīne hetun shun?-ke darek jīvamān
traṇ prakāranī shakti paḍī chhe. temānthī paramātmānun svarūp jāṇī antarātmā thaī
bahirātmapaṇun chhoḍī paramātmānun dhyān karavun te hetu chhe, te sār chhe. have sātamī gāthā
kahe chhe;
मिच्छा–दंसण–मोहियउ परु अप्पा ण मुणेइ ।
सो बहिरप्पा जिण–भणिउ पुण संसार भमेइ ।। ७।।
mithyā matithī mohījan, jāṇe nahīn paramātma;
te bahirātam jin kahe, te bhamato sansār. 7.
* bahirātmānun svarūp *
mithyādarshanathī mohī thayelo jīv, rāgane potānun svarūp māne, pāpanā phaḷane
potānun māne, pāpanā phaḷamān duḥkhī chhun em māne, gnānanā kṣhayopashamathī thoḍo vikās
thayo tyān hun paṇḍit chhun em māne-e badhā mithyādarshanathī mohit thayelā jīvo chhe. māru
svarūp ek samayamān trikāḷ shuddha chaitanyadravya chhe-eno āshray karato nathī ne karmanā
udayathī maḷelī bāhya ne abhyantar sāmagrīmān, mithyāshraddhā dvārā humpaṇun svīkārato, emān
hun chhun, e mārā chhe em mānato thako mithyātvathī mohit thayelo paramātmāne nathī
jāṇato. potānun svarūp je anant gnān, darshan ne ānand ādinī samr̥uddhivāḷun chhe tene
te jāṇato nathī. phakta bahāranī alpagna avasthā, rāganī avasthā ane bahāranā
anukūḷ-pratikūḷ sanyoganā astitvanā svīkāravāmān tenī draṣhṭi paḍī chhe.
pote anant lakṣhmīvāḷo chhe tene bhūlīne, thoḍā paisāvāḷo thāy tyān hun paisāvāḷo

Page 15 of 238
PDF/HTML Page 26 of 249
single page version

background image
paramātmā] [1p
em mūḍh thaīne maphatano māne chhe. karmanā laīne mohyo chhe em nathī, paṇ potānun svarūp
je anākuḷ ānand ene sparshyā vinā aḍayā vinā, karmajanya sāmagrī chhe temān-anant
prakāranī bāhya chījo tathā asaṅkhya prakāranā shubhāshubh rāg e badhā karmanā phaḷanun
sāmrājya chhe temān-hun paṇānī draṣhṭi chhe te mithyādarshanathī mohelo prāṇī chhe.
parīkṣhāmān pās thāy tyān hun pās thayo! paṇ e to karmanī sāmagrīnun phaḷ chhe,
e kāī ātmāno svabhāv nathī. paṇ mithyādarshanathī mohelo prāṇī emān khushī thāy
chhe, ene ja potānun svarūp māne chhe. bhagavān pūrṇānand, ek samayamān anant samr̥uddhinun
pūraṇ svarūp bhagavān ātmā chhe, tene na mānatā, agnānī mithyādraṣhṭi jīv ek
samayanī alpagnatāne, vikārane ne bāhya sanyogane potānā māne chhe. paramātmāne jāṇato
nathī ne bāhya chījane potānī māne chhe te bahirātmā chhe.
jem dārū pīvāthī je badhī cheṣhṭāo thāy tene te potānī māne, tem karmanā
sanyogathī thayel cheṣhṭāo-vikār ane par te badhāne mithyātvanā dārūne laīne te
potānī māne chhe. bhagavān ātmā to gnān-darshan-ānandanun dhām chhe. pūraṇ gnān,
darshan ānandanun dhām chhe-evā ātmāne na shraddhato, evaḍī moṭī sattāne na svīkārato
alpa avasthāne ne bāhyachījane mānato thako mithyādarshanathī mohit thaīne tyān paḍayo
chhe te bahirātmā chhe. anrtasvabhāvanī pratīt nathī ne bāhyanī pratīt chhe tene bahirātmā
kahe chhe.
anrtasvabhāv mahān paramātmasvarūp chhe, enī shraddhā ne gnān karato nathī,
potānā paramātmā-dhruvasvarūpane jāṇato nathī ne mithyādarshanathī bāhyamān mohit thayo chhe
tene bhagavāne bahirātmā kahyo chhe. puṇyanī ne pāpanī sāmagrī ochhī-vadhatī maḷe,
andar shubhāshubhabhāv ochhā-vadhatā thāy, paranā pakṣhe gnānano ochhā vadhato ughāḍ thāy,
ene ja ātmā māne chhe paṇ andaramān potānā paripūrṇa parameshvar paramātmasvarūpane
svīkārato nathī, ādar karato nathī, valaṇ karato nathī te bahirātmā chhe. te bahirātmā
vāramvār pharīne sansāramān bhamashe. anant kāḷathī to bhamyo chhe ne e barhibuddhithī pharī
pharīne sansāramān rakhaḍashe.
ātmāmān ekakor paramātmāno piṇḍalo dravyavastu chhe pote, ne ekakor enī
vartamān dashāmān alpagnatā, alpadarshan, alpavīrya, viparītatā, sanyoganī anukūḷatā-
pratikūḷatā chhe; potāne mānato nathī tethī ā badhāne potānā māne chhe tenun nām
mithyādraṣhṭi bahirātmā kahevāmān āve chhe e bahirātmā mithyādraṣhṭi pharī pharīne chār
gatimān rakhaḍavānā bhāvavāḷo chhe. 7.
जो परियाणइ अप्पु परु जो परभाव चएइ ।
सो पंडिउ अप्पा मुणहु सो संसारु मुएइ ।। ८।।
paramātmāne jāṇīne, tyāg kare parabhāv;
te ātmā paṇḍit kharo, pragaṭ lahe bhavapār. 8.

Page 16 of 238
PDF/HTML Page 27 of 249
single page version

background image
16] [hun
* antarātmānun svarūp *
je koī pūrṇānand, pūrṇa gnānasvarūp ātmāne jāṇe ne tenāthī bhinna alpa
gnānane, rāgadveṣhane, parane jāṇe-bhalī rīte jāṇe, potāthī bhinnapaṇe jāṇe te parabhāvane
tyāg chhe, ane tene paṇḍit kahe chhe, shūravīr kahe chhe jeṇe ātmānā pūraṇ akhaṇḍānand
svarūpane jāṇyun ne tenāthī bhinna vikārane ne parachījane ‘ā chhe’ em jāṇīne benī
vachche bhedavignān thayun chhe te potānā shuddhasvabhāvanā āshrayathī parabhāvano āshray
karato nathī eṭale ke te parabhāvane chhoḍe chhe. vyavahāraratnatrayanā vikalpane paṇ chhoḍe chhe
tem kahyun!
ochhun gnān hoy ke vadhāre gnān hoy tenī sāthe sambandh nathī, antar paramātmānā
svarūpane jāṇato, par ādinā svarūpane jāṇato, svabhāvano āshray kare chhe ne vikārane
chhoḍe chhe tene paṇḍit kahevāmān āve chhe. agiyār aṅg bhaṇyo hoy ke na bhaṇyo hoy,
prashnottar detān āvaḍe ke na āvaḍe tenī sāthe kāī sambandh nathī, phakat chaitanyānand prabhu
pūrṇānandano nāth māro ātmā tene jāṇyo ne tenāthī viparīt jeṭalā puṇya-pāpanā
bhāvo karmanī sāmagrī ādine jāṇyā ke te par chhe, te svabhāvano ādar kare chhe ane
parano ādar karato nathī māṭe teṇe draṣhṭimān parabhāvone chhoḍayā chhe. ānun nām tyāg chhe.
ā tyāg vinā tyāg āgaḷ vadhe nahīn. anrtasvabhāvanā āshray ne ālamban vinā
rāgano tyāg thāy nahīn ne e rāganā tyāg vinā bījo tyāg sācho hoy nahīn.
antarātmāne paṇḍit, shūravīr, vīr, bhedagnānī, laghunandan-paramātmāno laghunandan
kahevāy chhe. e laghunandan shun kare chhe?-ke potānā pūraṇ shuddha svarūpane jāṇyun ne
anubhavyun ke āj ātmā ane enā sivāy shubhāshubh pariṇām te parabhāv chhe em
draṣhṭimānthī chhūṭī gayā chhe. draṣhṭimān trikāḷ svabhāvano ādar varte chhe ne parabhāvono
tyāg varte chhe. āne parabhāvano tyāg ne kharekharo tyāgī kahevāmān āve chhe.
andaramān jatān rāgādino ādar varte chhe tene to badhun-ākho sansār grahaṇapaṇe
paḍayo chhe, tene anshe paṇ rāgano tyāg nathī. pūrṇānand prabhu anantaguṇanī gaṇṭhaḍī evā
ātmāno shraddhāmān ādar chhe ne vedan chhe ke ā ātmā te ja hun em jene svabhāvanun
grahaṇ varte chhe tene paṇḍit, gnānī ne antarātmā kahevāy chhe. bhale pachhī tene bahāramān chha
khaṇḍanā rājya hoy, 96 hajār strī hoy, 48 hajār pāṭaṇ, 72 hajār nagarī ādi
sāmagrī hoy-paṇ e sāmagrī jyān par tarīke draṣhṭimān āvī, tenā taraphanā valaṇano
rāg paṇ par chhe, mārā svabhāvamān te nathī-em jyān draṣhṭimān āvyun tene to draṣhṭimān
badho tyāg ja chhe. chha khaṇḍanā rāgano draṣhṭimān tyāg chhe. samyadraṣhṭine īndranā indrāsanano
draṣhṭimān tyāg varte chhe ane ākho ātmā pūraṇ svarūp chhe tene jāṇato thako teno
ādar varte chhe.
bahirātmāne ek laṅgoṭī paṇ bahāramān na hoy, nagna dashā hoy paṇ andaramān
pūrṇānandanā nāthano ādar nathī ne rāganā kaṇano ādar chhe tene shraddhāmān ākhā chaud
brahmāṇḍano ādar chhe, tene bāhyatyāg dekhāvā chhatān jarīye tyāg nathī, kem ke tene
parabhāv chhūṭayā ja

Page 17 of 238
PDF/HTML Page 28 of 249
single page version

background image
paramātmā] [17
nathī, svabhāvane jāṇyā vinā ā parabhāv bhinna chhe em parabhāv shī rīte chhūṭe?
poṣhā, pratikramaṇamān sāmāyikanā nām dharāvīne beṭho paṇ pūraṇ shuddha svarūp akhaṇḍ
ātmāno andar shraddhāmān ādar nathī tyān tene dayā-dān ādi vikalpa ūṭhe e parano
ja ekalo ādar varte chhe tethī tene ekalo paramātmāno ja tyāg varte chhe, tene param
svabhāvano tyāg varte chhe.
gnānīne chakravartīnun rājya ho ke indranā indrāsan ho, paṇ antaramān svabhāvanī
adhikatānī mahimāmān bahāranā padārtho ne tenā kāraṇo shubhāshubhabhāv te badhāno
draṣhṭimān tyāg chhe. tethī te tīrthaṅkaragotra bandhāy e bhāvathī lābh mānato nathī. je
bhāvano draṣhṭimān tyāg varte chhe tenāthī lābh māne shī rīte? svarūpamān ekāgra thaīsh
to lābh thashe em māne chhe.
dravyaliṅgī nagna muni thaīne beṭho hoy chhatān ek anshano tyāg nathī tene tyāg
hoy to andar ek mātra paramātmāno tyāg chhe, tene chaud brahmāṇḍano bhog chhe. rāganā
ek kaṇano ādar chhe tene ākhā chaud brahmāṇḍano bhog chhe.-āvī vastusthiti chhe
bāpu!
parabhāvane je draṣhṭimānthī chhoḍe chhe, shraddhāmān ātmasvarūp pakaḍīne gnānamān ātmāne
pratyakṣha karyo chhe te antarātmā sansārathī chhūṭī jashe. bahirātmā bāhya chījane-karmanī
sāmagrīne potānī māne chhe te sansāramān rakhaḍashe kāraṇ ke tenī draṣhṭimānthī svabhāvanī
adhikatā chhūṭī gaī chhe, ne bahāranī adhikatā draṣhṭimānthī jatī nathī tethī te navā karmo
bāndhashe ne chār gatimān rakhaḍashe. antarātmā to shubhāshubh rāganā abhāvasvabhāv
svarūp pūraṇ gnānasvarūp ātmāno anubhav karato thako-chothā guṇasthānathī ātmāno
anubhav karato thako ‘pragaṭ lahe bhavapār’ shuddha chaitanyavastuno anubhav karanār,
parabhāvano tyāg karanār krame krame sansārane mūkī deshe, tene sansār raheshe nahīn-evā
jīvane paṇḍit, gnānī, vīr ne shūravīr kahevāmān āve chhe. 8.
णिम्मलु णिक्कलु सुद्धु जिणु विण्हु बुद्धु सिव संतु ।
सो परमप्पा जिण–भणिउ एहउ जाणि णिमंतु ।। ९।।
nirmaḷ, nikal, jinendra, shiv, siddha, viṣhṇu, buddha, shānt;
te paramātmā jin kahe, jāṇo thaī nirbhrānta.
9.
bahirātmā ne antarātmānun svarūp kahīne have paramātmānun svarūp kahe chhe. rāg-
dveṣhanā bhāv rahit paramātmā chhe. antarātmāne rāg-dveṣh bhinna paḍayā hatā paṇ chhūṭayā
na hatā, draṣhṭimānthī ekatvabuddhimānthī rāg-dveṣh chhūṭayā hatā paṇ sthiratā dvārā pūraṇ
chhūṭayā na hatā, e rāgādi paramātmāne pūraṇ chhūṭī gayā chhe, āṭh karmanā rajakaṇane ne
puṇya-pāpanā malinabhāvane paramātmāe chhoḍayā chhe.

Page 18 of 238
PDF/HTML Page 29 of 249
single page version

background image
18] [hun
nikal jene kal-sharīr nathī tene paramātmā kahevāy chhe. vaikuṇṭhamān jaīne
bhagavānanī sevā-chākarī kare em kahe chhe ne? paṇ bhagavānane sharīr ja hotun nathī.
paramātmā to ene kahīye ke jene sharīr nathī, rāg nathī, je shuddha abhed ek chhe, temane
ashuddhatā nathī, bepaṇun nathī. pahelān karmarūpī shatru hatā tene jītyā māṭe jinendra chhe.
āvā siddha bhagavānane viṣhṇu kahīye. jagatane rache te viṣhṇu nathī. bhagavān paramātmā
ek samayanā gnānamān traṇ kāḷ traṇ lokane gnātā tarīke jāṇe, ek samayamān yugapat
jāṇe, ek samayamān pūrun jāṇe māṭe tene viṣhṇu kahe chhe.
bhagavānanā gnānamān bhūt-bhaviṣhya ne vartamān traṇ kāḷ jaṇāyā chhe. āvaḍī
sarvagnadashā!-em svīkāravā jāy tyāre dravyasvabhāvamān draṣhṭi paḍayā vinā eno svīkār
nahīn thāy. bhagavānano ek samayano ek paryāy āvaḍo ke traṇakāḷ traṇalokane
yugapatpaṇe jāṇe-evā gnānano svīkār shun rāgathī karī shake? rāganā āshraye svīkār
thāy? paryāyathī svīkār thāy paṇ e paryāyanā āshraye shun svīkār thāy? sarvagna
svarūpī prabhu teno āshray līdhā vinā paryāyamān sarvagnapaṇāno nirṇay na thāy.
sarvagnasvabhāvī ātmasvarūpano nirṇay thatān tene kramabaddhano nirṇay thaī jashe ne vītarāg
paryāy paṇ thaī jashe. enun nām ja puruṣhārtha chhe, puruṣhārtha eṭale kāī khodavun chhe?
antaranī dashā kartr̥utvamān hatī te antaramān akartr̥utvamān gaī e puruṣhārtha chhe.
bhagavānane viṣhṇu kahevāmān āve chhe. viṣhṇu eṭale paramātmā em nahīn paṇ
paramātmāne viṣhṇu kahevāmān āve chhe. ek samayamān traṇakāḷ traṇalokane jāṇe tene
viṣhṇu kahevāmān āve chhe, e sivāy jagatano kartā-hartā bījo koī viṣhṇu chhe nahīn.
sva-par tattvano bhed pāḍīne jāṇe tene buddha kahīye. sarvagna paramātmā potānā svarūpane
pūraṇ jāṇe ne lokālokane paṇ jāṇe-e svaparane jāṇanārā sarvagnadevane buddha kahevāy
chhe. ekalā kṣhaṇikane jāṇe te buddha nathī.
āvā parameshvarane shiv kahevāy. potānun pūraṇ kalyāṇ svarūp pragaṭ karyun chhe
māṭe tene kalyāṇ karanārā shiv kahevāy chhe. shānt vītarāg, paramashāntadhārā paramātmāne
pariṇamī gaī chhe māṭe tene shiv kahe chhe. akaṣhāy svabhāve pariṇamīne vītarāg dashāe
pariṇamī gayā tene shānt kahīye, tene paramātmā kahīye.-em jinendradeve kahyun chhe, māṭe tun
bhrānti rahitapaṇe paramātmasvarūpane jāṇ ne rāg-dveṣhane chhoḍ. paramātmasvarūp to tārī
shaktimān paḍayun ja chhe tene jāṇ ne rāg-dveṣhane chhoḍ.
āvā paramātmā chhe em bhagavāne kahyun chhe māṭe tun bhrānti rahitapaṇe jāṇ tun
nibhrānti thaī jā, niḥsandeh thaī jā, niḥshaṅk thaī jā ke ā sivāy koī sāchā
paramātmā hoī shake nahīn.

Page 19 of 238
PDF/HTML Page 30 of 249
single page version

background image
paramātmā] [19
[pravachan nan. 4]
muktino upāyaḥ potāne paramātmarūp jāṇ
[shrī yogasār upar pūjya gurudevashrīnā pravachanamānthī, tā. 9-6-66]
shrī yogīndradev kr̥ut yogasār chhe. jemaṇe paramātmaprakāsh banāvyun chhe temaṇe ja ā
yogasār banāvyun chhe. bahirātmānī vyākhyā thoḍī āvī gaī, have ahīn vistārathī kahe chhe.
bahirātmā parane potārūp māne chheḥ-
देहादिउ जे परि कहिया ते अप्पाणु मुणेइ ।
सो बहिरप्पा जिणभणिउ पुणु संसारु भमेइ।। १०।।
dehādik je par kahyān, te māne nijarūp;
te bahirātam jin kahe, bhamato bahu bhavakūp. 10
ā ātmā shuddha chaitanya akhaṇḍ abhed vastu-padārtha chhe. tene chhoḍīne sharīr, ghar,
dhan, dhānya, makān, ābarū, kīrti, sharīranī kriyā ke andaramān puṇya-pāpanā bhāv e
badhān mārā chhe em māne chhe te bahirātmā mithyādraṣhṭi agnānī chhe. gnān ānand ādi
trikāḷī shuddha svarūpamān ja nathī evā shubhāshubh vikalpo, chār gati, leshyā, chhakāy,
kaṣhāy ādi bhāvo parabhāv chhe, te ātmāno svabhāv nathī. sharīrathī māṇḍīne rāganī
mandatā tīvratānā shubhāshubhabhāv e badhā ātmāthī bāhya chhe.
shāstramān ānandasvarūp abhed ātmāthī dayā-dān-vrat ke hinsā-kaṣhāy-gati
ādi bhāvone bāhyabhāvo kahyān chhe. evā bāhyabhāvone je ātmā māne tene ahīn
mithyādraṣhṭi bahirātmā mūḍh kahyo chhe. akhaṇḍ gnānānandamūrti ātmā sivāyanā je koī
barhibhāvo mārā chhe, shrāvakanā chha prakāranā vyavahār kartavyanā bhāvo e shubh rāg chhe
ne pañchamahāvratādinun ācharaṇ e munino shubh rāg chhe. e ācharaṇ mārun chhe, e
ācharaṇathī mārun hit thāy em mānanār bahirdaṣhṭi chhe, mithyādraṣhṭi chhe, antardaṣhṭi
nathī.-em sarvagna parameshvar kahe chhe.
gnānīne shubh ācharaṇanā evā bhāv to hoy chhe ne?-ke hoy chhatān tene potānun
svarūp jāṇato nathī, tenāthī hit mānato nathī. shrāvak ane muninā ācharaṇanā
bhāvathī je lābh māne te bahirātmā mithyādraṣhṭi chhe. shubh ācharaṇ mārun svarūp chhe
athavā te mārā kalyāṇanun sādhan chhe em māne te mithyādraṣhṭi chhe. paramārthe vyavahār
āvashyak, shubh vikalpa vr̥utti e badhā par chhe, vibhāv chhe, vikār chhe, sadoṣh chhe.
udayanā 21 bolamānthī koī bol ātmāno māne te bahirabuddhi mithyādraṣhṭi chhe.
vastusvarūpanī draṣhṭie e badhā barhibhāv chhe. yogīndudev em kahe chhe ke deh, sharīr,
vāṇī,

Page 20 of 238
PDF/HTML Page 31 of 249
single page version

background image
20] [hun
man, karma, dhan, dhānya, lakṣhmī, strī, putra e badhā bhagavān ātmāthī judī chīj chhe.
andaramān je shubh pariṇām ūṭhe chhe, jene shāstramān vyavahār ācharaṇ kahyun evā je
shubhaācharaṇanā bhāv te paṇ kharekhar bahirabhāv chhe. kem ke te anrtasvabhāv chhe nahīn
ne antarasvabhāvamān rahetā nathī. gnānāchār, darshanāchār ādinā vikalpa te shubh
ācharaṇanā bhāv vibhāv chhe. te gnānānand svarūpamān nathī ne pūraṇ gnānānandanī prāpti
thāy tyāre rahetā nathī māṭe te barhibhāvo chhe.
ek samayamān akhaṇḍ ānandakand abhed chidānandanī mūrtine ātmā tarīke jāṇe
tyāre samyaggnān ne samyagdarshan thāy. jevo eno svabhāv chhe tevo eno svīkār
karavo e to samyagdarshan chhe. paṇ evo ātmā na mānatā, ātmāthī bāhya chīj
vikalpa ādi ke je enāmān nathī, utpanna thāy chhatān tenā svabhāvamān rahetā nathī ne
tenā svabhāvane sādhanarūpe madad karatā nathī-evā-dayā-dān-vrat-bhakti-pūjānā shubh
vikalpa chhe, tene svabhāv māne ke vibhāvane svabhāvanun sādhan māne ke mārī chījamān e
chhe em māne te bahirātmā mithyādraṣhṭi chhe.
shubhabhāv, tenāthī bandhāyun puṇya ne tenun phaḷ ā rūpiyā be-pāñch hajārano
pagār-e traṇe mane maḷe ke e mārā chhe-em mānavun te mūḍhatā chhe. puṇyanā paramāṇuo,
puṇyanā bhāv ane enā phaḷanī bahāranī vichitratānā bhabhake pote vadhyo em
mānanāro mūḍh chhe em ahīn kahe chhe.
‘lakṣhmī ane adhikār vadhatān shun vadhyun te to kaho?
shun kuṭumb ke parivārathī vadhavāpaṇun e nay graho !’
ek sheṭhane ākhā sharīre sopārī jevā gūmaḍān hatān, maratān sudhī rahyān; paṇ e
mane thayun chhe em mānavun te bahirātmabuddhi chhe. e gūmaḍān ātmāmān thayā nathī, e to
jaḍamān thayā chhe. evī rīte sundaratā, komaḷatā, naramāī vigere jaḍanī dashāmān thatān mane
thayun, hun rūpāḷo chhun, hun namaṇo chhun, hun sundar chhun,-e buddhi sharīrādi parane potānā
mānanāranī mithyābuddhi chhe.
nij paramātmasvarūp sachchidānand svarūp gnāyakamūrti akhaṇḍānand dhruv anādi
anant svabhāvathī jeṭalā bāhyabhāvo tene potānā māne, tenāthī potāne lābh māne, te
mārun kartavya chhe em māne, tenāthī judo kem paḍe? dayā-dān-vrat-bhakti ādinā
shubhabhāvo te mārun kartavya chhe ane hun kharekhar teno rachanāro chhun em je māne te evā
kartavyane kem chhoḍe? evā kartavyane potānā mānanār bahirātmā mithyādraṣhṭi agnānī chhe
em parameshvare kahyun chhe.
chaudamā gurṇasthān sudhī asiddhabhāv chhe, e badhā asiddhabhāv, apūraṇabhāv,
malinabhāv, viparītabhāv, khaṇḍakhaṇḍabhāv ene potānī vastu māne tene bahirātmā mūḍh
jīv kahe chhe. bhagavān ātmā gnāyakanī mūrti chaitanyasūrya ānandano kand evun svayansiddha
svatattva ene potānun na mānatā enāthī bāhya koī paṇ vikalpa-vyavahār āchār,
vyavahār kriyā, vyavahār mahāvrat,

Page 21 of 238
PDF/HTML Page 32 of 249
single page version

background image
paramātmā] [21
vyavahār shraddhā ādinā vikalpa e badhā vibhāvo mārī chīj chhe athavā tenāthī mārun
hit thashe em mānanār e vibhāvane ja-e bahirabhāvane ja ātmā māne chhe.
ā to mahān siddhānt chhe. ek sva rahī gayo ne tenāthī bhinna je dehādi tene
ātmā māne arthāt tenāthī hit māne arthāt ī vyavahār āchārane potānā
svabhāvanun sādhan māne, svabhāvane ne vikārane ek māne te vikārane ja-dehādine ja
ātmā māne chhe. tenī draṣhṭi chidānand gnāyak upar nathī paṇ tenī draṣhṭi khaṇḍakhaṇḍ ādi
bhāv upar paḍī chhe. te apaṇḍit kahyo chhe. ātmā jevo chhe tevo jeṇe jāṇyo ne mānyo
tene paṇḍit kahyo chhe. to tenāthī viruddha je vikalpa rāg ādine potānun svarūp māne
tene apaṇḍit kahīye, mūrakh kahīye, bahirātmā kahīye.
ekakor shuddha dhruv chaitanyasvarūp paramātmasvarūp chhe, tene potāno mānavo e to
dharmadashā thaī paṇ evun eṇe anādithī mānyun nathī, parantu tenāthī viruddha je alpagnatā,
alpa avasthā, puṇya-pāpanā vikalpo ke sanyogī bāhya chīj mane hitakar chhe, sādhan
chhe, mārā chhe, evī mānyatāvāḷāne bahirātmā kahe chhe.
mandir, pūjā ne yātrānā je vikalpo chhe e badhā ho bhale paṇ vibhāv tarīke
hoy chhe. enā kāḷe ho bhale paṇ mane kāī lābh kare chhe em nathī, chhatān e bhāv
vyavahār tarīke āvyā vinā raheto nathī. jem ekarūp akhaṇḍ chaitanyavastu ātmā chhe ne
jem sharīr ādi jaḍarūp padārtha paṇ chhe ane shuddha chaitanyavastunun bhān thatān jem sharīr
ādi bījī chīj kāī vaī jatī nathī tem andaramān pūraṇadashā jyān sudhī prāpta na thāy
tyān sudhī vyavahāranā bhāv hoy chhe, paṇ te par tarīke hoy chhe, sva tarīke khatavavā
māṭe hotā nathī.
shrāvakanā vyavahār-āchār ne muninā vyavahār-ācharaṇ mane hitakar chhe em
mānanārā bahirātmā mithyādraṣhṭi chhe em ahīn kahe chhe. e bhāv hoy chhe, āve chhe paṇ
e ātmānun kartavya nathī. kamajorīnā kāḷamān e bhāv āve chhatān e hitakārī nathī.
hitakārī nathī to e bhāv lāve chhe shun kām?-bhāī! bāpu! e bhāvane te lāvato
nathī paṇ āve chhe. parantu e vikalpo ātmāne kalyāṇ karanār chhe ke ātmānun svarūp
chhe em mānavun te mithyātva chhe. mārā svarūpamān hun chhun ne te bhāvo mārāmān nathī tenun
nām anekānta kahevāmān āve chhe.
anādikāḷathī parane potānā mānato āve chhe ne parane chhoḍato nathī eṭale
paramān-sansāramān vāramvār bhramaṇ karato rahe chhe. ātmānā asalī svarūpane jāṇyā vinā
vikr̥utarūpane potānun svarūp māne chhe tethī vikr̥utarūpane kem chhoḍe? tethī te vikr̥utimān ja
pharī pharī bhramaṇ karashe. sansāramān ja pharī pharī bhramaṇ karashe. 10
gnānīe parane ātmā nahīn mānavo joīe. sat svarūpano svīkār karanār
dharmīe asatmān potāpaṇun mānavun na joīe.-em have bahirātmānī sāme
antarātmānī visheṣh vāt kahe chheḥ-

Page 22 of 238
PDF/HTML Page 33 of 249
single page version

background image
22] [hun
देहादिउ जे परि कहिया ते अप्पाणुं ण होहिं।
इउ जाणेविणु जीव तुहुं अप्पा अप्प मुणेहि ।। ११।।
dehādik je par kahyān, te nijarūp na thāy;
em jāṇīne jīv tun, nijarūpane nij jāṇ. 11
bahu ṭūṅkā shabdomān ekalo māl bharī dīdho chhe. ā to ekalun mākhaṇ tāravīne
mūkyun chhe. shubhāshubhabhāv, vyavahār ācharaṇ, kriyā, deh-vāṇī-man e badhā ātmā
thaī shakatā nathī. gnānamūrti prabhuthī bhinnna je padārtha kahyān te ātmā thaī shakatā nathī,
te aṇātmāpaṇe bahār rahe chhe. ātmā je svabhāv svarūpe chhe temān te padārtho āvī
shakatā nathī, te padārtho ātmāpaṇe thaī shakatā nathī. shuddha gnānanī mūrti chaitanyasūrya
prabhurūpe puṇya-pāpanā bhāv ke sharīr thaī shakatā nathī. dehādi je bāhya kahyān te ātmā
thaī shakatā nathī; māne to e mānyatā bahirātmānī thaī, parantu e bāhya padārtho
ātmā thaī jatā nathī.
ek rāgano kaṇ-shubharāgano sūkṣhma kaṇ ne rajakaṇ e ātmā thaī shakatā nathī.
dayā-dānano vikalpa ho ke paramāṇu rajakaṇ ho, e par padārtha kāī ātmā thaī shakatā
nathī. rāg vibhāv e svabhāv thaī shake? rajakaṇ ajīv e jīv thaī shake?
sphaṭikanī sāthe rātā-pīḷā phūl paḍayān hoy to e phūl kāī sphaṭik thaī jāy? ane
sphaṭikamān rātī-pīḷī jhāny dekhāy e jhāny kāī sphaṭikarūpe thaī jāy?
jem nirmaḷatā re sphaṭik taṇī, tem ja jīv svabhāv re...
shrī jin vīre dharma prakāshiyo, prabaḷ kaṣhāy abhāv re...
jem sphaṭik nirmaḷ piṇḍ chhe, tem bhagavān ātmā nirmaḷ gnān ne ānandano
piṇḍ chhe. jem sphaṭikanī joḍe lāl-pīḷā phūl hoy e phūl kāī sphaṭik thaī jatān hashe?
ane je lāl-pīḷī jhāny paḍī te sphaṭikapaṇe thāy? tem bhagavān ātmāthī bāhya je
padārtha te ātmā thaī shakatā nathī. puṇyā-pāpanā vikalpo ne sharīrādi bāhya padārtha
sphaṭik jevā nirmaḷānand bhagavān ātmārūpe thaī shakatā nathī. bhagavān ātmārūpe
koṇ thaī shakatā nathī?-ke vibhāv sharīr ne vāṇī ātmārūpe thaī shakatā nathī.
vaḷī te padārtho rūpe ātmā thaī shakato nathī. ā dehādi to rajakaṇ māṭī chhe,
andar shubhāshubh bhāv chhe te rāg chhe; te rāg ātmārūpe thaī shake? ane ātmā
rāgādirūpe thaī shake? āhāhā! parabhāve bhūlyo re ātmā...parabhāvanā mohamān bhagavān
pote potāne bhūlī gayo...kahe chhe ke sachchidānand prabhu ātmā shun kāī vibhāvarūpe thāy?
e ātmā shun kāī sharīrarūpe thāy? e ātmā shun kāī vāṇīrūpe thāy? vibhāvanā
vikalpamān ātmā āve to e rūpe thāy ne? vibhāvanā vikalpamān kāī ātmā āve?
vāṇīmān kāī ātmā āve? shubhabhāvanā vikalpamān jo ātmā āve to ātmā
shubhabhāvarūpe thaī jāy. paṇ ātmā emān āve nahīn. kem ke vibhāv e to bāhyachīj
chhe, tethī vibhāv te svabhāv na thāy ne svabhāv te vibhāv na thāy.

Page 23 of 238
PDF/HTML Page 34 of 249
single page version

background image
paramātmā] [23
udayabhāv, pañch tap-āchāranā je vyavahāranā vikalpo tenā rūpe prabhu thāy
chhe?-ke e vikalpo prabhurūpe thāy chhe? na thāy bhāī, na thāy. are prabhu! tun kyān
chho?-e jarīk jo to kharo! jyān tun chho tyān vikār nathī ne vikār chhe tyān tun nathī.
puṇya-pāpanā vikalponī vibhāvadashāmān sachchidānand prabhu nathī ane e vibhāvo
svabhāvarūpe traṇakāḷamān thaī shakatā nathī.
puṇya-pāpanā āsravanā bhāv ane karma sharīr ajīvabhāv, e āsravabhāv ne
ajīvabhāv svabhāvarūpe thatān nathī ane chaitanyagoḷo dhruv anādi anant sattva
bhagavān ātmā pote āsravarūpe-ajīvarūpe thato nathī. ajīv, āsrav ne ātmā-
traṇ tattva nirāḷā chhe ne! tethī karma sharīr ne vāṇī e ajīv ane andar je
shubhāshubhabhāv ūṭhe te āsrav, temān kāī ātmā na āve. dayā-dān-vrat-bhaktinā
pariṇāmamān ātmā na āve ne e āsravabhāvo ātmārūpe thāy nahīn. tethī ātmārūpe
thayā vinā e āsravabhāvo ātmāne lābh kem karī shake?
em jāṇīne, evun ja jyān svarūp chhe ke gnānasūrya prabhu kadī ajīvarūpe thato
nathī ne āsravarūpe thato nathī tathā ajīv ane āsravo jīvarūpe thatān nathī-em satya
samajīne he jīv! tun apanako pahichān. bhagavān chaitanyasūrya prabhu taraph tun jo. tun
yathārtha ātmāno bodh kar. shuddha svarūp bhagavān taraphano jhūkāv karīne tun jo ke ā
ātmā ekalo gnānano sāgar ānandanī mūrti chhe.-em ātmāne jāṇ.
paranī dayā pāḷī shakun chhun, paranā kām karī shakun chhun-em kahenārane potānā
sivāyanī par chīj judī nathī; e ane hun banne ek chhīe māṭe hun paranā kām karī
shakun chhun, paṇ bāpu! tun judo ne e judā. tyān enī dayā koṇ pāḷe? je judā padārtha chhe
enī judī avasthāne bījo shī rīte kare? sharīr, karma, kuṭumb, desh-e to paravastu chhe;
to e paranā kām tun karī shake chho? jo tun paranā kām karī shakato ho to be ek thaī
gayā, tethī potānun sattva nāsh thaīne tun pararūpe thaī gayo-em te mānyun!
tethī he jīv! ām samajīne tun apane ātmāko pahichān, yathārtha ātmāno
bodh kar. 11.
ātmagnānī ja nirvāṇ pāme chhe. ātmānā bhānavāḷānī ja mukti thāy chhe.
ātmānā bhān vinānāne sansāramān rakhaḍavun thāy chhe. em banne vāt ahīn kahe chheḥ-
अप्पा अप्पउ जइ मुणहि तो णिव्वाणु लहेहि ।
पर अप्पा जइ मुणहि तुहुं तो संसार भमेहि ।। १२।।
nijane jāṇe nijarūp, to pote shiv thāy;
pararūp māne ātmane, to bhavabhramaṇ na jāy. 12.
jo ātmāne ātmā samajashe eṭale ke bhagavān ātmā gnān ne ānandano piṇḍ
prabhu gnātādraṣhṭā chhe te ja mārun svarūp chhe ne te ja hun ātmā chhun-em ātmāne potānā
shuddha

Page 24 of 238
PDF/HTML Page 35 of 249
single page version

background image
24] [hun
svabhāvavāḷo samajashe te nirvāṇane pāmashe. jeṇe ātmā jāṇyo, temān draṣhṭi māṇḍī ne
ekākār thaī te pūrṇānandarūpī nirvāṇ ne mukti pāmashe.
jo tun bhagavān ātmāne andar gnānānand chaitanyasūrya ātmā tarīke jāṇ ne
samaj, to chhūṭā tattvane chhūṭun jāṇatān alpakāḷamān tadna chhūṭun je nirvāṇapad tene pāmashe.
emān ne emān gholan karatān nirvāṇane pāmashe, ātmā chaitanyajyot gnāyak chhe em
jāṇyun ne emān ne emān sthir thashe eṭale vitarāgatāne pāmashe; vachche vyavahār āvashe
enī ahīn vāt paṇ karī nathī.
puṇya-pāpanā vikalpa vinānī chīj te bhagavān ātmā em jāṇyun eṭale
bas! pachhī emān ne emān draṣhṭi ne sthiratā karatān nirvāṇane pāmashe. āhāhā! chaitanya
prabhu, chaitanyaprakāshanī mūrti! prakāshano prakāshak; rāgano, jaḍano prakāshak ātmā ane
potānā svarūpano paṇ prakāshak evo prakāshak svarūp bhagavān ātmā jāṇyo ke hun to
svaparano prakāshak prakāshano puñj ātmā chhun-em jāṇīne temān ja sthiratā karatān karatān
nirvāṇane pāmashe.
have tenāthī ūlaṭī vāt kahe chheḥ
‘pararūp māne ātmāne, to bhavabhramaṇ na jāy.’
ātmā sivāy karma, sharīr, udayabhāv ādi parabhāvane malinabhāvane, kṣhaṇik
vikārī bhāvane je ātmā mānashe ke ā astitvamān hun chhun-te tenāthī chhūṭashe nahīn
eṭale sansāramān rakhaḍashe. ātmāne ātmā jāṇe to mukti ne ātmāne pararūpe jāṇe to
sansārabhramaṇ, vikār te sansār chhe, vikārane potārūpe mānashe to emān ne emān raheshe,
vikāramān ne vikāramān raheshe, sansāramān ne sansāramān raheshe.
vikārane sharīrane, karmane-je tārā svarūpamān nathī tenā astitvamān jo tārun
astitva mānyun to bas! e chhūṭashe nahīn. chhūṭashe nahīn enun nām ja sansār!-em
mukti ane sansāranī banne vāt ek gāthāmān samāvī dīdhī.

Page 25 of 238
PDF/HTML Page 36 of 249
single page version

background image
paramātmā] [2p
[pravachan nan. pa]
jin-vachanaḥ
paramātma–vimukhatāthī bandh
paramātma–sanmukhatāthī mokṣha
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 11-6-66]
shrī yogīndudev ek digambar sant thayā chhe. emaṇe ātmāno antar yog eṭale
ke vepārano sār ke je ātma-vepārathī ātmānun kalyāṇ ne mukti thāy te ā
yogasārashāstramān varṇavyo chhe. temān bār gāthā thaī gaī chhe. have 13 mī gāthā kahe chheḥ-
īchchhārahit tap nirvāṇanun kāraṇ chheḥ-
इच्छा–रहियउ तव करहि अप्पा अप्पु मुणेहि ।
तो लहु पावहि परम–गई फुडु संसारु ण एहि ।।१३।।
viṇ īchchhā shuchi tap kare, jāṇe nijarūp āp;
satvar pāme paramapad, tape na pharī bhavatāp. 13.
potānā pavitra shuddha ānand svarūpane jāṇīne, shubhāshubh īchchhārūp rāgane rokīne
potānā shuddha pavitra svarūpamān tapavun eṭale līn thavun tene īchchhārahit tap kahevāmān
āve chhe. puṇya-pāpanā rāg rahit shuddha ātmasvabhāvanun gnān karīne puṇya-pāpanā
bhāvane rokīne svarūpamān līn thāy tene tap kahevāmān āve chhe ane te tapathī mukti
thāy chhe.
ātmā vastusvarūpe īchchhārahit chhe. ātmā to gnānānandasvarūpī anant ānandanī
mūrti chhe, emān īchchhā ja nathī. tethī je īchchhā chhe teno āshray-lakṣha chhoḍīne jemān
īchchhā nathī evā gnān-darshan ne ānandamay ātmānā shraddhā-gnān ne līnatā vaḍe-shuddha
svarūpamān shuddha upayoganī līnatā vaḍe samvar ne nirjarā thāy chhe.
ashubh bhāv ho to pāp thāy, dayā-dān ādi shubh bhāv ho to puṇya thāy
paṇ dharma na thāy. chidānand svarūp ānandamūrti bhagavān ātmānā bhān vinā ekalā
upavās ādi kare ne temān rāganī mandatā hoy to mithyātva sahit puṇya bāndhe paṇ
tene dharmanun svarūp kahevāmān āvatun nathī ke tenāthī janma-maraṇanā ant āvatā nathī.
bhagavān ātmā potānā vītarāgī nirdoṣh akaṣhāy svarūpane jāṇīne temān līn thāy
tenun nām īchchhārahit kahevāmān āve chhe ne tenāthī janma-maraṇanā ant āve chhe.
hun atīndriy ānandasvarūp chhun-evun jene gnān nathī te temān ṭhare kem?
potānāmān

Page 26 of 238
PDF/HTML Page 37 of 249
single page version

background image
26] [hun
jene atīndriy ānand na bhāse te temān lalachāy kem? jene puṇyapāpanā pariṇāmamān
ṭhīkapaṇun lāgatun hoy te tyānthī khase kem? māṭe bhagavān ātmā gnān-darshan-ānand
svarūp chhe tene jāṇ, kem ke te īchchhā vinānī chīj chhe. tethī īchchhā vinānī je chīj
chhe tenā lakṣhe īchchhāne ṭāḷīne vītarāgasvarūpamān ṭhare tene īchchhārahit tap kahe chhe.
pavitra ānandasvarūpamān ṭhare ne līn thāy eṭale īchchhā rokāī gaī ne svarūpamān līn
thayo tene muktino mārga kahevāmān āve chhe.
īchchhāne-rokīne em kahevun e paṇ nāstithī ek vāt chhe. gnāyakanī sattānun
bhān karīne temān draṣhṭi ne sthiratā karatān īchchhā rokāī jāy chhe ne svarūpamān līnatā
thāy chhe tene paramātmā tap ane dharma kahe chhe. āhār na levo ke amuk ras na levo-
e to badhī lāṅghaṇ chhe, chāritranī ramaṇatā te tap chhe. anādithī rāgamān rame chhe,
puṇya-pāpanā rāganā vikalpamān rame chhe te sansār chhe. e puṇya-pāpanā rāgathī khasīne
jemān e puṇya-pāp nathī evā bhagavān ātmānā svabhāvamān ṭharavun te tap ne
muktino upāy chhe.
ātmāne jāṇyā pachhī tap thāy em kahyun, paṇ ame to ātmāne jāṇavā māṭe
tap karīe chhīe! bāpu! ātmāne jāṇyā vinā tap shī rīte hoy? tamārun nām
jāṇavun hoy to keṭalā upavās kare tyāre nām jaṇāy? māre tamārun nām pūchhavun nathī,
upavās karīne tamārun nām jāṇavun chhe, to keṭalā upavās karavāthī nām jaṇāy?
bhāī! pūchhavun paḍe ne?-ke tamārun nām-ṭhām shun? gnān dvārā ja agnānano nāsh thaī shake
chhe. tethī ātmā potānā ātmānun pratham gnān kare ke jāṇanār dekhanār te ātmā-em
ātmāno vishvās ne shraddhā-gnān karīne, rāgathī khasīne svarūpamān ṭhare tyāre tap thāy
chhe ne tene dharma kahevāmān āve chhe.
mokṣhasvarūp bhagavān ātmāmān līn thavāthī alpakāḷamān mokṣha dashāne pāme chhe,
tene pachhī chār gati hotī nathī. pañcham param gati pāmyā pachhī tene pharīthī avataravun
paḍatun nathī. jeṇe bhagavān ātmānā shuddha svabhāvano vishvās karīne, vishvāse temān
ramīne te dvārā jeṇe param gatine prāpta karī te pharīthī sansār pāmato nathī. atīndriy
ānandamān je līn thayo, pūraṇ līnatā pāmyo te have tyānthī pāchho khase-em
traṇakāḷamān banatun nathī. mākhī jevun prāṇī paṇ sākaranī mīṭhāsamān līn thayā pachhī tenī
pāṅkh choṇṭī jāy ke bāḷakanā āṅgaḷāthī thoḍī dabāy topaṇ mākhī te mīṭhāsane chhoḍatī
nathī, uḍatī nathī. tem ānandasvarūp ātmāno jene vishvās āvyo chhe, ātmānun gnān
karīne teno vishvās āvyo ne temān ṭhare chhe, tape chhe, līnatā kare chhe te alpakāḷamān
paryāyamān muktadashāne pāme chhe ne pachhī te sansāramān pharī avatarato nathī. 13.
have chaudamī gāthā chhe, ā gāthā bahu samajavā jevī chhe. kahe chhe ke pariṇāmothī
ja bandh ne pariṇāmothī ja mokṣha thāy chhe.

Page 27 of 238
PDF/HTML Page 38 of 249
single page version

background image
paramātmā] [27
परिणामें बंधु जि कहिउ मोक्ख वि तह जि वियाणि ।
इउ जाणेविणु जीव तुहुं तहभाव हुं परियाणि ।। १४।।
bandh-mokṣha pariṇāmathī, kar jinavachan pramāṇ;
niyam kharo e jāṇīne, yathārtha bhāvo jāṇ. 14.
bhagavān sarvagnadev trilokanāth tīrthaṅkar paramātmāe pariṇāmothī ja karmabandh
kahyo chhe. tārā je pariṇām chhe tenāthī ja bandh thāy chhe. koī jīvanī hinsā ke dayāthī
bandhan thatun nathī paṇ tārā pariṇāmathī bhagavāne bandh kahyo chhe. shrī samayasāramān paṇ
bhagavān pote em kahe chhe ke koī vastunā āshraye bandh thato nathī, par jīv mare ke
bache tenā āshraye bandh thato nathī. tārā jevā shubh ne ashubhabhāv-mithyābhāv tenāthī
bandh thāy chhe. shuddhasvabhāvanī sanmukhatā chhoḍī daīne parasanmukhatānā tārā pariṇām te
ek ja bandhanun kāraṇ chhe.
ātmā shuddhasvarūpī chhe, tenī sanmukhatānā pariṇām te mokṣhanun kāraṇ chhe ane
tenī vimukhatānā tārā je pariṇām te bandhanun kāraṇ chhe. karmanā laīne bandh thāy ke
sāmo jīv jīve-mare te bandhanun kāraṇ chhe ja nahīn. bhale e pariṇāmamān par chīj
nimitta ho, paṇ e chīj bandhanun kāraṇ nathī. tārā svasvabhāvanī vimukhatā ne
parachījanī sanmukhatānā tārā mithyātva pariṇām ne puṇya-pāpanā pariṇām te ek ja
bandhananun kāraṇ chhe.
jem potānā ashuddha pariṇām-mithyātvanā pariṇām, shubhāshubhabhāvanā,
avratanā, pramādanā, kaṣhāyanā tārā je pariṇām te parasanmukhatānā pariṇām ja bandhane
utpanna karāvanārā chhe. tem tārā pariṇāmathī ja-samyagdarshan-gnān-chāritranā
pariṇāmathī ja mokṣha chhe. svasanmukhatānā pariṇām ja mokṣhanun kāraṇ chhe ne tene chhoḍīne
mithyātvanā avrat ādinā parasanmukhatānā pariṇām ja bandhanun kāraṇ chhe-em
tīrthaṅkaradev so indro ne gaṇadharonī upasthitimān kahetā hatā.
potānā shuddha svabhāvanī sanmukhatārūp nishchayaratnatrayanā pariṇām ja mokṣhanun
kāraṇ chhe-em tun jāṇ-em bhagavān pharamāve chhe. potānī shuddha sampadāne chhoḍīne enā
māhātmyane mūkīne potāthī adhikapaṇe par vastunī kimmat karavārūp mithyātvanā
pariṇām ane tenī sāthe je shubh ne ashubh pariṇām te ek ja bandhanun kāraṇ chhe.
chār gatimān rakhaḍavānun ā ek ja kāraṇ chhe. navā karmo je bandhāy te tārā
pariṇāmathī bandhāy chhe, parachījathī bandhātā nathī. par jīv mare ke par jīv bache, lakṣhmī
jāy ke rahe, lakṣhmī āvavānī je kriyā thāy athavā kañjusāīnī je kriyā thāy te kāī
tane bandhanun kāraṇ nathī. parantu tenā taraphanī ruchi ne āsaktipūrvakanā tārā je
pariṇām te ek ja bandhanun kāraṇ chhe, bījun bandhanun kāraṇ nathī, potānā pariṇām
bandhanun kāraṇ ne karma paṇ bandhanun kāraṇ-em be kāraṇ chhe ja nahīn. bījun nimitta bhale
ho paṇ bandhanun kāraṇ to ek ja jīvanā potānā pariṇām ja chhe.
bhagavān ātmānā shuddha ānandasvabhāvane bhūlīne paramān ke puṇya-pāpanā
bhāvamān kyāy paṇ sukh chhe evī mānyatānā pariṇām te tene sansāranā bandhanun kāraṇ
chhe ane te ja pariṇāmathī

Page 28 of 238
PDF/HTML Page 39 of 249
single page version

background image
28] [hun
gulāṇṭ khāīne shuddha svarūpī bhagavān ātmānī shraddhā-gnān ne sthiratānā pariṇām ja
mokṣhanun kāraṇ chhe, dehanī kriyā mokṣhanun kāraṇ nathī em kahe chhe! mokṣha paṇ ātmānā
pariṇāmathī thāy, dehanī kriyānā nimittathī thāy nahīn. svabhāvanī mahimānun gnān,
svabhāvanī mahimāno vishvās, svabhāvanī mahimāmān līnatārūp sva-abhimukhanā
pariṇām e ja bhagavān ātmāne muktinun kāraṇ chhe, paṇ be-pāñch lākh rūpiyā dān
devāthī kāī mukti ke dharma thaī jato nathī. are! dānanā shubharāganā pariṇām to bandhanun
kāraṇ chhe-em ahīn vāt chāle chhe, kem ke e to parasanmukhatānā pariṇām chhe. dharmīne
dayā-dān ādinā pariṇām hoy kharā, āve kharā, paṇ e jāṇe chhe ke ā
bandhapariṇām mārā abandhasvarūpī bhagavān ātmāne bandhanun kāraṇ chhe, ne svasanmukhatānā
abandhapariṇām mārā abandhasvarūpī bhagavān ātmāne chhūṭavānun kāraṇ chhe.
ā to yogasār chhe ne! kahe chhe ke svarūpanī sanmukhatāno vepār e pariṇām
muktinun kāraṇ ne svarūpathī vimukh pariṇām te bandhanun kāraṇ chhe. samyagdraṣhṭi ho ke
mithyādraṣhṭi ho je ashuddha pariṇām thayā te bandhanun ja kāraṇ chhe. samyagdraṣhṭine paṇ
vratādinā jeṭalā pariṇām āve te parasanmukhatānā pariṇām chhe ne jeṭalā
parasanmukhatānā pariṇām chhe teṭalun bandhanun kāraṇ chhe tathā jeṭalā svasanmukhatānā
pariṇām chhe te ja pariṇām pūraṇ shuddha pariṇāmarūpī muktinun kāraṇ chhe.
pariṇāmathī ja mukti ne pariṇāmathī ja sansār chhe em tun jāṇ. em jāṇīne
e banne bhāvane tun oḷakh. parasanmukhatānā pariṇāmanun gnān kar ane svasanmukhatānā
pariṇāmanun gnān kar. pūrṇānandanā nāthanī sanmukhanā pariṇāmane tun jāṇ ane tenī
vimukhanā pariṇāmane tun jāṇ. ā to samyagdraṣhṭine kahe chhe ke gnān to bannenun karavānun
chhe. samakitīne paṇ viṣhay-kaṣhāyanā kām-krodhanā pariṇām āve chhe, dayā-dān-vrat-
bhaktinā pariṇām āve chhe paṇ ene tun bandhanā kāraṇ jāṇ.
are! gnān shun na jāṇe! traṇ kāḷ traṇ lokane jāṇavāvāḷun chaitanyatattva e
sādhak svabhāvane ne bādhakapariṇāmane kem na jāṇe? jene traṇ kāḷ ne traṇ lok ek
samayanī paryāyamān samāī jāy chhe-evo bhagavān ātmā sādhakapaṇāmān svasanmukhanā
pariṇāmane ane parasanmukhanā pariṇāmane barābar jāṇī shake chhe.
bhāī! tāre janma-maraṇ rahit thavun hoy to ā vāt chhe. bākī to ā chār
gatimān dhokā (-mār) to anādithī khāī rahyo chhe. herān herān thaī gayo. ek
chār-chha kalāk bolāy nahīn ke paḍakhun pharī shakāy nahīn tyān hāy hāy! kyāy sakh
paḍatun nathī! akaḷāmaṇ akaḷāmaṇ thāy chhe! paṇ akaḷāmaṇ shenī chhe? akaḷāmaṇ to
tārā rāganī chhe, paḍakhun na pharavānī nathī. paranun kare koṇ? ahīn to kahe chhe ke jaḍanī
avasthānā abhimānanā pariṇām bandhanā kāraṇ chhe. tane khabar nathī bāpu! bhagavān
ātmā chidānandanī mūrti prabhu chhe tenī sanmukhanā pariṇām te ek ja tane hitakar ane
kalyāṇanun kāraṇ chhe, e sivāy koī tane hitakar ke kalyāṇanun kāraṇ chhe nahīn.

Page 29 of 238
PDF/HTML Page 40 of 249
single page version

background image
paramātmā] [29
munivrat, shrāvakanā vrat, tap, bhakti, paṭhan-pāṭhan-ityādino rāg, mantra-jāpano
rāgae-e sarve bandhanun ja kāraṇ chhe. mokṣhanun kāraṇ ek vītarāg bhāv chhe. bhagavān
ātmānā antar shuddha svabhāvanī shraddhā, gnān ne ramaṇatā, nirvikalpatā, vītarāgatā,
shuddha svarūpane avalambīne thayelā shuddhatānā pariṇām e ek ja samvar-nirjarārūp chhe ne
te ek ja muktino upāy chhe. 14.
have 1pamī gāthā dvārā kahe chhe ke puṇya-karma mokṣhasukh āpī shakatun nathī.
अह पुणु अप्पा णवि मुणहि पुण्णु जि करहि असेस ।
तो वि ण पावहि सिद्धि–सुहु पुणु संसारु भमेस ।। १५।।
nijarūp jo nathī jāṇato, kare puṇya bas puṇya;
bhame to ya sansāramān, shivasukh kadī na thāy.
1p.
potānā shuddha ānand svarūpanun gnān ne vishvās sivāy badhā prakāranā ūñchāmān
ūñchā shubhabhāv-dayā, dān, vrat, bhakti, sādhunā pāñch mahāvrat, bār tap ādi
shubhabhāv sādhak chhe nahīn. pañch mahāvratanā pariṇām aṭhṭhāvīs mūḷaguṇanā pariṇām,
jāvajīv brahmacharya pāḷavānā pariṇām, ek laṅgoṭī mātra paṇ na rākhavānā pariṇām,
navamī graivayek jāy evā shubh pariṇām-e badhāy bandhanā kāraṇ chhe. ātmānā bhāv
vinānun e puṇya muktinun kāraṇ nathī. ātmānā bhān sahit e hoy to tene temān
nimitta kahevāmān āve chhe eṭale ke te muktinun kāraṇ to chhe ja nahīn.
nij shuddha svabhāvano bhaṇḍār antaramān ūṇḍo paḍayo chhe ene jeṇe gney banāvyo
nathī, eno vishvās ne gnān karyā nathī ne game te jātanā ūñchā shubh pariṇām kare
topaṇ te muktinā sukhane pāmato nathī eṭale ke tene samvar-nirjarā thatī nathī.
potānā pūrṇānandanī shraddhā-gnān ne sthiratānā bhāv shuddha upādānathī pragaṭ karyā tyāre
vratādinā pariṇām ke je bandhanā kāraṇ chhe tene nimitta tarīke kahevāy. nimitta dekhīne
vāt karī tyān tene vaḷagyo!
jeṇe bhagavān ātmānā gnānānand svabhāvanī kimmat karī nathī te jīvo puṇyanā
pariṇāmanī kimmat karīne dayā, dān, vrat, bhaktinā bhāv karīne tenāthī amārun kalyāṇ
thashe em māne chhe te jīvo chār gatimān rakhaḍashe. tene janma-maraṇanā antano kāī paṇ
lābh nahīn thāy. deh ne rāgathī bhinna evo je paramātmāno nijasvabhāv tene je
jāṇato nathī te bhale asheṣh shubhabhāv kare paṇ enāthī jarīe dharma thato nathī. āṭalun
karavā chhatān-ūñchāmān ūñchā shubhabhāvo ne tenī kriyāo karavā chhatān te siddhanā sukhane
pāmato nathī. bhagavān ātmāmān ānand bharyo chhe paṇ teno vishvās karato nathī ne
shubhabhāvamān vishvās kare ke ānāthī mukti thashe te chār gatimān rakhaḍashe eṭale ke tene
ātmānā ānandanī prāpti thashe nahīn ne chār gatimān pharī pharīne rakhaḍashe.