Hoon Parmatma-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Pravachan: 16-19.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 6 of 13

 

Page 90 of 238
PDF/HTML Page 101 of 249
single page version

background image
90] [hun
have kahe chhe nij sharīr ja nishchayathī tirtha ane mandir chhe.
तित्थहि देवलि देउ णवि इम सुइकेवलि–वुत्तु ।
देहा–देवलि देउ जिणु एहउ जाणि णिरुत्तु ।। ४२।।
tīrtha-mandire dev nahi-e shrutakevaḷī vāṇ;
tan-mandiramān dev jin, te nishchayathī jāṇ. 42.
shrutakevaḷī ane bhagavān kahe chhe ke nishchayathī devālayamān paramātmā nathī paṇ
sharīrarūpī tārā dehadevaḷamān paramātmā-tāro ātmā birājamān chhe-tem jāṇ ne! tenī
pūjā kar, te devanī pūjā chhe. mandiramān to bhagavānanī sthāpanā chhe paṇ tyān kharā
bhagavān nathī kem ke kharā bhagavān to samavasaraṇamān chhe ane tyān jaīsh topaṇ tane
bhagavānanun sharīr ja dekhāshe. bhagavānano ātmā nahi dekhāy. bhagavānano ātmā
kyāre dekhāshe? ke jyāre tun tārā ātmāne dekhīsh tyāre. rāganī āṅkh bandh karī parane
jovānun bandh karīsh ne svane jāṇīsh-dekhīsh tyāre tāro ātmā jaṇāshe ane tyāre
kharekhar bhagavān tane jaṇāshe-ke paramātmā āvā hoy. bhagavānanī bhakti kare chhe ne!
te paṇ potānā ātmāne jeṇe jāṇyo chhe te bhakti kare chhe, ane tenī bhakti ja
vyavahārathī sāchī chhe.
māre (nishchayathī) arhant ādinun sharaṇ levānun
nathī, parantu ātmānun sharaṇ letān temān ī badhā
āvī jāy chhe. māṭe ātmā ja sharaṇarūp chhe. arhant
eṭale vītarāgī paryāy, siddha eṭale vītarāgī paryāy,
āchārya, upādhyāy ane sādhu eṭale vītarāgī paryāy
-e badhī vītarāgī paryāyo mārā ātmāmān ja
paḍelī chhe. tethī māre bīje kyāy najar karavānī
nathī. māre ūñche āṅkh karīne bīje kyāy jovānun
nathī. māro ātmā ja mane sharaṇarūp chhe.
-pūjya gurudev

Page 91 of 238
PDF/HTML Page 102 of 249
single page version

background image
paramātmā] [91
[pravachan nan. 16]
dehadevālayamān birājamān nij paramātmāne dekh
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 23-6-66]
तित्थहिं देवलि देउ णवि इम सुइकेवलि–वुत्तु ।
देहा–देवलि देउ जिणु एहउ जाणि णिरुत्तु ।। ४२।।
tīrtha-mandire dev nahi-e shrutakevaṇī vāṇ;
tan-mandiramān dev jin, te nishchayathī jāṇ. 42.
kharekhar sharīr ja tīrtha ane mandir chhe, kemake ātmā temān vase chhe. bāhya
mandiramān ātmā vasato nathī. pratimāmān ātmā nathī. tem sākṣhāt bhagavānamān paṇ
ā ātmā nathī. ā ātmāne jovo ane jāṇavo hoy to e ā sharīrarūpī tīrtha
ane mandiramān ja dekhāshe. ā ātmā kāī bhagavān pāse nathī. prashnaḥ-bhagavān pāse
ātmāno namūno to chhe ne?-ke ā ātmā tyān chhe ke ahīn? ā ātmā ahīn chhe, to
teno namūno paṇ ahīn ja chhe.
juo, ā vāstavik tattva! bhagavānanī pratimā chhe tyān i kāī bhāvanikṣhep
nathī. ī to sthāpanānikṣhep chhe. sharīrarūpī tīrthamān ja bhagavān birāje chhe. amārun
mandir...amārun mandir. paṇ elā, mandiramān tāro bhagavān kyān chhe? tāro bhagavān to
tārāmān chhe. shrutakevaḷī ām kahe chhe ke ā dehadevālayamān bhagavān birāje chhe. ām
kahīne siddha kare chhe ke tārāmān jovāthī tane ātmā maḷashe. mandiranā bhagavān sāme
jovāthī tāro ātmā nahi maḷe. mandiramān to bhagavān kevā hoy, kevā hatā tenun
pratibimb chhe. tenāthī par parameshvaranun smaraṇ thāy paṇ potāno ātmā na dekhāy.
sākṣhāt bhagavān sāme jovāthī paṇ ā bhagavān na dekhāy.
shāstronā vākyathī gnān thāy? are! dhūḷamāny na thāy. par sambandhī gnān thāy
te paṇ tārā potāthī thāy chhe, potānā upādānathī thāy, nimittathī nahi. bhagavān
āvā hatā em smaraṇ thāy emān paṇ upādān to potānun ja chhe. āṭalī vāt
ahīn siddha karavī chhe.
bhagavān nathī gūphāmān, nathī parvat-nadīmān, nathī mandiramān kyāy bahāramān
bhagavān nathī to mandirane vāstavik mandir kevī rīte kahevāy? vāstavik mandir to
dehamandir chhe jemān kharekhar potāno bhagavān birāje chhe. jinapratimā to shubhamān-
nimitta tarīke bhagavān kevā hatā tem tenāthī smaraṇ thāy paṇ tyān bhagavān kyān
hatā? samyagdarshan-gnān to antar draṣhṭi karashe tyāre thashe, e vāt pachhī leshe. ahīn to
eṭalī vāt chhe ke anantakāḷamān

Page 92 of 238
PDF/HTML Page 103 of 249
single page version

background image
92] [hun
jeṭalā ātmā mokṣha pāmyā ke samyagdarshan pāmyā te ane vartamānamān paṇ jeṭalā pāme
chhe ane bhaviṣhyamān paṇ jeṭalā pāmashe te badhā antaradraṣhṭithī ja thayā chhe, thāy chhe ne
thashe. ātmānun smaraṇ to tyāre thāy ke pahelān teno avagrah, īhā, avāy ne dhāraṇā
thāy. pahelā vichār to āve. sammedashikhar ne shatruñjay badhān tirthakṣhetra ane siddhakṣhetra
to bhagavān kevā hatān tenā smaraṇamān nimitta thāy chhe, ātmānā smaraṇamān nahi. to
pachhī mandir shun kām karāve chhe?-ke ī to bhagavānanā smaraṇ māṭe chhe.
ā ātmā anant gnān-darshan sampanna chhe. jeṭalā mokṣha pāmyā chhe te antarathī
pāmyā chhe. vartamānamān pāme chhe te paṇ andar jovāthī ane have pāmashe e paṇ antaramān
jovāthī pāmashe. pahelān bahār jovāthī mokṣha pāmyā ane have pāmashe e antar jovāthī
pāmashe em nathī. ātmānī vichāradhārā-avagrah kyāre pragaṭe? antaramān jue tyāre
pragaṭe ne? ātmānī prāpti to ātmā sāme jovāthī thāy ke par sāme jovāthī thāy?
bhāī! ī to antaramān dekhavāthī ja jaṇāy evo chhe. māṭe ja ā deh ja devālay chhe,
jyān jovāthī ātmā pragaṭ thāy. bījā devaḷamān jovāthī ātmā na pragaṭ thāy.
bhagavān kevā hatā tenā smaraṇanun mātra nimitta mandiro chhe athavā to jyānthī
bhagavān nirvāṇ pāme tyān mandir hoy paṇ tenāthī kāī ātmā pragaṭ thaī jāy!? e
to ek shubhabhāv hoy tyāre smr̥utimān āve paṇ e smr̥utine pāchhī vāḷavī chhe
antaramān. bahār joye ātmaprāpti thaī hoy evun bhūtakāḷamān banyun nathī, vartamānamān
banatun nathī ane bhaviṣhyamān banavānun nathī.
have kahe chhe ke devālayamān sākṣhāt dev nathī, parokṣha vyavahār dev chhe. bhagavānanī
pratimā chhe ja nahi em māne topaṇ mūḍh chhe ane tenāthī ātmānī prāpti thāy em
mānanār paṇ mūḍh chhe, jyāre antaramān ṭakī na shake tyāre bhagavānanī pūjā-bhaktinā
shubhabhāvarūp vyavahār hoy ja.
देहा–देवलि देउ जिणु जणु देवलिहि णिणइ ।
हाउस महु पडिहाइ इहु सिद्धे भिक्ख भमेइ ।। ४३।।
tan mandiramān dev jin, jan dere dekhant;
hāsya mane dekhāy ā, prabhu bhikṣhārthe bhamant. 43.
kevaḷ gnānanī stuti kem thāy? em kundakundāchārya pāse prashna thayo tyāre
āchāryadeve kahyun antaramān beṭhelān bhagavānane atīndriy gnān vaḍe jāṇe ane anubhave
tyāre kevaḷagnānanī sāchī stuti thāy.
agnānī mandiramān dev pāse jaīne bhagavān pāse shivapad māge chhe paṇ elā
tārun shivapad tyān chhe ke tārī pāse chhe? gnānī to jāṇe chhe ke mārun shivapad mārī pāse
chhe paṇ

Page 93 of 238
PDF/HTML Page 104 of 249
single page version

background image
paramātmā] [93
tene vyavahāramān evā bhaktinā bhāv āve chhe. vyavahār nathī em nathī; vyavahār chhe
paṇ te vyavahārathī nishchay thashe em nathī.
are! mane hānsī āve chhe ke moṭo rājā thaīne gher gher bhīkh māge tem pote
chaitanyarājā ane mandiramān bhagavān pāse ātmānī bhīkh māge chhe! ā to yogasār
chhe ne! yog nām joḍāṇ. potāmān ekākār thaī joḍāy tenun nām yogasār.
shubhabhāvamān gnānī hoy tyāre em paṇ kahe ke-shrīmadnun vākya chhe ne ke-
‘bhajīne bhagavant bhavant laho!’ bhagavānanun bhajan karye bhavano ant āvashe. paṇ
bhagavānanun sāchun bhajan kyāre kahevāy? ke jyāre potānun bhajan kare ane potānun
bhajan kare to bhavano ant āve ja. potānā bhagavānane oḷakhe tyāre ja bhagavānane
oḷakhe ane bhaje chhe. ‘siddha samān sadā par mero’ emān ṭharī jā!
gharamān lakṣhmī chhe ane bahāramān bhīkh māṅgavā jāy, tem chaitanyalakṣhmī potānī
pāse chhe ane bhagavān pāse māge chhe. to bhagavān kahe chhe ke tārī lakṣhmī tārī pāse
chhe. tārī lakṣhmī mārī pāse nathī.
antaranā chāritra vinā bāhya chāritra retīmānthī tel kāḍhavā barābar chhe. potānā
svarūpanā bhān ane ramaṇatā vagar bahāranun chāritra mithyā chhe, jūṭhun chhe. jeṇe kharekhar
to ātmadevane antaramān joī līdho tene bahāranī kriyāmān moh raheto nathī. paramārthathī
bāhya jīvo mokṣhamārgane samajatā ja nathī ane puṇyane ja nirvāṇano mārga mānī le chhe.
par taraphanā lakṣhathī-dayā-dān-vrat-bhaktithī kadī paṇ mokṣha thato nathī. vyavahārathī
nishchay pamāto nathī em siddha karavun chhe.
have samabhāvarūp chittathī potānā jinadevane dekho em kahe chheḥ-
मूढा देवलि देउ णवि णवि सिलि लिप्पइ चित्ति ।
देहा–देवलि देउ जिणु सो बुज्झहि समचित्ति ।। ४४।।
nathī dev mandir vishe, dev na mūrti, chitra;
tan-mandiramān dev jin, samaj thaī samachitta. 44.
paradevālayamān dekhavāthī to shubharāg thāy chhe paṇ svadevālayamān dekhavāthī
samyagdarshan ane samyaggnān thāy chhe. shubharāgathī chaitanyamūrti dekhātī nathī.
chaitanyamūrtinun avalokan to arāgī nirvikārī bhāvathī thāy chhe. kāraṇ ke e
chaitanyamūrtimān rāgano abhāv chhe. nij ātmaprabhune jovāmān samabhāv joīe.
he mūrkha! dev koī bījā mandiramān nathī ke nathī pāṣhāṇamān ke nathī shilpamān,
jinadev to sharīrarūpī devālayamān birāje chhe. ātmā ja potānā vītarāgī svabhāvano
īshvar hovāthī jinendra chhe. behad shāntasvarūp nirākuḷ chhe. svabhāvamān jinendrapaṇun na
hoy to paryāyamān

Page 94 of 238
PDF/HTML Page 105 of 249
single page version

background image
94] [hun
jinendrapaṇun kyāthī āvashe? māṭe nakkī thāy chhe ke potāno ātmā ja svabhāvathī
jinendra chhe. jin ane jinendramān kāī pher nathī. samabhāvathī eṭale ke par taraphanā
rāganā valaṇane rokī sva taraphanun valaṇ karavāthī svātmā shraddhāy chhe, dekhāy chhe.
yogīndradev jaṅgalamān vasatā hatā, teṇe ā rahasya kahyun chhe. e rahasyano dharanār tun chho,
paṇ jīv oshīyāḷo-pāmar evo thaī gayo chhe ke mane ghar, bār, bairā, chhokarān ādi
par vagar na chāle!
तित्थइ देउलि देउ जिणु सव्वु वि कोइ भणेइ ।
देहा–देउलि जो मुणइ सो वुहु को वि हवेइ ।। ४५।।
tīrtha-mandire dev jin, lok kathe sahu em;
viralā gnānī jāṇatā, tan-mandiramān dev.
4p.
gnānī sharīramandiramān ātmāne dekhe chhe. pahelān nahoto dekhato tenī vāt hatī,
have dekhe chhe tenī vāt kahe chhe.
agnānī jīv to bhagavānanā sthāpanānikṣhepamān ja ātmā mānī le chhe.
sthāpanā nikṣhepamān bhāv bhagavān mānī le to bhram chhe ja, temān ātmā mānavo e
moṭī bhūl chhe. agnānī tyān ātmāne jovā jāy chhe paṇ ātmā maḷato nathī
jyān sudhī potānā svarūpamān pūrṇa na ṭhare tyān sudhī bhagavānanā darshanano bhāv
āve ja. na āve em nahi, paṇ tyān ātmānā darshan na thāy. je koī dehadevālayamān
bhagavān ātmāne dekhe chhe, darshan kare chhe te gnānī chhe. devaḷamān birājatān bhagavān
mārā upakārī chhe. māṭe pūjavā lāyak chhe em māne emān doṣh nathī. gnānī em
mānīne ja bhagavānane bhaje chhe.
ek vāt evī chhe ne ke ek jaṇe bījāne rūā. 100 āpyā hashe. tenā
chhokarāe pelānā chhokarāne kahyun ke mārā bāpe tārā bāpane 10,000 rūpiyā āpyā chhe
te lāv. sāmāe kahyun ke hun chopaḍāmān joīsh. chopaḍāmān joyun to rūā. 100 nīkaḷatā
hatā paṇ rūā 100 kabūlavā jaīsh to vadhāre choṇṭashe eṭale be mīṇḍā ja uḍāvī dīdhān ke
mārā bāpe līdhān ja nathī. āṇe be mīṇḍā kāḍhī nākhyā ane pelāe be mīṇḍā
chaḍāvyā’tā. em mūrti hoy paṇ sādī hoy, āṅgī na hoy. toy shvetāmbaroe chaḍāvī
dīdhī tyāre sthānakavāsīe mūrti ja uḍāḍī dīdhī. bey khoṭā chhe.
devaḷamān ja dev chhe, dehadevaḷamān nahi em badhā māne chhe, paṇ devaḷamān to
bhagavānanī mūrti chhe paṇ sākṣhāt dev to dehadevaḷamān birāje em koī jotun nathī ne
mānatun nathī.
samyagdraṣhṭi sadāy jāṇe chhe ane māne chhe ke jyāre hun antaradraṣhṭi karun chhun tyāre
mane māro ātmā ja jaṇāy chhe ane ī ātmadarshan ja nirvāṇanun kāraṇ chhe.
dākhalo de chhe ke jem sinhanī mūrtine joīne mane khāī jashe em māne te mūḍh chhe.

Page 95 of 238
PDF/HTML Page 106 of 249
single page version

background image
paramātmā] [9p
tem bhagavānanī mūrti mane sansārasamudrathī tārī deshe em māne te mūḍh chhe. gnānī jāṇe
chhe ke sinhano ākār, bhay dekhāḍavā mātra ā mūrti chhe, te sinhanun gnān karavāmān
nimittamātra chhe, sākṣhāt sinh nathī. tem bhagavānanī pratimā bhagavān kevā hatā tenun
svarūp dekhāḍavāmān nimitta chhe. bhagavānanun smaraṇ karāve chhe māṭe mūrtine mūrti mānavī,
paramātmā na mānavā te yathārtha gnān chhe. andar birāje chhe te paramātmā chhe. ā
yogasār koī dī vañchāṇun nathī. pahelīvār vañchāy chhe. vyavahār kharekhar asatyārtha chhe. te
vastunun svarūp jem chhe tem batāvato nathī. dākhalā tarīke nārakī, manuṣhya, pashu, dev
ādi chhe te ātmā chhe em vyavahārathī kahevāy paṇ kharekhar nishchayathī te ātmā nathī.
te sharīramān rahelo gnānamay chhe te ātmā chhe. māṭe gnānī potāne mānav nathī mānatā;
pote sākṣhāt bhagavān chhe tem māne chhe.
savargna paramātmā vyavahārane asatyārtha ane nishchayane satyārtha kahe chhe. sarva
sansārī jīv bhūtārtha-nishchay gnānathī bahu dūr chhe. moṭo bhāg to vyavahār ane
nimittane vaḷagyo chhe. vyavahārathī nishchay pamāshe eṭale ke asatyathī satya pamāshe em
mānīne vaḷagyo chhe. bhūtārtha bhagavān ātmā akhaṇḍānand prabhune jonārā bahu thoḍā chhe.
nishchay samajyā vinā vyavahārane mānanārā kyārey satya pāmī shaktā nathī.
paradravyane ane ātmāne atyant abhāv chhe
to vyavahāranī nītinā vachanathī āve chhe. parantu
adhyātmadraṣhṭithī to vikārane ane ātmāne atyant
abhāv chhe. chaitanyagoḷo vikārathī bhinna ekalo chhūṭo
ja paḍayo chhe ene dekh! jem tel pāṇīnā pravāhamān
upar ne upar tare chhe, pāṇīnā daḷamān pesatun nathī
tem vikār chaitanyanā pravāhamān upar ne upar tare chhe,
chaitanyadaḷamān pesato nathī.
– pūjya gurudev

Page 96 of 238
PDF/HTML Page 107 of 249
single page version

background image
96] [hun
[pravachan nan. 17]
rāg–dveṣh tyāgīne, nij paramātmāmān karo nivās
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnā pravachanamānthī, tā. 24-6-66]
shrī yogīndradev digambar muni thaī gayā. temaṇe ā yogasār banāvyun chhe. ā
ātmāno svabhāv shuddha ne ānand chhe ane temān ekāgratā thavī tenun nām yog kahevāy
chhe. ane teno sār eṭale nishchay svabhāvanī sthiratā. temān ahīnyā gāthā 46 mān kahe
chhe ke dharmarūpī amr̥ut pīvāthī amar thavāy chheḥ-
जइ जर–मरण–करालियउ तो जिय धम्म करेहि ।
धम्म–रसायणु पियहि तुहुं जिम अजरामर होहि ।। ४६।।
jarā-maraṇ bhayabhīt jo, dharma tun kar guṇavān;
ajarāmar pad pāmavā, kar dharmoṣhadhi pān. 46.
he jīv! tun jarā-maraṇathī bhayabhīt ho ane duniyānā sanyoganā duḥkh ne
chorāshīnā avatārathī jo tun bhayabhīt ho to dharma kar. dharma eṭale shun? bhagavān
ātmā sachchidānand svarūp chhe tenī antar shraddhā gnān ne ramaṇatā tene ahīnyā dharma
kahevāmān āve chhe. tun te dharmarūpī rasāyaṇ arthāt uttam auṣhadhinun sevan kar, jethī tun
ajar-amar thaī shake. paṇ pahelān jīvane ā janma-maraṇanā duḥkh bhāsavā joīe.
ghaḍapaṇ āvatān sharīranī shakti kṣhīṇ thaī jāy chhe. īndriyomān shakti rahetī
nathī. bahāranā rog maṭāḍavāne jem auṣhadh hoy chhe, tem janma-jarā-maraṇanā rogane
maṭāḍavā māṭe ātmāmān auṣhadh chhe. ātmānā ānand svarūpane anusarīne antaramān
tenī shraddhā gnān ne ramaṇatārūp anubhav karavo te janma-jarā-maraṇane nāsh karavāno
upāy-auṣhadhi chhe-em sarvagna paramātmā vītarāgadev traṇ kāḷ, traṇ lokanā jāṇanār
kahe chhe. māṭe dharma rasāyaṇ chhe. ane ā dharma ratnatrayasvarūp chhe. dehanī kriyā te dharma
nathī, temaj dayā, dān, bhakti ādinā bhāv thāy te paṇ dharma nathī. parantu shuddha
ānandakand ātmāno anubhav karavo te dharma chhe. āhāhā!! ātmā anantaguṇanun
pavitradhām chhe. jeṭalo je kāī ā vikār dekhāy chhe te kāī ātmā nathī. māṭe
ātmāno anubhav karavo te ja janma-jarā-maraṇane maṭāḍavānun auṣhadh chhe. te dharma-
auṣhadh shuddhibhāvarūp chhe, ātmatallīnatārūp chhe. jyāre anādi puṇya-pāpanā
vikārībhāvanī tallīnatā te janma-maraṇanā rogone utpanna karavānun kāraṇ chhe.
āhāhā! ā deh to māṭī jaḍ chhe. karma paṇ jaḍ chhe ne je puṇya-pāpanā bhāv thāy chhe
te paṇ vikār ne duḥkh chhe, doṣh chhe tethī tenāthī rahit ātmānā

Page 97 of 238
PDF/HTML Page 108 of 249
single page version

background image
paramātmā] [97
svabhāvanun svasamvedan arthāt ātmāne jāṇe-vede ne ṭhare te ek ja janma-maraṇ
ṭāḷavāno upāy chhe. eṭale ke puṇya-pāpanā vikārībhāvano anubhav to rogane utpanna
karavānun kāraṇ chhe. jyāre ātmāno anubhav te ja mokṣhano upāy chhe.
ātmasiddhimān kahyun chhe ke-
“ātmabhrānti sam rog nahīn, sadguruvaidya sujāṇ,
guru–āgnā sam pathya nahīn, auṣhadh vichār dhyān.”
rāgamān, puṇyamān, sharīramān ātmā chhe-evī mānyatā moṭo bhram chhe. ahīnyā kahe
chhe ke bhāī! tāro puruṣhārtha kān to vikāramān chāle chhe ne kān to svabhāvamān chāle, te
sivāy paramān jarīye tāro puruṣhārtha kām kare nahīn. āhāhā! potānī sattāmān rahīne
kān to vikār kare ne kān to ātmāno anubhav karīne mukti kare. bākī bahāranun photarun
paṇ te pheravī shake nahīn. teno rog shun chhe te batāvanār gnānī chhe. ane tenī āgnā chhe
ke vichār ne dhyān te roganun auṣhadh chhe. bhagavān ātmānī par sanmukhanī
upayogadashāne pheravī potānā anrtasvabhāvamān upayogane joḍavo te yogasār chhe ne tene
samyagdarshan-gnān-chāritra kahe chhe. ane e ja dharma-rasāyaṇ chhe ke je pīvāthī
paramānandano lābh thāy chhe. ātmāmān thatān shubh-ashubhabhāv te dharma nathī. parantu
ātmānā shubh-ashubhabhāvathī khasīne antar ātmāmān shuddha bhāv pragaṭ karavo tene
bhagavān dharma kahe chhe, ane ātmāno anubhav ja mokṣhano upāy chhe.
jem vidvān loko ṭāṇāne oḷakhīne shatrune haṇī nākhe chhe. tem he ātmā! tane
avasar maḷ‌yo chhe to atyāre manuṣhyadehamān ātmānun bhān karīne vikārarūpī shatruno
nāsh karavāno tāro kāḷ chhe. tāre ṭāṇā āvyā chhe.
have āgaḷanī gāthāmān bāhyakriyāmān dharma nathī tem kahe chheḥ-
धम्मु ण पढियई होइ धम्मु ण पोत्था–पिच्छियई ।
धम्मु ण मढिय–पणसि धम्मु ण मत्था–लुंचियई ।। ४७।।
shāstra bhaṇe maṭhamān rahe, shiranā luñche kesh;
rākhe vesh muni taṇo, dharma na thāye lesh. 47.
are! moṭā moṭā shāstra bhaṇīne paṇḍit thaī jāy tethī dharma thaī gayo chhe tem
nathī. tem ja nagnapaṇun, morapīñchhī ne kamaṇḍaḷ te kāī dharma nathī. yogīndudev pote muni
chhe, nagna digambar, jaṅgalavāsī āchārya chhe ne ātmadhyānamān masta chhe. teo ām kahe
chhe ke koī ekānt vanamān ke maṭhamān rahe temān shun thayun? vanamān to ghaṇā chakalā paṇ rahe
chhe. jyān dharmanun bhān nathī tyān maṭh ne van ek ja chhe. gnānānand shuddha ātmānun bhān
karīne te bhale vanamān rahe ke bhale gharamān rahe paṇ te ātmāmān ja chhe. keshalochanathī
paṇ dharma nathī.

Page 98 of 238
PDF/HTML Page 109 of 249
single page version

background image
98 ] [ hun
āhāhā! lokone em thaī jāy chhe ke ā shun? paṇ bhāī te to jaḍanī bahāranī
kriyā chhe. ātmānī kāī kriyā nathī. jo temān paṇ mandarāg karīne sahanashīlatā kare to
puṇyabhāv chhe. paṇ ātmānā bhān vinā māthā muṇḍāve temān kāī dharma chhe nahīn.
jenāthī janma-jarā-maraṇanun duḥkh maṭe, karmono nāsh thāy ne svābhāvik dashā
pragaṭ thāy te ātmāno nitya svabhāv chhe ne te dharma chhe. māṭe kahe chhe ke jo potānī
shraddhā karashe, potānun gnān karashe, ne temān ekāgratā karashe, to tene sāchā shuddha
upayoganī prāpti thashe. āhāhā! bhagavān ātmā gnātādraṣhṭā chhe. jagatano sākṣhī
jagatanā drashyano dekhanār gneyano jāṇanār chhe. to tevā bhagavān ātmāne anubhavamān
na laīne te sivāy bahāranī kriyāne-mātra vyavahārane je kare chhe ne māne chhe ke hun
dharmanun sādhan karun chhun to te dharmanun sādhan chhe nahīn.
jem khetar sāph kare paṇ bīj vāvyā vinā uge kyāthī? shun bīj vinā
ḍhephāmānthī chhoḍ phāṭe? tem bhagavān ātmāno anubhav karyā vinā mokṣhanā kaṇasalā
kyāy pāke nahīn. bhale pachhī bahāranī kriyā karī karī ne marī jāy; dayā dān bhakti
kare, lākho kroḍonā dān kare ke lākho kroḍo mandir banāve topaṇ temān dharma thāy to
harām chhe. phakat shubhabhāvathī puṇya bandhāy. tevī rīte paramānandamūrti shuddhātmāno anubhav
na hoy ne kevaḷ shāstrano pāṭhī-ekalā shāstra bhaṇe, mahā vidvān mahā vaktā hoy ne
dharmātmānun abhimān karato hoy to te paṇ mithyā chhe. te kharekhar dharmātmā nathī. dharma
to ātmāno nirvikalpa anubhav karavo te chhe. ahīnyā kahe chhe ke shraddhāmān draḍh rākhavun
joīe ke antar ātmāmān puṇya-pāpanā bhāv rahit shuddha ātmānī bhāvanā thavī ane
bhāv thavo te ja muni ane shrāvak dharma chhe. ashubhabhāvathī bachavā shubh bhāv āve
paṇ te nishchayadharma vinā, ekaḍā vinānā mīṇḍā chhe. shuddhagnān ne ānandano anubhav te
dharmanī oḷakhāṇ chhe. paṇ dayā-dānanā vikalpa je vikār chhe, te dharmanī oḷakhāṇ chhe
nahīn. jem chokhā vinānā ekalā photarā hoy, tem ātmānā shuddha shraddhā gnānanā
anubhav vinā bāhyanī kriyā mahāvratanā pariṇām ādi badhā thothā thothā chhe. te to
puṇyabandh karāvīne sansārane vadhāranār chhe. jeṭalī vītarāgatā chhe, teṭalo ja dharma chhe.
tethī he ātmā! tun ahaṅkār kar nahīn ke hun moṭo paisāvāḷo chhun, guṇavān chhun, hun samartha
chhun ne hun munirāj chhun-evo anhakār chhoḍī de ane bhagavān ātmā shuddha
chaitanyasvabhāvī vastu chhe, teno nirantar anubhav kar. bhagavān ātmā nirāḷo
gnānānand chhe. tene āvā bahāranā abhimān shānā? bhāre ākarun! vyavahār chhe kharo
paṇ vyavahārathī lābh thāy nahīn.
have rāg-dveṣh chhoḍīne ātmastha thavun te dharma chhe em kahe chheḥ-
राय–रोस वे परिहरिवि जो अप्पाणि वसेइ ।
सो धम्मु वि जिण–उत्तियउ जो पंचम–गइ णेइ ।। ४८।।
rāgadveṣh be tyāgīne, nijamān kare nivās;
jinavarabhāṣhit dharma te, pañcham gati laī jāy. 48.

Page 99 of 238
PDF/HTML Page 110 of 249
single page version

background image
paramātmā] [99
bahu ja ṭūṅkā shabdomān ṭūṅkun kahe chhe ke shubhāshubhabhāv rāgadveṣhamay hovāthī bandhanā
kāraṇ chhe, tene chhoḍīne trikāḷī ātmāmān vishrām kar. eṭale ke shubhāshubh bhāvamān
vasavun te ātmāmān vasavun nathī tem kahe chhe. āhāhā! bhagavān chaitanyadhām birāje chhe.
andar pūrṇānandano nāth bhagavān ātmā shāshvat birāje chhe, temān vas, vishrām kar ne
ṭhar ane te yogasār chhe. andar vase te yogasār chhe, ke je muktino upāy chhe ne tene
vītarāg parameshvare dharma kahyo chhe. āhāhā! sarvagnadev trilokanāth vītarāg paramātmānī
vāṇīmān em āvyun ke bhagavān ātmā ke je shuddhabhāve chhe temān jeṭalo vase teṭalo
dharma chhe ne jeṭalo puṇya ne pāpanā bhāvamān jāy teṭalo adharma kahevāy chhe. āvī vāt
chhe, bhāre ākarī bhāī! karma, sharīr, vāṇīthī rahit bhagavān ātmā chhe. kem ke karma,
sharīr, vāṇī ajīv chhe ne? temaj puṇya-pāpanā bhāv te āsrav-bandhanā kāraṇ chhe
māṭe te paṇ ātmā nathī. ātmā to shuddha vītarāgī vignānaghanathī bharelun tattva chhe
temān tene shuddhabhāv pragaṭ thāy chhe ne jeṭalo puṇya-pāpanā vikalpamān āve teṭalo
ashuddhabhāv chhe, bandhabhāv chhe. rāgadveṣhanā vikalpo chāhe to shubh ho ke ashubh ho tene
chhoḍī daīne bhagavān ātmā ke je shānt ane sachchidānand mūrti chhe temān jeṭalo vase,
rahe, ṭhare, ekāgra thāy teṭalo shuddhabhāv pragaṭ thāy chhe, ne teṭalo dharma chhe em bhagavāne
kahyun chhe, ane te dharma pañchamagatinun kāraṇ chhe. vachche je dayā, dān, vrat, bhaktinā bhāv-
vikalpa āve chhe tenī mokṣhamān pahoñchāḍavānī tākāt nathī tem kahe chhe. kāraṇ ke te
bandhanun kāraṇ chhe. jem pāpano bhāv bandhanun kāraṇ chhe tem puṇyano bhāv paṇ bandhanun
kāraṇ chhe, māṭe mokṣhagatimān laī jāy tevī tenāmān tākāt nathī. ashubhathī bachavā
shubhabhāv hoy chhe, paṇ tenāthī samvar nirjarā thāy tem chhe nahīn. to karavā shun karavā?-
ke e bhāv vachche āvashe bhāī! jyāre tene pāpabhāv na hoy ne shuddha svarūpamān
sthiratā na hoy tyāre shubhabhāv āve chhe. jyānsudhī ātmā pūrṇa vītarāgapaṇāne na
pāme, tyānsudhī vachamān shubhabhāv āve chhe paṇ te āve chhe māṭe mokṣhanun kāraṇ chhe ke
ātmāne shāntinun kāraṇ chhe tem nathī. kāraṇ ke shubhabhāv pote ashānti chhe. ashubhabhāv
tīvra ashānti chhe ne shubhabhāv mand ashānti chhe paṇ chhe ashānti, temān jarīye shānti
nathī. bhagavān ātmā anādi anant chaitanyajyot chhe, akr̥utrim aṇakarāyel
avināshī prabhu chhe. tevā chaitanya prabhunā svabhāvamān to paramānand ne shuddhatā bharī chhe,
māṭe puṇya-pāpanā vikalpathī khasīne svarūpamān vasavun ke je samyagdarshan, gnān, chāritra
chhe, ane te samyagdarshan, gnān, chāritra ātmānī nirvikalpa shuddha paryāy chhe, tathā je
ātmāmān vase chhe tene ātmānī pūrṇa dashā pragaṭ thāy chhe.
āshā-tuṣhṇā te sansār-bhramaṇanun kāraṇ chhe tem have kahe chheḥ-
आउ गलइ णवि मणु गलइ णवि आसा हु गलेइ ।
मोहु फुरइ णवि अप्प–हिउ इम संसार भमेइ ।। ४९।।
man na ghaṭe, āyu ghaṭe, ghaṭe na īchchhāmoh;
ātmahit sphūre nahi, em bhame sansār.
49.

Page 100 of 238
PDF/HTML Page 111 of 249
single page version

background image
100] [hun
kahe chhe ke are ātmā! āyuṣhya to chālyun jāy chhe bhāī! je kāī 8p ke 100
varṣha lāvyo hato te gaḷī jāy chhe paṇ āyuṣhya gaḷavā chhatān tārī tr̥uṣhṇā gaḷatī nathī.
āhāhā! kemake jyān paranī bhāvanā chhe tyān man gaḷe shī rīte? ātmānā ānandanā
shraddhā gnān vinā tuṣhṇā ghaṭe nahīn. agnānī moṭo thāy tem tene ūṇḍe ūṇḍe āshā vadhye
ja jāy chhe. āshānā chhoḍ lāmbā thatān ja jāy chhe. āhāhā! āshānā bījaḍā vāvyā
hoy eṭale pachhī moṭun vr̥ukṣha thāy ne āshā pramāṇe thaī shake nahīn tethī jhāmvā māre chhe.
bhagavān ātmānā svarūpanī shraddhā ne bhān vinā par taraphanun ā karavun, ā karavun
tevī bhāvanāmān tr̥uṣhṇā vadhī jāy chhe.
ānandaghanajī kahe chhe ke-
āhāhā! kūtarānī jem agnānī jyān tyān bahāramān bhaṭake chhe. kūtaro gharanā
daravājānī jāḷīmān māthun māre chhe ke ṭukaḍo āpajo, roṭalīnun baṭakun āpajo, tem ā
mūrkha jyān tyān mane mān āpajo. mane moṭo kahejo, sāro ūñcho chhun tem kahejo. em
āshā tuṣhṇānā ṭukaḍā māṅgavāmān bhīkhārīnī jem bhamyā kare chhe. duniyānī pāse mān
levā māge chhe te bhīkhārī chhe, rāṅkā chhe. ā rājā mahārājā paṇ bhīkhārī chhe. bhale ne
kroḍ kroḍanā tālukā hoy topaṇ rāṅkānā rāṅkā chhe. bhīkhārīmān bhīkhārī chhe kahe chhe ke e
āyuṣhya gaḷe chhe topaṇ tr̥uṣhṇā gaḷatī nathī. ulaṭānī vadhī jāy chhe. moh bhāv phelāto
jāy chhe paṇ ātmānā hitanī bhāvanā sphuratī nathī. ahā! ā mān sanmān ne
moṭapamān badho vakhat chālyo jāy chhe ne ātmānā hit karavānā ṭāṇā hālyā jāy chhe.
chhokarā sārā thāy ne pedāsh vadhī eṭale mūḍh em māne chhe ke ame vadhyā, moṭā
thayā, paṇ shānā vadhyā! shrīmade kahyun chhe ke--
lakṣhmī ane adhikār vadhatā shun vadhyun te to kaho? shrīmad rājachandra 16 me varṣhe
ām kahe chhe. sātame varṣhe jātismaraṇagnān thayun hatun ne 33 me varṣhe deh chhūṭī gayo hato
16 me varṣhe mokṣhavāḷā banāvī chhe temān ām kahe chhe ke-
‘lakṣhmī ane adhikār vadhatān shun vadhyun te to kaho,
shun kuṭumb ke parivārathī vadhavāpaṇun e nay graho;
vadhavāpaṇun
sansāranun, naradehane hārī javo;
eno vichār nahīn ahoho, ek paḷ paṇ tamane havo.’
ahīnyā to kahe chhe ke bahāranā sādhanathī vadhyo tevun mānavun te mithyā chhe. te
paribhramaṇanā kāraṇamān vadhyo chhe. āhāhā! āvo manuṣhya deh māṇḍ maḷ‌yo chhe temān
janma-jarā-maraṇane ṭāḷavāno upāy ā chhe, tem batāve chhe. aho! bhavane bhāṅgavānā
bhavamān bhavane vadhāravānā sādhan vadhāryā, paṇ ātmānun hit sūjhatun nathī. ahā!
agnānī sadā sharīrane poṣhe chhe, viṣhay bhogone bhogavato rahe chhe, paṇ ānandakand
bhagavānanā amr̥utamān ḍūbato nathī, andaramān āvato nathī ane jher pīne jīvan īchchhe
chhe. tethī kahe chhe ke badhī tr̥uṣhṇā chhoḍ ne bhagavān ātmānā shraddhā gnān ne anubhav
kar. temān tārā kalyāṇano panth chhe bākī bīje kyāy kalyāṇ nathī.

Page 101 of 238
PDF/HTML Page 112 of 249
single page version

background image
paramātmā] [101
[pravachan nan. 18]
[viṣhayomān ramatān manane nij paramātmāmān ramāḍ]
[shrī yogasār upar pūjya gurudevashrīnā pravachanamānthī, tā. ra6-6-66]
shrī yogīndradeve 49 mī gāthāmān kahyun ke āyuṣhya ghaṭatun jāy chhe ne tr̥uṣhṇā vadhatī
jāy chhe. kem ke ene ātmānā svabhāvano peram nathī. ek kor rām ne ek kor
gām. em ek kor sat chidānand anākuḷ ānandakand padārtha chhe ane ek kor puṇya-
pāpanā vikār, sharīr, karma ādi parapadārtha chhe. bemānthī jene bāhyasāmagrī pratye peram
vadhī jāy chhe tene tr̥uṣhṇā vadhatī jāy chhe ane ātamarām pratye jene peram vadhī jāy chhe
tene tr̥uṣhṇā ghaṭatī jāy chhe.
jem jhāñjhavāmān pāṇī nathī paṇ sarovaramān pāṇī chhe. tem jagatanā koī
padārthamān sukh nathī paṇ ātmāmān sukh chhe paṇ anādithī paramān prem karīne duḥkhī
thayo chhe. bhagavān ātmāne chhoḍīne par padārthamān prem e tuṣhṇāvardhak ja chhe. em 49
mī gāthāmān kahyun. have pa0mī gāthāmān kahe chhe ke he yogī! kharekhar ātmā ja premane
pātra chhe. ātmāmān ramaṇ karanār nirvāṇane pāme chheḥ-
जेहउ मणु विसयहं रमइ तिमु जइ अप्प मुणेइ ।
जोइउ भणइ हो जोइयहु लहु णिव्वाणु लहेइ ।। ५०।।
jem ramatun man viṣhayamān, tem jo ātme līn,
shīghra lahe nirvāṇapad, dhare na deh navīn.
pa0.
kahe chhe ke he jīv! tārun man jem pāñch indriyanā viṣhayomān rame chhe, enī ja
ruchi, rati ane prem kare chhe, puṇya-pāpanā phaḷamān jevo prem kare chhe tevo prem jo
ātmāmān kar to shīghra mukti thāy.
‘viṣhayamān man rame chhe’ em kahyun, emān viṣhay shabde ekalān bhogādi em
nahi. ātmā sivāy badhān sparsha-ras-gandhādino emān samāvesh thaī jāy chhe. shāstra
sāmbhaḷavāno prem paṇ rāg chhe.
deh, strī, kuṭumb ke dev-shāstra-guru koī paṇ parapadārtha pratye tāro peram chhe, te
prem karma tane karāvatun nathī. tārā ulaṭān puruṣhārthathī tun pote ja e prem kare chhe. māṭe
have savaḷā puruṣhārthathī, tun pote ja gulāṇṭ khāīne tārā ātmāno prem kar! to shīghra
mukti pāmīsh.
tulasīdās paṇ kahe chhe ke “jaisī prīti harāmase, taisī harise hoy, chalā jāy
vaikuṇṭhamen palā na pakaḍe koy.”

Page 102 of 238
PDF/HTML Page 113 of 249
single page version

background image
10r] [hun
bhāī! tārā shāntarasamān tane peram nathī. shrī samayasāranī ra06 gāthāmān āve
chhe ne ke he ātmā! ātmāmān rati kar! tāro prem atyāre pare lūṇṭī līdho chhe. ākhī
jindagī ātmāne khoīne paṇ parano prem chhoḍato nathī. mūḍh bahāranī prītimān bhagavān
ātmānī prīti khoī beṭho chhe, bhale tyāgī hoy paṇ jyān sudhī ene bahāramān dayā-
dānādimān prem chhe tyān sudhī e jogī nathī paṇ bhogī chhe.
bhagavān ātmā gnānanī nūrano pūr prabhu! ek kṣhaṇ teno peram kar to tārā
sansārano-janma-maraṇano nāsh thāy. em tattvane jotān paryāyamān anya vividh tattvo
jaṇāshe paṇ rāg vagar jaṇāshe. ākhī duniyā dekhāshe paṇ emān tane prem nahi thāy,
ātmasvabhāvanā premamān pachhī ā sādhan mane anukūḷ ane ā pratikūḷ evun rahetun nathī.
yogī eṭale jenun valaṇ bāhyathī chhūṭayun chhe ane ātmā taraph jenun valaṇ-dishā
thaī chhe evā dharmī-samyagdraṣhṭithī māṇḍīne sarva santo jīvone kahe chhe ke are jīv! manane
gāḍh premabhāvathī potānā ātmāmān ramatun karavun joīe. em thāy to vītarāgatānā
prakāshathī shīghra nirvāṇ lābh thāy.
haraṇanī ḍuṭīmān kastūrī bharī chhe paṇ ene kastūrīnī khabar nathī, bahār phāmphā
māre chhe. tem ā ātmā atīndriy ānandanun sarovar-moṭo dariyo chhe paṇ potāne tenun
bhān nathī tethī bahār ānand levā jāy chhe. tethī kahe chhe ke ekavār gulāṇṭ khā!
parano prem chhoḍī svano prem kar.
pāñch indriyanā viṣhayanā dākhalā āpyā chhe ke-hāthī sparshendriyamān līn chhe,
māchhalān rasendriyamān līn chhe, bhamarān kamaḷanī sugandhamān mugdha chhe, pataṅgiyā dīvānī
jyotanā premamān bhasma thaī jāy chhe topaṇ ene khabar rahetī nathī. karṇendriyanā
viṣhayabhūt-sāmbhaḷavānā shokhīn haraṇīyā jaṅgalamān shikāramān pakaḍāī jāy chhe. dākhalān
āpīne em kahyun ke ek ek indriyamān jem e jīvo līn chhe tem tun ātmāmān
līn thā. ekamātra ātmānī laganī lagāv! to samakit thāy ne bhavabhramaṇ ṭaḷe.
vaḷī kahe chhe ke ātmānā rasamān evun rasik thaī javun joīe ke mān-apamān,
jīvan-maraṇ, kañchan-kāch badhāmān samabhāv thaī jāy. jem dhatūrā pīvāvāḷāne badhī
chīj pīḷī dekhāy chhe tem dharmīne ek nityānand bhagavān ātmā draṣhṭimān āvatān
tenā sivāy badhī vastu kṣhaṇik-nāshavān ja dekhāy chhe. hun avināshī chhun ane bākī
badhun vināshik chhe em gnānīne dekhāy chhe.
vaḷī gnānī jene puṇya-pāpanā bandhan rahit potānā ātmāmān yog arthāt
joḍāṇ thayun chhe tene bījā ātmāo paṇ puṇya-pāpanā bandhan rahit nirmaḷ ja dekhāy
chhe. te bījā ātmāne paṇ bandhanavāḷā dekhato nathī. potānā ātmāne jem nirvikārī
dekhe chhe tem anyanā ātmāne paṇ dharmī nirvikārī dekhe chhe. tenā puṇya-pāpane vikārī
bhāvarūp dekhe chhe, dehane jaḍ pudgal jāṇe chhe ane badhānān ātmāne ānandamay dekhe chhe.
traṇalokanī sampadā paṇ tene jhīrṇa tr̥uṇ samān dekhāy chhe.

Page 103 of 238
PDF/HTML Page 114 of 249
single page version

background image
paramātmā] [103
mokṣhanā arthīne uchit chhe ke e ātmajyotinā sambandhamān ja prashna kare. ātmā
kevo chhe? ātmā kem prāpta thāy? ātmāmān shun chhe? ātmā prāpta thayā pachhī kevī dashā
thāy? ātmārthīe āvā ja prashno karavā joīe. sahaj tene prashno evā ja ūṭhe.
anubhavaprakāshamān samajāvavā māṭe dākhalo āpyo chhe ke ātmārthīne gurue māchhalī
pāse gnān levo mokalyo to māchhalī kahe chhe ke mane pahelān pāṇī lāvī āpo, mane taras
bahu lāgī chhe. paṇ are! ā pāṇī to tārī pāse ja bharyun chhe. pāṇīmān ja tun chho. to
māchhalī kahe chhe ke tame paṇ gnānathī ja bharyā chho. tame pote ja gnānasvarūp chho.
anādithī ātmā puṇya-pāp, rāg-dveṣh, dehādinī kriyāne dekhe chhe paṇ chidānand
jaḷathī bharelo dariyo chhe tene agnānī jīv dekhato nathī. ātmāmān najar karavāno tene
vakhat maḷato nathī. māṭe kahe chhe mokṣhechchhue ātmānī chāh karavī, ātmānī laganī
lagāḍavī, bījānī laganī chhoḍavī e ja ātmārthīnun kartavya chhe.
have pa1mī gāthāmān sharīranī jīrṇatā batāve chheḥ-
जेहउ जज्जरु णरय–धरु तेहउ बुज्झि सरीरु ।
अप्पा भावहि णिम्मलउ लहु पावहि भवतीरु ।। ५१।।
narkavās sam jarjarit, jāṇo malin sharīr,
karī shuddhātam bhāvanā, shīghra laho bhavatīr. pa1.
bhagavān amr̥utānandanā premamān kahe chhe ke ā sharīr tane narakanā ghar jevun
dekhāshe. navadvārathī peshāb, parasevo, viṣhṭā ādi malinatā jhare evun ā sharīr
malinatānun ghar chhe. hāḍakān, chāmaḍān, māns, lohī, parunun ghar chhe. em jarāk sharīr
uparathī chāmaḍī utaraḍe to khabar paḍī jāy. te jovā paṇ ūbho na rahe.
māns ne dārū khānārā rājāo-lampaṭīo te badhān narakamān jāy chhe. ahīn khammā
khammā thatān hoy tenā te narakamān mār khāvā māṭe mahemān thāy chhe. narkavāsamān
kṣhaṇamātra paṇ shātā nathī. narak atyant glānikārak chhe, kharāb chhe, duḥkhakārī chhe paṇ
tane khabar nathī bhāī! ā sharīr paṇ narakanā ghar jevun chhe, emān badhun glānikārak ja
bharyu chhe. je sharīr upar jīvane atishay prem chhe e ja sharīranā lohī, paru, hāḍakān,
māns ādi judān judān bhāg karīne batāve to te jovā paṇ ūbho na rahe.
bāḷapaṇ parādhīnatāmān khūb kaṣhṭathī vīte chhe, yuvānīmān ghor tr̥uṣhṇāne maṭāḍavā
dharmane neve mūke chhe, dharmanī paravā na karatān raḷavāmān paḍī jāy chhe ane vr̥uddhāvasthāmān
mānasik ane shārīrik vedanāno pār nathī. ām ākhī jindagī vītāve chhe. emān jo
ātmā potānun sādhan kare to pharī āvo duḥkhamay deh ja na maḷe paṇ tene ātmāno
mahimā āvato nathī. jīvane parano ja mahimā āve chhe tethī eno prem paramān ja
lūṇṭāī jāy chhe.

Page 104 of 238
PDF/HTML Page 115 of 249
single page version

background image
104] [hun
svabhāvathī viruddhabhāvano prem-ruchi te mithyātva chhe. shubhabhāv hoy paṇ e
mithyātva nathī paṇ eno prem chhe-temān lābhabuddhi chhe te mithyātva chhe. vrat, bhakti
ādi shubhabhāvathī paṇ dharma na thāy to sharīranī kriyāthī to dharma kyāthī thāy?
he mūrkha! ā tārun sharīrarūpī ghar duṣhkarmarūpī shatrue banāvelun kedakhānun chhe. karmoe
īndriyanā moṭā pīñjarāmān tane pūrī dīdho chhe. lohī-mānsathī tun lepāī gayo chho ane
chāmaḍīthī ḍhaṅkāyelo chho ane āyukarmathī tun jakaḍāyelo chho. āvā sharīrane he jīv! tun
kārāgrah jāṇ! tenī vr̥uthā prīti karīne tun duḥkhī na thāy! temānthī chhūṭavāno prayatna kar!
ātmānun kalyāṇ karavun hoy to nirvikalpa chaitanyano prem karīne sharīrādino prem
chhoḍ! ane temān upajavānun bandh kar! ‘60 varṣha thayā paṇ koī divas sharīre ame sūṇṭh
paṇ chopaḍī nathī’ evā sharīranā jene abhimān chhe tene ātmāno prem nathī tenā
ātmānun kalyāṇ na thāy. sharīrano prem chhoḍāvavā māṭe sharīrane narakanī upamā āpī chhe.
have kahe chhe ke vyavahāramān ḍūbelā jīvo ātmāne oḷakhī shakatā nathī.
धंधइ पडियउ सयल जगि णवि अप्पा हु मुणंति ।
तहिं कारणि ए जीव फुडु ण हु णिव्वाणु लहंति ।। ५२।।
vyavahārik dhandhe phasyān, kare na ātmagnān;
te kāraṇ jagajīv te, pāme nahi nirvāṇ.
par.
koī dhandhāmān, koī khāvāmān, pīvāmān, mān meḷavavāmān, ābarū sāchavavāmān
evā anek dhandhāmān jīvo paḍayā chhe. are! tyāgī nām dharāvanārā paṇ puṇya, dayā,
dān, vrat mandir bandhāvavānā evā dhandhāmān paḍayān chhe. ām koī ashubharāganā dhandhāmān
ne koī shubharāganā dhandhāmān phasāī gayā chhe. ra4 kalākamān ātmā koṇ chhe, kevo chhe e
jovā paṇ navaro thato nathī. shubhāshubharāganā dhandhāmān bhagavānane khoī beṭho chhe.
ātmasvabhāvamān joḍāvun te ‘yog’ chhe bākī badhun ‘ayog’ chhe.
je puṇya-pāpanā rāganā premamān phasāṇān chhe tene ātmā shun chīj chhe? enun paṇ
bhān nathī. badhā salavāī gayelān chhe. jelamān paḍelo sheṭh jelamān ūṇṭ upar beṭhān-beṭhān
kahe chhe ke hun ūṇṭ upar beṭho chhun. are! ūṇṭ upar paṇ chho to jelamān ne! em tyāgī
kahe ame dharma karīe chhīe paṇ jaḍ sharīranī kriyāmān ja te dharma māne chhe. parantu te
tyāgī hoy topaṇ sansāramān ja paḍayā chhe. ātmāne oḷakhato nathī.
nirvikalpa tattvamān sāmbhaḷavā-sambhaḷāvavānā vikalpano avakāsh nathī. vyavahār,
rāg e badho sansār ja chhe. shubh, ashubh banneno prem te vyavasāy chhe, dharma nathī
eṭale to kahyun ke “sakal jag dhandhe phasyā chhe”.
gnānasvarūpamān ekāgra thavun te prabhāvanā chhe paṇ ā jīv shubharāgamān prabhāvanā
mānī beṭho

Page 105 of 238
PDF/HTML Page 116 of 249
single page version

background image
paramātmā] [10p
chhe eṭale rāganā kāryo pote kare, bījā pāse karāve, ene karatān hoy tene anumode
eṭale māne ke mane dharma thaī gayo. paṇ bhāī! mandir ādi rāganā kārya karye dharma nahi
thāy. potānā ātmānā shraddhā-gnān karavāthī ja dharma thāy.
ṭoḍaramalajī kahe chhe ke ā jīvane kharekhar dharma karavānun ṭāṇun āve tyān
vyavahāradharma karīne tyān aṭakī jāy chhe, santoṣhāī jāy chhe, āgaḷ vadhato nathī.
have ahīn kahe chhe ke shāstrapaṭhan ātmagnān vinā niṣhphaḷ chheḥ- -
सत्थ पढंतह ते वि जड अप्पा जे मुणंति ।
तहिं कारणि ए जीव फुडु ण हु णिव्वाणु लहंति ।। ५३।।
shāstrapāṭhī paṇ mūrkha chhe, je nijatattva ajāṇ;
te kāraṇ e jīv khare, pāme nahi nirvāṇ. pa3.
shāstra bhaṇatar e par taraphanun gnān chhe, rāg chhe, vikalpa chhe. shāstramān paṇ
bhagavāne em ja kahyun chhe ke chothā guṇasthāne svarūpācharaṇ chāritra chhe, atīndriy
ānand chhe. shāstravāñchan te dharma nathī, chhatān shāstrapāṭhī vyākaraṇ, nyāy, jyotiṣh, vaidak
ādi anek viṣhayone jāṇe chhe paṇ shuddha nishchay upar lakṣha āpatān nathī, svabhāvano
puruṣhārtha karatān nathī tethī shāstra vāñche chhe chhatān adhyātmagnānathī shūnya rahe chhe.
chaitanyadhātune jāṇatān nathī māṭe tenun shāstra bhaṇatar niṣhphaḷ kahyun chhe.
are bhāī! ātmabhān vinānā bhaṇatar shā kāmanā? bījāne bhaṇāvavānā
shubh rāgathī potāne lābh na thāy. shubharāg ane paranā gnānathī chaitanyane lābh na
thāy. māṭe ātmānā lakṣha vagar shāstranā bhaṇanārā paṇ jaḍ chhe. bhagavān ātmānī
antarmukh thaīne ātmānun gnān kare te chaitanya chhe.
jinavāṇī vāñchavānun phaḷ nishchay samyagdarshan ādi prāpta karavā te chhe. māṭe chār
anuyog vāñchīne shāstrīy viṣhay jāṇīne, chha dravyarūp jagatathī mārun tattva judun chhe e
sār kāḍhavāno chhe. nishchayathī ātmāne na jāṇyo teṇe kāī jāṇyun nathī.
abhed ātmānun gnān karī ātmāmān ekāgra thavun te shāstrabhaṇatarano sār chhe.
ātmānī antar nirvikalpa shraddhā karavī e sāchī āvaḍat chhe. bahāranī āvaḍat e
āvaḍat nathī. ātmānī pratīt ane ātmānun gnān karyun teṇe badhun karyun. jeṇe
ātmagnān nathī karyun, atīndriy ānandasvarūpane samyagdarshan dvārā anubhavyun nathī tenī
ākhī jindagī aphaḷ chhe-niṣhphaḷ chhe. ātmānā anubhav vinānun mātra shāstragnān
bhavavardhak bane chhe, nirvāṇanā mārgathī dūr laī jāy chhe. māṭe bhāī! shāstra vāñchatā paṇ
lakṣha to ātmānun ja rākhaje.

Page 106 of 238
PDF/HTML Page 117 of 249
single page version

background image
106] [hun
[pravachan nan. 19]
nij paramātmānā lakṣha vagaranā shāstra–abhyās vyartha chhe
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan tā. ra7-6-66]
सत्थ पढंतह ते वि जड अप्पा जे ण मुणति ।
तहिं कारणि ए जीव फुडु णिव्वाणु लहंति ।। ५३।।
shāstrapāṭhī paṇ mūrkha chhe, je nij tattva ajāṇ,
te kāraṇ te jīv khare, pāme nahi nirvāṇ. pa3.
bhagavān ātmā ek samayamān abhed paripūrṇa vastu chhe. tenun gnān karī teno
anubhav karavo temān ekāgra thavun te shāstrano sār chhe. e sār grahaṇ na kare ane
mātra shāstra vāñchyā kare tenun shāstra-bhaṇatar vyartha chhe. jinavāṇī sāmbhaḷīne, vāñchīne,
dhārīne abhed ātmāno anubhav karavo e tenun phaḷ chhe. antar-anubhavanī draṣhṭi vagar
chārey anuyoganun bhaṇatar karanārāne jaḍ kahyān chhe.
shāstra kahe chhe ke tāro ātmā karma ane rāgathī bhinna chhe ane atīndriy ānand
ādi anant guṇothī abhinna chhe. ek samayamān shāshvat gnān ne ānandano bhaṇḍār sat
chidānand prabhuno anubhav karavo te ja shāstrabhaṇataranun phaḷ chhe. sarva shāstra bhaṇavā
pāchhaḷ hetu samakitano lābh prāpta karavāno chhe. e hetu na sare to shāstra bhaṇavā paṇ
kāryakārī nathī.
anek jīvo shāstro vāñchī. vidyā meḷavī, abhimān kare chhe paṇ bhāī! e
tārī vidyā hajāro māṇasone samajāvavānī shakti te tārā ātmāne kāī kāryakārī
nathī. khyāti-pūjā meḷavavā māṭe je shāstro bhaṇe chhe ane ātmānubhūti karavāno
prayatna karato nathī tenun jīvan aphaḷ chhe. ulaṭun tene māṭe to prayojan anyathā
sādhavāthī shāstragnān sansāravr̥uddhinun kāraṇ banī jāy chhe ane pote nirvāṇamārgathī dūr
jāy chhe. āvaḍatanā abhimānamān aṭakī samakitano lābh chūkī jāy chhe.
मणु–इंदिहि वि छोडियइ [?] बुहु पुच्छियइ ण कोइ ।
रायहं पसरु णिवारियइ सहज उपज्जइ सोइं ।। ५४।।
man-indriyathī dūr thā, shī bahu pūchhe vāt?
rāg-prasār nivāratān, sahaj svarūp utpād. pa4.
ṭūṅkāmān ṭūṅkī vāt-akhaṇḍānand bhagavān ātmāno, man ane indriyathī dūr karī,
antar anubhav karavāno chhe. bahu prashna pūchhavāthī kāī na thāy. pahelān je anubhavanun kām

Page 107 of 238
PDF/HTML Page 118 of 249
single page version

background image
paramātmā] [107
karavānun chhe te karī levun joīe. man ne indriyathī lakṣha haṭāvī antaramān javun ane rāg
haṭāvī vītarāg draṣhṭi karavī te ja kartavya chhe. bhakti-pūjā-yātrā ādinā bhāv āve
paṇ tenāthī shubharāg thashe, dharma nahi thāy. māṭe ahīn to kahe ke moṭī yātrā ātmānī
kar! man ne indriyanā vikalpa haṭāvī nirvikalpa thavun te sāchī yātrā chhe. shubharāganī
ane dharmanī dashā ane dishāmān moṭo pher chhe.
sarvagna parameshvar trilokanāthe jevo ātmā kahyo chhe ne joyo chhe evā tārā
ātmāne jovo ne emān ṭharavun te karavā jevun kārya chhe. ātmasvabhāvamān ekāgra thatān
rāgano vistār ghaṭe ane arāg-vītarāg svabhāvano vistār thāy, ānandano phelāvo
thāy e kartavya chhe.
anubhav karanār-dharma pragaṭ karanār ātmā pote ja chhe. pote ja anubhav ne
potāno ja anubhav karīne ānand lenār paṇ pote ja chhe. temān paramānthī kāī levānun
nathī. anākuḷ shāntino ḍuṅgar ātmā pote chhe, tenī gāḍh shraddhā ane prīti thatān parane
kāī pūchhavānun rahetun nathī. pote potāmān ṭharī javānun ja rahe chhe. potānī shraddhā thatān
paramān sukh ke ānand chhe evī mānyatāno nāsh thaī jāy chhe. kuṭumb, paisā ādimān
sukhabuddhi rahetī nathī. potāmān prīti thatān paranī prīti āpoāp chhūṭī jāy chhe.
पुग्गलु अण्णु जि अण्णु जिउ अण्णु वि सहु ववहारु ।
चयहि वि पुग्गलु गहहि जिउ लहु पावहि भवपारु ।। ५५।।
jīv pudgal be bhinna chhe, bhinna sakaḷ vyavahār;
taj pudgal grah jīv to, shīghra lahe bhavapār. pap.
sansārathī pār thavāno ek mātra upāy ātmānun dhyān chhe. asadbhūt
vyavahāranayano viṣhay je karma, sharīr ādi pudgal badhān ātmāthī anya chhe. ashuddha
nishchayathī utpanna thatān puṇya-pāpanā rāgādi bhāv te paṇ vyavahār chhe, ātmāthī nyārā
chhe. puṇya-pāp, āsrav, samvar, nirjarā, bandh, mokṣha e badhān tattvathī paṇ ātmatattva
kathañchit judu chhe. vikārī paryāyathī to ātmā judo, paṇ avikārī paryāyathī paṇ
kathañchit judo chhe. guṇ-guṇīnā bhed te paṇ vyavahār chhe. bhagavān ātmā gnān-ānand
ādi anant guṇano piṇḍ chhe evo guṇ-bhed pāḍīne vichār karavo te paṇ vyavahār chhe.
saṅkalpa-vikalpanī badhī kriyāo ātmavastuthī bhinna chhe. jagatano badho vyavahār man-
vachan-kāyānā traṇ yog ane shubh-ashubh upayogathī chāle chhe. mārā shuddha upayogamān
te vyavahārano abhāv chhe eṭale ke mārā shuddha bhāvamān e man-vachan-kāyāno vepār
ane shubhāshubh bhāvano abhāv chhe.
satchidānand goḷo man-vachan-kāyāthī judo ja chhe. tene judo anubhavavo te
samyagdarshan chhe. shubhabhāvanī dishā to par taraph chhe ane shuddhabhāvanī dishā sva-svabhāv
taraph chhe.
hun to sarva vyavahāranī rachanāthī nirāḷo param shuddha ātmā chhun. āvā potānā
ātmānun dhyān karavun te mokṣhamārga chhe em tun jāṇ! em santo kahe chhe. shubhabhāv āve,

Page 108 of 238
PDF/HTML Page 119 of 249
single page version

background image
108] [hun
na āve em nahīn, ashubhabhāvathī bachavā dayā-dān-vrat-bhakti-pūjā-yātrānā bhāv
hoy chhe. na hoy em karīne uḍāḍī de to e jīvatattvane ja samajato nathī. shubhabhāv
chhe to kharā, paṇ enī maryādā chhe ke e bhāvothī nirmaḷ ātmāno dharma pragaṭ na thāy.
shuddhabhāv na thāy.
‘hun sarva vyavahārathī rahit shuddha ek prakāshamān chaitanyajyoti chhun. gnāyak ek
prakāshamān param nirākuḷ, param vītarāgī akhaṇḍ dravya chhun’ evī rīte manan karīne je
potānā ātmārūpī chaitanyaratanamān ekāgra thaīne svarūpanun grahaṇ kare chhe tene potānā
svāmīpaṇāthī santoṣh thaī jāy chhe. sharīr-vāṇī-manano to ātmā svāmī nathī paṇ
dayā-dān ādi shubhabhāvano paṇ ātmā svāmī nathī. ātmā to ek sahajātma shuddha
chaitanyapiṇḍano svāmī chhe, mālik chhe. e mālikīmān ja dharmīne santoṣh thāy chhe. paranā
svāmīpaṇāmān santoṣh nathī, asantoṣh chhe. anantaguṇarūpī ātmānī pūñjīno svāmī thatān
dharmīne santoṣh thaī jāy chhe. paranun svāmīpaṇun mānavun e to mūḍhatā chhe.
pāṭhashāḷāno hun svāmī, āṭalān pustak rachyān teno hun svāmī, lakṣhmīno hun
svāmī-lakṣhmīpati em paranā svāmīpaṇāthī mūḍh jīv santoṣhāy chhe paṇ e to
duḥkhadāyak bhramaṇā chhe, vāstavik santoṣh nathī. potānā svarūpanā svāmīpaṇāmān ja kharo
santoṣh thāy chhe.
have pa6mī gāthāmān kahe chhe ke ātmānubhavī ja sansārathī mukta thāy chhe.
जे णवि मण्णहिं जीव फुडु जे णवि जीउ मुणंति ।
ते जिण–णाहहं उत्तिया णउ संसार मुचंति ।। ५६।।
spaṣhṭa na māne jīvane, je nahi jāṇe jīv;
chhūṭe nahi sansārathī, bhākhe chhe prabhu jin. pa6.
je bhagavān ātmā spaṣhṭarūpathī potānun svarūp jāṇato nathī. parokṣhapaṇe
ātmānun svarūp ām chhe-em jāṇe chhe tene santo kahe chhe ke ame gnān kahetān nathī.
vikalpathī ātmāne jāṇe te sāchun jāṇapaṇun ja nathī. gāthāe gāthāe vāt pherave chhe.
ekanī ek vāt nathī. gnānanī lahere jāgato bhagavān pote potāne pratyakṣha na jāṇe
tene ame gnān kahetā ja nathī. pratyakṣha ātmāne pratyakṣha jāṇe te ja gnān chhe.
bhāī! ā to mūḷ mārag chhe. gnānathī gnānanun pratyakṣha svasamvedan thavun te
ātmānun gnān chhe. ā to yogasār chhe ne! ātmāne ātmāmān joḍavānī-ekāgra
thavānī vidhi kahe chhe. shāstrathī ane vikalpathī ātmānun gnān karavun te kharekhar pratyakṣha
gnān nathī. paramātmasvarūpamān sthit ātmānun svarūp rāgathī-shāstrathī na jaṇāy.
santonī kathanī āhāhā....! māragane sahelo karīne samajāve chhe. bhagavān!
gnānānandanī

Page 109 of 238
PDF/HTML Page 120 of 249
single page version

background image
paramātmā] [109
jyot! atīndriy ānandanī mūrti pragaṭ....pragaṭ....pragaṭ chho ne! hovāpaṇe pragaṭ chhe tene
‘na hovāpaṇe’ kem kahevun? tun pūrṇa sattā ‘satatan sulabhan’ bhagavān! tun tane sulabh na
ho to bījī kaī chīj sulabh hoy? tun tārī hatheḷīmān chho eṭale ke tun tane atyant
sulabh chho.
badhā vyavahārathī ātmā mukta chhe jem paradravya chhe tem vyavahār paṇ ho bhale,
paṇ bhagavān ātmā abhed chaitanyanā anubhavamān dharmī vyavahārathī mukta chhe. vyavahār
karavo paḍe ne hovo ja joīe hoy to mane ṭhīk em samyagdraṣhṭi mānato nathī.
vyavahāranun pūchhaḍun nishchayane lāgu paḍatun nathī.
jem jhāñjhavāmān jaḷ nathī paṇ sarovaramān chhe, tem guruvachanamān bodh nathī paṇ
hr̥udayasarovaramān bodh bharyo chhe. ahīn to traṇalokanā nāth jineshvaradev em kahe chhe ke
jeṇe ātmāne pratyakṣha jāṇyo nathī te sansārathī nahi chhūṭe. samajāṇun kāī? gnānathī
gnānane vede te pratyakṣhagnān chhe. shāstrathī, manathī, guruvachanathī ke vikalpathī ātmānun
jāṇapaṇun te parokṣha chhe, pratyakṣhagnān nathī.
juo to kharā ā yogasār! nirvikalpa svarūpane nirvikalpa vedanathī na jāṇe
ane mātra shāstra ādithī jāṇe tene sansār na chhūṭe. īchchhā vinā chhūṭatī divyadhvanimān
āvelī ā vāt chhe. mithyātva e ja sansār chhe. mithyātva jāy pachhī sansār na rahe.
bhagavān ātmānun atīndriy pratyakṣha gnān karī temān sthir thā! vāramvār atīndriy
gnānano sparsha kar! tane jarūr sukh thashe.
lokone lāge ke ā dharma to bahu moṅgho. bahāramān to game teṭalī mondhavārī hoy
topaṇ vadhu paisā kharchatā vastu maḷī rahe paṇ ahīn to kahe chhe ke anubhav vinā
samvar-nirjarā na thāy. lākh upavās kare paṇ anubhav na hoy tene samvar-nirjarā na
thāy. ā dharam to bahu moṅgho!! tene gnānī kahe chhe ke bhāī! dharma to bahu soṅgho chhe.
bahāranī vastumān to paisā joīe bajāramān levā javun paḍe ne ā dharma pragaṭ karavāmān
to kyāy javun paṇ na paḍe ne koī bījānī jarūr paṇ na paḍe. are! paṇ māṇasane
potānī jātane jāṇavī moṅghī lāge chhe! tārun paramātmasvarūp to tārī pāse ja birājī
rahyun chhe tene jāṇavun te moṅghu nathī.
jinendra bhagavāne divyavāṇīmān ā upadesh āpyo chhe ke potānā ātmānun
shraddhān-gnān ne dhyān eṭale nishchayaratnatrayarūp masālānā prayogathī vītarāgatānī
āg bhabhūkī ūṭhe chhe je karmarūpī indhanane jalāvīne bhasma karī nākhe chhe. ātmānā
dhyān vinā karmathī mukta koī thaī shakatun nathī. māṭe vāstavamān ātmānubhav ja
mokṣhamārga chhe. samakit bāhya chāritrane mokṣhamārga mānatā nathī.
are! ā jīve potānā gāṇān paṇ koī divas prīti karīne sāmbhaḷ‌yā nahi. jo