Hoon Parmatma-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Pravachan: 25-28.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 8 of 13

 

Page 130 of 238
PDF/HTML Page 141 of 249
single page version

background image
130] [hun
chhe. jene nimitta, vyavahār ane rāgādinī vāt ruche chhe tene ā vāt sāmbhaḷavī paṇ
ruchatī nathī.
bhagavān ātmā taraphanun antaramān valaṇ karī svarūpane dhyey banāvī tenun dhyān
karanārā jīvo viral chhe. puṇya karavā ke tenā phaḷ maḷavā-indra, chakravartī ādinī padavī
maḷavī durlabh na kahī paṇ ātmānun dhyān karavun durlabh chhe, tethī dhyān karanārān jīvo
jagatamān durlabh chhe. rāg rahit vītarāg ātmānī vītarāgī pariṇati pragaṭ karavī
ane tenī dhāraṇā karavī, e mahā durlabh chhe. e dhāraṇāne smr̥utimān laīne vāramvār
anubhav karanārā jīvo bahu viral chhe. divyadhvanimān āvelī ā vāt chhe.
shāstranī dhāraṇā, bolachālanī dhāraṇā karanārān to jagatamān ghaṇān chhe. paṇ
samyagdarshan-gnānamān-anubhavamān je ātmā āvyo tenī dhāraṇā karanārā jīvo bahu
viral chhe pahelān to ātmagnān pragaṭ karavun te ja bahu durlabh chhe. tethī thoḍān ja jīvo
ā anupam tattvano lābh laī shake chhe. kem ke manarahit pañchendriy sudhīnā jīvone to
vichār karavānī ja shakti nathī ane sañgnī pañchendriy jīvomān nārakī to rāt-divas
kaṣhāyanā kāryomān lāgelān chhe. pashuomān paṇ ātmagnānanun sādhan pāmavun ghaṇun durlabh chhe.
devomān viṣhayonī ati tīvratā chhe ane vairāgyabhāvanī durlabhatā chhe.
manuṣhyagatimān ja ātmagnānanī prāptinun sādhan sugam chhe topaṇ tenī prāpti
ghaṇī durlabh chhe. kem ke manuṣhyomān keṭalāk to rāt-divas sharīranī sagavaḍatā
sambhāḷavāmān ja rokāy chhe. keṭalāk vyavahāranī ruchivāḷā mātra vyavahāranā grantho ja
vāñche ane sāmbhaḷe chhe. adhyātmagrantho vāñchavā-sāmbhaḷavāno tene ṭāīm ja nathī eṭale
darakār ja nathī. nyāy, vyākaraṇ, jyotiṣh, vaidak ādinā paṇḍito ghaṇā banī jāy chhe.
adhyātmashāstrone sūkṣhmadraṣhṭithī koī vāñchatun-vichāratun nathī. vyavahār karatān karatān dharma
thaī jashe em māne chhe paṇ asaṅg, nirvikalpa, vītarāg tattvane samajīne manan
karanārān bahu thoḍān jīvo chhe.
bhagavān ātmānī gāṇṭhamān ekalī vītarāgatā bharī chhe, ekalā chaitanyaratno
bharyā chhe. temān rāg-dveṣh ke vikāranun koī sthān nathī. nishchayanayathī ek potāno
ātmā ja ārādhyadev chhe te vātano vyavahārījan vishvās karī shakatā nathī. kharekhar
ārādhavā yogya-sevavā yogya to potāno ātmā chhe. parameshvar vītarāgadev te vyavahāre
ārādhyadev chhe. āvī vāt je adhyātmashāstramān bharī chhe tene koī sūkṣhma draṣhṭithī
vāñchatān nathī tem vichāratān paṇ nathī.
āchārya kundakundadev paṇ samayasāramān kahe chhe ke ā rāganī kathā karī ane vedī
evī vāt to jīve anādithī sāmbhaḷī chhe paṇ rāgathī bhinna ane potānā svabhāvathī
abhinna ātmānī vāt jīve kadī sāmbhaḷī nathī. nimitta ane rāgathī bhinna
bhagavān ātmānī vāt sāmbhaḷavā maḷavī e paṇ ghaṇun durlabh chhe. nimitta ane
rāgādi vyavahār dvārā ātmāne jāṇī shakāy evun mānanārane nimitta ādithī ātmāne
na jāṇī shakāy evī ā vāt sāmbhaḷavī ane svīkāravī ākarī paḍī jāy.
svabhāvathī ekatva ane vibhāvathī vibhakta ātmānī

Page 131 of 238
PDF/HTML Page 142 of 249
single page version

background image
paramātmā] [131
vāt jagatane sāmbhaḷavī durlabh chhe. parichay karavo durlabh chhe ane anubhavamān levī e
to ethī paṇ vadhu durlabh chhe.
keṭalāk paṇḍito vidvāno kriyākāṇḍathī dharma manāve chhe. jyāre ahīn kriyākāṇḍathī to
dharma na thāy paṇ vikalpathī ke guṇabhedathī paṇ dharma na thāy evī vāt chhe. dharmī-
bhagavān ātmā ane ānand teno guṇ evā bhedanā lakṣhathī paṇ dharma na thāy. āvī
vāt kahenārā viralā gnānī paṇ jo kadāch maḷī āve to tene sāmbhaḷanārān ruchivant
shrotā paṇ durlabh chhe.
bhāī! tun to nirdoṣh dashā pragaṭ karavā māge chhe tevī anantī dashā-avasthāno
piṇḍ ja tun pote chho. samyagdarshan-gnān-chāritrano piṇḍ tun pote chho, tenā sivāy bījun
tāre shun joīe chhe? ruchivant jīvone māṭe ā vāt chhe. āvā jīvo jagatamān bahu
viral chhe. temān paṇ ātmānubhūti pragaṭ karanārān jīvo to viral... viral...viral chhe.
ā mānavajanma prāpta karīne nirmaḷ anubhūti pragaṭ karavāno upāy karavo
jarūrī chhe. jene ātmagnānanī ruchi thāy tene mārga maḷe ja chhe. e mārgathī jīv sīdho
mokṣhamān pahoñchī jāy chhe.
ā bhayānak sansāramān rakhaḍatān jīvane ātmagnānarūpī mahāratna kyāy maḷ‌yun
nathī. have jo tane ā ratna maḷ‌yun hoy-ātmagnān thayun hoy to jarā paṇ pramād na
karīsh. viṣhayonī lolupatāmān ā ratna khovāī na jāy tenun dhyān rākhaje. ā vāt
‘sār samuchchay’ mān līdhī chhe ane ṭoḍaramalajī paṇ ‘rahasyapūrṇa chiṭhṭhī’ mān lakhe chhe ke
ātmānī anubhūtimān raheje, bahār khovāī na jaīsh! ā chiṭhṭhī to evī amūlya chhe
ke ek māṇase lakhelun ke jo ā chiṭhṭhī aṅgrejīmān hot ane vilāyatamān pahoñchī hot
to ek ek chiṭhṭhīnī kimmat hajāronī thāt.
ā rīte 66mī gāthāmān ātmarasik jīvonī viralatā batāvī. have 67mān
munirāj kahe chhe ke kuṭumbamoh tyāgavā yogya chhe.
इहु परियण ण हु महुतणउ इहु–दुक्खहं हेउ ।
इम चिंततहं किं करइ लहु संसारहं छेउ ।। ६७।।
ā parivār na mujataṇo, chhe sukhaduḥkhanī khāṇaḥ
gnānījan em chintavī, shīghra kare bhavahāṇ. 67
dharmātmā jīve nij ātmasvabhāvamān yog nām joḍāṇ-ekāgratā karavā māṭe
kuṭumb pratyeno mamatvabhāv chhoḍavāyogya chhe. kuṭumbanā mohamān rokāīne ātmadhyān khovā
jevun nathī. kuṭumb-parivār e to dhūtārānī ṭoḷī chhe. niyamasāramān āve chhe ne!
potānā svārtha māṭe-potānun peṭ bharavā māṭe dhūtārānī ṭoḷī maḷī chhe. strī, putra,
parivār ādi laukik sukh-duḥkhanā eṭale ke duḥkhanā ja nimitto chhe. tenā pālan-
poṣhaṇamān rokāīsh nahi. ātmānī darakār karīne ātmānun dhyān karaje.

Page 132 of 238
PDF/HTML Page 143 of 249
single page version

background image
132] [hun
prashna- kuṭumbanā māṇasone bhūkhyā maravā devāy?
are bhūkhyā koṇ mare? badhāne pot-potānā puṇya pramāṇe maḷī ja rahevānun chhe.
tenun bharaṇ-poṣhaṇ tun karīsh to ja thashe em nathī.
yogasār chhe ne! ātmāmān ekāgra thavā māṭe kuṭumb ādino moh chhoḍaje! e
to potānā kāraṇe āvyā chhe, potānā kāraṇe ṭakī rahyān chhe ane potānā kāraṇe chālyā
jashe; tāre ane ene kāī sambandh nathī. ām moh chhoḍīne andaramān ekākār nahi thā
to ekāgratā-yogasār nahi thaī shake. are! jyān sharīr mārun nathī tyān sharīranā
sambandhavāḷā mārā kyāthī hoy? badhān mārā sharīrane oḷakhe chhe ke ā māro dīkaro chhe
ne ā mārā pitā chhe. ātmāne to koī oḷakhatun nathī.
īndriyasukhano kāmī jīv īndriyaviṣhayonā sahakārī kāraṇone chhoḍato nathī. strī,
putra, parivār, dhan, makān, ābarū e badhān mārā sukhanā sādhan chhe-em mānanāro
temānthī ruchi chhoḍī shakato nathī. bālyāvasthāmān mātā-pitā dvārā pālan-poṣhaṇ ane
lāḍ-pyār maḷe chhe tethī bāḷakane mātā-pitā pratye tīvra moh thāy chhe. yuvānīmān strī
ane putra-putrīthī īndriyasukh meḷave chhe tethī teno moh kare chhe. je mitrothī ane
nokar-chākarathī īndriyasukhamān sahakār maḷe chhe tene sārā mānī rāg kare chhe ane je
sukhamān bādhak thāy tene dushman samajī dveṣh kare chhe. ām badhān prāṇī īndriyasukhanā
svārtha khātar bījān pratye moh kare chhe paṇ ātmānun sukh e ja vāstavik sukh chhe
ane īndriyasukh e to duḥkh chhe. evī jo tene pratītī thāy to īndriyasukhanā
nimittonne paṇ sahakārī māne nahi ane temān moh kare nahi.
jem kamaḷane jaḷano sparsha nathī, kamaḷ jaḷathī alipta chhe, tem jeṇe nij
ātmāno anubhav karī atīndriyasukh prāpta karyun chhe evā dharmī jīv gr̥uhasthāshramamān
jaḷakamaḷavat nirlep rahe chhe.
strī, putra ādi badhā mārā ātmāthī sarvathā bhinna chhe. ātmā sāthe sambandhavāḷā
nathī. temano sanyog vāyu samān chañchaḷ chhe. pavanathī jem pāndaḍā āmatem uḍe tem
pūrvanā puṇya-pāp anusār kṣhaṇik sanyogo āve chhe ne jāy chhe. temān īndriy sukhanā
lolupī ane atīndriy sukhanā ajāṇ-mūrkha jīvo anukūḷ sanyog maḷatān evī
kalpanā kare chhe ke jāṇe amane svarga maḷī gayun, paṇ potānā ātmāno anubhav karīne
atīndriy sukh prāpta karavāno ā mūrkha jīvo prayatna ja karatān nathī. je kevaḷagnān
lakṣhmīno svāmī chhe evā ātmānī oḷakhāṇ karīne alpakāḷamān kevaḷagnān pragaṭ
karavānī bhāvanā mokṣhārthī jīvo ja kare chhe. viṣhayalolupī jīvo to potānā puṇyādhīn
maḷelā kṣhaṇik anukūḷ sanyogomān ja sāchun sukh mānīne aṭakī jāy chhe, tene
atīndriy sukhanī ruchi thatī nathī.
andaramān anukūḷatāno piṇḍ-bhagavān ātmā birājamān chhe tenī draṣhṭi na karatān
bahāranī kṣhaṇik anukūḷatāmān ruchi kare chhe, sukh māne chhe te bhramaṇā chhe. em kahī have
āchāryadev sansāramān koī sharaṇadātār nathī e vāt batāve chhe.

Page 133 of 238
PDF/HTML Page 144 of 249
single page version

background image
paramātmā] [133
इन्द्र–फणिंद–णरिंदय वि जीवहं सरणु ण होंति ।
असरणु जाणिवि मुणि–धवला अप्पा अप्प मुणंति ।। ६८।।
indra, phaṇīndra, narendra paṇ nahi sharaṇ dātār,
sharaṇ na jāṇī munivaro, nijarūp vede āp. 68.
ātmadhyānī ātmagnānī mahāmuni sant yogīndradev jagat sāme pokār karīne
kahe chhe ke indra, dharaṇendra ke chakravartī koī paṇ ā sansārī jīvanā rakṣhak thaī shaktā
nathī. darekane potāno ātmā ja ek rakṣhak chhe, sharaṇ-dātār chhe. tenī muni potāne
potānun sharaṇ jāṇī pote potāne dhyāve chhe. potānā ātmāmān sharaṇ meḷavī lye chhe.
‘nijarūp vede āp’ kahetān em kahevun chhe ke vyavahār dvārā ke nimitta dvārā
anubhav thaī shakato nathī paṇ shuddha vītarāg prabhu nij ātmāno shuddha vītarāg
pariṇati dvārā ja anubhav thaī shake chhe. e sivāy bījo koī upāy nathī.-em pote
pahelān nirṇay karavo joīe.
jīvane jyāre pratikūḷatāno ke maraṇano kāḷ āve chhe tyāre temānthī tene
chhoḍāvavā koī samartha nathī. chakravartī jevāne paṇ maraṇakāḷe chha khaṇḍanun rājya chhoḍīne
javun paḍe chhe. brahmadatta chakravartī 700 varṣhanun āyuṣhya bhogavī ant samaye hīrānā
palaṅgamān sūto hato, hajāro devo jenī sevāmān hājar hatān, 96000 rāṇīo sāme
ūbhī hatī ane brahmadatta marīne sīdho sātamī narakamān 33 sāgaranun āyuṣhya laīne
gayo. tyān vilāp kare chhe ke are mane ahīn koī sharaṇ na maḷe! bhāī! ten ātmāne
to sāmbhaḷ‌yo nathī. vikalpa paṇ jyān sharaṇ nathī, tyān bahāranā sanyogo to shun sharaṇ
āpe! anant sāmarthyano dhaṇī potāno ātmā tenī draṣhṭi kadī karī nathī to tenā
vagar koṇ sharaṇ āpe? bhagavān paṇ sharaṇadātā nathī. potāno prabhu ja potāne
sharaṇadātā chhe. potāno ātmā ja arihant chhe, potānun svarūp ja siddha samān chhe,
potānun svarūp āchārya, upādhyāy, sādhunī vītarāgī pariṇati jevun chhe. ātmā pote ja
pāñch padarūpe chhe. aṣhṭapāhuḍamān shrī kundakundāchārye ā vāt līdhī chhe ke pāñchey padarūpe
potāno ātmā ja chhe. arihant, siddha ādi koī sharaṇ āpavā āvatā nathī.
ā rīte gnānī jīve asharaṇ bhāvanā bhāvīne karmonā kṣhayano upāy karavo
yogya chhe kem ke karmono sanyog ek samay paṇ guṇakārī nathī.
samayasāramān kahyun chhe ke hun par jīvane sukhī-duḥkhī karī shakun chhun e mānyatā mahā
mithyātva chhe. sau potānā pūrvanā karmonā uday pramāṇe āyuṣhya ane sanyog laīne
āve chhe, temān anya koī jīv pheraphār karī shakato nathī. br̥uhad-sāmāyik pāṭhamān āve
chhe ke jyāre maraṇ āve chhe tyāre vaidya, brāhmaṇ, strī, putra, mātā, nokar, chākar ke indra
ādi koī paṇ

Page 134 of 238
PDF/HTML Page 145 of 249
single page version

background image
134] [hun
bachāvī shakatun nathī. ek sharaṇabhūt mātra potāno ātmā chhe em vichār karīne
sajjanoe ātmik kām karavāmān vār lagāvavī na joīe. āvo manuṣhyadeh, pāñch
īndriy ane jainadharma maḷ‌yā pachhī ātmahitanā kāryamān vār na lagāḍīsh. āje ja
karaje. amr̥utachandra āchārya pravachanasāramān kahe chhe ke āje ja tārun hit sādhī le. vilamb
na kar!
pūrṇānandano nāth chaitanyaratnākar evā nij ātmāmān draṣhṭi karatān nidhān phāṭe
tevun chhe. bahār najar karatān hoḷī saḷage tevun chhe. bahār najar karatān vikalpa ūṭhashe
ane ākuḷatā thashe ane nirākuḷ svabhāvamān draṣhṭi karatān paryāyamān paṇ nirākuḷatā
pragaṭashe. māṭe he jīv! svabhāvadraṣhṭi karavāmān tun jarāpaṇ vilamb na kar! āje ja kar!
atyāre ja kar!
* are! ek vāḷo sharīramān nīkaḷatān pīḍāno
pār raheto nathī. to ā mārun sharīr, mārun ghar,
mārī strī, putra, mitra, ā mārun dhan, ābarū em
anek mārā eṭale ke dhanavāḷo, sharīravāḷo, strī-putra-
mitravāḷo em anek vāḷānī pīḍānun ene bhān
nathī paṇ pīḍāy chhe.
-pūjya gurudev

Page 135 of 238
PDF/HTML Page 146 of 249
single page version

background image
paramātmā] [13p
[pravachan nan. 2p]
muktidātāḥ nij paramātmā
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 4-7-66]
ā bharatakṣhetramān seṅkaḍo varṣha pahelān ek yogīndradev nāmanā muni thaī gayā.
temaṇe ā shāstranī rachanā karī chhe. shāstranun nām paṇ ‘yogasār’ chhe. ātmāno
svabhāv anādi anant shuddha, pavitra chhe temān ekāgra thavun te yogano sār chhe.
ahīn 69 gāthāmān yogīndradev kahe chhe ke ‘janma-maraṇ jīv ekalo kare chhe.’
इक्क उपज्जइ मरइ कु वि दुहु सुहु भुंजइ इक्कु ।
णरयहं जाइ वि इक्क जिउ तह णिव्वाणहं इक्कु ।। ६९।।
janma-maraṇ ek ja kare. sukh-duḥkh vede ek,
narkagaman paṇ ekalo, mokṣha jāy jīv ek. 69.
jīv ekalo ja janme chhe ane deh chhūṭe tyāre ekalāne ja paralokamān javun paḍe
chhe, koī svajan sāthe jatān nathī. jīvanaparyant jevān bhāv karyān hoy te pramāṇe marīne
anya gatimān jīv ekalo ja jāy chhe. narakamān jāy topaṇ ekalo ane svabhāvadraṣhṭi
karīne temān līn thaī sarvathā karmono abhāv karī muktimān jāy topaṇ jīv ekalo
ja jāy chhe. tyān dev-shāstra-guru ke saṅgh sāthe āvatān nathī. svarūpamān ekāgratā karīne
potāno ātmā ja potāne mukti prāpta karāve chhe. temān koī madad karatun nathī.
ā shlokamān ekatvabhāvanāno vichār karavāmān āvyo chhe. chāragatinā bhramaṇamān
anek janmomān jīvane mātā-pitā, bhāī-bahen, strī-putra, mitra tathā jaḍ vastuno
sanyog thayo ane chhūṭayo, pote to ekalo ne ekalo ja rahyo. koī sāthe āvyun nahi.
māṭe he jīv! ām vichārīne tun tārun hit shīghra karī le!
jīv jevā shubh-ashubh bhāv kare chhe, tevā karma bandhāy chhe ane tevun tenun phaḷ
maḷe chhe. ek draṣhṭānt āve chhe ke nāno bhāī bīmār hato. moṭā bhāīe tene sājo
karavā māns-iṇḍā ādi tene khabar paḍavā dīdhā vagar khavarāvyān. marīne moṭobhāī nārakī
thayo ane nānobhāī asurakumār dev thaīne tene māravā lāgyo. jene māṭe pāp karyun te
paramādhāmī thayo ane jeṇe pāp karyun te nārakī thayo. nārakīno jīv kahe chhe ke are!
paṇ men tārā māṭe thaīne ā pāp karyun hatun ane tun mane ja māre chhe? pelo kahe ke mane
to khabar na hatī, ten shā māṭe pāp karyun? hun to tane mārīsh. ā draṣhṭānt uparathī dareke
vichār karavā jevo chhe ke kuṭumb māṭe thaīne pote je pāp kare chhe tenun phaḷ potāne

Page 136 of 238
PDF/HTML Page 147 of 249
single page version

background image
136] [hun
ekalāne ja bhogavavun paḍashe, temān koī kuṭumbījano bhāgīdār nahi thāy. māṭe pāp
karatān pahelān jīve vichāravā jevun chhe.
darek jīvanī sattā nirāḷī chhe-judī judī chhe. darekanā bhāvo alag alag chhe.
darekanā karmanā bandhan nirāḷā chhe ane shātā-ashātāno bhogavaṭo paṇ darekane judo
judo chhe. darekane sanyogo judān judān maḷe chhe paṇ sanyogane koī bhogavī shakatun nathī. sau
potānā rāgane bhogave chhe.
chār sagā bhāī hoy temān ek dhanavān thaīne sānsārik sukh bhogave, ek
nirdhan thaīne kaṣhṭathī jīvananirvāh kare, ek vidvān thaīne deshamānya thaī jāy, ane
ek mūrkha rahīne nirādar pāme. e ja rīte shreṇik ane abhayakumārane khūb prem hato.
ek thāḷīmān sāthe jamatān hatān paṇ marīne shreṇik narakamān gayā ane abhayakumār
svargamān gayā. jenā jevā bhāv thāy chhe tevun tene phaḷ maḷe chhe. ek sāthe jamanārā
ane ek sāthe rahenārā hoy chhatān, ek narake jāy chhe, ek mokṣhamān jāy chhe. ā
badhī bhāvonī vividhatā chhe.
tārā pariṇām tun sudhār ane nij ātmā ānandakand chhe temān draṣhṭi karīne
dhyān-anubhav kar! te ja mokṣhano upāy chhe. bījo koī mokṣhano upāy nathī.
sansāramān darek jīv potānā svārthanā sagā chhe. svārtha na sadhāy to strī, putra, mitra
paṇ tyāg karī de chhe. māṭe koī upar moh karyā vagar potānun hit karī levā jevun chhe.
naukāmān ek sāthe beṭhelā māṇaso hoy, paṇ jāy chhe badhān judān judān nagaramān
tem ek kuṭumbamān anek jīvo bhegā thayā hoy paṇ marīne koī svargamān, koī narak
tiryañchamān, koī manuṣhyamān ane koī mokṣhamān jāy chhe. koīno koī sāthī-sathavāro
nathī. māṭe koī upar rāg-dveṣh na karatān samabhāv karavā jevo chhe.
dayā, dān, pūjādinā bhāv puṇyabhāv chhe ane hinsā, jūṭhun, chorī ādinā bhāv
pāpabhāv chhe. banne bhāvathī potānā ātmāne nyāro jāṇī, potānā svabhāvanī shraddhā
gnān ane dhyān karavun te ja shuddhinī vr̥uddhinun kāraṇ chhe ane te ja mokṣhanun kāraṇ chhe.
ratnatrayanī ārādhanāpūrvak mokṣha paṇ jīv ekalo pāme chhe.
darek jīvanā dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāv bhinna chhe. darek jīv param shuddha chhe.
shuddhasvabhāvane āṭh karma, sharīr, vibhāvabhāv ke anya koīno sanyog nathī, asanyogī
tattva chhe. puṇya-pāp bhāvathī rahit, nirañjan nij paramātmānī shraddhā-gnān-ramaṇatā
karavī te mokṣhano mārga chhe. e mokṣhamārga pragaṭ karavo te potānā svatantra puruṣhārthathī
thāy chhe, temān koī madadagār nathī.
have kahe chhe ke bhāī! tun nirmohī thaī ātmānun dhyān kar!
एक्कुलउ जइ जाइसिहि तो परभाव चएहि ।
अप्पा सायहि णाणमउ लहु सिव–सुक्ख लहेहि ।। ७०।।

Page 137 of 238
PDF/HTML Page 148 of 249
single page version

background image
paramātmā] [137
he ātmā! tun ekalo ja chho māṭe rāg-dveṣh-mohādi sarva parabhāvono tyāg
karīne, nirmaḷānand, gnānamay, sadā shuddha pavitra nij ātmānun dhyān kar! to tane shīghra
muktisukh maḷashe.
ātmā jāṇag...jāṇag...jāṇagasvabhāvī chhe. ‘jyān jyān gnān tyān tyān hun ane
jyān jyān gnān nahi tyān tyān hun nahi.’ bhaktimān, rāgādinā bhāvamān gnān nathī māṭe
te hun nahi. hun chaitanyamātra chhun em jāṇīne rāgādino tyāg karī nij gnānamay
ātmāmān ekāgra thavun tenun nām yogasār chhe.
he bhavyo! tame evun kām karo ke jethī ātmā potānī gnānabhūmikāmān āvī
jāy. deh chhūṭayān pahelān ā prayatna karī le. ghar baḷe tyāre kūvo khodavā na besāy.
māṭe maratān pahelān ātmāno yatna karī le. mānavadehathī ja shivapad maḷī shake chhe. dev,
nārak, pashugatimānthī shivapad nahi maḷe. māṭe ā amūlya avasar khovā jevo nathī.
rāgādi parabhāv mārī gnānabhūmikāthī bahār chhe. bahāramān-sanyogomān to
kyāy ātmāne ekāgra thavānun-ṭharavānun sthān nathī. paṇ potānā rāg-dveṣh-
mohabhāvamān paṇ kyāy ṭharavānun sthān nathī. mātra gnānasvarūpī potānā ātmāmān ja
potāne ṭharavānun sthān chhe. māṭe, potānā dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvamān ja ṭharavānun sthān
jāṇī, svabhāvano param ruchivān thaīne temān ja magna thavāno, ātmik ānand prāpta
karavāno udyam kar! akhaṇḍ gnānamay vastu te mārun dravya, asaṅkhyapradesh mārun kṣhetra, ek
samayanī paryāy te māro kāḷ ane gnān, darshan, sukh, vīrya ādi māro shuddhabhāv chhe te
kharekhar mārun sarvasva chhe. je bhāvamān parano āshray chhe te bhāv mārā nathī. hun to
ekākār, akhaṇḍ shuddha, svasamvedanagamya ek avināshī padārtha chhun. tenā shraddhā-gnān-
chāritra te māro svabhāv bhāv chhe te ek ja mokṣhamārga chhe.
have yogīndradev khūllun kare chhe ke puṇya paṇ pāp chhe.
जो पाउ वि सो पाउ मुणि सव्वु इ को वि मुणेई ।
जो पुण्णु वि पाउ वि भणइ सो बुह (? ) को वि हवेइ ।। ७१।।
pāparūpane pāp to, jāṇe jag sahu koī;
puṇyatattva paṇ pāp chhe, kahe anubhavī budh koī. 71.
hinsā, jūṭhun, chorī, parigrah, abrahma ādi bhāvane to ākhun jagat pāp kahe chhe
paṇ dayā-dān, ahinsā, satya ādi puṇyabhāvane paṇ pāp kahenārā to viralā gnānī
ja chhe. puṇyatattva paṇ pāp ja chhe em ahīn siddha kare chhe.
gnānīne paṇ ashubhathī bachavā shubhabhāv āve chhe paṇ potāno svabhāv
amr̥utasvarūp chhe temānthī patit thaīne puṇyabhāvamān āvavun te nishchayathī pāp chhe. puṇyanun
phaḷ jher chhe. puṇyanā phaḷamān sansār phaḷashe. māṭe gnānī puṇyane paṇ pāp kahe chhe.
nishchayathī potānā shuddha svarūpane chhoḍīne je kāī shubh-ashubh bhāv āve chhe te badhān
apavitra bhāv chhe,

Page 138 of 238
PDF/HTML Page 149 of 249
single page version

background image
138] [paramātmā
amr̥utane-ānandane lūṇṭavāvāḷān chhe, madad karanār nathī. māṭe te badhān bhāvo pāp chhe,
sansāranun phaḷ āpanārā chhe. sarvagnadev divyadhvanimān pharamāve chhe ke ānand tārā
ātmāmān chhe. parabhāvamān to ekalun duḥkh chhe.
shrī kundakund āchārya samayasār gāthā ra9p mān kahe chhe ke prathamamān pratham ātmā
ane bandhanun lakṣhaṇ oḷakhīne te bannenun bhedagnān karavānun chhe. ātmārthīnun pahelāmmān
pahelun kartavya e chhe ke gnānasvarūpī ātmāne oḷakhīne tenī shraddhā karavī ane bandh
tattvane oḷakhīne teno sarvathā chhed karavo. bhavabhramaṇathī chhūṭavun hoy teṇe puṇya-pāp
bhāvano sarvathā chhed karīne amr̥utasvarūp ātmāne dhyāvavo.
he bhāī! tun sarvagnadevanī vāṇī sāmbhaḷīne, vichārīne, nirṇay to pahelān sācho
kar! nirṇayamān ja ṭhekāṇun nahi hoy to mārga hāth kyāthī āvashe? puṇya-pāpabhāvarūp
bandhatattva ane abandhasvarūpī nij ātmā e bannenun bhedavignān karavānun chhe. puṇya-
pāpabhāv te mārun svarūp ja nathī em pahelān nakkī karīne abandhasvarūp nij param
pāvan paramātmānī shraddhā-gnān ane anubhav karavo te mokṣhamārga chhe.
sādhāraṇ rīte sarva jīvo pāpabhāvane hey ane puṇyabhāvane upādey māne chhe.
puṇyanān phaḷamān sukh maḷavānī āshā rākhe chhe. kem ke puṇyathī ja indra, chakravartī,
baḷadev, vāsudev ādi mahāvaibhavayukta padavī prāpta thāy chhe. paṇ e padavīo paṇ
mātra duḥkhasvarūp chhe. puṇya-pāp banne ek ja jātanān chhe, bannenun phaḷ sansār ane
duḥkh ja chhe. evun jāṇanārān to koī viral, buddhimān, gnānī ja hoy chhe. jenāthī
sansāramān rahevun paḍe, viṣhayabhogamān phasāvun paḍe, evun svādhīnatāghātak puṇya paṇ pāp
ja chhe-em gnānī māne chhe.
ātmā moṭo tākātavān chhe. ūndho puruṣhārthī hoy to samavasaraṇamān tīrthaṅkaranā
samajāvavāthī paṇ na samaje ane savaḷo puruṣhārthī samakitī uparathī agninī varṣhā varṣhe,
pariṣhahonā pār na rahe topaṇ potānī shraddhāthī ḍagyo na ḍage. uparathī dev āvīne
parīkṣhā kare ke puṇyathī lābh mān to tane pariṣhahothī bachāvun, nahi to mārī nākhīsh,
topaṇ ḍage nahi. te jāṇe chhe ke koṇ kone mārī shake chhe? ame to puṇya-pāp rahit
amārā ātmāthī lābh mānīe chhīe. puṇyathī lābh traṇakāḷamān kadī na thāy. gnānīne
ātmānā ānand pāse bījā badhān bhāvo tuchchha lāge chhe. puṇya-pāpabhāv banne doṣh chhe.
bandhan apekṣhāe banne samān chhe. bannenā bandhan-kāraṇ kaṣhāyanī malinatā chhe.
banneno anubhav svābhāvik anubhavathī viruddha chhe. atīndriy shuddha bhāvathī banne
viparīt chhe. māṭe gnānī puṇya-pāp bannene lābhadāyak mānatā nathī.
puṇya-pāpabhāvamān tanmay thavāthī bandhan thāy chhe tethī mokṣhamārganā te virodhī
chhe. ātmānā dharmanā te lūṇṭārān chhe vītarāgamārganī āvī vāt pāmar jhīlī shakatān
nathī gnānī puṇya-pāp ane bhāvane duḥkhanā kāraṇ jāṇī tenāthī virakta rahe chhe ane
karmakṣhayakārak, ātmānand-dāyak ek shuddha upayogane ja mānya kare chhe. tene ja mokṣhanun
kāraṇ jāṇe chhe.

Page 139 of 238
PDF/HTML Page 150 of 249
single page version

background image
paramātmā] [139
[pravachan nan. ra6]
em nakkī kar -
trilokapradhān nij paramātmā
ā dehamān ja birājamān chhe
[shrī yogasār upar pūjya gurudevashrīnā pravachanamānthī, tā. pa-7-66]
ā yogasār shāstra chāle chhe. temān 71 mo shlok chhe. yogīndradev kahe chhe ke
gnānī puṇyane paṇ pāp kahe chhe.
जो पाउ वि सो पाउ मुणि सव्वु इ को वि मुणेइ ।
जो पुण्णु वि पाउ वि भणइ सो बुह
(?) को वि हवेइ ।। ७१।।
pāparūpane pāp to, jāṇe jag sahu koī;
puṇyatattva paṇ pāp chhe, kahe anubhavī budh koī. 71
hinsā, jūṭhun, chorī ādinā ashubhabhāvone to ākhī duniyā pāp kahe chhe paṇ
ahinsā, satya, brahmacharya, aparigrah ādinā shubhabhāvane paṇ pāp kahenārā koī
anubhavī gnānī ja hoy chhe. jem pāpabhāv bandhanun kāraṇ chhe tem puṇyabhāv paṇ bandhanun
ja kāraṇ chhe. banne ākuḷatā upajāvanārā chhe. māṭe gnānī bannene pāp ja kahe chhe.
karmakṣhayakārak, ātmānandadāyak, ek shuddhopayogane ja gnānī mānya kare chhe eṭale ke
ādaraṇīy māne chhe. jevo paramātmāno svabhāv chhe tevo ja potāno ātmā chhe. evā
ātmānī draṣhṭi karatān je shuddha ācharaṇ pragaṭe chhe te ja upādey chhe, hitakārak chhe. puṇya-
pāpabhāv karmabandhananā kāraṇo chhe, tenāthī viruddha shuddhabhāv karmakṣhayanun kāraṇ chhe. puṇya-
pāpabhāv duḥkhakārak chhe to shuddhātmānī draṣhṭi, gnān ane shuddha-upayog ānandadāyak chhe.
ātmā pote ānandasvarūp chhe. tethī teno antar vyāpār-upayog paṇ ānandadāyak chhe.
puṇya-pāp bhāvamān-puṇyamān ākuḷatā ane pāpamān tīvra ākuḷatā chhe, paṇ bannnemān
ākuḷatā ane duḥkh ja chhe.
dharmījīvane paṇ shubh-ashubhabhāv āve chhe paṇ dharmī tene hitakārak mānatā
nathī. dharmīnī draṣhṭi to ātmā upar chhe tethī tene to evī ja bhāvanā hoy chhe ke hun
nirantar mārā ātmabāgamān ramun, ātmāmān ekāgratā karīne nirantar vītarāgabhāvanī
sevā karun ane siddha samān mārā padamān ja prem karun; evī gnānīne nirantar bhāvanā
rahe chhe.
gnānīne haju ātmaviryanī kamī hovāthī karmodayavash gr̥uhasthane yogya badhān kārya
kare chhe.

Page 140 of 238
PDF/HTML Page 151 of 249
single page version

background image
140] [hun
dayā, dān, pūjā paṇ kare chhe, paṇ tenī pāchhaḷ tene pāñch īndriyanā bhogonī lālasā
nathī. puṇyabandh ke puṇyaphaḷanī tene chāhanā nathī. jenāthī potānun shuddhasvarūp bandhanamān
āvī jāy evā bhāvane gnānī hitakar kem māne? na ja māne. dharmī gnānī shuddha-
svarūpanā ruchivant dharmātmā muktinā pathik chhe, sansāranā pathik nathī. bandhanathī
chhūṭavānā pathik chhe, tethī puṇyane paṇ pāp samān jāṇīne chhoḍavā māge chhe.
jene ātmāno pavitra dharma pragaṭ karavo chhe ane pūrṇānandasvarūp mokṣhanī jene
bhāvanā chhe teṇe sarva puṇya pāp chhoḍavā yogya chhe. tenī draṣhṭimān ātmānun gnān hoy,
ātmānī ruchi hoy, puṇyabhāvanī ruchi na hoy, to ja te sācho mokṣhārthī chhe.
have yogīndradev kahe chhe ke puṇyabhāv suvarṇanī beḍī chhe ane pāpabhāv lokhaṇḍanī
beḍī chhe. banne beḍī chhe. bandhan karāvanār chhe, mukti āpanār nathī.
जह लोहम्मिय णियड बुह तह सुण्णम्मिय जाणि
जे सुहु असुह परिच्चयहिं ते वि हवंति हु णाणि ।। ७२।।
lohabeḍī bandhan kare, sonānī paṇ tem;
jāṇī shubhāshubh dūr kare, te ja gnānīno marma. 72
vanavāsī digambar sant kahe chhe ke he paṇḍit! pāpabhāv lokhaṇḍanī beḍī ane
puṇyabhāv sonānī beḍī chhe e banne bandhanabhāvathī rahit abandh svabhāvī ātmānī
draṣhṭi kar to tun sācho paṇḍit chho. pahelān to samajaṇamān em le ke puṇya-pāp banne
bandhan chhe, pachhī te banne bhāvono tyāg kar. shubhāshubhabhāvanī draṣhṭi chhoḍī pūrṇa shuddha
nijasvarūpamān āvī jā! puṇya ṭhīk ane pāp aṭhīk em mānanār to mithyādraṣhṭi ja
chhe. puṇya-pāpabhāvamān chaitanyanun nūr-tej nathī. banne karma jīvane sansāramān phasāvanār
chhe. māṭe mokṣhārthīne uchit chhe ke te banne bhāvone sansāramān bāndhanār beḍī jāṇīne tenī
ruchi chhoḍīne muktino upāy kare.
jem krodh-mān-māyā-lobh, hinsā, chorī ādi ashubhabhāvathī ghātikarma bandhāy
chhe tem shubhabhāvathī paṇ ghātidharma bandhāy chhe. ghātikarmamān ekalī pāp-prakr̥iti ja chhe.
aghātikarmamān puṇyabhāvathī anukūḷ sanyogo maḷe evā shubh karmo bandhāy chhe ane
pāpabhāvathī pratikūḷ sanyogo prāpta thāy tevān ashubh karmo bandhāy. paṇ gnānāvaraṇī,
darshanāvaraṇī ādi chār ghātikarmomān to shubhāshubh banne bhāvathī ekalo pāp bandh ja
paḍe chhe. āthī atīndriy ānandano svād līdho chhe. evā dharmī jīvane shubhabhāvamān
tathā tenā phaḷamān maḷatān pāñch īndriyanā viṣhayomān paṇ ruchi nathī. temān sukhabuddhi
thatī nathī. kāraṇ puṇyapariṇāmathī paṇ ātmaghāt ja thāy chhe.
puṇyanā phaḷamān prāpta thatān viṣhayomān phasāī javāthī agnānī jīvo narak nigod
ādimān chālyā jāy chhe. paramātmaprakāshamān yogīndradev ja lakhe chhe ke puṇyanā phaḷamān
vaibhav maḷe ane

Page 141 of 238
PDF/HTML Page 152 of 249
single page version

background image
paramātmā] [141
vaibhavamān abhimān thatān pāpabhāv vaḍe jīv narakamān chālyo jāy chhe. puṇyanā phaḷamān
devapad maḷe ane devamānthī sīdho ekendriyamān chālyo jāy. tr̥uṣhṇāmān devanā vaibhav
bhogavavānī ichchhā chhe evā mithyādraṣhṭinī ā vāt chhe. puṇyanā phaḷ ane
indriyaviṣhayone bhogavavānī lolupatāmān devaparyāyamān paṇ mithyādraṣhṭijīv duḥkhī chhe ane
tyānthī pāchho ekendriy ādi halakī paryāyamān chālyo jāy chhe. 12mān svarga sudhīnā devo
marīne pashu thāy chhe, navamī graiveyak sudhīnā devo marīne manuṣhya thāy chhe ane tyān paṇ
tr̥uṣhṇārūpī rogathī pīḍāy chhe. “ātmabhrānti sam rog nahi.” ātmāne bhūlīne
indriyasukh ane puṇyamān prīti rahevī te ja ātmabhrāntino rog chhe. tenā jevo bījo
moṭo koī rog nathī.
pote bhagavān hovā chhatān bahāranān sanyogo-makān, strī putra, daulat ādi jaḍ
vastuo pāse sukhanī bhīkh māge chhe. tr̥uṣhṇārūpī kṣhay rog lāgu paḍayo chhe, temān
pīḍāto indriyaviṣhayo pāse sukhanī bhīkh māge chhe paṇ pratikūḷatā, rog, nirdhanatā
ādi duḥkhanā sādhan maḷavāthī jevī ākuḷatā thāy chhe tevī ja ākuḷatā tuṣhṇārūpī
rogathī thāy chhe. ā jīve anantavār dev, manuṣhya, moṭā rājā ādinā vaibhavo prāpta
karyā paṇ ā tr̥uṣhṇārog maṭayo nahi. kem ke ātmānā ānandanī ruchi vinā tr̥uṣhṇāno
dāh shaman thaī shakto nathī.
dharmījīv pāñch indriyanā viṣhayone hey-chhoḍavā lāyak samaje chhe. tethī
viṣhayasukhanā kāraṇabhūt puṇyadharmane paṇ hey samaje chhe ane tethī puṇyakarmanā kāraṇabhūt
shubhabhāvane paṇ gnānī hey samaje chhe. tethī viruddha, agnānī jīv indriyaviṣhayomān sukh
māne chhe tethī tenā kāraṇ evā puṇya-karmanā bandhanane paṇ sukharūp māne chhe ane tenā
kāraṇabhūt shubhabhāvane paṇ sukharūp ane upādey māne chhe. shubhāshubhabhāvane jeṇe adhik
mānyā chhe teṇe ātmāne hīn mānyo chhe, tene ātmā pratye prem nathī paṇ viṣhayo ane
viṣhayonā kāraṇ pratye prem chhe.
shuddha chidānand nij ātmānī ruchivāḷo anubhavī jīv bhale pashu hoy topaṇ
tene ātmāno atīndriy ānand chhe, vāstavik sukh chhe. nānun evun deḍakun hoy ke chakalī
hoy te paṇ ātmā chhe ne! tene ātmāno anubhav thaī shake chhe. bhagavānanā
samavasaraṇamān to sarpa, sinh ādi krūr hinsak prāṇīo paṇ jāy chhe. tyān jo ātmānī
draṣhṭipūrvak anubhav karī le to tene paṇ atīndriy ānand pragaṭe chhe. koī to visheṣh
līnatā karīne pāñchamun guṇasthān paṇ pragaṭ kare chhe. pachhī e rātre khorāk ke pāṇī na
le ane divase paṇ nirdoṣh khorāk vanaspati ādi maḷe to ja le. āvā pashu paṇ
potānā shuddhasvarūp sivāy bījā koī viṣhayomān ānand mānatā nathī. jyāre ātmānā
svarūpathī ajāṇ moṭā sheṭhiyā hoy topaṇ puṇya-pāpanā bhāv ane tenā phaḷamān sukh
mānīne ākuḷatāne vede chhe.
samakitīne to narakamān paṇ atīndriy ānand chhe. “bāhir nārakīkr̥ut duḥkh
bhogat, antar sukharas gaṭāgaṭī.” ātmānā shuddha-upayoganī draṣhṭine kāraṇe narakanā
asahya duḥkhanī vachche paṇ samakitīne sukhanī gaṭāgaṭī chhe. āhāhā...! kyān gnānī pashu,
kyān mithyādraṣhṭi sheṭhiyā! mithyādraṣhṭidev navamī graiveyakamān paṇ ākuḷatā vede chhe ane
sātamī narakamān koī

Page 142 of 238
PDF/HTML Page 153 of 249
single page version

background image
142] [hun
rājā marīne jāy ne tyān yād āvī jāy ke santoe amane kahyun hatun ke svabhāvanun
sādhan karavāmān tame svatantra chho-em karīne jyān antaramān draṣhṭi kare chhe tyān
anubhavamān atīndriy ānand pāme chhe. ā atīndriy ānandanun kāraṇ svabhāvanī draṣhṭi
ane anubhav chhe. agnānīne puṇyanī ruchi chhe tenā kāraṇe svargamān daivī sukhonī vachche
paṇ te ekalī ākuḷatāne ja vede chhe.
have 73 mī gāthāmān yogīndradev pharamāve chhe ke ‘bhāvanirgranth ja mokṣhamārgī chhe.’
जइया मणु णिग्गथु जिय तइया तुहु णिग्गथु ।
जइया तुहुं णिग्गथु जिय तो लब्भइ सिवपंथु ।। ७३।।
jo tuj man nirgranth chhe, to tun chhe nirgranth;
jyān pāme nirgranthatā, tyān pāme shivapanth. 73.
he ātmā! jo ten manamān rāganī ekatā toḍī chhe, mithyātvanī granthine bhedī
nākhī chhe ane shuddha ātmānī draṣhṭi karī chhe to tārun man nirgranth chhe rāgathī ekatā
toḍī, ātmasampadāmān ekatva karyun chhe tenun man kharekhar nirgranth chhe, ane he jīv! jo
tārun man nirgranth chhe to ten mokṣhapanth prāpta karī līdho chhe. bāhyamān dravyaliṅg paṇ āve
ja chhe paṇ jo ten bhāvanirgranth dashā prāpta karī līdhī chhe to tun samaj ke tun shivapanthī thaī
gayo, bāhyamān dravyanirgranth dashā hoy paṇ bhāvanirgranthatā na hoy to mokṣhamārga nathī
em ahīn batāvavun chhe.
shraddhā-apekṣhāe samakitī paṇ bhāvanirgranth chhe. nij shuddhasvabhāvanī prīti, draṣhṭi
ane anubhav karanār samakitīne rāg upar prīti nathī māṭe te kharekhar bhāvanirgranth
chhe. jyān sudhī vastranun grahaṇ chhe tyān sudhī parigrahano pūro tyāg nathī. paṇ pratham to
antaraṅgamān manane granthirahit karavun joīe. manamān dayā-dānanā vikalpa ūṭhe chhe te paṇ
rāganī gāṇṭh chhe. te gāṇṭhane pratham bhedī manane nirgranth banāvyun chhe te mokṣhamārgī chhe.
ātmā vastu pote nirgranth chhe to tenī draṣhṭi karavāvāḷo paṇ bhāvathī nirgranth chhe. paṇ
bahāramān kevaḷ dravyathī nirgranthano ek paṇ bhav ochho thāy tem nathī.
bhāvanirgranth jīvane antarano parigrah na hoy. manamān rahel sarva rāg-dveṣh
bhāvanī malinatāne dūr karī hoy, sarva jīv upar samatābhāv tathā karuṇābhāv hoy,
param santoṣhī hoy ane e bhāvanirgranth gnānī jīvanī ātmarasanī pipāsā ghaṇī hoy.
āvān lakṣhaṇo yukta hoy te ja bhāv-nirgranth chhe. ethī viparīt koī jīv badho
bāhyaparigrah chhoḍī de-strī, putra parivār tyāgī jaṅgalamān rahevā lāge paṇ
antaraparigrah-rāg-dveṣh-mohano tyāg na kare to te nirgranth nathī. tene ātmarasano
lābh prāpta thato nathī. te jīv mokṣhamārgī nathī paṇ sansāramārgī chhe.
jem chokhā uparanun photarun kāḍhī nākhe paṇ chokhānī lālāsh na kāḍhe tene chokhāno

Page 143 of 238
PDF/HTML Page 154 of 249
single page version

background image
paramātmā] [143
asal svād āvato nathī. tem koī jīv bāhya sanyogono to tyāy karī de paṇ
antaramān shuddhātmānī draṣhṭi, anubhav na kare, samadarshī-samatābhāvane prāpta na thāy,
ātmik ānandano pipāsu na bane ane rāg-dveṣh-moharūpī antaraparigrahane dhārī rākhe
to tene mokṣhano lābh prāpta thato nathī, te jīv sācho nirgranth nathī. bhāv-nirgranth nathī,
dravya nirgranth chhe.
sanātan vītarāg dharma santoe spaṣhṭa batāvīne sahelo karī dīdho chhe.
ātmatattvanī draṣhṭi-gnān ane anubhavarūp ratnatray te ja shivapanth chhe. tenā upar
chālīne gnānī mokṣhamān pahoñchī jāy chhe.
have kahe chhe ke ā dehamān ja dev birāje chhe em nakkī kar!
जं वडमज्सहं बीउ फुडु बीयहं वडु वि हु जाणु ।
तं देहहं देउ वि मुणहि जो तइलोय–पहाणु ।। ७४।।
jem bījamān vaḍ pragaṭ, vaḍamān bīj jaṇāy;
tem dehamān dev chhe, je trilokapradhān.
74.
jem bījamān vaḍ pragaṭ chhe ane vaḍamān spaṣhṭarūpathī bīj ja vyāpelun chhe. tem ā
sharīrarūpī vaḍamān bhagavān ātmā birājamān chhe. bījamān jem vaḍ chhe tem
ātmabījamān paramātmashaktinun vaḍ pragaṭ chhe. shaktimān paramātmapaṇun hoy to ja paryāyamān
pragaṭ thāy ne? traṇalokamān tāro ātmā ja pradhānadev chhe. bhagavān arihant ane
siddhaprabhu paṇ tārā māṭe pradhānadev nathī. tārun paramātmapad ja tārā māṭe pradhān chhe.
paramātmā jem paryāye pūrṇa chhe tem darek jīv shaktie pūrṇa chhe. em potānī shaktino
jyān sudhī vishvās na kare tyān sudhī draṣhṭi samyak na thāy-samyagdarshan na thāy.
jem lagna vakhate vararājā to ek divas māṭe ja vararājā chhe, pradhān chhe paṇ he
jīv! tun to traṇe kāḷe ane traṇe lokamān pradhān chho. tun tārī shaktithī sadāy
trilokapradhān chhe.
bījamān jem vaḍ vyāpak chhe tem bhagavān ātmā anant gnān-darshanathī vyāpak
chhe. ātmā dehanā ākāre dehamān rahelo hovā chhatān dehathī atyant bhinna potānā guṇ-
paryāyamān vyāpelo chhe. ākhā vaḍanān moṭā vr̥ukṣhamān mūḷ bīj sarvatra vyāpelun chhe. tem
bhagavān ātmā potāmān sarvatra vyāpelo chhe. kevaḷagnān ādi anant paryāyonun bīj
to ātmā chhe māṭe tun ja tāro dev chho.
mokṣhārthīe em vichāravun joīe ke māre ārādhavā yogya, sevavā yogya māro
ātmā ja chhe. dehano ākār jevo chhe tevo ja mārā ātmāno ākār chhe. temān anant
ānand ādi anant guṇo birājamān chhe te ja māre ārādhavā yogya chhe.

Page 144 of 238
PDF/HTML Page 155 of 249
single page version

background image
144] [hun
[pravachan nan. 27]
sarva siddhāntono sāraḥ-
hun ja paramātmā chhun – em nakkī kar
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 6-7-66]
ā yogasār shāstra chhe. deh, man, vāṇī ādi jaḍ padārtha ane puṇya-pāp
ādi vikārībhāvathī bhinna shuddha sachchidānand nij ātmāmān joḍāṇ karavun tenun nām
yogasār chhe.
ahīn 74 mī gāthāmān draṣhṭānt āpīne yogīndra munirāj samajāve chhe keḥ-
जं वडमज्सहं बीउ फुडु बीयहं वडु वि हु जाणु ।
तं देहहं देउ वि मुणहि जो तइलोय–पहाणु ।। ७४।।
jem bījamān vaḍ pragaṭ, vaḍamān bīj jaṇāy;
tem dehamān dev chhe, je trilokapradhān.
74.
jem bījamān vaḍ chhe tem ā ātmasvabhāvamān pūrṇa paramātmasvarūp shaktirūpe
bharyun chhe. jem līṇḍīpīpar kadamān nānī ane raṅgamān kāḷī hoy chhatān tenī andaramān 64
pahorī eṭale pūrepūrī tīkhāsh bharī chhe to tene ghasatān bahāramān tīkhāsh pragaṭ thāy chhe.
andaramān tīkhāsh hatī to bahār āvī. māṭe prāptanī prāpti chhe. tem darek ātmāmān
gnān, ānand ādi anantaguṇonī pūrṇa shakti antaramān paḍī chhe, temānthī te pragaṭ thāy
chhe. ā bhagavān ātmānā antarasattvamān-dhruvashaktimān pūrṇa gnān-ānand vyāpak chhe,
paṇ ā jīvane jagatanī chījonī to mahattā āve chhe paṇ potānā svabhāvanī mahattā
āvatī nathī.
vaḍanā bījamān vaḍ chhe to temānthī vaḍ thāy chhe. bījamān vaḍ na hoy to vaḍ
kyāthī thāy? kāṅkarā vāvīne emān pāṇī to shun dūdh pāy topaṇ temānthī vaḍ na thāy. kem
ke kāṅkarāmān vaḍ thavānī tākāt nathī. are! līmboḷīmān paṇ vaḍ thavānī tākāt nathī.
vaḍanā bījamān ja vaḍ thavānī tākāt chhe. ā badhun lojikathī-nyāyathī samajavun joīe.
kūvāmān pāṇī hoy to aveḍāmān āve kem ke prāptanī prāpti thāy. darek
ātmāmān atīndriy gnān, ānand ādinī tākāt prāpta chhe, temānthī paryāyamān tenī
prāpti thatān paramātmā thavāy chhe.
loṭānā ākār jevo ja andaramān rahelān pāṇīno ākār chhe paṇ e pāṇīno
ākār loṭāthī bhinna chhe. tem ā chidānand bhagavān ātmā ke je sharīranī andar
rahelo chhe teno ākār sharīr jevo chhe paṇ te sharīrathī bhinna chhe.

Page 145 of 238
PDF/HTML Page 156 of 249
single page version

background image
paramātmā] [14p
ā ātmānā svabhāvamān anant gnān, anant ānand ādi anant shakti bharī
chhe. jeno svabhāv ja jāṇavāno chhe te kone na jāṇe? svabhāvane maryādā shenī? e to
badhānne jāṇe. svabhāvane maryādā na hoy.
ātmānā darek guṇo amāp chhe. amāp ānand, amāp shānti, behad gnān,
behad darshan ādi badhī amāp shaktiono rasakand te ātmā. āvo ā ātmā sharīr
pramāṇ hovā chhatān traṇalokamān mukhya-pradhānapade chhe.
je paramātmā thaī gayā te potānī svatantra shaktithī thayā chhe ane je paramātmā
thashe te paṇ potānī svatantra shaktithī thashe. kem ke darek ātmānī shakti svatantra chhe.
jem lākho-karoḍo līṇḍīpīparanī guṇo bharī hoy, temānī dareke-darek pīpar 64 pahorī
pūrṇa shaktithī bharī chhe tem anantā ātmāo pot-potānī svatantra shaktithī
birājamān chhe.
āvā ātmāne he jīv! tun sharīrathī na jo! karmathī na jo! paryāyanā bhedathī na
jo! paṇ ekarūp svabhāvathī jo! svabhāv upar draṣhṭi karavāthī ja shraddhā-gnānamān badhī
shaktionī jhalak pragaṭ thāy chhe, anubhavamān āve chhe. vartamān paryāyamān thatān dekhāy
chhe te svabhāv nathī. teno nāsh thatān svabhāv pragaṭ thashe. alpagnatā dūr thatān pūrṇatā
pragaṭ thashe. rāgamānthī ke alpagnatāmānthī pūrṇatā āvatī nathī. pūrṇatā svabhāvamānthī
pragaṭ thāy chhe.
jem pīparane tenī shaktinā sattvathī joīe to alpa tīkhāsh kāḷāpaṇun
tenāmān nathī. te to pūrṇa tīkhāsh ane līlā raṅgathī bharelun tattva chhe. tem bhagavān
ātmāne tenā svabhāvathī joīe to karma ke tenā saṅge thayelo vikār ke karmanā udayanī
vadhaghaṭathī thayelī hīnādhikatā e kāī tenā svabhāvamān nathī. siddhānt samajāvavā māṭe
ā badhān draṣhṭānt apāy chhe. temānthī siddhānt tāravavāno chhe.
jagatanā jīvo bhaṇī-bhaṇīne bhaṇyā, paṇ sāchun bhaṇatar bhaṇyā nahi. shāstra
bhaṇīne paṇ teno sār samaje to shāstra bhaṇatar kāmanun chhe. potānun svarūp shun chhe? kevun
chhe? teno jīve kadī vichār karyo nathī.
pūrṇa gnān, pūrṇa ānand, pūrṇa svachchhatā, prabhutā, shānti ādi pūrṇa svabhāvanī
draṣhṭi karatā je navī paryāy vartamānamān pragaṭ thāy tenī paṇ trikāḷī dravyanī draṣhṭimān
apekṣhā rahetī nathī. anādi anant sat...sat...sat chhe....chhe....chhe...., jenī ādi nahi,
utpatti nahi ane nāsh paṇ nahi evun ātmatattva chhe. tenī darek shakti paṇ trikāḷ
sat chhe. trikāḷ svabhāvanī draṣhṭi karanārane sharīr to nahi, vikār to nahi, adhūrī
nirmaḷ paryāy to nahi paṇ pūrṇa nirmaḷ paryāy jeṭalo paṇ ātmā dekhāto nathī.
pūrṇa...pūrṇa...nirmaḷ ekarūp vastu ja draṣhṭimān dekhāy tyāre ja paryāyamān samyagdarshan-
gnān-chāritra pragaṭ thāy chhe. māṭe āvī draṣhṭi karavī te ja ek muktino upāy chhe,
bījo koī upāy nathī.

Page 146 of 238
PDF/HTML Page 157 of 249
single page version

background image
146] [hun
draṣhṭinā jore jyāre karma ke karmanā nimitte thayelān pariṇām te hun nahi, hun to
paripūrṇa akhaṇḍānand ekarūp shuddha tattva chhun em draṣhṭi ātmāno svīkār kare tyāre
antaramānthī samyagdarshan-gnān-shānti-ānandanā kaṇiyā pragaṭ thāy chhe. māṭe jene sukh,
shānti ane svatantratā joītī hoy teṇe pūrṇānand prabhunī draṣhṭi karavī te ja ek upāy chhe.
chaitanya sphaṭikanā svabhāvamān pūrṇa nirmaḷatā chhe. puṇya-pāpanā lāl-kāḷā ḍāghano
temān pravesh nathī. āvī draṣhṭi karavī te dharmadraṣhṭi chhe. dharmadraṣhṭivant jīvo ja sukhī chhe. te
sivāy indra, narendra, rājā-mahārājā, abajopati sheṭhiyā e badhān bhikhārā chhe, duḥkhī chhe.
svabhāvadraṣhṭithī jotān darek ātmā ek samān dekhāy chhe, māṭe koī shatru ke
koī mitra nathī. tethī svabhāvadraṣhṭivantane koī upar rāg-dveṣh thato nathī. e paṇ
bhagavān chhe. jyāre e potānun bhagavānapaṇun sambhāḷashe-svīkārashe tyāre e paṇ
bhagavān banī jashe. darekamān paramātmashakti bharī paḍī chhe. māṭe nirgranth mumukṣhune uchit
chhe ke teṇe samatāsvabhāvamān sthir thavun, līn thavun, ramavun. sarva nayonā vichārathī paṇ
mukta thaīne ātmānandamān masta thavun.
have 7p mī gāthāmān kahe chhe ke je paramātmā chhe te ja hun chhun-
जो जिण सो हउं सो जि हउं एहउ भाउ णिभंतु ।
मोक्खहं कारण जोइया अण्णु ण तंतु ण मंतु ।। ७५।।
je jin te hun, te ja hun, kar anubhav nirbhrānta;
he yogī! shivahetu e, anya na mantra na tantra. 7p.
ātmānī pūrṇa vītarāg dashāne prāpta thayelā paramātmā chhe te hun ja chhun kem ke hun
ja pote paramātmā thavāne lāyak chhun. yogīndra dev kahe chhe tāre muktinun prayojan hoy
to ām pahelān nakkī kar! nirṇay kar ke! “hun ja paramātmā chhun.”
jeṇe ātmāmānthī rāg-dveṣhano nāsh karyo, alpagnatāno nāsh karyo ane
vītarāg, sarvagnapaṇun pragaṭ karyun tevā paramātmā jevo ja hun chhun. mārī ane paramātmānī
jātamān kāī pher nathī. bhagavān sarvagne je dashāne prāpta karī tevī dashāne dharanāro
shaktivān hun pote ja jinendra chhun.
jem talamānthī kāḍhelā svachchha tel jevun ja tel talamān bharyun paḍayun chhe tem
vītarāge jevī dashā pragaṭ karī chhe tevo ja hun chhun. āvā ātmāno draṣhṭimān svīkār
karavo te sukh pāmavāno-paramātmā thavāno saraḷ-sīdho upāy chhe. āvī vāt
sāmbhaḷavā maḷavī paṇ bahu durlabh chhe.
darek ātmā svabhāve-shaktie ek samān chhe. jeṇe svabhāvanun avalamban laī
pūrṇadashā pragaṭ karī te paramātmā thayā. hun paṇ e dashā pragaṭ karavāne lāyak chhun māṭe hun
paṇ paramātmā chhun, jinendra chhun.

Page 147 of 238
PDF/HTML Page 158 of 249
single page version

background image
paramātmā] [147
jem baraphanī shītaḷ shilāmān khūṇe-khāñchare, upar-nīche, madhyamān kyāy garamīno
ansh paṇ na hoy tem ā avikārī chaitanya piṇḍamān kyāy kaṣhāy, rāg-dveṣh nathī
evī vītarāg shāntarasanī shilā ātmā chhe. bhagavān ātmā dehathī rahit,
shubhāshubhabhāvathī rahit arūpī chidghan vītarāgī chaitanyanī shilā chhe.
bhagavān kahe chhe are prabhu! tārā ātmānī jāt ane amārā ātmānī
jātamān kāni pher nathī. ten tārun svarūp pragaṭ karyun nathī eṭalo ja pher chhe māṭe paramātmā
jevā ja tārā ātmānī nibhrānt-bhrānti rahit niḥshaṅkapaṇe bhāvanā kar! shaktie badhā
ātmā bhagavān chhe. tun tārī chaitanyasattāno svīkār kar! jāṇavun... jāṇavun...jāṇavun...ā
jāṇavānī gnānashaktinī behadatā, achintyatā, amāpatā chhe te hun ja chhun, gnānanī sāthe
rahelo ānand e paṇ hun ja chhun. atīndriy, behad ane pūrṇa ānand mārun ja svarūp chhe.
āvā gnān-ānand svarūp ātmānī draṣhṭi karatān-satyasvarūpano svīkār karatān paryāyamān
je satyadashā pragaṭ thāy chhe te ja kharekhar ātmāno nijadharma chhe.
gnān-ānandasvarūp ātmāno svīkār na karavo ane rāg-dveṣhano svīkār karavo
te ja kharekhar hinsā chhe, kem ke temān potānā svarūpano anādar thāy chhe. pīparamān
rahelī 64 pahorī tīkhāshanī ane līlāraṅganī je nā pāḍe chhe te pīparanā svabhāvano
ghāt kare chhe kem ke temān astinī nāsti thāy chhe. tem sat svarūp potānā bhagavān
ātmāno asvīkār karatān astisvarūpanī nāsti thāy chhe te ja hinsā chhe.
ā shāstramān to ekalā tattvanā siddhānto ja bharyā chhe. bhrānti chhoḍīne
nirbhrāntapaṇe em bhāvanān karatān kar ke ‘je jinendra chhe te ja hun chhun.’ alpagna ane
rāg-dveṣhanī avasthāmān hovā chhatān hun pūrṇa, akhaṇḍ vītarāg chhun, bhagavān ja chhun evī
nirbhrānt shraddhā karavī temān ghaṇo ugra puruṣhārtha joīe keṭalun jor hoy tyāre āvo
nirṇay thaī shake!
bhāī! tārun joḍāṇ atyāre paradravya ane parabhāvamān thaī rahyun chhe te tane duḥkhanun
kāraṇ chhe. tene chhoḍīne svadravyamān joḍāṇ kar to tane sukh thashe. bhagavān ātmānā
pūraṇ svabhāvamān je jīv draṣhṭi-gnānane joḍe chhe te ja yogī chhe. yogīno e vepār te ja
yog ane yog te ja dharma chhe. āvun yogīpaṇun pragaṭ karyā vinā game teṭalā vrat-tap
kare topaṇ ātmānun kalyāṇ thāy tem nathī. sarvagnapitāe vārasāmān āpelī
jinavāṇīnā pānā kholīne jīv bhāvathī vāñche to tene sāchun svarūp samajāy chhe.
pūrṇānandanī prāpti thāy tenun nām mokṣha ane evā potānā trikāḷ pūrṇānand
svabhāvanī draṣhṭi-gnān karīne temān ekākār thavun te ek ja mokṣhano upāy chhe. ātmānun
trikāḷ pūrṇasvarūp jevun chhe tevun ja shraddhāmān svīkāravun, gnānamān levun ane temān sthir
thavun te ja pūrṇa shuddhatārūp mokṣhano upāy chhe. jevun jinendranun svarūp chhe tevun ja ā
ātmānun mūḷ svarūp chhe. mātra bannenī sattā ja judī chhe.

Page 148 of 238
PDF/HTML Page 159 of 249
single page version

background image
148] [hun
nishchayathī potānā ātmānī shraddhā-gnān ane ramaṇatā te ja mokṣha chhe ane
vartamānamān jeṭalī antaramān ekāgratā chhe teṭalo dharma chhe ane jeṭalo shubhāshubhano
vikalpa chhe te badho adharma chhe. je jīv bhagavān arihant, siddhanā svarūpane eṭale ke
temanun dravya, anantī shaktio ane vartamān avasthāne jāṇe tene potānā ātmānā
dravya-guṇ-paryāyane jāṇavāno prayatna thāy. ām bhagavān jevā ja potānā ātmāno
svīkār karavo, temān ekākār thavun te ja svānubhavanī kaḷā chhe.
svabhāvanī kimmat āvatān rāg-dveṣh, paisā, bhogādinī kimmat ūḍī jāy chhe.
atīndriy sukhanī draṣhṭi thatān īndriyasukh ane tenā nimitto sanyogī padārtha ane
puṇya-pāpabhāvanī kimmat ūḍī jāy chhe. manuṣhyadehamān ā vastu pāmavāno amūlya
avasar chhe tene jo jīv chūkī jashe to chorāshīnā avatāranī khīṇamān ḍubī jashe.
tyānthī tene bachāvanār koī nathī.
☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯
ā alpa āyuṣhya ane chañchaḷ kāyāne
e (mokṣha) mārgamān khapāvī detān jo param shuddha
chaitanyaghan avināshī niḥshreyasanī prāpti thatī
hoy to tane phūṭī koḍīnā badalāmān chintāmaṇī-
ratnathī paṇ adhik prāpta thayun chhe em samaj.
he jīv! samyak gnān-darshan-chāritra ane tap e
chār ārādhanānī uttarotar vr̥uddhi ane shuddhimān
tārā ā mānavajīvanano je kāḷ chhe, teṭalun ja
tārun saphaḷ āyuṣhya chhe em samaj. 37.
(shrī ātmānushāsan)
☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯☯

Page 149 of 238
PDF/HTML Page 160 of 249
single page version

background image
paramātmā] [149
[pravachan nan. 28]
ekarūp nij–paramātmāmān sthiratā te nishchay
nij–paramātmāno anekarūp bhed–vichār te vyavahār
[shrī yogasār upar param pūjya gurudevashrīnun pravachan, tā. 7-7-66]
shrī yogasār e āgamano sār chhe. jene ātmānun hit karavun hoy teṇe kyān
joḍāṇ karavun ane kyāthī khasavun tenī āmān mudanī vāt chhe.
rāg-dveṣhādithī khasī potānā pūrṇasvarūp upar draṣhṭi detān ātmānun hit eṭale ke
samyagdarshan-gnān-chāritra pragaṭ thāy chhe. ahīn 76 mī gāthāmān ātmānā guṇonī
bhāvanā karavānun kahe chhe. jo ke potānā pūrṇasvarūpamān ja līn thavānun chhe parantu jyān
sudhī temān pūrṇapaṇe līn na thaī shake tyān sudhī tenā judā-judā guṇonā vichār karavā
em ahīn kahe chhe.
बे ते चउ पंच वि णवहं सत्तह छह पंचाहं ।
चउगुण–सहियउ सो मुणह एयई लक्खण जाहं ।। ७६।।
be, traṇ, chār ne pāñch, chha, sāt, pāñch ne chār;
nav guṇayut paramātamā, kar tun e nirdhār. 76
anant guṇanun ekarūp ātmasvarūp chhe tenun lakṣha karīne temān sthir thavun te
nishchay chhe ane sthir thavā pahelān potānā vividh guṇono vichār karavo te vyavahār
chhe. najīkano vyavahār ā chhe. dev-shāstra-guru ādinī bhaktino vyavahār te bahārano
dūrano vyavahār chhe-potānā guṇono vichār karavo te najīkamān najīkano vyavahār chhe.
ānandasvarūp, vītarāgasvarūp, anantaguṇanā godām svarūp ātmāne gnāyakarūpe
bhāvavo-ekarūpe bhāvavo te dharma karanāranun mukhya kartavya chhe paṇ temān sthir na thaī shake
tyāre dharmī be, traṇ, chār em vividh prakāre ātmānā guṇono vichār kare chhe,
bhāvanā kare chhe te vyavahār chhe. ā yogasārano vyavahār paṇ judī jātano chhe. ṭūṅkāmān
bahu saras vāt karī chhe.
mokṣhārthī jīv jyāre ek gnāyakasvabhāvamān sthir na thaī shake tyāre
vyavahāranayathī ātmā guṇ-paryāyavāḷo chhe em vichār kare chhe. jāṇanār-dekhanār
ātmā potānā mūḷ svarūpane jāṇīne temān ṭhare e to enun mukhya kartavya chhe paṇ
potānā puruṣhārthanī kamajorīne kāraṇe svabhāvamān ṭharī na shake to māro ātmā
gnānasvarūp chhe, ānandasvarūp chhe, sukhasvarūp chhe, vīrya, svachchhatva, prabhutva ādi anant
shaktisvarūpe māro ātmā birājī rahyo chhe evo vichār kare te vyavahār chhe.