kahān jainashāstramāḷā ]
iṣhṭopadesh
[ 101
यतश्चैवं ततः —
परोपकृतिमुत्सृज्य स्वोपकारपरो भव ।
उपकुर्वन्परस्याज्ञो दृश्यमानस्य लोकवत् ।।३२।।
paranī sāthe ekatābuddhi ādi thatān jīvane rāg-dveṣhādi thāy chhe. ā rāg – dveṣhādinā
nimitte karmabandh svayam thāy chhe. e rīte karmanī santati chālu rākhavāmān jīv svayam ja aparādhī
chhe; karma ke nimittono temān kāī doṣh nathī. karmanun sabaḷapaṇun ke nirbaḷapaṇun kahevun te
vyavahāranayanun kathan chhe.
‘agnānījīvanā pariṇāmane nimitta karīne pudgalo karmapaṇe pariṇame chhe ane
pudgalakarmane nimitta karīne agnānījīv paṇ pariṇame chhe. em jīvanā pariṇāmane ane
pudgalanā pariṇāmane paraspar mātra nimitta – naimittikabhāv chhe, paṇ paraspar kartā – karmabhāv
nathī.’ 31.(juo shrī samayasār gā. 80, 81, 82nī ṭīkā)
em chhe tethīḥ —
drashyamān dehādino, mūḍh kare upakār,
tyāgī par upakārane, kar nijano upakār. 32.
anvayārtha : — [अज्ञः लोकवत् ] tun lok samān mūḍh thaī [दृश्यमानस्य परस्य ]
dekhavāmān āvatā (sharīrādi) par padārthano [उपकुर्वन् ] upakār kare chhe. (have) tun [परोपकृतिं ]
paranā upakāranī ichchhā [उत्सृज्य ] chhoḍī daī [स्वोपकारपरः भव ] potānā upakāramān tatpar
thā.
इसलिये समझो कि कर्मोंसे बँधा हुआ प्राणी कर्मोंका संचय किया करता है । जब
कि ऐसा है तब —
प्रगट अन्य देहादिका, मूढ़ करत उपकार ।
सज्जनवत् या भूल को, तज कर निज उपकार ।।३२।।
अर्थ — परके उपकार करनेको छोड़कर अपने उपकार करनेमें तत्पर हो जाओ ।
इन्द्रियोंके द्वारा दिखाई देते हुए शरीरादिकोंका उपकार करते हुए तुम अज्ञ (वास्तविक
वस्तुस्थितिको न जाननेवाले) हो रहे हो । तुम्हें चाहिये कि दुनियाँकी तरह तुम भी अपनी
भलाई करनेमें लगो ।