Jain Siddhant Praveshika-Gujarati (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 2 of 6

 

PDF/HTML Page 21 of 110
single page version

153 pra. samyakprakr̥iti kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī samyaktvaparyāyanā mūḷano
ghāt to na thāy, parantu chal, malādik doṣh ūpaje, tene
samyakprakr̥iti kahe chhe.
154 pra. chāritramohanīy karma kone kahe chhe?
u. je ātmānā chāritraparyāyano ghāt kare, tene
chāritramohanīy karma kahe chhe.
155 pra. chāritramohanīy karmanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥkaṣhāy ane nokaṣhāy (kiñchit kaṣhāy).
156 pra. kaṣhāyanā keṭalā bhed chhe?
u. soḷ chheḥanantānubandhī krodh, anantānubandhī
mān, anantānubandhī māyā, anantānubandhī lobh;
apratyākhyānāvaraṇ krodh, apratyākhyānāvaraṇ mān,
apratyākhyānāvaraṇ māyā, apratyākhyānāvaraṇ lobh;
pratyākhyānāvaraṇ krodh, pratyākhyānāvaraṇ mān,
pratyākhyānāvaraṇ māyā, pratyākhyānāvaraṇ lobh, sañjvalan
krodh, sañjvalan mān, sañjvalan māyā, sañjvalan lobh.
157 pra. nokaṣhāyanā keṭalā bhed chhe?
u. nav chheḥhāsya, rati, arati, shok, bhay,
jugupsā, strīved, puruṣhaved ane napunsakaved.
158 pra. anantānubandhī krodh, mān, māyā, lobh
kone kahe chhe?
u. je ātmānā svarūpācharaṇachāritrano ghāt kare
tene anantānubandhī krodh, mān, māyā, lobh kahe chhe.
159 pra. apratyākhyānāvaraṇ krodh, mān, māyā,
lobh kone kahe chhe?
u. je ātmānā deshachāritrane ghāte, tene
apratyākhyānāvaraṇ krodh, mān, māyā, lobh kahe chhe.
160 pra. pratyākhyānāvaraṇ krodh, mān, māyā, lobh
kone kahe chhe?
u. je ātmānā sakalachāritrane ghāte, tene
pratyākhyānāvaraṇ krodh, mān, māyā, lobh kahe chhe.
161 pra. sañjvalan krodh, mān, māyā, lobh ane

PDF/HTML Page 22 of 110
single page version

nokaṣhāy kone kahe chhe?
u. je ātmānā yathākhyātachāritrano ghāt kare,
tene sañjvalan ane nokaṣhāy kahe chhe.
162 pra. āyukarma kone kahe chhe?
u. je karma ātmāne nārak, tiryañch, manuṣhya ane
devanā sharīramān rokī rākhe tene āyukarma kahe chhe. arthāt
āyukarma ātmānā avagāh guṇane ghāte chhe.
163 pra. āyukarmanā keṭalā bhed chhe?
u. chār bhed chheḥnarakāyu, tiryañchāyu, manuṣhyāyu
ane devāyu.
164 pra. nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karma jīvane gati vagere judā judā rūpe
pariṇamāve athavā sharīrādik banāve; bhāvārthanāmakarma
ātmānā sūkṣhmatvaguṇane ghāte chhe.
165 pra. nāmakarmanā keṭalā bhed chhe?
u. trāṇu (93), chāragati (narak, tiryañch, manuṣhya
ane dev), pāñchajāti(ekendriy, dvīndriy, trīndriy,
chaturendriy, pañchendriy), pāñch sharīr (audārik, vaikriyik,
āhārak, taijas, ane kārmāṇ), traṇ aṅgopāṅg (audārik,
vaikriyik, āhārak), ek nirmāṇ karma, pāñch bandhan karma
(audārikabandhan, vaikriyikabandhan, āhārakabandhan, tejasabandhan
ane kārmāṇabandhan), pāñch saṅghāt (audārik, vikriyik,
āhārak, taijas, kārmāṇ), chha sansthān (samachaturasra
sansthān, nyagrodhaparimaṇḍal sansthān, svāti sansthān, kubjak
sansthān, vāman sansthān, huṇḍak sansthān), chha sanhanan
(vajrarṣhabhanārāch sanhanan, vajranārāch sanhanan, nārāch
sanhanan, arddhanārāch sanhanan, kīlik sanhanan ane
ansaprāptasr̥upāṭikā sanhanan), pāñch varṇa karma (kāḷo, līlo,
rāto, pīḷo, dhoḷo), be gandh karma (sugandh, durgandh), pāñch ras
karma (khāṭo, mīṭho, kaḍavo, tūro, tīkho), āṭh sparsha (kaṭhor,
komal, halako, bhāre, ṭhaṇḍo garam, chīkaṇo, lūkho), chār
ānupūrvya
(narak, tiryañch, manuṣhya, devagatyānupūrvya),
agurulaghutva karma ek, upaghāt karma ek, paraghāt karma ek,
ātāpakarma ek, udyotakarma ek, be vihāyogati, (ek
manogna, bījī amanogna), uchchhvās ek, tras ek, sthāvar

PDF/HTML Page 23 of 110
single page version

ek, bādar ek, sūkṣhma ek, paryāpta ek, aparyāpta ek,
pratyek nāmakarma ek, ek sādhāraṇ nāmakarma, sthir nāmakarma
ek, asthir nām karma ek, shubh nām karma ek, ashubh
nām karma ek, subhag nām karma ek, durbhag nām karma ek,
susvar nām karma ek, duḥsvar nām karma ek, ādey nām
karma ek, anādey nām karma ek, yashakīrti nāmakarma ek,
apayashaḥkīrti nāmakarma ek, tīrthaṅkar nām karma ek.
166 pra. gati nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karma jīvano ākār nārakī, tiryañch, manuṣhya
ane devanā samān banāve.
167 pra. jāti kone kahe chhe?
u. avyabhichārī sadrashatāthī ekarūp karavāvāḷā
visheṣhane jāti kahe chhe. arthāt te sadrashadharmavāḷā padārthone
ja grahaṇ kare chhe.
168 pra. jāti nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ekendriy, dvīndriy, trīndriy,
chaturindriy, pañchendriy kahevāy.
169 pra. sharīr nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ātmānā audārikādi sharīr
bane.
170 pra. nirmāṇ nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī aṅgopāṅganī ṭhīk ṭhīk rachanā
thāy, tene nirmāṇakarma kahe chhe.
170 (ka) pra. āṅgopāṅg nāmakarma kone kahe chhe?
u. audārik, vaikriyik, āhārak āṅgopāṅg, jenā
udayathī aṅgupāṅgonā bhed pragaṭ thāy chhe. (mastak, pīṭh,
hr̥uday, bāhu, udar, ḍhīñchaṇ, hāthpag tene aṅg kahe chhe.
kapāḷ, nāsikā, hoṭh ādi upāṅg chhe).
(br̥u. dra. san. pā48)
171 pra. bandhan nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī audārikādi sharīronā
paramāṇu paraspar sambandhane prāpta thāy, tene bandhan nāmakarma
kahe chhe.

PDF/HTML Page 24 of 110
single page version

172 pra. saṅghāt nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī audārikādi sharīranān
paramāṇu chhidrarahit ekatāne prāpta thāy.
173 pra. sansthān nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranī ākr̥uti (sikal)
bane, tene sansthān nāmakarma kahe chhe.
174 pra. samachaturasra sansthān kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranī ākr̥uti upar, nīche
tathā madhyamān sarakhe bhāge bane.
175 pra. nyagrodhaparimaṇḍal kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī jīvanun sharīr vaḍanā vr̥ukṣhanī
māphak hoy arthāt jenā nābhithī nīchenā aṅg nānā ane
uparanā aṅg moṭā hoy.
176 pra. svāti sansthān kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī nīcheno bhāg sthūḷ athavā
moṭo hoy ane uparano bhāg pātaḷo (nāno) hoy.
177 pra. kubjak sansthān kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī kūbaḍun sharīr hoy.
178 pra. vāman sansthān kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīr ghaṇun ja ṭhīṅgaṇun hoy.
179 pra. huṇḍak sansthān kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranā aṅg, upāṅg koī
khās ākāranān na hoy; (beḍoḷ hoy).
180 pra. sanhanan nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī hāḍanā bandhanavisheṣh thāy, tene
sanhanan nāmakarma kahe chhe.
181 pra. vajrarṣhabhanārāch sanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī vajranān hāḍ, vajranā veṣhṭan,
ane vajranīj khīlīo hoy.
182 pra. vajranārāchasanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī vajranā hāḍ ane vajranī
khīlīo hoy, parantu veṣhṭan vajranun na hoy.

PDF/HTML Page 25 of 110
single page version

183 pra. nārāch sanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī veṣhṭan ane khīlīo sahit
hāḍ hoy.
184 pra. ardhanārāch sanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī hāḍonī sandhi ardhakīlit
hoy.
185 pra. kīlak sanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī hāḍanī sandhi paraspar kīlit
hoy.
186 pra. asamprāptāsr̥upāṭikā sanhanan kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī judā judā hāḍ nasothī
bandhāyelā hoy, paṇ paraspar kīlit na hoy.
187 pra. varṇa nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīramān raṅg hoy.
188 pra. gandh nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīramān gandh hoy.
189 pra. ras nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīramān ras hoy.
190 pra. sparshanāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīramān sparsha hoy.
191 pra. ānupūrvīnāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ātmānā pradesh maraṇanā
pachhī ane janmanī pahelān rastāmān arthāt vigrahagatimān
maraṇanā pahelānā sharīranā ākāre rahe.
192 pra. agurulaghu nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīr, loḍhānā goḷānī
māphak bhāre ane ākaḍānā rūnī māphak halakun na hoy.
193 pra. upaghāt nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī potāno ghāt ja karanār aṅg
hoy, tene upaghāt nāmakarma kahe chhe.
194 pra. paraghāt nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī bījāno ghāt karavāvāḷā
aṅg upāṅg hoy.

PDF/HTML Page 26 of 110
single page version

195 pra. ātāp nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ātāparūp sharīr hoy.
jemakeḥsūryanun pratibimb.
196 pra. udyot nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī udyotarūp sharīr thāy.
197 pra. vihāyogati nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ākāsh gaman thāy; tenā
shubh ane ashubh em be bhed chhe.
198 pra. uchchhvās nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī shvāsochchhvās levāy.
199 pra. tras nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī dvīndriyādi jīvomān janma
thāy.
200 pra. sthāvar nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī pr̥ithvīkāy, apakāy,
tejasakāy, vāyukāy ane vanaspatikāyamān janma thāy.
201 pra. paryāptikarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī potapotānā yogya paryāpti
pūrṇa thāy.
202 pra. paryāpti kone kahe chhe?
u. āhāravargaṇā, bhāṣhāvargaṇā ane manovargaṇānā
paramāṇuone sharīrindriyādirūp pariṇamāvavānī shaktinī
pūrṇatāne paryāpti kahe chhe.
203 pra. paryāptinā keṭalā bhed chhe?
u. chhaḥāhāraparyāpti, sharīraparyāpti, indriy-
paryāpti, shvāsochchhvāsaparyāpti, bhāṣhāparyāpti ane
manaḥparyāpti.
āhāraparyāptiāhāravargaṇānā paramāṇuone
khal ane rasabhāgarūp pariṇamāvavānā kāraṇabhūt jīvanī
shaktinī pūrṇatāne āhāraparyāpti kahe chhe.
sharīraparyāptije paramāṇuone khalarūp
pariṇamāvyā hatā. temanā hāḍ vagere kaṭhin avayavarūp ane
jene ras rūp pariṇamāvyā hatā, temanā rudhirādik dravyarūp

PDF/HTML Page 27 of 110
single page version

pariṇamāvavānā kāraṇabhūt jīvanī shaktinī pūrṇatāne
sharīraparyāpti kahe chhe.
£ndriyaparyāptiāhāravargaṇānā paramāṇuone
indriyonā ākāre pariṇamāvavāne tathā indriy dvārā viṣhay
grahaṇ karavānā kāraṇabhūt jīvanī shaktinī pūrṇatāne
indriyaparyāpti kahe chhe.
shvāsochchhvāsaparyāptiāhāravargaṇānā
paramāṇuone shvāsochchhvāsarūp pariṇamāvavānā kāraṇabhūt
jīvanī shaktinī pūrṇatāne shvāsochchhvāsaparyāpti kahe chhe.
bhāṣhāparyāptibhāṣhāvargaṇānā paramāṇuone
vachanarūp pariṇamāvavānā kāraṇabhūt jīvanī shaktinī
pūrṇatāne bhāṣhāparyāpti kahe chhe.
manaḥparyāptimanovargaṇānā paramāṇuone
hr̥udayasthānamān āṭh pāṅkhaḍīnā kamalākār manarūp
pariṇamāvavāne tathā temanī dvārā yathāvat (joīe tevī
rīte) vichār karavānā kāraṇabhūt jīvanī shaktinī pūrṇatāne
manaḥparyāpti kahe chhe.
ekendriy jīvone bhāṣhāparyāpti ane manaḥparyāpti
sivāy bākīnī chār paryāpti hoy chhe.
dvīndriy, trīndriy, chaturindriy, ane asañgnī pañchendriy
jīvone manaḥparyāpti sivāyanī bākīnī pāñch paryāpti hoy
chhe, ane sañgnī pañchendriy jīvone chhae paryāpti hoy chhe. e
sarva paryāptione pūrṇa thavāno kāḷ antarmuhūrta chhe tathā ek
em ek paryāptino kāḷ paṇ antarmuhūrta chhe, ane sarva
paryāptino kāḷ maḷīne paṇ antarmuhūrta chhe, ane pahelethī
bījī sudhīno tathā bījīthī trījī sudhīno evī rīte chhaṭhṭhī
paryāpti sudhīno kāḷ kramathī moṭā moṭā antarmuhūrta chhe.
potapotāne yogya paryāptiono prārambh to ekadam
thāy chhe. parantu pūrṇatā kramathī thāy chhe. jyān sudhī koī paṇ
jīvanī sharīraparyāpti pūrṇa to thaī na hoy, paṇ niyamathī
pūrṇa thavāvāḷī hoy, tyān sudhī te jīvane
nirvr̥uttyaparyāptak
kahe chhe.
ane jenī sharīraparyāpti pūrṇa thaī gaī hoy tene
paryāptak kahe chhe. ane jenī ek paṇ paryāpti pūrṇa thaī
na hoy tathā shvāsanā aḍhāramān bhāgamān ja maraṇ thavāvāḷun
hoy, tene
labdhayaparyāptak kahe chhe.

PDF/HTML Page 28 of 110
single page version

204 pra. aparyāpti nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī labdhyaparyāptak avasthā thāy,
tene aparyāpti nāmakarma kahe chhe.
205 pra. pratyek nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ek sharīrano ek svāmī
hoy, tene pratyek nāmakarma kahe chhe.
206 pra. sādhāraṇ nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī ek sharīranā anek jīv
mālik (svāmī) hoy, tene sādhāraṇ nāmakarma kahe chhe.
207 pra. sthir nāmakarma ane asthir nāmakarma kone
kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranī dhātu ane upadhātu
potapotānā ṭhekāṇe rahe, tene sthir nāmakarma kahe chhe. ane
je karmanā udayathī sharīranī dhātu ane upadhātu potapotāne
ṭhekāṇe na rahe, tene asthir nāmakarma kahe chhe.
208 pra. shubh nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranā avayav sundar thāy,
tene shubh nāmakarma kahe chhe.
209 pra. ashubh nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sharīranā avayav sundar na
thāy, tene ashubh nāmakarma kahe chhe.
210 pra. subhag nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī bījā jīvo potānā upar
prīti kare, tene subhag nāmakarma kahe chhe.
211 pra. durbhag nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī bījā jīvo potānī sāthe
dushmanī (vair) kare, tene durbhag nāmakarma kahe chhe.
212 pra. susvar nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sundar madhur svar hoy, tene
susvar nāmakarma kahe chhe.
213 pra. duḥsvar nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī madhur svar na hoy, tene
duḥsvar nāmakarma kahe chhe.

PDF/HTML Page 29 of 110
single page version

214 pra. ādey nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī kāntisahit sharīr ūpaje,
tene ādey nāmakarma kahe chhe.
215 pra. anādey nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī kāntisahit sharīr na hoy,
tene anādey nāmakarma kahe chhe.
216 pra. yashaḥkīrti nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sansāramān jīvanī prashansā
thāy, tene yashaḥkīrti nāmakarma kahe chhe.
217 pra. apayashaḥkīrti nāmakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī sansāramān jīvanī prashansā na
thāy, tene apayashaḥkīrti nāmakarma kahe chhe.
218 pra. tīrthaṅkar nāmakarma kone kahe chhe?
u. arhant padanā kāraṇabhūt karmane tīrthaṅkar
nāmakarma kahe chhe.
219 pra. gotrakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī santānanān kramanā chālatā
āvel jīvanā ācharaṇarūp uchcha-nīch gotramān janma thāy,
tene gotrakarma kahe chhe.
220 pra. gotrakarmanā keṭalā bhed chhe?
u. beḥuchchagotra ane nīchagotra.
221 pra. uchcha gotrakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī uchcha kuḷamān janma thāy.
222 pra. nīch gotrakarma kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī nīch kuḷamān janma thāy.
223 pra. antarāy karma kone kahe chhe?
u. je karma dānādik karavāmān vighna nāṅkhe.
224 pra. antarāy karmanā keṭalā bhed chhe?
u. pāñchaḥdānāntarāy, lābhāntarāy, bhogāntarāy,
upabhogāntarāy ane vīryāntarāy; darekano artha e ke
darekamān vighna nāṅkhe.
225 pra. puṇya karma kone kahe chhe?
u. je jīvane iṣhṭa vastunī prāpti karāve.

PDF/HTML Page 30 of 110
single page version

226 pra. pāp karma kone kahe chhe?
u. je jīvane aniṣhṭa vastunī prāpti karāve.
227 pra. ghātiyā karma kone kahe chhe?
u. je jīvanā gnānādik anujīvī guṇono ghāt
kare, tene ghātiyā karma kahe chhe.
228 pra. aghātiyā karma kone kahe chhe?
u. je jīvanā gnānādik anujīvī guṇono
ghāt na kare, tene aghātiyā karma kahe chhe.
229 pra. sarvaghāti karma kone kahe chhe?
u. je jīvanā anujīvī guṇono sarva prakāre
ghāt kare, tene sarvaghāti karma kahe chhe.
230 pra. deshaghātikarma kone kahe chhe?
u. je jīvanā anujīvī guṇono ekadesh
ghāt kare, tene deshaghāti karma kahe chhe.
231 pra. jīvavipākī karma kone kahe chhe?
u. jenun phaḷ jīvamān hoy.
232 pra. pudgalavipākī karma kone kahe chhe?
u. je karmanun phaḷ pudgalamān (sharīramān) thāy.
233 pra. bhavavipākī karma kone kahe chhe?
u. jenā phaḷathī jīv sansāramān rokāy.
234 pra. kṣhetravipākī karma kone kahe chhe?
u. je karmanā phaḷathī vigrah gatimān jīvano ākār
pahelānā jevo banelo rahe.
235 pra. vigrah gati kone kahe chhe?
u. ek sharīrane chhoḍīne bījun sharīr grahaṇ karavāne
māṭe jīvanun javun, tene vigrahagati kahe chhe.
236 pra. ghāti karma keṭalān ane kyā kyā chhe?
u. suḍatālīs (47) chheḥgnānāvaraṇ 5,
darshanāvaraṇ 9, mohanīy 28 ane antarāy 5, e pramāṇe
47 chhe.
237 pra. aghāti karma keṭalān ane kyā kyā chhe?
u. ekaso ek (101) chheḥvedanīy 2, āyu

PDF/HTML Page 31 of 110
single page version

4, nāmakarma 93 ane gotra 2, e pramāṇe 101 chhe.
238 pra. sarvaghāti prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. ekavīsh (21) chheḥ gnānāvaraṇanī 1
(kevaḷagnānāvaraṇ), darshanāvaraṇanī 6, (kevaḷ darshanāvaraṇ 1
ane nidrā 5, nidrā, nidrānidrā, prachalā, prachalāprachalā ane
styānagr̥uddhi), mohanīyanī 14 (anantānubandhī 4,
apratyākhyānāvaraṇ 4, pratyākhyānāvaraṇ 4, mithyātva 1
ane samyagmithyātva 1) e pramāṇe 21 prakr̥iti chhe.
239 pra. deshaghāti prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. chhavvīs (26) chheḥgnānāvaraṇanī 4 (mati-
gnānāvaraṇ, shrutagnānāvaraṇ, avadhignānāvaraṇ ane
manaḥparyayagnānāvaraṇ), darshanāvaraṇanī 3. (chakṣhudarshanāvaraṇ,
avadhidarshanāvaraṇ) achakṣhurdarshanāvaraṇ mohanīyanī 14
(sañjvalan 4, nokaṣhāy 9 ane samyaktva 1), antarāyanī
5
e pramāṇe chhavvīs chhe.
240 pra. kṣhetravipākī prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. chār chheḥnarakagatyānupūrvī, tiryaggatyānupūrvī,
manuṣhyagatyānupūrvī ane devagatyānupūrvī e chār chhe.
241 pra. bhavavipākī prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī
chhe?
u. chār chheḥnarakāyu, tiryañchāyu, manuṣhyāyu ane
devāyu.
242 pra. jīvavipākī prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. iṭhṭhayoter (78) chheḥghātikarmanī 47,
gotranī 2, vedanīyanī 2 ane nāmakarmanī 27 (tīrthaṅkar
prakr̥iti, uchchhvās, bādar, sūkṣhma, paryāpti, aparyāpti,
susvar, duḥsvar, ādey, anādey, yashaḥkīrti,
apayashaḥkīrti, tras, sthāvar, prashasta
vihāyogati,
aprashasta vihāyogati, subhag, durbhag, gati 4, jāti 5)
e sarva maḷīne 78 prakr̥iti chhe.
243 pra. pudgalavipākī prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī
chhe?
u. bāsaṭh chheḥ(sarvaprakr̥iti 148mānthī kṣhetravipākī
4, bhavavipākī 4, jīvavipākī 78 evī rīte sarva maḷīne

PDF/HTML Page 32 of 110
single page version

86 prakr̥iti bād karavāthī bākī rahī 62 prakr̥iti te pudgal
vipākī chhe.)
244 pra. pāp prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. so (100) chheḥghātiyā prakr̥iti 47, ashātā
vedanīy 1, nīchagotra 1, narakāyu 1 ane nāmakarmanī 50
(narakagati 1, narakagatyānupūrvī 1, tiryaggati 1,
tiryaggatyānupūrvī 1, jātimānthī ādinī 4, sansthānanā
antanī 5, sanhanan antanī 5, sparshādik 20, upaghāt
1, aprashasta vihāyogati 1, sthāvar 1, sūkṣhma 1,
aparyāpti 1, anādey 1, apayashaḥkīrti 1, ashubh 1,
durbhag 1, duḥsvar 1, asthir 1, sādhāraṇ 1) e sarva
maḷīne 100 pāp prakr̥iti chhe.
245 pra. puṇya prakr̥iti keṭalī ane kaī kaī chhe?
u. aḍasaṭh (68) chheḥkarmanī samasta prakr̥iti
148 chhe, jemānthī 100 pāp prakr̥iti bād karavāthī bākī
rahel 48 prakr̥iti ane nāmakarmanī sparshādi 20 prakr̥iti,
puṇya ane pāp e bannemān gaṇāy chhe; kemake te vīshe (20)
prakr̥iti sparshādi koīne iṣhṭa ane koīne aniṣhṭa hoy chhe.
te māṭe 48mān sparshādi 20 prakr̥iti meḷavavāthī 68 puṇya
prakr̥iti thāy chhe.
246 pra. sthitibandh kone kahe chhe?
u. karmomān ātmānī sāthe rahevānī maryādānun paḍavun
tene.
247 pra. āṭhe karmonī utkr̥uṣhṭa sthiti keṭalī keṭalī
chhe?
u. gnānāvaraṇ, darshanāvaraṇ, vedanīy, antarāy, e
chāre karmonī utkr̥uṣhṭa sthiti trīs trīs kroḍākroḍī sāgaranī
chhe, mohanīy karmanī sitter kroḍākroḍī sāgaranī chhe.
nāmakarmanī ane gotrakarmanī vīsh vīsh (20) kroḍākroḍī
sāgaranī chhe ane āyukarmanī tetrīs (33) sāgaranī chhe.
248 pra. āṭhe karmonī jaghanya sthiti keṭalī keṭalī
chhe?
u. vedanīy karmanī bār (12) muhūrta, nām tathā
gotrakarmanī āṭh (8) muhūrtanī ane bākīnān samasta karmonī
antarmuhūrtanī jaghanya sthiti chhe.

PDF/HTML Page 33 of 110
single page version

249 pra. kroḍākroḍī kone kahe chhe?
u. ek karoḍ ne ek karoḍe guṇavāthī je saṅkhyā
thāy, tene ek kroḍākroḍī kahe chhe.
250 pra. sāgar kone kahe chhe?
u. dash kroḍākroḍī addhāpalyono ek sāgar thāy chhe.
251 pra. addhāpalya kone kahe chhe?
u. be hajār kosh ūṇḍo ane be hajār kosh
pahoḷā evā goḷ khāḍāmān, jeno kātarathī bījo bhāg na
thaī shake evā gheṭānnā vāḷone bharavā. pachhī jeṭalā vāḷ
temān samāy, temānthī ek ek vāḷ so
so varṣhe bahār
kāḍhavo; jeṭalā varṣhomān te sarve vāḷ nīkaḷī jāy teṭalā
varṣhonā jeṭalā samay thāy tene vyavahārapalya kahe chhe.
vyavahārapalyathī asaṅkhyātaguṇo uddhārapalya thāy chhe ane
uddhārapalyathī asaṅkhyātaguṇo addhāpalya thāy chhe.
252 pra. muhūrta kone kahe chhe?
u. aḍatālīs (48) miniṭano ek muhūrta thāy
chhe.
253 pra. antarmuhūrta kone kahe chhe?
u. āvalīthī upar ane muhūrtathī nīchenā kāḷane
antarmuhūrta kahe chhe.
254. pra. āvalī kone kahe chhe?
u. ek shvāsamān saṅkhyāt āvalī thāy chhe.
255 pra. shvāsochchhvās kāḷ kone kahe chhe?
u. nīrogī puruṣhanī nāḍīnā ekavār chālavāne
shvāsochchhvās kāḷ kahe chhe.
256 pra. ek muhūrtamān keṭalā shvāsochchhvās thāy chhe?
u. ek muhūrtamān traṇ hajār sātaso tonter
(3773) shvāsochchhvās thāy chhe.
257 pra. anubhāgabandh kone kahe chhe?
u. phaḷ devānī shaktinī hīnādhikatāne
anubhāgabandh kahe chhe.
258 pra. pradeshabandh kone kahe chhe?
u. bandh thavāvāḷā karmonī saṅkhyānā nirṇayane
pradeshabandh kahe chhe.

PDF/HTML Page 34 of 110
single page version

259 pra. uday kone kahe chhe?
u. sthitine pūrī karīne karmonā phal āpavāne uday
kahe chhe.
260 pra. udīraṇā kone kahe chhe?
u. sthiti pūrī karyā vinā ja karmanān phaḷ āvavāne
udīraṇā kahe chhe.
261 pra. upasham kone kahe chhe?
u. dravya, kṣhetra, kāḷ, bhāvanā nimittathī karmanī
shaktinī anudbhūtine upasham kahe chhe.
262 pra. upashamanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥantaḥkaraṇarūp upasham ane
sadavasthārūp upasham.
263 pra. antaḥkaraṇarūp upasham kone kahe chhe?
u. āgāmī kāḷamān uday āvavā yogya karmanā
paramāṇuone āgaḷpāchhaḷ uday āvavā yogya karavān,
tene antaḥkaraṇarūp upasham kahe chhe.
264 pra. sadavasthārūp upasham kone kahe chhe?
u. vartamān samayane chhoḍīne āgāmī kāḷamān uday
āvavāvāḷān karmonun sattāmān rahevun tene sadavasthārūp upasham
kahe chhe.
265 pra. kṣhay kone kahe chhe?
u. karmanī ātyantik nivr̥uttine kṣhay kahe chhe.
266 pra. kṣhayopasham kone kahe chhe?
u. vartamān niṣhekamān sarvaghātī sparddhakono
udayābhāvī kṣhay tathā deshaghātī sparddhakono uday ane
āgāmī kāḷamān uday āvavāvāḷā niṣhekono sadavasthārūp
upasham evī karmanī avasthāne kṣhayopasham kahe chhe.
267 pra. niṣhek kone kahe chhe?
u. ek samayamān karmanā jeṭalān paramāṇuo
udayamān āve te sarvanā samūhane niṣhek kahe chhe.
268 pra. sparddhak kone kahe chhe?
u. vargaṇāonā samūhane sparddhak kahe chhe.

PDF/HTML Page 35 of 110
single page version

269 pra. vargaṇā kone kahe chhe?
u. vargonā samūhane vargaṇā kahe chhe.
270 pra. varga kone kahe chhe?
u. samān avibhāgapratichchhedonā dhārak pratyek
karmaparamāṇune varga kahe chhe.
271 pra. avibhāgapratichchhed kone kahe chhe?
u. shaktinā avibhāgī anshane avibhāgapratichchhed
kahe chhe. athavā jeno bījo bhāg thaī shake nahi tevā anshane
avibhāgapratichchhed kahe chhe.
272 pra. ā prakaraṇamān ‘‘shakti’’ shabdathī kaī
shakti iṣhṭa chhe?
u. ahīn shakti shabdathī karmonī anubhāgarūp
arthāt phaḷ āpavānī shakti iṣhṭa chhe.
273 pra. udayābhāvī kṣhay kone kahe chhe?
u. phaḷ āpyā vinā ātmāthī karmanā sambandh
chhūṭavāne udayābhāvī kṣhay kahe chhe.
274 pra. utkarṣhaṇ kone kahe chhe?
u. karmonī sthiti tathā anubhāganā vadhī javāne
utkarṣhaṇ kahe chhe.
275 pra. apakarṣhaṇ kone kahe chhe?
u. karmonī sthiti tathā anubhāganā ghaṭī javāne
apakarṣhaṇ kahe chhe.
276 pra. saṅkramaṇ kone kahe chhe?
u. koī paṇ karmanā sajātīy ek bhedane bījā
bhedarūp thaī javāne saṅkramaṇ kahe chhe.
277 pra. samayaprabaddha kone kahe chhe?
u. ek samayamān jeṭalā karmaparamāṇu ane
nokarmaparamāṇu bandhāy, te sarvane samayaprabaddha kahe chhe.
278 pra. guṇahāni kone kahe chhe?
u. guṇākārarūp hīn hīn (ochhun ochhun) dravya
jemān jaṇāy, tene guṇahāni kahe chhe. jemakekoī jīve ek
samayamān 6300 paramāṇuonā samūharūp samay prabaddhano
bandh karyo ane temān 48 samayanī sthiti paḍī, temān

PDF/HTML Page 36 of 110
single page version

guṇahānionā samūharūp nānā guṇahāni 6, temānthī pratham
guṇahāninā paramāṇu 3200, bījī guṇahāninā paramāṇu
1600, trījī guṇahāninā paramāṇu 800, chothī
guṇahāninā paramāṇu 400, pāñchamī guṇahāninā paramāṇu
200 ane chhaṭhṭhī guṇahāninā paramāṇu 100 chhe. ahīn
uttarottar guṇahāniomān guṇākārarūp hīn hīn
paramāṇu(dravya) prāpta thāy chhe. tethī tene guṇahāni kahe chhe.
279 pra. guṇahāni āyām kone kahe chhe?
u. ek guṇahāninā samayanā samūhane guṇahāni
āyām kahe chhe. jemakeuparanā draṣhṭāntamān 48 samayanī
sthitimān 6 guṇahāni hatī, to 48 ne 6 e bhāgavāthī
pratyek guṇahāninun parimāṇ 8 āvyun, te ja guṇahāni
āyām kahevāy chhe.
280 pra. nānā guṇahāni kone kahe chhe?
u. guṇahānionā samūhane nānā guṇahāni kahe
chhe. jemakeuparanā draṣhṭāntamān āṭh āṭh samayanī chha
guṇahāni chhe, te ja chha saṅkhyā nānā guṇahāninun parimāṇ
jāṇavun.
281 pra. anyonyābhyastarāshi kone kahe chhe?
u. nānāguṇahānipramāṇ bamaṇun māṇḍīne paraspar
guṇākār karavāthī je guṇanaphaḷ (guṇākār) thāy, tene
anyonyābhyastarāshi kahe chhe. jemake
uparanā draṣhṭāntamān be
chha vār māṇḍīne paraspar guṇavāthī 64 thāy chhe, te ja
anyonyābhyastarāshinun parimāṇ jāṇavun.
282 pra. antim guṇahāninun parimāṇ kevī rīte
kāḍhavun?
u. ek ochhā anyonyābhyastarāshino bhāg
samayaprabaddhamān mūkavāthī antim guṇahāninā dravyanun parimāṇ
nīkaḷe chhe. jemake
6300mān ek ochhā 64no bhāg
devāthī je 100 prāpta thayā, te ja antim guṇahāninun dravya
chhe.
283 pra. anyaguṇahānionā dravyanun parimāṇ kevī
rīte kāḍhavun joīe?
u. antim guṇahāninā dravyane pratham guṇahāni
paryant bamaṇā bamaṇā karavāthī anyaguṇahānionā dravyanun

PDF/HTML Page 37 of 110
single page version

parimāṇ nīkaḷe chhe. jemake2004008001600
3200.
284 pra. pratyek guṇahānimān prathamādi samayomān
dravyanun parimāṇ kevī rīte hoy chhe?
u. niṣhekahārane chayathī guṇavāthī pratyek guṇahāninā
pratham samayanā dravya nīkaḷe chhe, ane pratham samayanā
dravyamānthī ek ek chay bād karavāthī uttarottar samayonā
dravyonun parimāṇ nīkaḷe chhe. jemake
niṣhekahār 16 ne chay
32 thī guṇavāthī pratham guṇahāninā pratham samayanā dravya
512 thāy chhe. ane 512 mānthī ek ek chay athavā
batrīsh batrīsh bād karavāthī bījā samayanā dravyonun
parimāṇ 480, trījā samayanā dravyonun parimāṇ 448,
chothā samayanā dravyonun parimāṇ 416, pāñchamān samayanā
dravyonun parimāṇ 384, chhaṭhṭhā samayanā dravyonun parimāṇ
352, sātamān samayanā dravyonun parimāṇ 320 ane
āṭhamān samayanān dravyonān parimāṇ 288 nīkaḷe chhe. evī
rīte dvitīyādik guṇahāniomān paṇ prathamādi samayonā
dravyonun parimāṇ kāḍhī levun.
285 pra. niṣhekahār kone kahe chhe?
u. guṇahāniāyāmathī bamaṇā parimāṇane
niṣhekahār kahe chhe. jemakeḥguṇahāni āyām 8 thī
bamaṇā 16 ne niṣhekahār kahe chhe.
286 pra. chay kone kahe chhe?
u. shreṇī vyavahār gaṇitamān samān hāni athavā
samān vr̥uddhinā parimāṇane chay kahe chhe.
287 pra. ā prakaraṇamān chayanun parimāṇ kāḍhavānī
kaī rīt chhe?
u. niṣhekahāramān ek adhik guṇahāni āyāmanun
pramāṇ joḍīne ardhā karavāthī je labdha āve, tene
guṇahāniāyāmathī guṇyā karavī, evī rīte guṇavāthī je
guṇanaphaḷ (guṇākār) thāy. teno bhāg vivakṣhit
guṇahāninā dravyamān umeravāthī vivakṣhit guṇahāninā chayanun
parimāṇ nīkaḷe chhe.
jemakeniṣhekahār 16mān ek adhik guṇahāni
āyām 9 umeravāthī 25 thayā. pachīshanā ardhā 12।। ne

PDF/HTML Page 38 of 110
single page version

guṇahāniāyām 8 thī guṇavāthī 100 thāy chhe. te
100no bhāg vivakṣhit pratham guṇahāninā dravya 3200mān
umeravāthī pratham guṇahānisambandhī chay 32 āvyā. evī
rīte dvitīy guṇahāninā chayanun parimāṇ 16, tr̥utīyanun
pariṇām 8, chaturthanun 4, pañchamanun 2 ane antim
guṇahāninā chayanun parimāṇ 1 jāṇavun.
288 pra. anubhāganī rachanāno kram kyo chhe?
u. dravyanī apekṣhāthī je rachanā upar batāvī chhe
temān pratyek guṇahāninā prathamādi samay sambandhī dravyane
vargaṇā kahe chhe. ane te vargaṇāomān je paramāṇu chhe, tene
varga kahe chhe. pratham guṇahāninī pratham vargaṇāmān je 512
varga chhe, temān anubhāgashaktinā avibhāgapratichchhed samān
chhe. ane te dvitīyādi vargaṇāonā vargonā avibhāg-
pratichchhedonī apekṣhāe sarvethī nyūn arthāt jaghanya chhe.
dvitīyādi vargaṇānā vargomān ek ek avibhāgapratichchhedanī
adhikatā kramathī je vargaṇāparyant ek ek avibhāg-
pratichchhed vadhe tyān sudhīnī vargaṇāonā samūhanun nām ek
sparddhak chhe ane je vargaṇānā vargomān yugapat (ek sāthe)
anek avibhāgapratichchhedonī vr̥uddhi thaīne pratham vargaṇānā
vargonā avibhāgapratichchhedonī saṅkhyāthī bamaṇī saṅkhyā thaī
jāy, tyānthī bījā sparddhakano prārambh samajavo. evī ja
rīte je je vargaṇāonā vargomān pratham vargaṇānā vargonā
avibhāgapratichchhedonī saṅkhyāthī traṇaguṇā, chāraguṇā ādi
avibhāgapratichchhed hoy, tyānthī trījo, chotho ādi
sparddhakono prārambh samajavo. evī rīte ek guṇahānimān
anek sparddhak thāy chhe.
289 pra. āsrav kone kahe chhe?
u. bandhanā kāraṇane āsrav kahe chhe.
290 pra. āsravanā keṭalā bhed chhe?
u. chār chheḥdravyabandhanun nimittakāraṇ, dravyabandhanun
upādānakāraṇ, bhāvabandhanun nimittakāraṇ ane bhāvabandhanun
upādānakāraṇ
291 pra. kāraṇ kone kahe chhe?
u. kāryanī utpādak sāmagrīne kāraṇ kahe chhe.

PDF/HTML Page 39 of 110
single page version

292 pra. kāraṇanā keṭalā bhed chhe?
u. be bhed chheḥek samartha kāraṇ ane bījun
asamartha kāraṇ.
293 pra. samartha kāraṇ kone kahe chhe?
u. pratibandhano abhāv tathā sahakārī samasta
sāmagrīonā sadbhāvane samartha kāraṇ kahe chhe. samartha
kāraṇanā thavāthī kāryanī utpatti niyamathī thāy chhe.
294 pra. asamartha kāraṇ kone kahe chhe?
u. bhinnabhinna pratyek sāmagrīne asamartha kāraṇ
kahe chhe. asamartha kāraṇ kāryanun niyāmak nathī.
295 pra. sahakārī sāmagrīnā keṭalā bhed chhe?
u. be bhed chheḥek nimittakāraṇ, bījun
upādānakāraṇ.
296 pra. nimittakāraṇ kone kahe chhe?
u. svayam kāryarūp na pariṇame, parantu kāryanī
utpattimān sahāyak ( anukuḷ) hovāno jenā upar ārop
āve chhe te padārthane nimittakāraṇ kahe chhe. jemake
ghaḍānī
utpattimān kumbhār, daṇḍ, chakra, ādi.
297 pra. upādānakāraṇ kone kahe chhe?
u. + (1) je padārtha svayam kāryarūp pariṇame, tene
upādānakāraṇ kahe chhe. jemakeghaḍānī utpattimān māṭī, (2)
anādikāḷathī dravyamān je paryāyono pravāh chālī rahyo chhe,
temān anantar pūrvakṣhaṇavartī paryāy upādān kāraṇ chhe. ane
anantar uttarakṣhaṇavartī paryāy kārya chhe, (3) te samayanī
paryāyanī yogyatā te upādānakāraṇ ane te paryāy kārya.
upādānakāraṇ te ja kharun kāraṇ chhe.
298 pra. dravyabandh kone kahe chhe?
u. kārmāṇaskandharūp pudgaladravyamān ātmānī sāthe
sambandh thavānī shaktine dravyabandh kahe chhe.
299 pra. bhāvabandh kone kahe chhe?
u. ātmānā yogakaṣhāyarūp bhāvone bhāvabandh kahe
chhe.
+ (1) āptamīmānsā. gā71-72ṭīkā (2) āptamīmānsā
gāthā 58nī ṭīkā (3) pañchādhyāyīa1gāthā. 732
nambar (1) dravyārthikanaye chhe; (2) ane (3) paryāyārthik naye chhe.

PDF/HTML Page 40 of 110
single page version

300 pra. dravyabandhanun nimitta kāraṇ shun chhe?
u. ātmānā yogakaṣhāyarūp pariṇām dravyabandhanun
nimittakāraṇ chhe.
301 pra. dravyabandhanun upādānakāraṇ shun chhe?
u. bandh thavānā pūrva kṣhaṇamān bandh thavānā sanmukh
kārmāṇ skandhane dravyabandhanun upādān kāraṇ kahe chhe.
302 pra. bhāvabandhanun nimittakāraṇ shun chhe?
u. uday ane udīraṇā avasthāne prāpta pūrvabaddha
karma bhāvabandhanun nimitta kāraṇ chhe.
303 pra. bhāvabandhanun upādānakāraṇ shun chhe?
u. bhāvabandhanā vivakṣhit samayathī anantar pūrva
kṣhaṇavartī yog kaṣhāyarūp ātmānā paryāy visheṣhane
bhāvabandhanun upādānakāraṇ kahe chhe.
304 pra. bhāvāsrav kone kahe chhe?
u. dravyabandhanā nimitta kāraṇ athavā bhāvabandhanā
upādānakāraṇane bhāvāsrav kahe chhe.
305 pra. dravyāsrav kone kahe chhe?
u. dravyabandhanā upādānakāraṇ athavā bhāvabandhanā
nimittakāraṇane dravyāsrav kahe chhe.
306 pra. prakr̥itibandh ane anubhāgabandhamān sho bhed
chhe?
u. pratyek prakr̥itinā bhinnabhinna upādān shakti
yukta anek bhedarūp kārmāṇ skandhano ātmānī sāthe sambandh
thavāne prakr̥itibandh kahe chhe. ane te ja skandhomān phaḷadān
shaktinā tāratamyane (nyūnādhikatāne) anubhāgabandh kahe chhe.
307 pra. samasta prakr̥itionā bandhanun kāraṇ
sāmānyatāthī yog chhe athavā temān kāī visheṣhatā chhe?
u. jevī rīte bhinna bhinna upādān shaktiyukta
nānā prakāranā bhojanone manuṣhya hasta dvārā ichchhā
visheṣhapūrvak grahaṇ kare chhe ane visheṣh ichchhānā abhāvamān
udar pūrṇa karavāne māṭe sāmānya bhojananun grahaṇ kare chhe,
tevī ja rīte ā jīv visheṣh kaṣhāyanā abhāvamān yog
mātrathī kevaḷ shātāvedanīyarūp karmane grahaṇ kare chhe, parantu