PDF/HTML Page 61 of 110
single page version
sāthe sambandh na thavāne samvar kahe chhe.
tāratamyatārūp avasthāvisheṣhane guṇasthān kahe chhe.
PDF/HTML Page 62 of 110
single page version
sūkṣhmasāmparāy, 11 upashāntamoh, 12 kṣhīṇamoh, 13
sayogakevalī, 14 ayogakevalī e chaud guṇasthān chhe.
guṇasthān paryant āṭh guṇasthān chāritramohanīyakarmanā
nimittathī chhe. ane teramun ane chaudamun guṇasthān yogonā
nimittathī chhe. bhāvārthaḥ pahelun mithyātvaguṇasthān
darshanamohanīyakarmanā udayathī thāy chhe temān ātmānā
pariṇām mithyātvarūp thāy chhe.
ā guṇasthānamān ātmānā pariṇām samyagmithyātva athavā
ubhayarūp thāy chhe.
guṇasthānamān audayikabhāv thāy chhe. parantu bījun guṇasthān
darshanamohanīy karmanī uday, upasham, kṣhay ane kṣhayopasham
e chār avasthāomānthī koī paṇ avasthānī apekṣhā
rākhatun nathī, tethī ahīn darshanamohanīyakarmanī apekṣhāthī
pariṇāmik bhāv chhe, kintu anantānubandhīrūp
chāritramohanīyakarmano uday hovāthī ā guṇasthānamān
chāritramohanīyakarmanī apekṣhāthī audayikabhāv paṇ kahī
shakāy chhe. ā guṇasthānamān anantānubandhīnā udayathī
samyaktvano ghāt thaī gayo chhe, tethī ahīn samyaktva nathī
ane mithyātvano paṇ uday āvyo nathī, tethī mithyātva
ane samyaktvanī apekṣhāthī anudayarūp chhe.
PDF/HTML Page 63 of 110
single page version
sūkṣhmasāmparāy) e chha guṇasthān chāritramohanīy karmanā
kṣhayopashamathī thāy chhe. tethī ā guṇasthānomān kṣhāyopashamik
bhāv thāy chhe. ā guṇasthānomān samyakchāritra paryāyanī
anukrame vr̥uddhi thatī jāy chhe.
aupashamik bhāv thāy chhe. joke ahīn chāritramohanīy
karmano pūrṇatayā upasham thaī gayo chhe, topaṇ yogano
sadbhāv hovāthī pūrṇa chāritra nathī. kemake
samyakchāritramohanīyanā lakṣhaṇamān yog ane kaṣhāyanā
abhāvathī pūrṇa samyakchāritra thāy chhe, evun lakhyun chhe.
guṇasthānamān paṇ agiyāramā guṇasthānanī māphak
samyakchāritranī pūrṇatā nathī. samyaggnān guṇ joke chothā
guṇasthānamān ja pragaṭ thaī chūkyo hato. bhāvārtha
rahyo chhe, topaṇ darshan mohanīy karmano uday thavāthī te
gnān mithyārūp hatun. parantu chothā guṇasthānamān jyāre
darshanamohanīy karmanā udayano abhāv thaī gayo, tyāre te
ja ātmāno gnānaparyāy samyaggnān kahevāvā lāgyo ane
pañchamādi guṇasthānomān tapashcharaṇādinā nimittathī avadhi,
manaḥparyayagnān paṇ koī koī jīvane pragaṭ thaī jāy chhe
tathāpi kevaḷagnān thayā vinā samyaggnānanī pūrṇatā thaī
shakatī nathī, tethī ā bāramā guṇasthān sudhī joke
samyagdarshananī pūrṇatā thaī gaī chhe (kemake kṣhāyik samyaktva
vagar kṣhapakashreṇī chaḍhātī nathī ane kṣhapakashreṇī vagar bāramā
guṇasthāne jāy nahi.) topaṇ samyaggnān ane
samyakchāritra guṇ atyār sudhī apūrṇa chhe, tethī
atyārasudhī mokṣha thato nathī.
nimittathī sayog kevaḷī chhe. ā guṇasthānamān samyaggnānanī
pūrṇatā thaī jāy chhe, parantu chāritra guṇanī pūrṇatā na
hovāthī, mokṣha thato nathī.
PDF/HTML Page 64 of 110
single page version
guṇasthānamān samyagdarshan, samyaggnān ane samyakchāritra e
traṇe guṇonī pūrṇatā thaī jāy chhe, tethī mokṣha paṇ have dūr
rahyo nathī, arthāt a, i, u, r̥̄u, lr̥u, e pāñch hsva
svarono uchchār karavāmān jeṭalo vakhat lāge chhe teṭalā ja
vakhatamān mokṣha thaī jāy chhe.
mithyātva guṇasthānamān rahevāvāḷo jīv viparīt shraddhān kare
chhe ane sāchā dharma taraph tenī ruchi (prīti) hotī nathī.
jemake pittajvaravāḷā rogīne dūdh vagere ras kaḍavā lāge chhe,
tevī ja rīte, tene paṇ satyadharma sāro lāgato nathī.
5 ane saṅghāt 5 nī abhed vivakṣhāthī pāñche sharīromān
antarbhāv thāy chhe, tethī bhed vivakṣhāthī sarva 148 ane
abhed vivakṣhāthī 122 prakr̥itio chhe, samyagmithyātva ane
samyakprakr̥iti e be prakr̥itiono bandh thato nathī, kemake e
banne prakr̥itionī sattā samyaktva pariṇāmothī mithyātva
prakr̥itinā traṇ khaṇḍ karavāthī thāy chhe, tethī anādi
mithyādraṣhṭi jīvanī bandhayog prakr̥iti 117 ane
sattvayogaprakr̥iti 143 chhe. mithyātva guṇasthānamān
tīrthaṅkaraprakr̥iti, āhārak sharīr ane āhārak aṅgopāṅg e
traṇ prakr̥itiono bandh thato nathī; kemake e traṇ prakr̥itiono
bandh samyagdraṣhṭione ja thāy chhe, tethī ā guṇasthānamān
120mānthī traṇ ghaṭāḍavāthī 117 prakr̥itiono bandh thāy chhe.
ane tīrthaṅkar prakr̥iti e pāñch prakr̥itiono ā guṇasthānamān
PDF/HTML Page 65 of 110
single page version
117 prakr̥itiono uday pahelā mithyātva guṇasthānamān
thāy chhe.
bākī rahe, te samayamān koī ek anantānubandhī kaṣhāyanā
udayathī jenun samyaktva nāsh thaī gayun chhe, evo jīv
sāsādanaguṇasthānavāḷo thāy chhe.
prakr̥itiono upasham thavāthī je utpanna thāy, tene upasham
utpanna thāy, tene kṣhāyikasamyaktva kahe chhe. ane chha
prakr̥itiono anuday ane samyakprakr̥iti nāmanā mithyātvanā
udayathī je utpanna thāy, tene kṣhāyopashamik samyaktva
kahe chhe.
mithyādraṣhṭinī pāñch ane sādi mithyādraṣhṭinī pāñch ane
sādi mithyādraṣhṭinī sāt prakr̥itionā upashamathī utpanna
thāy, tene prathamopashamasamyaktva kahe chhe.
chatuṣhṭayanun visanyojan (apratyākhyānādirūp) karīne
darshanamohanīyanī traṇ prakr̥itiono upasham karīne samyaktva
prāpta kare chhe, tene dvitīyopasham samyaktva kahe chhe.
PDF/HTML Page 66 of 110
single page version
evī soḷ prakr̥itio ghaṭāḍavāthī 101 prakr̥itiono bandh
sāsādan guṇasthānamān thāy chhe. te soḷ prakr̥itinān nām
ekendriyajāti, vikalatray jāti traṇ, sthāvar, ātāp,
sūkṣhma, aparyāpta, ane sādhāraṇ e soḷ chhe.
sudhī ja te prakr̥itiono bandh, uday athavā sattā thāy chhe.
āgaḷanā koī guṇasthānamān te prakr̥itiono bandh, uday
athavā sattva hotān nathī, tene vyuchchhitti kahe chhe.
sādhāraṇ e pāñch mithyātva guṇasthānanī vyuchchhinna
prakr̥itio bād karavāthī 112 rahī, parantu
narakagatyānupūrvīno ā guṇasthānamān uday thato nathī, tethī
ā guṇasthānamān 111 prakr̥itiono uday thāy chhe.
āhārak aṅgopāṅg e traṇ prakr̥itionī sattā rahetī
nathī.
mithyātvarūp pariṇām paṇ prāpta thatun nathī. parantu maḷelā
dahīn goḷanā svādanī māphak ek bhinna jātinun mishra
pariṇām thāy chhe, tene mishraguṇasthān kahe chhe.
PDF/HTML Page 67 of 110
single page version
mān, māyā, lobh, styānagr̥uddhi, nidrānidrā, prachalāprachalā,
durbhag, duḥsvar, anādey, nyagrodh sansthān, svāti sansthān,
kubjak sansthān, vāman sansthān, vajranārāchasanhanan,
nārāchasanhanan, arddhanārāch sanhanan, kīlit sanhanan,
aprashastavihāyogati, strīved, nīchagotra, tiryaggati,
tiryaggatyānupūrvī, tiryagāyu ane udyot) ne bād karavāthī
bākī rahī 76; parantu ā guṇasthānamān koī paṇ
āyukarmano bandh thato nathī, tethī 76mānthī manuṣhyāyu ane
devāyu e bannene bād karavāthī 74 prakr̥itiono bandh thāy
chhe. narakāyu to pahelā guṇasthānamān ane tiryagāyunī bījā
guṇasthānamān ja vyuchchhiti thaī chūkī chhe.
(anantānubandhī krodh, mān, māyā, lobh, ekendriyādi 4
ane sthāvar 1)ne bād karavāthī bākī rahelī 102mānthī
narakagatyānupūrvī vagar (kemake te bījā guṇasthānamān bād
karelī chhe) bākīnī traṇ anupūrvī ghaṭāḍavāthī koī paṇ
anupūrvīno uday nathī.) bākī rahelī 99 prakr̥iti ane ek
samyagmithyātva prakr̥itino uday ahīn āvī maḷyo, te
kāraṇathī ā guṇasthānamān 100 prakr̥itiono uday thāy chhe.
kṣhayopashamathī ane apratyākhyānāvaraṇ krodh, mān, māyā,
PDF/HTML Page 68 of 110
single page version
guṇasthānavartī thāy chhe.
sahit 77 prakr̥itiono bandh ā chothāmān thāy chhe.
karavāthī 99 rahī, temān chār anupūrvī ane ek
samyakprakr̥itimithyātva e pāñch prakr̥itio umeravāthī 104
prakr̥itiono uday thāy chhe.
apratyākhyānāvaraṇ krodh mān, māyā, lobhanā upashamathī
shrāvakavratarūp deshachāritra thāy chhe, tene ja deshavirat nāme
pāñchamun guṇasthān kahe chhe. pāñchamun ādi uparanān sarva
guṇasthānomān samyagdarshan ane samyagdarshananun avinābhāvī
samyaggnān avashya thāy chhe, enā vinā pāñchamā, chhaṭhṭhā
vagere guṇasthāno thatān nathī.
mān, māyā, lobh, manuṣhyagati, manuṣhyagatyānupūrvī,
manuṣhyāyu, audārik sharīr, audārik aṅgopāṅg,
PDF/HTML Page 69 of 110
single page version
prakr̥itiono bandh thāy chhe.
krodh, mān, māyā, lobh, devagati, devagatyānupūrvī, devāyu,
narakagati, narakagatyānupūrvī, narakāyu, vaikriyikasharīr,
vaikriyikaaṅgopāṅg, manuṣhyagatyānupūrvī, tiryaggatyānupūrvī,
durbhag, anādey, apayashakīrti)ne bād karavāthī bākī rahelī
87 prakr̥itiono uday chhe.
prakr̥itinī sattā chhe, parantu kṣhāyik samyagdraṣhṭinī apekṣhāe
140 prakr̥itinī ja sattā rahe chhe.
thāy chhe. (joke sañjvalan ane nokaṣhāyano uday chāritra
guṇano virodhī chhe, tathāpi pratyākhyānāvaraṇ kaṣhāyano
upasham thavāthī prādurbhūt sakal sanyamane ghātavāmān samartha
nathī, tethī upachārathī sanyamano utpādak kahyo chhe) tethī
ā guṇasthānavartī munine pramattavirat arthāt chitralācharaṇī
kahe chhe.
e chār vyuchchhinna prakr̥itio bād karavāthī bākī rahelī 63
prakr̥itiono bandh thāy chhe.
PDF/HTML Page 70 of 110
single page version
krodh, mān, māyā, lobh, tiryaggati, tiryagāyu, udyot ane
nīchagotra) ne ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 79 prakr̥itiomān
āhārak sharīr ane āhārak aṅgopāṅg e be prakr̥iti
umeravāthī 81 prakr̥itiono uday thāy chhe.
ghaṭāḍavāthī 146 prakr̥itionī sattā rahe chhe, parantu
kṣhāyikasamyagdraṣhṭine 139 nī ja sattā chhe.
guṇasthānavartī munine apramattavirat kahe chhe.
svasthānaapramatta kahe chhe.
kṣhāyopashamik samyaktvavāḷā shreṇī chaḍhī shakatā nathī.
PDF/HTML Page 71 of 110
single page version
anantānubandhī krodh, mān, māyā ane lobhanun visanyojan
karīne darshanamohanīyanī traṇ prakr̥itiono upasham karīne yā
to dvitīyopashamasamyagdraṣhṭi thaī jāy athavā traṇe
prakr̥itiono kṣhay karī kṣhāyik samyagdraṣhṭi thaī jāy, tyāre
shreṇī chaḍhavāne pātra thāy chhe.
chhe.
kṣhapakashreṇī chaḍhato nathī.
ane agiyāramun upashānta moh chhe.
pariṇām nimitta kāraṇ chhe?
PDF/HTML Page 72 of 110
single page version
pariṇām sadrash tathā visadrash hoy, tene adhaḥkaraṇ kahe chhe.
te adhaḥkaraṇ sātamā guṇasthānamān thāy chhe.
pariṇām sadāy visadrash ja hoy ane ek samayavartī
jīvonā pariṇām sadrash paṇ hoy ane visadrash paṇ hoy,
tene apūrvakaraṇ kahe chhe, ane e ja āṭhamun guṇasthān chhe.
sadrash ja hoy, tene anivr̥uttikaraṇ kahe chhe. e ja navamun
guṇasthān chhe. e traṇey karaṇonā pariṇām pratisamay
anantaguṇī vishuddhatā māṭe thāy chhe.
manuṣhya chhe, bījīmān 166, trījīmān 170, chothīmān 174,
pāñchamīmān 178, chhaṭhṭhīmān 182, sātamīmān 186,
āṭhamīmān 190, navamīmān 194, dashamīmān 198,
agiyāramīmān 202, bāramīmān 206, teramīmān 210,
chaudamīmān 214, pandaramīmān 218 ane soḷamīmān 222
manuṣhya kām kare chhe.
eke ek vadhatā 162mā manuṣhyano pagār 162 chhe.
vagerenā pagāramānthī ek ek rūpiyo kramathī vadhāratān 166
manuṣhyano pagār rūā. 205 chhe.
PDF/HTML Page 73 of 110
single page version
ādi manuṣhyono ek ek rūpiyo pagāramān vadhāratān
170mān manuṣhyano pagār rūā. 249 chhe.
ādi manuṣhyono ek ek rūpiyo vadhatān 174 mā
manuṣhyano pagār 294 rūpiyā thāy chhe; evī rīte kramathī
16mī kacherīmān ja 222 manuṣhya nokar chhe, temānthī
pahelāno pagār rūā. 691 ane 222mā manuṣhyano pagār
912 chhe. ā draṣhṭāntamān pahelī kacherīmān 39 manuṣhyono
pagār, uparanī kacherīonā koī paṇ manuṣhyanā pagār
sāthe maḷato nathī. tathā chhellā 57 manuṣhyono pagār
nīchenī kacherīonā koīpaṇ manuṣhyanā pagār sāthe maḷato
nathī. bākīnā pagār upar nīchenī kacherīonā pagāronī
sāthe yathāsambhav sadrash paṇ chhe, evī rīte yathārthamān paṇ
uparanā samay sambandhī pariṇāmo ane nīchenā samay
sambandhī pariṇāmomān sadrashatā yathāsambhav jāṇavī. tenun
visheṣh svarūp gommaṭasārajīnā guṇasthānādhikāramān tathā
pānā sudhīmān jovun.
ashātā, apayaskīrti, arati ane shok)nā ghaṭāḍavāthī
bākī rahelī 57 prakr̥itimān āhārakasharīr ane āhārak
aṅgopāṅg e be prakr̥itione bheḷavavāthī 59 prakr̥itiono
bandh thāy chhe.
āhārak aṅgopāṅg, nidrānidrā, prachalāprachalā ane
styānagr̥uddhi]nā ghaṭavāthī bākī rahelī 76 prakr̥itiono uday
thāy chhe.
PDF/HTML Page 74 of 110
single page version
139 prakr̥itinī ja sattā rahe chhe.
58 prakr̥itiono bandh thāy chhe.
arddhanārāch, kīlak, asamprāptāsr̥upāṭikā sanhanan)nā
ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 72 prakr̥itiono uday thāy
chhe.
māyā, lobh e chārane ghaṭāḍavāthī dvitīyopasham samyagdraṣhṭi
upashamashreṇīvāḷāne to 142 prakr̥itinī sattā chhe, parantu
kṣhāyik samyagdraṣhṭi upashamashreṇīvāḷāne darshanamohanīyanī traṇ
prakr̥itirahit 139 nī sattā rahe chhe ane kṣhapakashreṇīvāḷāne
sātamā guṇasthānanī vyuchchhittiprakr̥iti āṭh [anantānubandhī
krodh, mān, māyā, lobh tathā darshanamohanīyanī traṇ ane
ek devāyu] ne ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 138 prakr̥itionī
sattā rahe chhe.
tīrthaṅkar, nirmāṇ, prashasta, vihāyogati, pañchendriyajāti,
taijas sharīr, kārmāṇ sharīr, āhārak sharīr, āhārak
PDF/HTML Page 75 of 110
single page version
aṅgopāṅg, devagati, devagatyānupūrvī, rūp, ras, gandh, sparsha,
agurulaghutva, upaghāt, paraghāt, uchchhvās, tras, bādar,
paryāpta, pratyek, sthir, shubhagh, subhag, susvar, ādey,
hāsya, rati, jugupsā, bhay) ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 22
prakr̥itiono bandh thāy chhe.
shok, bhay, jugupsā) ne ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 66
prakr̥itiono uday thāy chhe.
kṣhāyik samyagdraṣhṭine 139 prakr̥itinī ane kṣhapakashreṇīvāḷāne
134 prakr̥itionī sattā rahe chhe.
guṇasthān prāpta thāy chhe.
krodh, mān, māyā, lobh)ne ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 17
prakr̥itiono bandh thāy chhe.
napunsakaved, sañjvalan krodh, mān, māyā)ne ghaṭāḍavāthī bākī
rahelī 60 prakr̥itiono uday thāy chhe.
PDF/HTML Page 76 of 110
single page version
samyagdraṣhṭine 139 prakr̥iti ane kṣhapakashreṇīvāḷāne navamā
guṇasthānamān je 138 prakr̥itionī sattā rahe chhe, temānthī
vyuchchhitti prakr̥iti 36 (tiryaggati 1, tiryaggatyānupūrvī 1,
vikalatrayanī 3, nidrānidrā 1, prachalāprachalā 1, styānagr̥uddhi
1, udyot 1, ātāp 1, ekendriy 1, sādhāraṇ 1, sūkṣhma
1, sthāvar 1, apratyākhyānāvaraṇanī 4,
pratyākhyānāvaraṇanī 4, nokaṣhāyanī 9, sañjvalan krodh 1,
mān 1, māyā 1, narakagati 1, narakagatyānupūrvī 1) ne
ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 102 prakr̥itionī sattā chhe.
agiyāramun upashāntamoh nāmanun guṇasthān thāy chhe. ā
nīchalā guṇasthānomān āvī jāy chhe.
5, darshanāvaraṇanī 4, antarāyanī 5, yashakīrti 1, uchchagotra
1, e sarvane ghaṭāḍavāthī bākī rahelī ek mātra
shātāvedanīy prakr̥itino bandh thāy chhe.
ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 59 prakr̥itiono uday thāy chhe.
PDF/HTML Page 77 of 110
single page version
kṣhāyikasamyagdraṣhṭine 139 prakr̥itionī sattā rahe chhe.
yathākhyāt chāritranā dhārak munine kṣhīṇamoh nāmanun bāramun
guṇasthān thāy chhe.
vyuchchhitti prakr̥itione ghaṭāḍavāthī 57 prakr̥itiono uday
thāy chhe.
prakr̥iti sañjvalan lobhanā ghaṭāḍavāthī bākīnī rahelī 101
prakr̥itionī sattā rahe chhe.
narakagatyānupūrvī, tiryaggatyānupūrvī, vikalatray 3, āyusrik
3, udyot, atāp, ekendriy, sādhāraṇ, sūkṣhma ane sthāvar
maḷīne 63 prakr̥itiono kṣhay thavāthī lokālokaprakāshak
kevaḷagnān tathā manoyog, vachanayog ane kāyayoganā dhārak
arahant bhaṭṭārakane sayogakevaḷī nāme teramun guṇasthān prāpta
thāy chhe. te ja kevaḷī bhagavān potānā divyadhvanithī bhavya
jīvone mokṣhamārgano upadesh āpīne sansāramān mokṣhamārgano
prakāsh kare chhe.
PDF/HTML Page 78 of 110
single page version
5, antarāyanī 5, darshanāvaraṇanī 4, nidrā ane prachalā) ne
ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 41 prakr̥itiomān tīrthaṅkaranī
apekṣhāthī ek tīrthaṅkar prakr̥iti gaṇavāthī 42 prakr̥itiono
uday thāy chhe.
antarāyanī 5, darshanāvaraṇanī 4, nidrā 1, prachalā 1)ne
ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 85 prakr̥itionī sattā rahe chhe.
chhe?
thāy chhe. ā guṇasthānano kāḷ a, ī, u, r̥̄u, lr̥u e pāñch
hsvasvarono uchchār karavānī barābar chhe. potānā
guṇasthānanā kāḷanā dvicharam samayamān sattānī 85
prakr̥itiomānthī 72 prakr̥itiono ane charam samayamān 13
prakr̥itiono nāsh karīne, aranhat bhagavān mokṣhadhāme
(siddhashilāe) padhāre chhe.
koīpaṇ prakr̥itino bandh thato nathī.
PDF/HTML Page 79 of 110
single page version
vajrar̥̄uṣhabhanārāch sanhanan 1, nirmāṇ 1, sthir 1, asthir
1, shubh 1, ashubh 1, susvar 1, duḥsvar 1, audārik
sharīr 1, audārik aṅgopāṅg 1, taijas sharīr 1, kārmāṇ
sharīr 1, samachaturasrasansthān 1, nyagrodh 1, svāti 1,
kubjak 1, vāman 1, huṇḍak 1, sparsha 1, ras 1, gandh 1,
varṇa 1, agurulaghutva 1, upaghāt 1, paraghāt 1, uchchhvās
1 ane pratyek]ne ghaṭāḍavāthī bākī rahelī 12 prakr̥itio
(vedanīy 1, manuṣhyagati 1, manuṣhyāyu 1, pañchendriy jāti
1, subhag 1, tras 1, bādar 1, paryāpta 1, ādey 1,
yashaḥkīrti 1, tīrthaṅkar prakr̥iti 1 ane uchchagotra 1)no uday
thāy chhe.
antim samayamān 13 prakr̥itionī sattāno nāsh karīne,
arahant bhagavān mokṣhe padhāre chhe.
PDF/HTML Page 80 of 110
single page version