Page -7 of 370
PDF/HTML Page 21 of 398
single page version
tr̥uṣhādi samasta doṣhothī mukta thaī devādhidevapaṇāne prāpta thayā chhe, āyudh ambarādi vā aṅg
vikārādik je kām
laukik jīvone prabhutva mānavānā kāraṇarūp anek atishay tathā nānā prakāranā vaibhavanun jene
sanyuktapaṇun hoy chhe, tathā jene potānā hitane arthe shrīgaṇadhar
aghātikarmonī paṇ bhasma thatān paramaudārik sharīrane paṇ chhoḍī ūrghvagaman svabhāvathī lokanā
agrabhāgamān jaī birājamān thayā chhe, tyān jene sampūrṇa paradravyono sambandh chhūṭavāthī mukta
avasthānī siddhi thaī chhe; charam (antim) sharīrathī kiñchit nyūn puruṣhaākāravat jenā
ātmapradeshono ākār avasthit thayo chhe, pratipakṣhī karmono nāsh thavāthī samasta samyaktva-
gnānadarshanādik ātmik guṇo jene sampūrṇapaṇe potānā svabhāvane prāpta thayā chhe, nokarmano sambandh
dūr thavāthī jene samasta amūrtatvādik ātmik dharmo pragaṭ thayā chhe, jene bhāvakarmono abhāv
thavāthī nirākul ānandamay shuddha svabhāvarūp pariṇaman thaī rahyun chhe, jenā dhyān vaḍe bhavya jīvone
svadravya
pratibimb samān chhe tathā je kr̥utakr̥utya thayā chhe tethī e ja pramāṇe anantakāḷ paryant rahe chhe evī
niṣhpannatāne pāmelā shrī siddha bhagavānane amārā namaskār ho.
potānā gnānādik svabhāvone ja potānā māne chhe, parabhāvomān mamatva karatā nathī, paradravya vā
tenā svabhāvo gnānamān pratibhāse chhe tene jāṇe chhe to kharā, parantu iṣhṭa
Page -6 of 370
PDF/HTML Page 22 of 398
single page version
udāsīn thaī nishchal vr̥uttine dhāraṇ kare chhe, kadāchit mand rāganā udayathī shubhopayog paṇ thāy
chhe je vaḍe te shuddhopayoganān bāhya sādhano chhe temān anurāg kare chhe, parantu e rāgabhāvane paṇ
hey jāṇī dūr karavā ichchhe chhe, tīvrakaṣhāyanā udayanā abhāvathī hinsārūp ashubhopayog
pariṇatinun to astitva ja jene rahyun nathī evī antaraṅg avasthā thatān bāhyadigambar
saumyamudrādhārī thayā chhe, sharīrasanskārādi vikriyāthī jeo rahit thayā chhe, vanakhaṇḍādi viṣhe jeo
vase chhe,
sthiti arthe yogya āhār-vihārādi kriyāmān sāvadhān thāy chhe. e pramāṇe jeo jainamuni chhe
te sarvanī evī ja avasthā hoy chhe.
anya jīv yāchak temane dekhī rāgaanshanā udayathī karuṇābuddhi thāy to temane dharmopadesh āpe
chhe, dīkṣhāgrāhakane dīkṣhā āpe chhe tathā potānā doṣh pragaṭ kare chhe tene prāyashchit vidhi vaḍe shuddha
kare chhe evā ācharaṇ karavā
parantu kadāchit kaṣhāy anshanā udayathī tyān upayog na thambhe to āgamane pote bhaṇe chhe vā anya
Page -5 of 370
PDF/HTML Page 23 of 398
single page version
upādhyāy parameṣhṭhīne amārā namaskār ho.
upayogane sādhe chhe, bāhyamān tenā sādhanabhūt tapashcharaṇādi kriyāmān pravarte chhe vā kadāchit
bhakti
rāgādi vikār vaḍe vā gnānanī hīnatā vaḍe to jīv nindā yogya thāy chhe tathā rāgādikanī
hīnatā vaḍe vā gnānanī visheṣhatā vaḍe stuti yogya thāy chhe. have arhant
āchārya, upādhyāy ane sādhune ekadesh rāgādikanī hīnatā tathā gnānanī visheṣhatāthī ekadesh
vītarāgavignānabhāv sambhave chhe māṭe e arhantādik stuti yogya mahān jāṇavā.
arhat evun nām jāṇavun. vaḷī chaudamā guṇasthānanā anantar samayathī māṇḍī siddha nām
jāṇavun.
nām āchārya kahevāmān āve chhe.
Page -4 of 370
PDF/HTML Page 24 of 398
single page version
anantānubandhī apratyākhyānāvaraṇī ane pratyākhyānāvaraṇī e traṇe prakāranā kaṣhāyono abhāv hovāthī
parigrah mātrano tyāg karī e traṇe mokṣhaprāpti arthe muni thayā chhe tethī e traṇeno hetu ek chhe.
bāhya vratācharaṇarūp kriyā tathā nirgranth avasthā e traṇenī samān chhe. bār prakāranun tapashcharaṇ, pāñch
mahāvrat, ter prakāranun chāritra, samatābhāv, aṭhṭhāvīs mūlaguṇ, chorāshī lākh uttaraguṇ ane sanyam
e traṇenā samān chhe. bāvīs pariṣhah-upasarga sahanatā, āhāracharyāvidhi, sthān ane āsan vagere
e traṇenā samān chhe. antarbāhya samyagdarshan
shun kahīe? ṭūṅkāmān eṭalun ja ke, e traṇe prakāranān munijano upar pramāṇe sarva prakārathī samān chhe.
bhed mātra eṭalo ja chhe ke, potapotānā padānusār je kāī visheṣhatā chhe te ja mātra ahīn rahī jāy
chhe. te sivāy bākīnī sarva kriyā vā prakāro e traṇenā samān chhe e vāt nyāyathī siddha chhe. āchārya,
upādhyāy ane sādhu e munitrayī mahāpuruṣhomān sarvathī shreṣhṭha chhe. joke temanā mūlaguṇo vā uttaraguṇo
sāmānya guṇonī apekṣhāe samān chhe topaṇ temanā kāryanī apekṣhāe taratamarūpe e traṇemān paraspar
bhed chhe.
tathā anya sādhujanone na ādesh devāno ke na upadesh devāno adhikār chhe. e pramāṇe e traṇemān
paraspar potapotānā kārya vā padanī apekṣhāe ja taratamarūpe visheṣhatā chhe.
chhe. paṇ samabhirūḍhanayathī padavīnī apekṣhāe ja e āchāryādik nām jāṇavān. jem
shabdanayathī je gaman kare tene gāy kahe chhe, parantu gaman to manuṣhyādik paṇ kare chhe! eṭale
samabhirūḍhanayathī paryāy apekṣhāe e nām chhe. te ja pramāṇe ahīn paṇ samajavun.
Page -3 of 370
PDF/HTML Page 25 of 398
single page version
namaskār karyā chhe.
iṣhṭa hoy tenun nām parameṣhṭa chhe. pāñch je parameṣhṭa tenā samāhār samudāyanun nām
nami, nemi, pārshva ane vardhamān e nāmanā dhārak, chovīs tīrthaṅkar ā bharatakṣhetramān vartamān
dharmatīrthanā nāyak thayā. garbha-janma-tap-gnān ane nirvāṇ kalyāṇako viṣhe indrādik devo dvārā
visheṣh pūjya thaī hāl siddhālayamān birājamān chhe temane amārā namaskār ho.
devayash, ane ajitavīrya e nāmanā dhārak pāñch meru sambandhī videhakṣhetramān vīs tīrthaṅkar hāl
kevaḷagnān sahit birājamān chhe temane amārā namaskār ho. joke parameṣhṭhīpadamān temanun
garbhitapaṇun chhe topaṇ vartamān kāḷamān temane visheṣh jāṇī ahīn judā namaskār karyā chhe.
shānt bhāv thāy chhe tathā ek dharmopadesh vinā anya potānā hitanī siddhi jevī shrī tīrthaṅkar
kevaḷīnā darshanādikathī thāy chhe tevī ja ahīn thāy chhe te sarva jinabimbone amārā namaskār ho.
chhe. syādvād chihna dvārā oḷakhavā yogya chhe, nyāyamārgathī aviruddha chhe māṭe prāmāṇik chhe tathā
jīvone tattvagnānanun kāraṇ chhe māṭe upakārī chhe temane amārā namaskār ho.
Page -2 of 370
PDF/HTML Page 26 of 398
single page version
potānā iṣhṭanun sanmān karī maṅgal karyun. have e arahantādik iṣhṭa kevī rīte chhe teno vichār
karīe chhīe.
hovun e ja prayojan chhe. kāraṇ ke enāthī nirākul satyasukhanī prāpti thāy chhe ane sarva
ākulatārūp duḥkhano nāsh thāy chhe.
chhe, mandakaṣhāyarūp vishuddha chhe ane kaṣhāyarahit shuddha pariṇām chhe. have vītarāg visheṣhagnānarūp
potānā svabhāvanā ghātak gnānāvaraṇādi ghātikarmono to saṅkalesh pariṇām vaḍe tīvra bandh thāy
chhe, vishuddha pariṇām vaḍe mand bandh thāy chhe vā vishuddha pariṇām prabal hoy to pūrvanā tīvra
bandhane paṇ mand kare chhe; tathā shuddha pariṇām vaḍe bandh thato ja nathī, kevaḷ tenī nirjarā ja
thāy chhe. arihantādik pratye je stavanādirūp bhāv thāy chhe te kaṣhāyanī mandatāpūrvak hoy chhe
māṭe te vishuddha pariṇām chhe. tathā samasta kaṣhāyabhāv maṭāḍavānun sādhan chhe tethī te shuddha pariṇāmanun
kāraṇ paṇ chhe. to evā pariṇām vaḍe potānā ghātak ghātikarmanun hīnapaṇun thavāthī svābhāvikapaṇe
ja vītarāg visheṣhagnān pragaṭ thāy chhe. jeṭalā anshe te (ghātikarma ) hīn thāy teṭalā anshathī
te (vītarāg visheṣhagnān) pragaṭ thāy chhe. e pramāṇe shrī arihantādik vaḍe potānun prayojan siddha
thāy chhe
thaī rāgādikane hīn kare chhe. jīv
nahi?
je ashātā ādi pāpaprakr̥iti bāndhī hatī tene paṇ mand kare chhe, athavā naṣhṭa karī puṇya-prakr̥itirūpe
Page -1 of 370
PDF/HTML Page 27 of 398
single page version
uday dūr thatān duḥkhanā kāraṇabhūt sāmagrī svayam dūr thāy chhe. e pramāṇe prayojananī siddhi paṇ
temanāthī thāy chhe.
e prayojananī siddhi shrī arihantādik vaḍe thāy chhe. parantu
badho bhram chhe. vaḷī evā prayojan arthe arihantādikanī bhakti karavā chhatān paṇ tīvra kaṣhāy
hovāthī pāpabandh ja thāy chhe māṭe e prayojananā arthī thavun yogya nathī, kāraṇ ke arihantādikanī
bhakti karatān evān prayojan to svayam siddha thāy chhe. e pramāṇe shrī arihantādik param iṣhṭa
mānavā yogya chhe. vaḷī e shrī arihantādik ja param maṅgal chhe, temān bhaktibhāv thatān param
maṅgal thāy chhe kāraṇ ‘‘maṅg’’ eṭale sukh tene ‘‘lāti’’ eṭale āpe, athavā ‘‘man’’ eṭale pāp
tene ‘‘gālayati’’ eṭale gāḷe tenun nām maṅgal chhe. have e vaḍe pūrvokta prakārathī banne kāryonī
siddhi thāy chhe. māṭe temanāmān param maṅgaḷapaṇun sambhave chhe.
karyā vinā ja thāy. kāraṇ jo e pramāṇe maṅgaḷavaḍe moh mand thaī jāy to temanāthī evun
viparīt kārya kem bane? paṇ ame ā granth rachīe chhīe temān mohanī mandatāvaḍe vītarāg
tattvavignānane poṣhaṇ karavāvāḷā arthonun prarūpaṇ karīshun tethī tenī nirvighna samāptatā to e
pramāṇe maṅgaḷ karavāthī ja thāy. jo em maṅgaḷ na karavāmān āve to mohanun tīvrapaṇun rahe
ane tethī āvun uttam kārya kem bane?
Page 0 of 370
PDF/HTML Page 28 of 398
single page version
rīte bane?
hoy tene to kamāyā sivāy paṇ dhan jovāmān āve chhe
jeṇe ghaṇun puṇya bāndhyun hoy tene ahīn evān maṅgaḷ karyā vinā paṇ sukh jovāmān āve chhe,
pāpano uday dekhāto nathī. vaḷī jeṇe pūrve ghaṇun pāp bāndhyun hoy tene ahīn evān maṅgaḷ karavā
chhatān paṇ sukh dekhātun nathī, pāpano uday dekhāy chhe, parantu vichār karatān evān maṅgaḷ to sukhanun
ja kāraṇ chhe paṇ pāp-udayanun kāraṇ nathī. e pramāṇe pūrvokta maṅgaḷamān maṅgaḷapaṇun bane chhe.
kāraṇ?
banatun nathī tathā jene puṇyano uday hoy tene daṇḍanun nimitta banatun nathī. e nimitta kevī rīte
na bane te kahīe chhīeḥ
jāṇavāmān ja na āve to sahāy ke daṇḍ te kevī rīte karī shake? tathā jāṇapaṇun hoy te veḷā
potānāmān jo ati mand kaṣhāy hoy to tene sahāy vā daṇḍ devānā pariṇām ja thatā nathī
ane jo tīvra kaṣhāy hoy to dharmānurāg thato nathī. vaḷī madhyam kaṣhāyarūp e kārya karavānā
pariṇām thāy chhatān potānī shakti na hoy to te shun kare? e pramāṇe sahāy ke daṇḍ devānun
nimitta banatun nathī. potānī shakti hoy, dharmānurāgarūp mandakaṣhāyanā udayathī tevā ja pariṇām
thāy te samayamān anya jīvonā dharma
pramāṇe uparanā prashnanun samādhān karyun. ahīn āṭalun samajavā yogya chhe ke
bhāvimān duḥkhadāyak chhe. māṭe evī ichchhā chhoḍī ame to ek vītarāg visheṣhagnān thavānā arthī
Page 1 of 370
PDF/HTML Page 29 of 398
single page version
‘mokṣhamārgaprakāshak’ nāmanā granthano udyot karīe chhīe. tyān ‘ā granth pramāṇ chhe’ evī pratīti
karāvavā arthe pūrva anusāranun svarūp nirūpaṇ karīe chhīe.
karīe chhīe.
te paṇ anādinidhan chhe. jem ‘‘jīv’’ evun anādinidhan pad chhe te jīvane jaṇāvavāvāḷun
chhe. e pramāṇe potapotānā satya arthanān prakāshak je anek pad teno je samudāy chhe tene
shrut jāṇavun. vaḷī jem motī to svayansiddha chhe temānthī koī thoḍān motīne, koī ghaṇān motīne,
koī koī prakāre tathā koī koī prakāre gūnthī ghareṇun banāve chhe, tem pad to svayansiddha chhe,
temānthī koī thoḍān padone, koī ghaṇān padone, koī koī prakāre tathā koī koī prakāre gūnthī
(joḍī vā lakhī) granth banāve chhe, tem hun paṇ e satyārtha padone mārī buddhi anusār gūnthī
granth banāvun chhun. temān hun mārī buddhipūrvak kalpit jūṭhā arthanān sūchak pado gūnthato nathī māṭe
ā granth pramāṇarūp jāṇavo.
padonā arthanun gnān thāy evo tīrthaṅkar kevaḷīno divyadhvani dvārā upadesh thāy chhe te anusār
gaṇadharadev aṅg-prakīrṇakarūp granth-rachanā kare chhe. vaḷī tadnusār anya anya āchāryādik nānā
prakāre granthādikanī rachanā kare chhe. tene koī abhyāse chhe, koī kahe chhe tathā koī sāmbhaḷe chhe.
e pramāṇe paramparā mārga chālyo āve chhe.
jīvone divyadhvani dvārā upadesh devā lāgyā. je sāmbhaḷavānun nimitta pāmīne shrī gautamagaṇadhare
agamya arthane paṇ jāṇī dharmānurāgavash aṅg
Page 2 of 370
PDF/HTML Page 30 of 398
single page version
kevaḷī thayā. te pachhī kāḷadoṣhathī kevaḷagnānī hovāno abhāv thayo. keṭalāk kāḷ sudhī
dvādashāṅganā pāṭhī shrutakevaḷī rahyā. pachhī temano paṇ abhāv thayo. tyār pachhī keṭalāk kāḷ
sudhī thoḍā aṅganā pāṭhī rahyā. teoe em jāṇyun ke
karaṇānuyog, charaṇānuyog ane dravyānuyoganā anek grantho rachyā. temano paṇ abhāv thatān
teonā anusāre anya āchāryoe rachelā grantha vā e granthanā anusāre rachelā granthanī ja
pravr̥utti rahī. temān paṇ kāḷadoṣhathī keṭalāk granthano duṣhṭa puruṣho dvārā nāsh thayo vā mahān
granthono abhyāsādi na thavāthī paṇ nāsh thayo. vaḷī keṭalāk mahān grantho jovāmān
āve chhe paṇ buddhinī mandatāthī āje teno abhyās thato nathī. jem dakṣhiṇamān gomaṭṭasvāmīnī
pāse mūḍabidrī nagaramān shrīdhaval
paṇ thoḍā ja granthono abhyās āje bane chhe. evā ā nikr̥uṣhṭa kāḷamān utkr̥uṣhṭa jainamatanun
ghaṭavun thayun. chhatān paramparā dvārā āje paṇ jainashāstramān satya arthanān prakāshak padono sadbhāv
pravarte chhe.
ādi upayogī granthono kiñchit abhyās karī ṭīkā sahit shrī samayasār, pañchāstikāy,
pravachanasār, niyamasār, gommaṭasār, labdhisār, trilokasār, tattvārthasūtra, kṣhapaṇāsār,
puruṣhārthasiddhyupāy, aṣhṭapāhuḍ ane ātmānushāsanādi shāstra, tathā shrāvak
anusār abhyās varte chhe. jethī mane paṇ kiñchit satyārtha padonun gnān thayun chhe. vaḷī ā
nikr̥uṣhṭa samayamān mārā jevā mandabuddhivān karatān paṇ hīnabuddhinā dhārak ghaṇā manuṣhyo jovāmān
āve chhe. teone e padonā arthanun gnān thavā māṭe dharmānurāg vash deshabhāṣhāmay grantha
karavānī mane ichchhā thaī tethī hun ā grantha banāvun chhun. temān paṇ arthasahit e ja padonun
prakāshan chhe. tyān āṭalī visheṣhatā chhe ke
āve chhe, parantu tenā arthamān kāī paṇ vyabhichār nathī. e pramāṇe ā grantha sudhī e ja
satyārtha padonī paramparā pravarte chhe.
Page 3 of 370
PDF/HTML Page 31 of 398
single page version
rīte thāy?
phalavaḍe narka
upadeshadātā to shrī tīrthaṅkar kevaḷī ja thayā te to mohanā sarvathā nāshathī sarva kaṣhāyathī rahit
ja chhe. vaḷī granthakartā gaṇadhar vā āchārya chhe teo mohanā mand udayathī sarva bāhyābhyantar parigrah
chhoḍī mahā mand kaṣhāyī thayā chhe, temanāmān e mand kaṣhāy vaḍe kiñchit shubhopayoganī ja pravr̥utti
hoy chhe. anya kāī prayojan nathī. tathā shraddhāḷu gr̥uhastha koī granth banāve chhe, te paṇ tīvra
kaṣhāyī hotā nathī. jo e tīvra kaṣhāyī hoy to
rahetun nathī. e pramāṇe jainadharmamān evo tīvra kaṣhāyī koī thato nathī, ke je asatya padonī rachanā
karī paranun ane potānun janmojanmamān būrun kare!
nāmathī ṭhagāy. vaḷī tenī paramparā paṇ chāle nahi. vachche tarat ja koī jūṭhān motīono niṣhedh
kare chhe. tem koī satyārtha padonā samūharūp jainashāstromān asatyārtha pad meḷave parantu
prayojan chhe. e prayojan maḷatun nahi āvavāthī gnānī parīkṣhāvaḍe ṭhagāto nathī paṇ koī mūrkha
hoy te ja jainashāstranā nāmathī ṭhagāy. vaḷī tenī paramparā paṇ chālatī nathī. tarat ja koīe
asatyārtha padono niṣhedh kare chhe. vaḷī evā tīvrakaṣhāyī jainābhās ahīn āvā nikr̥uṣhṭa kāḷamān
ja hoy chhe paṇ utkr̥uṣhṭa kṣhetra-kāl ghaṇān chhe temān to evā hotā ja nathī. māṭe jainashāstromān
asatyārtha padonī paramparā chālatī ja nathī em nishchay karavo.
Page 4 of 370
PDF/HTML Page 32 of 398
single page version
chāle?
anusār teo granth-rachanā kare chhe. have e granthamān to asatyārtha pad kevī rīte gūnthī shakāy?
tathā anya āchāryādi granth-rachanā kare chhe teo paṇ yathāyogya samyaggnānanā dhārak chhe. vaḷī
teo mūḷ granthonī paramparā dvārā granth-rachanā kare chhe, je padonun potāne gnān na hoy tenī to
teo rachanā karatā nathī, paṇ je padonun gnān hoy tene ja samyaggnānapramāṇapūrvak barābar gūnthe
chhe. have pratham to evī sāvadhānatāmān asatyārtha pad gūnthyān jāy nahi tathāpi kadāchit potāne
pūrva granthonān padono artha anyathā ja bhāse ane potānī pramāṇatāmān paṇ te ja pramāṇe besī
jāy to tenun kāī tene vash nathī. parantu em koīkane ja bhāse, sarvane nahi. māṭe jene satyārtha
bhāsyo hoy te teno niṣhedh karī paramparā chālavā de nahi. vaḷī āṭalun visheṣh jāṇavun ke
anyathā jāṇavā chhatān paṇ, tene jinanī āgnā mānavāthī jīvanun būrun na thāy evā koī sūkṣhma
arthamān koīne koī artha anyathā pramāṇamān lāve topaṇ teno visheṣh doṣh nathī. shrī
gommaṭasāramān paṇ kahyun chhe keḥ
varṇan chhe tevun ja varṇan karīsh, athavā koī ṭhekāṇe pūrva granthomān sāmānya gūḍh varṇan chhe teno
visheṣhabhāv pragaṭ karī ahīn varṇan karīsh. e pramāṇe varṇan karavāmān hun ghaṇī sāvadhānī rākhīsh
tem chhatān koī ṭhekāṇe sūkṣhma arthanun anyathā varṇan thaī jāy to visheṣh buddhimān hoy teo
tene barābar karī shuddha kare evī mārī prārthanā chhe. e pramāṇe ā shāstra rachavāno nishchay karyo.
Page 5 of 370
PDF/HTML Page 33 of 398
single page version
to te mokṣhamārgamān pote gaman karī e duḥkhothī mukta thāy. have
āpī? mātra jīvanā svabhāvano ghāt ja karyo. eṭalā māṭe evān shāstro vāñchavā
poṣhaṇ kare evān shāstra ja abhyās karavā yogya chhe.
vaḍe te shraddhāḷu kevī rīte kare? ane
adhikārī kem thāy? vaḷī samyaggnānavaḍe sarva prakāranā vyavahār
vyākhyān hoy tenun anya prayojan pragaṭ karī viparīt pravr̥utti karāve. vaḷī jene jinaāgnā bhaṅg
karavāno ghaṇo bhay hoy, kāraṇ ke jo evo na hoy to koī abhiprāy vichārī sūtraviruddha
upadesh āpī jīvonun būrun kare. kahyun chhe keḥ
chhe te lokamān vighnano ja karavāvāḷo chhe.
Page 6 of 370
PDF/HTML Page 34 of 398
single page version
vyākhyān karī potānun prayojan sādhavāno ja abhiprāy rahe. vaḷī shrotāothī vaktāonun pad
ūñchun chhe. parantu jo vaktā lobhī hoy to te shrotāthī hīn thaī jāy ane shrotā ūñchā thāy.
vaḷī tenāmān tīvra krodh
kare athavā anya jīv anek prakārathī vichārapūrvak prashna kare to miṣhṭa vachan dvārā jem teno
sandeh dūr thāy tem samādhān kare tathā jo potānāmān uttar āpavānun sāmarthya na hoy, to
em kahe ke
darshāvasho. kāraṇ ke ām na hoy ane abhimānapūrvak potānī paṇḍitatā jaṇāvavā jo prakaraṇ
viruddha artha upadeshe to viruddha shraddhān thavāthī shrotāonun būrun thāy ane jainadharmanī nindā paṇ
thāy. arthāt jo evo na hoy to shrotāno sandeh dūr thāy nahi, pachhī kalyāṇ to kyāthī
thāy? tathā jainamatanī prabhāvanā paṇ thāy nahi. vaḷī jenāmān anītirūp lokanindya kāryonī
pravr̥utti na hoy, kāraṇ lokanindya kāryo vaḍe te hāsyanun sthānak thaī jāy to tenā vachanane pramāṇ
koṇ kare? ulaṭo jainadharmane lajāve. vaḷī te kulahīn, aṅgahīn ane svar bhaṅgatāvāḷo na hoy
paṇ miṣhṭavachanī tathā prabhutāyukta hoy te ja lokamān mānya hoy. jo evo na hoy to
vaktāpaṇānī mahattā shobhe nahi. e pramāṇe uparanā guṇo to vaktāmān avashya joīe. shrī
ātmānushāsanamān paṇ kahyun chhe keḥ
प्रास्ताशः प्रतिभापरः प्रशमवान् प्रागेव दृष्टोत्तरः
ब्रूयाद्धर्मकथां गणी गुणनिधिः प्रस्पष्टमिष्टाक्षरः
upashamavant hoy, prashna thatān pahelān ja uttarane je jāṇato hoy, bāhulyapaṇe anek
prashnono sahan karavāvāḷo hoy, prabhutāyukta hoy, paranā vā par dvārā potānā
nindārahitapaṇāvaḍe paranā manano haravāvāḷo hoy, guṇanidhān hoy ane spaṣhṭamiṣhṭa
jenān vachan hoy evo sabhāno nāyak dharmakathā kahe.
Page 7 of 370
PDF/HTML Page 35 of 398
single page version
adhyātmarasadvārā potānā svarūpanun yathārtha anubhavan jene na thayun hoy te puruṣh jainadharmanā marmane
na jāṇatān mātra paddhati dvārā ja vaktā thāy chhe, to tenāthī adhyātmarasamay sāchā jainadharmanun
svarūp kevī rīte pragaṭ thāy? māṭe ātmagnānī hoy to sāchun vaktāpaṇun hoy, kāraṇ shrī
pravachanasāramān paṇ kahyun chhe ke
ja chhe.
tathā avadhi, manaḥparyay ane kevaḷagnānanā dhaṇī hoy te mahā vaktā jāṇavā. evā vaktāonā
visheṣh guṇ jāṇavā. e visheṣh guṇadhārī vaktāno sanyog maḷī āve to ghaṇun ja sārun, paṇ
na maḷe to shraddhānādik guṇonā dhārak vaktāonā ja mukhathī shāstra shravaṇ karavun. evā guṇavant
muni vā shrāvakanā mukhathī to shāstra shravaṇ karavun yogya chhe paṇ
kahyun chhe keḥ
uchit shraddhāḷu shrāvakanā mukhathī dharma shravaṇ karavā yogya chhe. evo dharmabuddhivān vaktā
upadeshadātā hoy te ja potānun ane anya jīvonun bhalun kare chhe. paṇ je kaṣhāyabuddhi
Page 8 of 370
PDF/HTML Page 36 of 398
single page version
tathā ā jīv duḥkhī thaī rahyo chhe to e duḥkh dūr thavāno upāy shun chhe? māre āṭalī vātano
nirṇay karī jethī kanīk mārun hit thāy e ja karavun. evā vichārathī koī jīv udyamavant thayo
chhe. vaḷī e kāryanī siddhi shāstra sāmbhaḷavāthī thatī jāṇī ati prītipūrvak shāstra sāmbhaḷe chhe.
kāī pūchhavun hoy to pūchhe chhe. vaḷī gurue kahelā arthane potānā antaraṅgamān vāramvār vichāre
chhe ane potānā vichārathī satya ane arthano nishchay karī kartavya hoy temān udyamī thāy chhe.
e pramāṇe to navīn shrotānun svarūp jāṇavun.
prashnottaravaḍe vastuno nirṇay kare chhe, shāstrābhyāsamān ati āsakta chhe tathā dharmabuddhipūrvak nindya
kāryono tyāgī thayo chhe; evā jīvo shāstranā shrotā joīe.
ātmagnān na hoy to upadeshano marma samajī shake nahi. māṭe ātmagnānavaḍe je svarūpano
āsvādī thayo chhe te jainadharmanā rahasyano shrotā chhe. vaḷī je atishayavant buddhivaḍe vā avadhi
siddha thatun nathī.
pāpabandh thāy chhe.
Page 9 of 370
PDF/HTML Page 37 of 398
single page version
chhe paṇ te suhāvatun nathī evā shrotāone to kevaḷ pāpabandh ja thāy chhe. e pramāṇe
tevā shrotā ghoḍā samān jāṇavā.
māne ke
sabhāmān guṇ
ja doṣhabhāv ke dveṣhabhāv āṇe chhe paṇ vaktāno guṇ to jarā paṇ grahaṇ karatā nathī. āvā shrotā
chāḷaṇī samān jāṇavā.
Page 10 of 370
PDF/HTML Page 38 of 398
single page version
karī chhe tenī sārthakatā darshāvīe chhīe.
dharmātmā tathā vaktānā paṇ nindak chhe, shuddha tattvagnān, adhyātmatattvagarbhit charchā jene gamatī ja nathī
ulaṭā tenā paṇ dveṣhī rahyā kare chhe. ane bāhya veṣhadhārī kudev
mātra vaktānun būrun ja chintavyā kare chhe. āvā dharmadveṣhī shrotā sarpa samān jāṇavā.
sabhāmān chār anuyog sambandhī sundar tattvacharchā chālatī hoy, mahāmaṅgalakārī jinavāṇīnun kathan thaī
rahyun hoy tyān koī bhoḷo, mandagnānī
āvā shrotā pāḍā samān jāṇavā.
1. jem koī dharmaudyotakārī dharmopadesh thato hoy tyān potānāthī to bane nahi, parantu
dekhāḍe, jāṇe ke mane sharīrādi upar rāg ja nathī, dharmī jevo dekhāy, sundar sādhuvesh dhāraṇ kare paṇ
antaramān mahākaṣhāyī, dveṣhī, raudra pariṇāmī hoy, te potānā dilamān dharmano ghāt karavo vichāre paṇ
dharmasevan na ichchhe. āvā shrotā bagalā samān jāṇavā.
āvā shrotā popaṭarūp jāṇavā.
Page 11 of 370
PDF/HTML Page 39 of 398
single page version
arthe shrī tīrthaṅkar kevaḷī bhagavānarūp sūryano uday thayo, jenān divyadhvanirūp kiraṇo vaḍe mukta
ḍāns samān jāṇavā.
tene evī shraddhā chhe ke ame āvo upadesh to ghaṇoy sāmbhaḷyo, koī amārun shun bhalun karī shake em
chhe, amārā bhāgyamān hashe te thashe. āvā pariṇāmavāḷā shrotā jaḷo samān jāṇavā.
tathā te sivāy uparanā āṭh maḷī bāre prakāranā adham shrotā jāṇavā.
jem gāy ghās khāīne paṇ sundar dūdh āpe chhe tem koīne alpa upadesh āpavā chhatān tene
thaī, aho! mārun bhāgya! em samajī te upadeshanī tathā upadeshadātānī vāramvār prashansā kare,
upadeshadātāno bahu bahu upakār māne, potāne paṇ te upadeshalābhathī dhanyarūp samaje. āvā shrotā gāy
samān jāṇavā.
shāntipūrvak bese, koī āḍī vāt karato hoy to te taraph lakṣha paṇ na āpe, puṇyakārak kathanane grahaṇ
kare ane potānā kāmathī ja kām rākhe āvā shrotā bakarī samān jāṇavā.
Page 12 of 370
PDF/HTML Page 40 of 398
single page version
ja tenā kiraṇo phelāy chhe jethī mārganun prakāshan thāy chhe. te ja pramāṇe shrī vītarāg kevaḷī
bhagavānane evī ichchhā nathī ke ame mokṣhamārgane pragaṭ karīe, parantu svābhāvikapaṇe ja
aghātikarmanā udayathī temanā sharīrarūp pudgalo divyadhvanirūp pariṇame chhe, jenāthī mokṣhamārganun
sahaj prakāshan thāy chhe. vaḷī shrī gaṇadhar devone evo vichār āvyo ke jyāre kevaḷībhagavānarūp
sūryanun astapaṇun thashe tyāre jīvo mokṣhamārgane kevī rīte pāmashe? ane mokṣhamārga pāmyā vinā
jagatanā jīvo duḥkhane ja sahashe, evī karuṇābuddhivaḍe aṅgaprakīrṇādik grantha jevā mahān dīpakono
judā judā thaī jāy chhe, tem shuddha draṣhṭino dhārak bhedavignānī ātmā nānā prakārano upadesh sāmbhaḷī
potānī buddhithī nirdhār kare, param puruṣhonān vākyonī sāthe pote karelā nirṇayane sarakhāve ane tethī
je tattvagnānapūrvak artha nirṇay thāy tene aṅgīkār kare tathā anya sarvane chhoḍe. āvā shrotā hans samān
jāṇavā.
nirmaḷ karavāno je upāy kare chhe te darpaṇ samān shrotā jāṇavā.
mahāpuruṣhonī āmnāyānusār tolan kare chhe. vaḷī je upadesh potāne anupayogī lāge tene to chhoḍe
chhe tathā adhik phaḷadātā upayogī upadeshane aṅgīkār kare chhe. āvā shrotā trājavānī dāṇḍī samān jāṇavā.
e pramāṇe prasaṅgānusār judā judā prakāranā shrotānun svarūp kahyun.