paN jene na mAnavA – pUjavAno nishchay chhe, tene teo kAI paN kahetA dekhAtA nathI. vaLI prayojan
to kShudhAdikanI pIDA hoy to hoy, paN te to temane vyakta thatI nathI, jo thatI hoy to temanA
arthe naivedyAdik ApIe chhIe, tene teo kem grahaN karatA nathI? athavA bIjAone jamADavA
Adi karavAnun shA mATe kahe chhe? tethI temanI kriyA kutUhalamAtra chhe. ane potAne temane kutUhalanun
sthAn thatAn dukh ja thAy, hInatA thAy, mATe temane mAnavA – pUjavA yogya nathI.
prashna — e vyantaro em kahe chhe ke – ‘‘gayA AdimAn pinDadAn karo, to amArI
gati thAy, ame pharIthI AvIe nahi.’’ e shun chhe?
uttara — jIvone pUrvabhavanA sanskAr to rahe ja chhe, ane vyantarone pUrvabhavanA
smaraNAdithI visheSh sanskAr chhe, tethI pUrvabhavamAn tene evI ja vAsanA hatI ke ‘‘gayAdikamAn
pinDadAnAdi karatAn gati thAy chhe,’’ tethI teo evAn kArya karavAnun kahe chhe. musalamAn vagere
marIne vyantar thAy chhe, teo e pramANe kahetA nathI. teo potAnA sanskArarUp ja vAkya kahe
chhe. jo sarva vyantaronI gati e ja pramANe thatI hoy, to badhA samAn prArthanA kare, paN
em to nathI, em samajavun.
e pramANe vyantarAdinun svarUp samajavun.
vaLI sUrya, chandra, grahAdik jyotiShIne pUje chhe, te paN bhram chhe. sUryAdikane paN
parameshvarano ansh mAnI pUje chhe, paN temanAmAn to ek prakAranI ja adhikatA bhAse chhe, have
prakAshamAn to anya ratnAdik paN chhe, tenAmAn anya koI evun lakShaN nathI, ke jethI tene
parameshvarano ansh mAnIe. chandramAdikane paN dhanAdinI prApti arthe pUje chhe. paN tene pUjavAthI
ja jo dhan thatun hoy, to sarva daridrI e kArya kare chhe, tethI e paN mithyAbhAv chhe. vaLI
jyotiShanA vichArathI khoTA grahAdik AvatAn tenun pUjanAdik kare chhe, tenA arthe dAnAdik Ape
chhe, paN te to jem haraNAdik potAnI meLe gamanAdik kare chhe, have te puruShane jamaNI –
DAbI bAjue AvatAn AgAmI sukh – dukhanA gnAnanun kAraN thAy chhe, paN kAI sukh – dukh
ApavA te samartha nathI; tem grahAdik svayam gamanAdik kare chhe, ane te pramANe yathAsambhav
yog prApta thatAn, AgAmI sukh – dukh thavAnA gnAnanun kAraN thAy chhe, paN kAI sukh – dukh
ApavA te samartha nathI. koI temanun pUjanAdik kare chhe, tene paN iShTa thatun nathI, tathA koI
nathI karatA, chhatAn tene iShTa thAy chhe, mATe temanun pUjanAdi karavun te mithyAbhAv chhe.
ahIn koI kahe chhe ke — ‘‘Apavun, pUjanAdi karavun e to puNya chhe, tethI te bhalun
ja chhe.’’
teno uttar — dharmanA arthe Apavun, pUjanAdi karavun e puNya chhe. paN ahIn to dukhanA
bhayathI ane sukhanA lobhathI Ape chhe, pUje chhe, tethI te pAp ja chhe.
172 ][ mokShamArgaprakAshak