sAtamo adhikAra jainamatAnuyAyI mithyAdraShTionun svarUp ][ 213
khIr – khAnD khAI puruSh ALasu thAy chhe, vA jem vRukSha nirudyamI chhe, tem te jIvo ALasu –
nirudyamI thayA chhe.’’
have tamane pUchhIe chhIe ke – tame bAhya to shubh – ashubh kAyoerne ghaTADyAn, paN upayog
to Alamban vinA raheto nathI, to tamAro upayog kyAn rahe chhe? te kaho.
jo te kaho ke – ‘‘AtmAnun chintavan karIe chhIe.’’ to shAstrAdivaDe anek prakAranA
AtmAnA vichArone to ten vikalpa TharAvyA, tathA koI visheShaNathI AtmAne jANavAmAn ghaNo
kAL lAge nahi, kAraN ke – vAramvAr ekarUp chintavanamAn chhadmasthano upayog lAgato nathI.
shrIgaNadharAdikano paN upayog e pramANe rahI shakato nathI, tethI teo paN shAstrAdi kAryomAn
pravarte chhe, to tAro upayog shrIgaNadharAdithI paN shuddha thayo kem mAnIe? tethI tArun kahevun
pramAN nathI.
jem koI vyApArAdikamAn nirudyamI thaI vyartha jematem kAL gumAve, tem tun dharmamAn
nirudyamI thaI pramAdasahit e ja pramANe vyartha kAL gumAve chhe. koI veLA kAI chintavan jevun
kare chhe, koI veLA vAto banAve chhe, tathA koI veLA bhojanAdi kare chhe; paN potAno upayog
nirmaL karavA mATe tun shAstrAbhyAs, tapashcharaN ane bhakti Adi kAryomAn pravartato nathI; mAtra
shUnya jevo pramAdI thavAnun nAm shuddhopayog TharAvI, tyAn kalesh thoDo thavAthI jem koI ALasu
banI paDyA rahevAmAn sukh mAne, tem tun Anand mAne chhe.
athavA jem koI svapnamAn potAne rAjA mAnI sukhI thAy tem tun potAne bhramathI
siddhasamAn shuddha mAnI potAnI meLe ja Anandit thAy chhe, athavA jem koI ThekANe rati
mAnI koI sukhI thAy, tem k kvichAr karavAmAn rati mAnI sukhI thAy tene tun anubhav-
janit Anand kahe chhe. vaLI jem koI, koI ThekANe arati mAnI udAs thAy chhe, tem
rahyA chhe. jem koI ghaNAn ghI – sAkar – dUdh Adi gariShTa (bhAre) vastunA bhojan – pAnathI suthir – ALasu
banI rahe chhe, arthAt potAnA utkRuShTa dehanA baLathI jaD jevA banI rahe chhe, tem teo mahA bhayAnak
bhAvathI samajo ke – mananI bhraShTatAthI mohit – vikShipta thaI rahyA chhe, chaitanyabhAvathI rahit jANe vanaspati
ja chhe, munipad prApta karanArI karmachetanAne puNyabandhanA bhayathI avalamban karatA nathI tathA param
niShkarmadashArUp gnAnachetanAne paN angIkAr karI ja nathI, tethI teo atishay chanchaLabhAvone dhArI rahyA
chhe, pragaT ane apragaTarUp pramAdanA AdhIn thaI rahyA chhe; evA jIvo mahA ashuddhopayogathI
AgAmIkALamAn karmaphaLachetanAthI pradhAn thatA thakA vanaspatisamAn jaD banI kevaL pApane ja bAndhavAvALA
chhe. kahyun chhe ke –
‘‘णिच्छयमालम्बता णिच्छयदो णिच्छयं अयाणंता;
णसंति चरणकरणं बाहरिचरणालसा केई ।’’
(shrI panchAstikAy gAthA – 172nI vyAkhyAmAnthI) — anuvAdak.