276 ][ mokShamArgaprakAshak
visheShaNarUp bhAse chhe. jem jIvAdik tattvone pote jANe chhe, have tenA ja visheSh (bhed)
karaNAnuyogamAn karyA chhe, temAn keTalAnk visheShaN to yathAvat nishchayarUp chhe tathA keTalAnk
upachArasahit vyavahArarUp chhe, keTalAnk dravya – kShetra – kAL – bhAvAdikanun svarUp pramANAdirUp chhe
tathA keTalAnk nimitta – AshrayAdinI apekShAsahit chhe; ityAdi anek prakAranAn visheShaN nirUpaN
karyAn chhe, tene jem chhe tem mAnIne A karaNAnuyogano abhyAs kare chhe.
e abhyAsathI tattvagnAn nirmaL thAy chhe. jem koI em to jANato hato ke ‘A
ratna chhe,’ parantu e ratnonA ghaNA visheShaN (bhedo) jANatAn te nirmaL ratnano parIkShak thAy
chhe, tem A tattvone jANato to hato ke ‘A jIvAdik chhe,’ parantu e tattvonA ghaNA bhedo
jANe to tene tattvagnAn nirmaL thAy chhe, ane tattvagnAn nirmaL thatAn pote ja visheSh dharmAtmA
thAy chhe.
vaLI anya ThekANe upayogane lagAve to rAgAdikanI vRuddhi thAy chhe ane chhadmasthano
upayog nirantar ekAgra rahe nahi, mATe gnAnI A karaNAnuyoganA abhyAsamAn potAnA
upayogane lagAve chhe, je vaDe kevaLagnAnavaDe dekhelA padArthonun jANapaNun tene thAy chhe. bhedamAtra
tyAn pratyakSha – apratyakShano ja chhe paN bhAsavAmAn viruddhatA nathI.
e pramANe A karaNAnuyoganun prayojan jANavun.
‘karaN’ eTale gaNitakAryanA kAraNarUp je sUtra, teno jemAn ‘anuyog’ arthAt adhikAr
hoy te karaNAnuyog chhe. A anuyogamAn gaNitavarNananI mukhyatA chhe. em samajavun.
charaNAnuyoganun prayojan
charaNAnuyogamAn nAnAprakAranAn dharmasAdhan nirUpaN karI jIvone dharmamAn lagAvIe chhIe.
je jIv hit – ahitane jANato nathI ane hinsAdi pApakAryomAn tatpar thaI rahyo chhe, tene jem
te pApakAryone chhoDI dharmakAryamAn joDAy tem ahIn upadesh Apyo chhe. tene jANI jinadharmAcharaN
karavAne sanmukh thatAn te jIv gRuhastha – munidharmanun vidhAn sAmbhaLI potAnAthI jevo dharma sadhAy
tevA dharmasAdhanamAn lAge chhe.
evA sAdhanathI kaShAy mand thAy chhe ane tenA phaLamAn eTalun to thAy chhe ke te kugatinAn
dukh na pAmatAn sugatinAn sukh prApta kare chhe. vaLI evA sAdhanathI jainamatanAn nimitta banyAn
rahe chhe. tyAn tattvagnAnanI prApti thavAnI hoy to thaI jAy.
bIjun, je jIv tattvagnAnI thaI charaNAnuyogano abhyAs kare chhe tene e badhAn AcharaN
potAnA vItarAgabhAv anusAr bhAse chhe. ekadesh – vA sarvadesh vItarAgatA thatAn evI
shrAvakadashA – munidashA thAy chhe, kAraN ke (e ekadesh –
sarvadesh vItarAgatA ane A shrAvak –