360 ][ mokShamArgaprakAshak
have trIjo vibhramavALo puruSh bolyo ke A to pratyakShapramAN rUpun chhe, Ane chhIp koN kahe
chhe? mArI draShTimAn to rUpun sUje chhe, tethI sarvathA prakAre te rUpun chhe. te traNe puruShoe to
chhIpanA svarUpane jANyun nahi, tethI e traNe mithyAvAdI chhe. have chotho puruSh bolyo ke —
A to pratyakShapramAN chhIpanA khanD chhe temAn sanshay sho? chhIp, chhIp, chhIp, nirdhAr chhIp. jo
Ane koI anya vastu kahe to te pratyakShapramAN bhramit vA andh. tevI rIte samyagdraShTine sva-
par svarUpamAn sanshay, vimoh, vibhram nathI, yathArtha draShTi chhe; tethI samyagdraShTi jIv antardraShTivaDe
mokShapaddhati sAdhI jANe chhe. te bAhyabhAvane bAhyanimittarUp mAne chhe; te nimitta to
nAnAprakAranAn chhe ekarUp nathI; tethI antardraShTinA pramANamAn mokShamArga sAdhe chhe. samyaggnAn
(svasamvedan) ane svarUpAcharaNanI kaNikA jAgye mokShamArga sAcho.
mokShamArga sAdhavo e vyavahAr ane shuddhadravya akriyArUp te nishchay chhe. e pramANe
nishchay – vyavahAranun svarUp samyagdraShTi jANe chhe; paN mUDh jIv jANe nahi ane mAne paN nahi.
mUDh jIv bandhapaddhatine sAdhato thako tene mokShamArga kahe te vAt gnAtA mAne nahi.
kemake bandhane sAdhavAthI bandh sadhAy paN mokSha sadhAy nahi. gnAtA jyAre kadAchit
bandhapaddhatino vichAr kare tyAre te jANe ke A paddhatithI mArun dravya anAdinun bandharUp chAlyun
chhe, have e paddhatithI moh toDI vartun; A paddhatino rAg pUrvanI jem he nar! tun shA mATe
kare chhe? te kShaNamAtra paN bandhapaddhatimAn magna thAy nahi. te gnAtA potAnun svarUp vichAre,
anubhave, dhyAve, gAve shravaN kare tathA navadhAbhakti, tap, kriyA potAnA shuddhasvarUpasanmukh thaIne
kare, e gnAtAno AchAr chhe. enun nAm mishravyahAr chhe. have —
hey – gney – upAdeyarup gnAtAnI chAlano vichAr
hey — tyAgarUp to potAnA dravyanI ashuddhatA, gney — vichArarUp anya ShaTdravya svarUp
upAdey — AcharaNarUp potAnA dravyanI shuddhatA. tenun vivechana — guNasthAnakanA pramANamAn hey-
gney-upAdeyarUp shakti gnAtAnI hoy. jem jem gnAtAnI hey-gney-upAdeyarUp shakti vardhamAn
thatI jAy tem tem guNasthAnanI vRuddhi thAy em kahyun chhe.
guNasthAn pramANe gnAn ane guNasthAn pramANe kriyA. temAn visheSh eTalun ke ek
guNasthAnavartI anek jIv hoy to (temane) anekarUpanun gnAn tathA anekarUpanI kriyA kahevAmAn
Ave chhe. kAraN ke bhinna – bhinna sattAnA pramANe karI (gnAn – kriyAmAn) ekatA maLe nahi. ekek
jIvadravyamAn anyAnyarUp audayikabhAv hoy, te audayikabhAvAnusAr gnAnanI paN anya –
anyatA jANavI.
parantu visheSh eTalun ke (e sarva AtmAmAn) koI prakAranun gnAn evun na hoy ke
parasattAvalambanashIl banI mokShamArga sAkShAt kahe! kemake avasthA (dashA)nA pramANamAn