tame kahyun ke — ‘‘te kem sambhave?’’ paN anAdithI jem koI judAn dravyo chhe tem koI maLI rahelAn
dravyo paN chhe; eTale evA sambhavamAn koI virodh to bhAsato nathI.
prashna — sambandh vA sanyog kahevo to tyAre ja sambhave ke jyAre pahelAn judAn
hoy, ane pachhI maLyAn hoy, paN ahIn anAdikALathI maLelAn jIv ane karmono sambandh
kem kahyo?
uttara — anAdithI to maLelAn hatAn, paN pAchhaLathI judAn thayAn tyAre jANyun ke —
judAn hatAn to judAn thayAn. mATe pahelAn paN judAn ja hatAn. e pramANe anumAn vaDe vA
kevaLagnAnavaDe te pratyakSha bhinna bhAse chhe; e vaDe teonun bandhAn hovA chhatAn paN bhinnapaNun jaNAy
chhe. e bhinnatAnI apekShAe teono sambandh vA sanyog kahyo chhe. kAraN navA maLo vA maLelA
ja ho, parantu bhinna dravyonA meLApamAn em ja kahevun sambhave chhe. e pramANe jIv ane karmano
anAdi sambandh chhe.
✾ jIv ane karmonI bhinnatA ✾
have jIvadravya to dekhavA – jANavArUp chaitanyaguNanun dhArak chhe; indriyagamya na hovA yogya
amUrtik chhe, tathA sankoch – vistArashaktisahit asankhyAtapradeshI ek dravya chhe. tathA karma
chetanAguNarahit jaD, mUrtik ane anant pudgalaparamANuono punj chhe; mATe te ek dravya nathI.
e pramANe e jIv ane karmano anAdi sambandh chhe topaN jIvano koI pradesh karmarUp thato nathI,
tathA karmano koI paramANu jIvarUp thato nathI paN potapotAnA lakShaNane dharI banne judAn judAn
ja rahe chhe. jem suvarNa ane rUpAno ek skandh hovA chhatAn pItAdi guNone dharI suvarNa judun
ja rahe chhe tathA shvetAdi guNone dharI rUpun judun ja rahe chhe tem e banne judAn jANavAn.
✾ amUrtik AtmAthI mUrtik karmono bandhA kevI rIte thAy chhe ✾
prashna — mUrtik mUrtikanun to bandhAn thavun bane, paN amUrtik ane mUrtikanun
bandhAn kem bane?
uttara — jem vyakta – indriyagamya nathI evA sUkShma pudgalo tathA vyakta – indriyagamya
evA sthUl pudgalonun bandhAn hovun mAnIe chhIe tem indriyagamya na hovA yogya evo
amUrtik AtmA tathA indriyagamya hovA yogya mUrtik karmo — e bannenun paN bandhAn chhe em
mAnavun. vaLI e bandhAnamAn koI koIne kartA to chhe nahi, jyAn sudhI bandhAn rahe tyAn sudhI
e banneno sAth rahe, paN chhUTA paDe nahi; tathA paraspar kArya – kAraNapaNun teone banyun rahe
eTalun ja ahIn bandhAn jANavun. have mUrtik – amUrtikanun e pramANe bandhAn thavAmAn koI virodh
nathI. e pramANe jem ek jIvane anAdi karmasambandh kahyo te ja pramANe judA judA anant
jIvone paN samajavo.
bIjo adhikAra sansAr-avasthA nirUpaN ][ 27