Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 123 of 350
PDF/HTML Page 151 of 378

 

background image
-
pAnchavAn adhikAr ][ 133
sansArIke skandharUp vah dukh hai. vah pAnch 1prakAr kA haivignAn, vedanA, sangnA, sanskAr, rUpa.
vahAn rUpAdikakA jAnanA so vignAn hai; sukh-dukhakA anubhavan karanA so vedanA hai;
sotekA jAganA so sangnA hai; paDhA thA use yAd karanA so sanskAr hai; rUpakA dhAraN so
rUp
2 hai. yahAn vignAnAdikako dukh kahA so mithyA hai; dukh to kAm-krodhAdik hain, gnAn
dukh nahIn hai. yah to pratyakSha dekhate hain ki kisIke gnAn thoDA hai aur krodh-lobhAdik
bahut hain so dukhI hai; kisIke gnAn bahut hai, kAm-krodhAdi alpa hain va nahIn hain so sukhI
hai. isaliye vignAnAdik dukh nahIn hain.
tathA Ayatan bArah kahe hainpAnch indriyAn aur unake shabdAdik pAnch viShay, ek
man aur ek dharmAyatana. so yah Ayatan kis artha kahe hain? sabako kShaNik kahate hain,
to inakA kyA prayojan hai?
tathA jisase rAgAdikake gaN utpanna hote hain aisA AtmA aur AtmIy hai nAm jisakA
so samudAy hai. vahAn ahanrUp AtmA aur mamarUp AtmIy jAnanA, parantu kShaNik mAnanese
inako bhI kahanekA kuchh prayojan nahIn hai.
tathA sarva sanskAr kShaNik hain, aisI vAsanA so mArga hai. parantu bahut kAl sthAyI kitanI
hI vastuen pratyakSha dekhI jAtI hain. tU kahegAek avasthA nahIn rahatI; so yah ham bhI mAnate
hain. sUkShma paryAy kShaNasthAyI hai. tathA usI vastukA nAsh mAnate hain; parantu yah to hotA dikhAI
nahIn detA, ham kaise mAnen? tathA bAl-vRuddhAdi avasthAmen ek AtmAkA astitva bhAsit hotA
hai; yadi ek nahIn hai to pUrva-uttar kAryakA ek kartA kaise mAnate hain? yadi tU kahegA
sanskArase
hai, to sanskAr kisake hain? jisake hain vah nitya hai yA kShaNik hai? nitya hai to sarva kShaNik
kaise kahate hain? kShaNik hai to jisakA AdhAr hI kShaNik hai us sanskArakI paramparA kaise kahate
hain? tathA sarva kShaNik huA tab Ap bhI kShaNik huA. tU aisI vAsanAko mArga kahatA hai,
1. dukhan sansAriNa skandhAste cha pashchaprakIrtitA.
vignAnan vedanA sangnA sanskArorUpamev cha ..37.. vi0 vi0
2. rUpan panchendriyANyarthA panchAvignAptirev cha.
tadvignAnAshrayA rUpaprasAdAshchakShurAdayA ..7..
vedanAnubhava sangnA nimittodgrahaNAtmikA.
sanskAraskandhashchaturbhyonye sanskArAsta ime tray ..15..
vignAnan prati vignapti......... a0 ko0 (1)