Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 156 of 350
PDF/HTML Page 184 of 378

 

background image
-
166 ] [ mokShamArgaprakAshak
nahIn pravarte, to vah pApI hI hotA hai. tathA jis prakAr binA ThagAye hI dhanakA lAbh
hone par ThagAye to mUrkha hai; usI prakAr niravadya dharmarUp upayog hone par sAvadyadharmamen upayog
lagAnA yogya nahIn hai.
is prakAr apane pariNAmonkI avasthA dekhakar bhalA ho vah karanA; parantu ekAnta-
pakSha kAryakArI nahIn hai. tathA ahinsA hI keval dharmakA angga nahIn hai; rAgAdikonkA ghaTanA
dharmakA mukhya angga hai. isaliye jis prakAr pariNAmommen rAgAdik ghaTen vah kArya karanA.
tathA gRuhasthonko aNuvratAdikake sAdhan hue binA hI sAmAyik, pratikramaN, proShadh Adi
kriyAonkA mukhya AcharaN karAte hain. parantu sAmAyik to rAg-dveSharahit sAmyabhAv hone par
hotI hai, pATh mAtra paDhanese va uThanA-baiThanA karanese hI to hotI nahIn hai.
phi ra kahogeanya kArya karatA usase to bhalA hai? so satya; parantu sAmAyik pAThamen
pratignA to aisI karatA hai kiman-vachan-kAy dvArA sAvadyako na karUngA, na karAUngA; parantu
manamen to vikalpa hotA hI rahatA hai, aur vachan-kAyamen bhI kadAchit anyathA pravRutti hotI
hai vahAn pratignAbhang hotI hai. so pratignAbhang karanese to na karanA bhalA hai; kyonki pratignAbhang
mahApAp hai.
phi ra ham pUchhate hainkoI pratignA bhI nahIn karatA aur bhAShApATh paDhatA hai, usakA
artha jAnakar usamen upayog rakhatA hai. koI pratignA kare use to bhalIbhAnti pAlatA nahIn
hai aur prAkRitAdikake pATh paDhatA hai; usake arthakA apaneko gnAn nahIn hai, binA artha jAne
vahAn upayog nahIn rahatA tab upayog anyatra bhaTakatA hai. aise in donommen visheSh dharmAtmA
kaun? yadi pahaleko kahoge, to aisA hI upadesh kyon nahIn dete? tathA dUsareko kahoge to
pratignAbhangakA pAp huA va pariNAmonke anusAr dharmAtmApanA nahIn ThaharA; parantu pAThAdi karaneke
anusAr ThaharA.
isaliye apanA upayog jis prakAr nirmal ho vah kArya karanA. sadh sake vah pratignA
karanA. jisakA artha jAne vah pATh paDhanA. paddhati dvArA nAm rakhAnemen lAbh nahIn hai.
tathA pratikramaN nAm pUrvadoSh nirAkaraN karanekA hai; parantu ‘‘michchhAmi dukkaDan’’ itanA
kahanese hI to duShkRut mithyA nahIn hote; kiye hue duShkRut mithyA hone yogya pariNAm hone
par hI duShkRut mithyA hote hain; isaliye pATh hI kAryakArI nahIn hai.