Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 186 of 350
PDF/HTML Page 214 of 378

 

background image
-
196 ] [ mokShamArgaprakAshak
aisA hI samayasArake kalashamen kahA hai :
rAgajanmani nimittatAn paradravyamev kalayanti ye tu te.
uttaranti na hi mohavAhinIn shuddhabodhavidhurAndhabuddhaya..221..
isakA arthajo jIv rAgAdikakI utpattimen paradravyakA hI nimittapanA mAnate hain,
ve jIv - shuddhagnAnase rahit andhabuddhi hai jinakIaise hote hue mohanadIke pAr nahIn utarate
hain.
tathA samayasArake ‘sarvavishuddhagnAn adhikAr’ menjo AtmAko akartA mAnatA hai aur
yah kahatA hai ki karma hI jagAte-sulAte hain, paraghAtakarmase hinsA hai, vedakarmase abrahma hai, isaliye
karma hI kartA hai
us jainIko sAnkhyamatI kahA hai. jaise sAnkhyamatI AtmAko shuddha mAnakar
svachchhandI hotA hai, usI prakAr yah huA.
tathA is shraddhAnase yah doSh huA ki rAgAdikako apanA nahIn jAnA, apaneko akartA
mAnA, tab rAgAdik honekA bhay nahIn rahA tathA rAgAdikako miTAnekA upAy karanA nahIn
rahA; tab svachchhanda hokar khoTe karmonkA bandha karake ananta sansAramen rulatA hai.
yahAn prashna hai ki samayasAramen hI aisA kahA hai :
‘‘varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvA sarva evAsya punsa1.’’
isakA artha :varNAdik athavA rAgAdik bhAv hain ve sabhI is AtmAse bhinna hain.
tathA vahIn rAgAdikako pudgalamay kahA hai, tathA anya shAstrommen bhI AtmAko rAgAdikase
bhinna kahA hai; so vah kis prakAr hai?
uttar :rAgAdikabhAv paradravyake nimittase aupAdhikabhAv hote hain, aur yah jIv
unhen svabhAv jAnatA hai. jise svabhAv jAne use burA kaise mAnegA? usake nAshakA udyam
kisaliye karegA? isaliye yah shraddhAn bhI viparIt hai. use chhuDAneke liye svabhAvakI apekShA
rAgAdikako bhinna kahA hai aur nimittakI mukhyatAse pudgalamay kahA hai. jaise
vaidya rog
miTAnA chAhatA hai; yadi shItakI adhikatA dekhatA hai tab uShNa auShadhi batalAtA hai, aur
yadi AtApakI adhikatA dekhatA hai tab shItal auShadhi batalAtA hai. usI prakAr shrIguru
rAgAdik chhuDAnA chAhate hain; jo rAgAdikako parakA mAnakar svachchhanda hokar nirudyamI hotA
1. varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvA sarva evAsya punsa.
tenaivAntastattvata pashyatobhI no dRuShTA syurdRuShTamekan paran syAt..(samayasAr kalash 37)