Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 196 of 350
PDF/HTML Page 224 of 378

 

background image
-
206 ] [ mokShamArgaprakAshak
aur tU kahatA haignAnIke ichchhA nahIn hai aur shubhopayog ichchhA karanese hotA hai;
so jis prakAr koI puruSh kinchitmAtra bhI apanA dhan denA nahIn chAhatA; parantu jahAn bahut
dhan jAtA jAne vahAn apanI ichchhAse thoDA dhan denekA upAy karatA hai; usI prakAr gnAnI
kinchitmAtra bhI kaShAyarUp kArya nahIn karanA chAhatA, parantu jahAn bahut kaShAyarUp ashubh- kArya
hotA jAne vahAn ichchhA karake alpa kaShAyarUp shubhakArya karanekA udyam karatA hai.
isaprakAr yah bAt siddha huI ki jahAn shuddhopayog hotA jAne vahAn to shubh kAryakA
niShedh hI hai aur jahAn ashubhopayog hotA jAne vahAn shubhakA upAy karake angIkAr karanA
yogya hai.
isaprakAr anek vyavahArakAryonkA utthApan karake jo svachchhandapaneko sthApit karatA hai,
usakA niShedh kiyA.
keval nishchayAbhAsake avalambI jIvakI pravRutti
ab, usI keval nishchayAvalambI jIvakI pravRutti batalAte hain
ek shuddhAtmAko jAnanese gnAnI ho jAte hainanya kuchh bhI nahIn chAhiye; aisA jAnakar
kabhI ekAntamen baiThakar dhyAnamudrA dhAraN karake ‘main sarva karmopAdhirahit siddhasamAn AtmA hUn’
ityAdi vichArase santuShTa hotA hai; parantu yah visheShaN kis prakAr sambhav haiaisA vichAr
nahIn hai. athavA achal, akhaNDa, anupamAdi visheShaN dvArA AtmAko dhyAtA hai; so yah
visheShaN anya dravyommen bhI sambhavit hain. tathA yah visheShaN kis apekShAse hain so vichAr nahIn
hai. tathA kadAchit sote-baiThate jis-tis avasthAmen aisA vichAr rakhakar apaneko gnAnI mAnatA
hai.
tathA gnAnIke Asrav-bandha nahIn hainaisA Agamamen kahA hai; isaliye kadAchit viShay-
kaShAyarUp hotA hai, vahAn bandha honekA bhay nahIn hai, svachchhanda huA rAgAdirUp pravartatA hai.
so sva-parako jAnanekA to chihna vairAgyabhAv hai. so samayasAramen kahA hai
‘‘samyagdRuShTerbhavati niyatan gnAnavairAgyashakti1.’’
arthasamyagdRuShTike nishchayase gnAn-vairAgyashakti hotI hai.
1. samyagdRuShTerbhavati niyatan gnAnavairAgyashakti, svan vastutvan kalayitumayan svAnyarUpAptimuktyA.
yasmAjgnAtvA vyatikaramidan tattvata svan paran cha, svasminnAste viramati parAtsarvato rAgayogAt..
(samayasAr kalash-136)