Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 12 of 350
PDF/HTML Page 40 of 378

 

background image
-
22 ] [ mokShamArgaprakAshak
karmabandhanakA nidAn
so yahAn pratham hI karmabandhanakA nidAn batalAte hain
karmabandhan honese nAnA aupAdhik bhAvommen paribhramaNapanA pAyA jAtA hai, ekarUp rahanA
nahIn hotA; isaliye karmabandhan sahit avasthAkA nAm sansAr-avasthA hai. is sansAr- avasthAmen
anantAnta jIvadravya hain ve anAdi hI se karmabandhan sahit hain. aisA nahIn hai ki pahale jIv
nyArA thA aur karma nyArA thA, bAdamen inakA sanyog huA. to kaise hain?
jaise merugiri
Adi akRutrim skandhommen ananta pudgalaparamANu anAdise ekabandhanarUp hain, phi ra unamense kitane
paramANu bhinna hote hain, kitane hI naye milate hain, is prakAr milanA
bichhuDanA hotA hai. usI
prakAr is sansAr men ek jIvadravya aur ananta karmarUp pudgalaparamANu unakA anAdise
ekabandhanarUp hai, phi ra unamen kitane hI karmaparamANu bhinna hote hain, kitane hI naye milate hain.
is prakAr milanA - bichhuDanA hotA rahatA hai.
karmonke anAdipanekI siddhi
yahAn prashna hai kipudgalaparamANu to rAgAdikake nimittase karmarUp hote hain, anAdi
karmarUp kaise hain? samAdhAnanimitta to navIn kArya ho usamen hI sambhav hai, anAdi avasthAmen
nimittakA kuchh prayojan nahIn hai. jaisenavIn pudgalaparamANuonkA bandhAn to snigdha-rUkSha guNake
anshon hI se hotA hai aur merugiri Adi skandhommen anAdi pudgalaparamANuonkA bandhAn hai,
vahAn nimittakA kyA prayojan hai? usI prakAr navIn paramANuonkA karmarUp honA to rAgAdik
hI se hotA hai aur anAdi padgalaparamANuonkI karmarUp hI avasthA hai, vahAn nimittakA kyA
prayojan hai? tathA yadi anAdimen bhI nimitta mAnen to anAdipanA rahatA nahIn; isaliye karmakA
bandha anAdi mAnanA. so tattvapradIpikA pravachanasAr shAstrakI vyAkhyAmen jo sAmAnyagneyAdhikAr
hai vahAn kahA hai
rAgAdikakA kAraN to dravyakarma hai aur dravyakarmakA kAraN rAgAdik hain.
tab vahAn tarka kiyA hai kiaise to itaretarAshrayadoSh lagatA haivah usake Ashrit, vah
usake Ashrit, kahIn rukAv nahIn hai. tab uttar aisA diyA hai
naivan anAdiprasiddhadravyakarmmasambandhasya tatra hetutvenopAdAnAt.
arthais prakAr itaretarAshrayadoSh nahIn hai; kyonki anAdikA svayamsiddha dravyakarmakA
sambandha hai usakA vahAn kAraNapanese grahaN kiyA hai.
na hi anAdiprasiddhadravyakarmAbhisambaddhasyAtmana prAktanadravyakarmaNastatra hetutvenopAdAnAt.pravachanasAr TIkA, gAthA 121