Moksha-Marg Prakashak-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 378

 

background image
-
hai. sAthamen karmonke phaladAnamen nimitta-naimittiksambandh aur bhAvakarmadravyakarmakA svarUp bhI
batAyA hai.
tIsare adhikAramen sansAradukh aur mokShasukhakA nirUpaN karate hue samasta dukhonkA mUlata
kAraN aise mithyAtvake prabhAvakA kathan kiyA gayA hai, viShayonkI abhilAShA janit mohase utpanna
dukhako tathA mohI jIvake dukhanivRuttike upAyako nisAr batAkar dukhanivRuttikA sachchA upAy
batAyA hai, anya karmonke uday tathA darshanamoh tathA chAritramohake udayase honevAle dukhakA
va unakI nivRuttikA ullekh bhI kiyA gayA hai. ekendriyAdik jIvonke dukhakA varNan karake
narakAdi chAron gatiyonke ghor kaShTa aur unako dUr karanekA sAmAnya-visheSh upAyonkA bhI vivechan
kiyA gayA hai. is tarah us adhikAramen karmakI apekShAse va gatiyonkI apekShAse jIvake
dukhakA varNanakar usase sampUrNa nivRuttirUp (mokSha) sukhako siddhakar, un dukhonse nivRuttike
upAyakA sAmAnya svarUp darshAyA gayA hai.
chauthe adhikAramen mithyAdarshan-gnAn-chAritra jo ki dukhake mUl kAraN hain, unakA visheSh
nirUpaN karate hue prayojanabhUt va aprayojanabhUt padArthon tathA unake Ashrayase hotI rAg-dveShakI
pravRuttikA svarUp batAyA gayA hai.
pAnchaven adhikAramen Agam va yuktike AdhArase vividh matonkI samIkShA karake gRuhIt
mithyAtvakA bahut hI mArmik vivechan kiyA hai; sAthamen hI anyamatake prAchIn granthonke udAharaNon
dvArA jainadharmakI prAchInatA tathA mahattA puShTa kI hai, shvetAmbar sampradAy sammat anek kalpanAon
tathA mAnyatAonkI samIkShA kI gaI hai; ‘achherAn (Ashcharya)’kA nirAkaraN karate hue
kevalIbhagavAnake AhAr-nihArakA pratiShedh tathA muniko vastra-pAtrAdi upakaraN rakhanekA niShedh
kiyA hai; sAth hI sAth DhUnDhakamat (sthAnakavAsI)kI samIkShA karate hue muhapaTTIkA niShedh aur
pratimAdhArI shrAvak nahIn honekI mAnyatAkA tathA mUrtipUjAke pratiShedhakA nirAkaraN bhI kiyA
gayA hai.
chhaTThaven adhikAramen gRuhIt mithyAtvake nimitta kuguru, kudev aur kudharmakA svarUp batAkar
unakI sevAkA pratiShedh kiyA gayA hai; taduparAnt anek yuktiyon dvArA grah, sUrya, chandra, gAy
aur sarpAdikakI pUjAkA bhI nirAkaraN kiyA hai.
sAtaven adhikAramen jain mithyAdRuShTikA sAngopAng vivechan kiyA hai. isamen sarvathA ekAnta
nishchayAvalambI jainAbhAs tathA sarvathA ekAnta vyavahArAvalambI jainAbhAsonkA yuktipUrNa kathan karanemen
AyA hai; jisako paDhate hI jainadRuShTikA jo satyasvarUp hai, vah upas AtA hai aur vastusthitiko
[ 6 ]