-
પાઁચવાઁ અધિકાર ][ ૧૦૫
મહિમા નહીં હોતી, નિન્દા હી હોતી હૈ. ઉસી પ્રકાર જિસ કાર્યકો રાજા વ વ્યંતર દેવાદિક
કર સકેં ઉસ કાર્યકો પરમેશ્વર સ્વયં અવતાર ધારણ કરકે કરતા હૈ — ઐસા માનેં તો કુછ
પરમેશ્વરકી મહિમા નહીં હોતી, નિન્દા હી હોતી હૈ.
તથા મહિમા તો કોઈ ઔર હો ઉસે દિખલાતે હૈં; તૂ તો અદ્વૈત બ્રહ્મ માનતા હૈ, મહિમા
કિસકો દિખાતા હૈ? ઔર મહિમા દિખલાનેકા ફલ તો સ્તુતિ કરાના હૈ સો કિસસે સ્તુતિ
કરાના ચાહતા હૈ? તથા તૂ કહતા હૈ સર્વ જીવ પરમેશ્વરકી ઇચ્છાનુસાર પ્રવર્તતે હૈં ઔર સ્વયંકો
સ્તુતિ કરાનેકી ઇચ્છા હૈ તો સબકો અપની સ્તુતિરૂપ પ્રવર્તિત કરો, કિસલિયે અન્ય કાર્ય કરના
પડે? ઇસલિએ મહિમાકે અર્થ ભી કાર્ય કરના નહીં બનતા.
ફિ ર વહ કહતા હૈ — પરમેશ્વર ઇન કાર્યોંકો કરતે હુએ ભી અકર્ત્તા હૈ, ઉસકા નિર્ધાર
નહીં હોતા. ઇસસે કહતે હૈં — તૂ કહેગા કિ વહ મેરી માતા ભી હૈ ઔર બાઁઝ ભી હૈ તો
તેરા કહા કૈસે માનેં? જો કાર્ય કરતા હૈ ઉસે અકર્ત્તા કૈસે માનેં? ઔર તૂ કહતા હૈ —
નિર્ધાર નહીં હોતા; સો નિર્ધાર બિના માન લેના ઠહરા તો આકાશકે ફૂ લ, ગધેકે સીંગ ભી
માનો; પરન્તુ ઐસા અસમ્ભવ કહના યુક્ત નહીં હૈ.
ઇસ પ્રકાર બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશકો હોના કહતે હૈં સો મિથ્યા જાનના.
ફિ ર વે કહતે હૈં — બ્રહ્મા તો સૃષ્ટિકો ઉત્પન્ન કરતે હૈં, વિષ્ણુ રક્ષા કરતે હૈં, મહેશ
સંહાર કરતે હૈં — સો ઐસા કહના ભી સમ્ભવ નહીં હૈ; ક્યોંકિ ઇન કાર્યોંકો કરતે હુએ કોઈ
કુછ કરના ચાહેગા, કોઈ કુછ કરના ચાહેગા, તબ પરસ્પર વિરોધ હોગા.
ઔર યદિ તૂ કહેગા કિ યહ તો એક પરમેશ્વરકા હી સ્વરૂપ હૈ, વિરોધ કિસલિયે
હોગા? તો આપ હી ઉત્પન્ન કરે, આપ હી નષ્ટ કરે — ઐસે કાર્યમેં કૌન ફલ હૈ? યદિ સૃષ્ટિ
અપનેકો અનિષ્ટ હૈ તો કિસલિયે ઉત્પન્ન કી, ઔર ઇષ્ટ હૈ તો કિસલિયે નષ્ટ કી? ઔર યદિ
પહલે ઇષ્ટ લગી તબ ઉત્પન્ન કી, ફિ ર અનિષ્ટ લગી તબ નષ્ટ કર દી — ઐસા હૈ તો પરમેશ્વરકા
સ્વભાવ અન્યથા હુઆ કિ સૃષ્ટિકા સ્વરૂપ અન્યથા હુઆ. યદિ પ્રથમ પક્ષ ગ્રહણ કરેગા તો
પરમેશ્વરકા એક સ્વભાવ નહીં ઠહરા. સો એક સ્વભાવ ન રહનેકા કારણ ક્યા હૈ? વહ બતલા.
બિના કારણ સ્વભાવકા પલટના કિસલિયે હોગા? ઔર દ્વિતીય પક્ષ ગ્રહણ કરેગા તો સૃષ્ટિ
તો પરમેશ્વર કે આધીન થી, ઉસે ઐસી ક્યોં હોને દિયા કિ અપનેકો અનિષ્ટ લગે?
તથા હમ પૂછતે હૈં કિ — બ્રહ્મા સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરતે હૈં સો કૈસે ઉત્પન્ન કરતે હૈં? એક
પ્રકાર તો યહ હૈ કિ જૈસે — મન્દિર બનાનેવાલા ચૂના, પત્થર આદિ સામગ્રી એકત્રિત કરકે
આકારાદિ બનાતા હૈ; ઉસી પ્રકાર બ્રહ્મા સામગ્રી એકત્રિત કરકે સૃષ્ટિકી રચના કરતા હૈ.