-
પાઁચવાઁ અધિકાર ][ ૧૧૧
સ્વર્ગાદિકકો અનાદિનિધન માનતે હૈં. તૂ કહેગા — જીવાદિક વ સ્વર્ગાદિક કૈસે હુએ? હમ કહેંગે
પરમબ્રહ્મ કૈસે હુઆ? તૂ કહેગા — ઇનકી રચના ઐસી કિસને કી? હમ કહેંગે — પરમબ્રહ્મકો
ઐસા કિસને બનાયા? તૂ કહેગા — પરમબ્રહ્મ સ્વયંસિદ્ધ હૈ; હમ કહેંગે — જીવાદિક વ સ્વર્ગાદિક
સ્વયંસિદ્ધ હૈં. તૂ કહેગા — ઇનકી ઔર પરમબ્રહ્મકી સમાનતા કૈસે સમ્ભવ હૈ? તો સમ્ભાવનામેં
દૂષણ બતલા. લોકકો નવીન ઉત્પન્ન કરના, ઉસકા નાશ કરના, ઉસમેં તો હમને અનેક દોષ
દિખાયે. લોકકો અનાદિનિધન માનનેસે ક્યા દોષ હૈ? સો તૂ બતલા.
યદિ તૂ પરમબ્રહ્મ માનતા હૈ સો અલગ કોઈ હૈ હી નહીં; ઇસ સંસારમેં જીવ હૈં વે
હી યથાર્થ જ્ઞાનસે મોક્ષમાર્ગ સાધનેસે સર્વજ્ઞ વીતરાગ હોતે હૈં.
યહાઁ પ્રશ્ન હૈ કિ — તુમ ન્યારે-ન્યારે જીવ અનાદિનિધન કહતે હો; મુક્ત હોનેકે પશ્ચાત્
તો નિરાકાર હોતે હૈં, વહાઁ ન્યારે-ન્યારે કૈસે સમ્ભવ હૈં?
સમાધાન : — મુક્ત હોનેકે પશ્ચાત્ સર્વજ્ઞકો દિખતે હૈં યા નહીં દિખતે? યદિ દિખતે હૈં તો
કુછ આકાર દિખતા હી હોગા. બિના આકાર દેખે ક્યા દેખા? ઔર નહીં દિખતે તો યા તો
વસ્તુ હી નહીં હૈ યા સર્વજ્ઞ નહીં હૈ. ઇસલિયે ઇન્દ્રિયજ્ઞાનગમ્ય આકાર નહીં હૈ ઉસ અપેક્ષા નિરાકાર
હૈં ઔર સર્વજ્ઞ જ્ઞાનગમ્ય હૈં, ઇસલિયે આકારવાન હૈં. જબ આકારવાન ઠહરે તબ અલગ-અલગ
હોં તો ક્યા દોષ લગેગા? ઔર યદિ તૂ જાતિ અપેક્ષા એક કહે તો હમ ભી માનતે હૈં. જૈસે
ગેહૂઁ ભિન્ન-ભિન્ન હૈં ઉનકી જાતિ એક હૈ; — ઇસ પ્રકાર એક માનેં તો કુછ દોષ નહીં હૈ.
ઇસ પ્રકાર યથાર્થ શ્રદ્ધાનસે લોકમેં સર્વ પદાર્થ અકૃત્રિમ ભિન્ન-ભિન્ન અનાદિનિધન માનના.
યદિ વૃથા હી ભ્રમસે સચ-ઝૂઠકા નિર્ણય ન કરે તો તૂ જાને, અપને શ્રદ્ધાનકા ફલ તૂ પાયેગા.
બ્રહ્મસે કુલપ્રવૃત્તિ આદિકા પ્રતિષેધ
તથા વે હી બ્રહ્મસે પુત્ર-પૌત્રાદિ દ્વારા કુલપ્રવૃત્તિ કહતે હૈં. ઔર કુલોંમેં રાક્ષસ, મનુષ્ય, દેવ,
તિર્યંચોંકે પરસ્પર પ્રસૂતિ ભેદ બતલાતે હૈં. વહાઁ દેવસે મનુષ્ય વ મનુષ્યસે દેવ વ તિર્યંચસે મનુષ્ય
ઇત્યાદિ — કિસી માતા કિસી પિતાસે કિસી પુત્ર-પુત્રીકા ઉત્પન્ન હોના બતલાતે હૈં સો કૈસે સમ્ભવ હૈ?
તથા મનહીસે વ પવનાદિસે વ વીર્ય સૂઁઘને આદિસે પ્રસૂતિકા હોના બતલાતે હૈં સો
પ્રત્યક્ષવિરુદ્ધ ભાસિત હોતા હૈ. ઐસા હોનેસે પુત્ર-પૌત્રાદિકકા નિયમ કૈસે રહા? તથા બડે-બડે
મહન્તોંકો અન્ય-અન્ય માતા-પિતાસે હુઆ કહતે હૈં; સો મહન્ત પુરુષ કુશીલવાન માતા-પિતાકે કૈસે
ઉત્પન્ન હોંગે? યહ તો લોકમેં ગાલી હૈ. ફિ ર ઐસા કહકર ઉનકો મહંતતા કિસલિયે કહતે હૈં?
તથા ગણેશાદિકકી મૈલ આદિસે ઉત્પત્તિ બતલાતે હૈં વ કિસીકે અંગ કિસીમેં જુડે
બતલાતે હૈં. ઇત્યાદિ અનેક પ્રત્યક્ષવિરુદ્ધ કહતે હૈં.